Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
«________________________________»университеті
“________________________ ” факультеті
“______________” кафедрасы
КУРСТЫҚ
ЖҰМЫС
Тақырыбы: “ Экономикалық контрабанда.»
Тексерген:______________
Орындаған:_____________
Астана 2007
Мазмұны.
Кіріспе...........................................................................................................3
1. Экономикалық контрабанда
1.1 Контрабанда - экономикалық қызмет саласындағы қылмыс........4
1.2 Экономикалық контрабанданың обьективтік және
субъективтік жағы.............................................................................6
2. Контрабанданың түрлері
2.1Экономикалық контрабанданың дәрежеленген түрлері.............11
2.2 Айналыстан алынған заттардың немесе айналысы шектелген
заттардың контрабандысы....................................................................13
2.3 Экономикалық контрабанданың іске асу жолдары......................17
3. Контрабандаға қарсы күрес....................................................21
3.1«Kazakhstan Today» агенттігінің ақпараты бойынша -
Қорытынды..........................................................................................25
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе.
Алдыменен жұмысымның кіріспелі бөлігіне шолу жасағаным, өзім жазған
Қазақстан Республикасының кедендік шекарасынан кеден бақылауын жанай немесе
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотынын, 1997 жылғы 18 шілдедегі
Осы курыстық жұмыста Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодекстің
1.1 КОНТРАБАНДА - экономикалық қызмет саласындағы қылмыс.
Контрабанда кедендік бақылауға байқатпау, не жасыру немесе
Итальянша сопtга - «қарсы»+bаnдо - «үкімет өкімі» деген
Контрабанда, ең алдымен, мемлекеттің экономикалық мүддесіне нұқсан келтіреді,
Екіншіден, елдің экономикасы үшін өте қажетті болғандықтан сыртқа
Контрабанданың негізгі тікелей объектісі — мемлекеттің қаржылық қызметі.
Қосымша объектісі — Қазақстан Республикасының кедеңдік шекарасын кесіп
Контрабанданың затына және субъектісіне байланысты оның факулътативтік объектілеріне
Бұл қылмыстық заттары — тауарлар мен басқадай заттар.
Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 20 шілдедегі «Қазақстан
Сонымен қатар, кедендік шекара арқылы алып өту үшін
Кедендік шекара арқылы алып өтуге тыйым салынған заттардың
Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы алып өтуге шектеу
1.2 Контрабандалық қылмыстың объективтік және субъективтік жағы.
Контрабандалық қылмыстың объективтік жағы — осы Кодекстің 250-бабында
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының, 1997 жылғы 18 шілдедегі
Қазақстан Республикасының кедендік шекарасынан кеден бақылауын жанай немесе
Құжаттарды немесе кедендік тендестіру құралдарын алдап пайдалануға кеден
Жоғарыда аталған Жарлықтың 18-бабының 9 бөлігіне сәйкес Қазақстан
Сонымен, тауарларды немесе басқа заттарды алып кіргенде Қазақстан
Алып өту мына тәсілдердің біреуі арқылы жасалуы мүмкін:
1) кедендік бақылауды айналып өту;
2) кедендік бакылаудан жасыру;
3) кедендік ұқсастыру кұжаттарын немесе кұралдарын алдап пайдалану;
4) декларация жасамау;
5) кедендік шекара арқылы алып өтуге тыйым салынған
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының «Контрабанда үшін қылмыстық
Басқа жерлерден және Қазақстан Республикасы кеден органдарының жұмысынан
Контрабанда жасаудың екінші тәсілі — тауарларды немесе өзге
Заттарды кеден бақылауынан жасырып қалу үшін қолданылатын айланың
Контрабанданың үшінші тәсілде кеден органдарына, сондай-ақ шекара бақылауын
Бұл тәсіл контрабанданың ең көп таралған және қауіпті
Контрабанданы осы тәсілмен жасағанда айыптының әрекетін кұжаттарды бұрмалағандығы
Контрабанда жасаудың. төртінші және бесінші тәсілдерінде алып өтуге
Контрабанда жасағанда затты кеден шекарасы арқылы алып өтеді.
