ЖОСПАР
Кіріспе 2
Кеңес өкіметінің көші-қон саясаты. Халықтар депортациясы
Соғыс жылдарындағы саяси қуғын-сүргін және халықтар
Қорытынды 15
Қолданылған әдебиеттер тізімі 16
Кіріспе
1930—50-жылдары кеңестік қоғамда орнаған саяси режим
Тоталитарлық мемлекеттік жүйеге тән рухани сала
Қазақстанда қоғамдық құрылыстың тоталитарлық моделін бекіте
Кеңес өкіметінің көші-қон саясаты. Халықтар депортациясы
Соғысқа дейінгі кезеңдегі саяси қуғын-сүргін және
Кеңес өкіметі жылдарында жекелеген партия, кеңес,
Депортация — латынша deportatіo — “қуғындау”,
1920—1950 жылдары тұрғындарды күштеп көшіп-қондыру —
— Этностық белгілері бойынша депортация (“жазаланған
— Әлеуметтік-таптық белгілері бойынша депортация (1934
— Саяси мотивтер негізіндегі 1934—1944 жж.
Жоғарыда аталған күшпен жүргізілген депортациялардың ішінде
Кулак деп аталған миллиондаған таңдаулы шаруалардың
Арнайы қоныс аударылғандардың азаматтық құқығы сақталды,
30-жылдардың ортасында жаппай саяси қуғын-сүргіннің тереңдеуіне
Батыс Украина мен Қиыр Шығыстан Қазақстанға
Еділ өңірі немістерін Сібірге депортациялау идеясы
Соғыстың алдында Қазақстан аумағына тағы да
Тоталитарлық тәртіптің құрсауына алғашқылардың бірі болып
ҚазКСР-ның НКВД бөлімдеріне: лагерь, еңбек қоныстары
1938 жылдың көктемінде корейлерді көшірудің екінші
70 корей колхоздары республиканың 8 облысында
Құжаттарға қарағанда, депортация барысында жүздеген корейліктер
Осылайша кеңестік корейлер КСРО-ның Қиыр Шығыс
КСРО-ның ұлт саясатында 30-жылдардағы қуғын-сүргінге иран
Күрділердің Қазақстанға депортациясы да соғысқа дейінгі
Соғыс жылдарындағы саяси қуғын-сүргін және халықтар
Екінші дүниежүзілік соғыс басталған соң, ізін
Басқа халықтар да дәл осындай “логикалық
30—40-жылдардағы халықтар депортациясы болмай қоймайтын жаңа
Соғысқа дейін және соғыс кезінде Қазақстанға
Күштеп қоныс аудару кезінде, жол бойында,
Оларды бір сәтте туған жерінен айырып,
Кеңес Одағында социалистік құрылыс тереңдеген сайын
Сталиндік қуғын-сүргін кезінде жоғарыда аталған халықтардың
Солтүстік Кавказ, Грузия, Қырым, Қалмақ өңірінен
1943 ж. Қарашай автономиялы республикасы жойылып,
Депортацияның қайғылы қасіреті балқарларға да келіп
Кавказ өңіріндегі саны жағынан ең көп
1944 ж. ақпан айынан кейін Қызыл
1943 жылғы 28 қазандағы бұйрық негізінде
Фашистік Германия оккупациялаған аумақтар азат етілген
Ел басшылығындағы шовинистік пиғылдардың ұлт саясатындағы
1921 ж. құрылған Қырым АКСР-інде орыстар,
Қазақстан — лагерьлер өлкесі. Қазақстан жері
ГУЛАГ жүйесі 1934 ж. құрылған Ішкі
Ұлы Отан соғысы жылдарында ГУЛАГ жүйесі
Соғыстан кейін де КСРО-да түрме мен
1953 ж. 1 қаңтарда Қазақстанда 1
Соғыстан кейін ГУЛАГ жүйесінде “қауіпті мемлекеттік
Екінші дүниежүзілік соғыстың халық санына тигізген
Майданда 410 мың қазақстандық жауынгерлердің мерт
Соғыс жылдарында Қазақстаннан 1 миллион 200
Соғыс басталған кезден бастап 1941 жылдың
Өнеркәсіп өндірісіндегі еңбек армиялары басқа республикалардан
Мәселен, соғыс жылдарында еңбек армиясына 121
Соғыс жылдарында барлығы 700 мыңнан астам
Сонымен, еңбек колонналарында екі категориядан тұратындар,
Ұлы Отан соғысы жылдарында майданға және
Жергілікті халықтың үлес салмағы 1939 жылмен
Сталин қайтыс болғаннан кейін 1954—1956 жылдары
Қорытынды
Империя құлап, отарланған халықтар тәуелсіздік алғаннан
Қазақ халқының жерінің ғана емес көңілінің
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Қазақтар. I-VII томдар, Құрастырғандар Әбен.Е.
2. Дала даналары 248, 258 беттер.
3. Тарихи таным 189-бет.
4. Маданов. Ұлы дала тарихы, Алматы,
5. Қозыбаев М. Мәдениет және Өркениет,
6. Мусин Ч. Қазақстан тарихы, Алматы,
1