Дәріс №4

Дәріс №4 Дешифраторлар жәнемультиплексорлар. 1.Дешифраторлар және мультиплексорлар.

1.Дешифратор деп - екілік кодты унитарлығатүрлендіргішті айтады. Мысалға 3-разрядты санның екілік унитарлыкоды сегіз разрядты болып табылады, оның ішінде біреуі активтідеңгейлі болады.

Екі кірісінде толық дешифраторда(сур.4.1) адресі А және В кірісінің екілік сигнал терімінесәйкес келетін шығысында логикалық бірлік түзіледі.Бұндай дешифратордың унитарлы кодының “төрттен бірі”деген атауы бар.

Сур. 4.1

Рұқсат ететін Е кірісіболғанда (сур.4.2)дешифраторды біркірістен бірнеше шығысқа сигнал демультиплексор – коммутаторы ретінде қолдануға болады. Е кірісіне берілетін сигнал, адресі Ажәне В кірісіне берілген Yi шығысындақайталанады. Е=0 болғанда дешифраторжұмысы рұқсат етілмейді(құрылғыныңбарлық шығысында логикалық 0).

Сур.4.2

Мультиплексор деп - бірнеше кірістен біршығысқа сигнал комутаторын айтады. Төрткірісті Хi, бір Yшығысынакоммутаторы үшін шығыс сигналы кіріс сигналыныңқатынасына байланысты

Рұқсат ететін Е(Е=1) кірісіне берілетін сигнал, А жәнеВ адрестік кірістеріне берілген код кіріс ақпаратын шығысықайталайды Е=0 болғанда коммутатор жабық (Y=0 Хi кіріссигналдарынан тәуелсіз).

Сур 4.3

Дешифратор мен мультиплексорлардыңинтегралды микросұлбалары инверсті шығыстарыжиі болады, сонымен қатар ЖӘНЕ логикасымен біріктірілген (тура және инверсті) рұқсат етілетін кірістоптары болады ( сур.4.4 ).

Сур.4.4

К155ИД10 микросұлбасының ашықколлекторлық шығысына (15В, 80 мА) релеорамын қосуға болады.(70 В, 7 мА)сандық газоразрядты индикаторды басқаруға арналған К155ИД1 микросұлбада тура сондайфункционалдық сұлба болады.ОЕ кірісіндегілогикалық бірлікте К555КП15 микросұлбасытұйықталмаған шығыс жағдайында болады.

Кез- келген төрт айнымалылы бульдікфункцияны сегізканалды мультиплексор көмегімен жүзеге асыруғаболады. Ол үшін

К155КП7 мультиплексорының адрестіккірістеріне А,В,С сигналдарын береміз, ал Х0-Х7 кірістерін күйгекелтіруші ретінде қолданамыз(сур.4.5,а). F функциясыүшін теңдеуін мультиплексордың логикалықтеңдеуімен салыстыра отырып

Эквиваленттілік шартын аламыз:

Құрылғыныңсұлбасы осы шартқа сәйкес құрылған (сур.4.5,б). 1 кОм номиналды резистор арқылы +5 В қореккөзінен логикалық бірлік деңгейі беріледі. Оған 20-ға жуықмикросұлба кірісін қосуға болады. сигналын алу үшін К155ЛН1инверторын қолданамыз.

Сур.4.5

Аналогты екі бағытты кілтнегізінде орындалған мультиплексорлар, демультиплексорлар ретіндеқолданылуы мүмкін.Көпканалдыкоммутатор құру кезінде мұндай микросұлбалардыңшығыстарын біріктіруге болады(“монтажды НЕМЕСЕ”).

&&&

Өзін-өзітексеру сұрақтары:

1. Құрылғыныңшығысында жүзеге асырылатын бульдік функцияны жазыңыз.