Жарлықтың З-бабының 4 бөлігіне сәйкес республиканың кедендік аумағының
Айыптының әрекетін осы бап бойынша саралау үшін тауарлар
Бұл қылмыстың субъективтік жағы — тіке ниет түріндегі
Бұл бапты қалыптастырғанда жаза тағайындау кезінде ескерілуі мүмкін
Қылмыс субъектісі — жасы 16-ға толған, есі дұрыс
Контрабанда бірнеше рет жасалынды деп саналады, егер ол
2.1 Экономикалық контрабанданың дәрежеленген түрлері.
Өз қызмет бабын пайдаланып контрабанда жасаған лауазымды адамға
Өз қызмет бабын таңдалынып осындай адамдар жасаған контрабанда
Қызмет бабын пайдаланып контрабанда жасаған өзге лауазымды адамдар
Контрабанданы кеден бақылауын жүргізуші адамға күш қолдану арқылы
Психикалық қысым жасағанда денсаулыққа зақым келтіремін немесе өлтіремін
Контрабанданың ерекше сараланған нышаны, осы баптың 3 бөлігіне
2.2 Айналыстан алынған заттардың немесе айналысы шектелген заттардың
1. Кедендік бақылаудан тыс немесе жасырын жасалған не
Айналыстан алынған заттардың немесе айналысы шектелген заттардың
2. Дәл сол әрекет:
а) бірнеше рет;
б) лауазымды адам өз қызмет бабын пайдалана отырып;
в) кеден бақылауын жүзеге асырушы адамға күш қолдана
мүлкі тәркіленіп немесе онсыз екі жылдан сегіз жылға
Осы баптың бірінші немесе екінші бөліктерінде көзделген, ұйымдасқан
Экономикалық контрабандының тікелей объектісі кеден шекарасынан өткізілетін тауарлар
Қылмыстың объектісі - айналыстан алынған заттардың айналысы аясын-
дағы қоғамдық қауіпсіздік.
Есірткі заттары, жүйкеге әсер ететін, күшті әсер ететін,
радиоактивті немесе жарылғыш заттар, қару-жарақ, әскери техника, жару
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес бақылауға жататын есірткілік
заттар мен жүйкеге әсер ететін заттар және курсорлардың
синтетикалық немесе табиғи текті заттар есірткілік заттар және
Қатты әсер ететін және улы заттардың да тізімі
да бақылануы тиіс уландырғыш заттар тізімінде ерекше тәртіппен
Уландырғыш заттардың қатарына адамның орталық нерв жүйесіне немесе
тыныс мүшелеріне әсер етіп, олардың зақымдануын тудыратын өте
лық реагенттер мен олардың қосындылары жатады.
Уландырғыш заттар:
а) жүйкені жансыздандырушы;
б)жалпы улы;
в) теріні іріңдетуші;
г) тұншықтырғыш;
д) тітіркендіруші болып бөлінеді.
ҚР «Атом энергиясын пайдалану туралы» Заңының 1-бабына сәйкес,
радиоактивті материалдар қатарына ядролық материалдар, яғни бөлінетін (ажыратылған)
Жарылғыш заттар - оқ-дәрі, тротил, нитроглицерин, аммонол және
рылғыш реакцияларына қабілеті бар химиялық заттар мен олардың
Қару-жараққа әскери міндеті бар өнімдердің әр түрлі түрлері
тығу құралдары, байланыс құралдары, навигациялық приборлар, радиолакатор-
лар, қорғаныс құралдары.
9. Әскери техника - бұл қарулы күштердің әскери
Жарылыс жасау үшін арналып құрастырылған заттар (механизмдер) жару
құрылғылары болып табылады (запал (тұтатқыш), детонатор, жарғыш, т.
Оқ-дәрінің не басқа зарядтың энергиясының әсері нәтижесінде гранат,
ряд, оқ ствол бойымен атып шығатын қару -
Оқ-дәрі - құрылысы бойынша қарудың өзіне тиісті түрінен
налған және көздегенін зақымдайтын зат немесе құрылым.
Ядролық қару қарсылас жақтың қол күші мен техникасын
Жаппай қырып-жоюшы химиялық қаруға қарсылас жақтың қол күшін
Ал, адамдардың, жануарлардың, өсімдіктердің жаппай ауруын тарату үшін
Жаппай қырып-жою құралдарын жасау кезінде пайдаланылуы мүмкін мате-риалдар
Қарастырылушы қылмыстың объективті жағы айналыстан алынған зат-
тардан немесе айналысы шектелген заттарды кедендік бақылаудан тыс
жасырын, құжаттарды немесе кедендік теңдестіру құралдарын алдап пайдалана
отырып немесе оларды декларацияламай не жалған декларациялаумен ұштас-
тыра мемлекеттік кеден шекарасы арқылы өткізумен байланысты.
Өткізу деп Қазақстан Республикасының кеден шекарасын іс жүзінде
өтуді айтамыз. Ол төмендегідей жолдардың бірі арқылы жасалуы
кедендік бақылаудан тыс;
кедендік бақылаудан жасырын;
қүжаттарды немесе кедендік теңдестіру құралдарын алдап пайдалана отырып;
4)айналыстан алынған немесе айналысы шектелген заттардың декларацияланбауы немесе
2.3 Экономикалық контрабанданың іске асу жолдары.
Контрабанда жасаудың алғашқы жолы, ҚР Жоғарғы Соты Пленумының
Контрабанданың екінші жолы заттарды алып өту кезінде құпия
Кедендік бақылаудан заттарды жасырып қалу үшін түлғалар неше
Үшінші әдіс бойынша кеден органдарына, сол сияқты шекаралық
Бұл әдіс арқылы контрабанда жасау кезінде айыптының әрекеттерін
Контрабанда жасаудың төртінші және бесінші тәсілдері айналыстан алынған
Контрабанда жасау кезінде өткізу кеден шекарасы арқылы жүзеге
Субъективті жақ тікелей ниетпен сипатталады. Тұлға кеден шекарасы
Бұл қылмыстың субъектісі - 16 жасқа толған тұлға.
Осы баптың 2-бөліміне сәйкес контрабанданың бірнеше рет жасалуы,
Өзінің қызмет бабын пайдалана отырып контрабанда жасаған лауазымды
Мұндай лауазымды тұлғалардың қызмет бабын пайдалана отырып жасаған
Кедендік бақылауды іске асырушы тұлғаға күш қолданылып жасалған
Дене күшін қолдану соққы көрсетуден, денсаулыққа әр деңгейдегі
Егер кедендік бақылауды іске асыраушы тұлға өлтірілсе, онда
Психикалық күш қолдану өлтіру немесе денсаулыққа зиян келтіру
Контрабанданы ұйымдасқан топтың, яғни контрабанда жасау үшін алдын
Қылмыстың заты — Қылмыстық кодекстің 250-бабында көрсетілгендерден басқа
Осы тауарлар мен өзге заттарды, құндылықтарды ірі мөлшерде
Декларацияланбаған немесе күмәнді декларацияланумен ұштасқан әрекеттерге — декларациялануға
Кедендік шекарадан өткізуге тыйым салынған немесе өткізуге шектелген
Кедендік шекара арқылы өткізудің арнайы ережелерімен сондай тәртіппен
Қылмыс құрылысы жағынан формальдық құрамға жатады. Жоғарыда көрсетілген
Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. Қылмыстың субъектісі
Қылмыстық кодекстің 209-бабының 2-тармағында осы құрамын ауырлататын (бірнеше
Бірнеше мәрте жасалған қылмыстың түсініп Қылмыстық Кодекстің 2-бабында
Лауазымды адамның өзінің қызмет бабын пайдалануы. Онда кеден
3.1Контрабандаға қарсы күрес.
Контрабанда елге тек ресми кеден бекеттері арқылы ғана
Қазақстан арқылы бір елден үшінші елге өткізілуі
Контрабандаға қарсы жұмыс көп. Бірақ жеке құрамның күші
Бекетте кинолог-мамандар жетекшілік қызмет етеді. Бірақ заттарды (оның
Экономикалық контрабанда, яғни экономикалық заң бұзушылық бой көрсетіп
3.1 2007ж. «Kazakhstan Today» агенттігінің ақпараты бойынша -Қазақстандағы
Ақтөбе облысында «экономикалық контрабандаға»- қатысы бар деп айыпталғандардың
1.АҚТӨБЕ. 11 - мамыр. Kazakhstan Today. Ақтөбе облысында
Қаржы полициясынан хабарлағандай, Ақтөбе ауданының тұрғыны "өзінің достарына
Экономикалық және сыбайлас жемқорлықпен күрес департаменті қызметкерлерінің айтуынша,
2.Ақтөбе облысының экономикалық және сыбайлас жемқорлықпен күрес департаментіндегілердің
Қазақстандық шекарашылар елімізден ірі көлемде ақша алып шығуға
АСТАНА. 16-мамыр. Kazakhstan Today. Қазақстандық шекарашылар елімізден ірі
"Жетісай" шекаралық бақылау бөлімінің "Атамекен" өткізу пунктінде көлік
Сонымен бірге "Өрлітөбе авто" шекаралық бақылау бөлімінде Семейден
Қазақстандық шекарашылар Қырғызстан азаматынан геройн топтамасын тәркіледі
АСТАНА. 14 - мамыр. Kazakhstan Today. Қазақстандық шекарашылар
"Қазақстан мен Қырғызстан шекарасында, "Қордай" шекара бақылау бөлімшесінде
Шекарашылардың ақпараттарына сүйенсек, қосымша тексеру барысында ұсталған азамташаның
Қорытынды.
Сонымен осы курыстық жұмысты қорытындылайтын болсақ «Экономикалық контрабанда»
Ұйымдасқан қылмыстық топтар құрамына тартылғандықтан, контрабанда экономикаға үлкен
Контрабандаға қарсы күрестегі пәрменді шара ретінде, ең алдымен,
Жалпы курыстық жұмыста Контрабанда - экономикалық қызмет саласындағы
Сонымен бірге контрабанданың нақты дәрежеленген түрлерін атап
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1.Абдирова, Г. А.
преступлений как элемент криминалистической
характеристики экономической контрабанды. [Текст]:
[Криминалистика]// Экономика и право Казахстана.-
2005.- N 24.- С. 48-49
2.Ағыбаев, Арықбай Нүсіпәліұлы. Қылмыстық
Ерекше бөлім [Мәтін]: ерекше бөлім : оқулық /
Қаймолдинова.- Өңд., толықт. 2-бас.- Алматы: Жеті
жарғы, 2003.- 560 б.
3.Ағыбаева, Лаура Арықбай қызы.
байланысты қылмыстық жауаптылық мәселелері [Мәтін].-
Алматы: Дәнекер, 2001.- 130 б.
4.Алауханов, Есберген. Криминология [Мәтін]:
жауапты ред. Е.І.Қайыржанов; "Дәнекер" халықаралық
құқық және халықаралық бизнес ин-ты.- Астана: Дәнекер,
2005.- 220 б.
5.Алиев, Мирбашир Мирахмедович. Экономическая
контрабанда: понятие, виды, ответственность [Текст]:
учеб. пособие / под общ ред. М. С.
Н. М. Абдиров, М. М. Нуртазин, Е. А.
Астана: Әділет, 2005.- 202 с.
6. Қазақстан Республикасының қылмыстық кодексі
- Алматы: Юрист, 2004.- 141 б.
7.Ниетқалиева, Н. Батыстағы берік
бекетінде]// Заң газеті.- 2005.- 11 тамыз.- 2 б
8.Сапарбаев М. Бақылау жоқ
[Қазақстан Республикасы қаржы министрлігі кедендік
бақылау комитетінің төрағасы Бердібек Сапарбайұлымен
сұхбат]// Қазақстан сарбазы.- 2005.- 10 маусым.- 3 б.
9.Смағұлов, А. Кеден қылмыстарын
адамдардың жауаптылығына байланысты кейбір мәселелер
[Мәтін]: Өзекті мәселе// ТураБи.- 2005.- № 2.- 82-90
2