Дәріс

Дәріс №15. Мәліметтерді іздеу.

Қарастырылатын сұрақтар:

- Индекс бойынша іздеу.

- Диапазонда іздеу.

- Іздеу фильтрлер.

Мәліметтер қорының объектісі дегеніміз мәліметтер қорында анықталған және ақпаратты сақтауда немесе ақпаратқа хабарласуда пайдаланылатын кез-келген объект. Мәліметтер қорының объектісінің мысалдары ретінде кестелер, ұсыныстар мен индекстер қызмет етеді.

Мәліметтер қорының объектілерін басқару үшін SQLтілінің DDL командаларының жиындары пайдаланылады.

Кестелерді құру, түрлендіру және жою. Кесте, ақпаратты реляционды мәліметтер қорында сақтаудың негізгі объектісі болып келеді. Кестені құруда міндетті түрде кестедегі өріс аты, және өрістерге сәйкес мәліметтер типі көрсетіледі. Сондай-ақ, кестені құру кезінде өрістер үшін үндемей қабылданатын шекаралық шарттар мен мәндер ескертілуі мүмкін.

Шектік шарттар- мәліметтер қорының кестесінің өрісінде шама мәнін шектейтін ереже.

Үндемей қабылданатын мәндер- жаңа жазу қосқанда, егер пайдаланушы осы өрістің мәнін көрсетпесе, мәліметтер қорының кестесінің өрісіне автоматты түрде енгізілетін шама.

CREATE TABLE операторы. Кестені құру үшін CREATE TABLE операторы пайдаланылады. Бұл оператордың синтаксисі келесі түрде болады:

CREATE TABLE кесте_аты (

Өріс_аты_1 мәлімет_типі.

Өріс_аты_2 мәлімет_типі.

өріс_аты_N мәлімет_типі)

Мысал, ЖЕКЕ АДАМДАР кестесін құру операторы мына түрде болады:

CREATE TABLE STUDENTS

SNUM INTEGER.

SIMA CHAR (25).

SFAM CHAR (25).

SOTCH CHAR (25).

SROZH DATE.

SADR CHAR (25).

STEL VARCHAR (25).

Шектеулерді беру. Шектеулер мәліметтер қорындағы ақпараттың сенімдігі мен қайшылығын қамтамасыз ету үшін пайдаланылады. Әртүрлі текті шектеулерлің көп саны бар, солардың тек негізгілерін ғана қарастырамыз:

¨ NOT NULL шектеуі;

¨ Бірінші кілт шектеуі;

¨ UNOQUE шектеуі;

¨ Сыртқы кілт шектеуі;

¨ CHECK шектеуі.

Индекстарды құру және жою. Қазіргі кезде ANSI стандарты индекстарды қолдамайды. Сонда да индекстар барлық мәліметтер қорында кең қолданылады, сондықтан олармен жұмысты назардан тыс қалдыруға болмайды.

Индексті құру операторының синтаксисі пайдаланылатын SQL таратуына қарай өзгешеленуі мүмкін. Индексті құру командасының келесі синтаксистік формасы жиі кездеседі:

CREATE INDEX индекс_аты

ОN кесте_аты (өріс_аты_1.[өріс_аты_2...])

Қарапайым индекс құру. Қарапайым индекс индекстардың өте қарапайым және сонымен қатар кең таралған түрі болып табылады. Қарапайым индекс кестенің бір ғана өрісінен (бағанынан) түрады. Сондықтан оны көбінде бірбағандық индекс деп атайды.

Қарапайым индекс құру командасының типтік синтаксисі келесідей:

CREATE INDEX индекс_аты

ОN кесте_аты (баған_аты)

Мысалы, СТУДЕНТТЕР кестесі үшін келесі оператор көмегімен, студенттер фамилиясынан тұратын өріс бойынша индекс құруға болар еді:

CREATE INDEX NAME_IDX

ОN Жеке_адам (Фамилия)

Керемет индекстер (уникальный). Керемет индекстер кестеге қайталанатын мәндердің енгізілуін болдырмайды. Сонымен, керемет индекстер өнімділігін жоғарылату мақсатында ғана емес, мәліметтердің тұтастығын қолдау үшін де пайдаланылады.

Керемет индекстерді құру операторының типтік синтаксисі келесі түрде болады:

CREATE UNIQUE INDEX индекс_аты

ON кесте_аты (өріс_аты)

Мысалы, ҚЫЗМЕТІ кестесі үшін келесі команданың көмегімен "Қызметі" өрісі бойынша керемет индекс құруға болады:

CREATE UNIQUE INDEX POST_IDX

ON Lқызметі (Қызметі)

Құрамдас индекстер. Құрамдас деп екі немесе одан да көп өрістер бойынша құрылған индекстерді айтады. Құрылған индексті қарағанда, құрылған индексте өрістердің тізбектелу реті мәліметті іздеу жылдамдығына әсер ететінін ескеру қажет. Жалпы жағдайда индексте өрістерді шектеу мәндерінің азаю ретімен орналастырған жөн.

Құрылған индексті беру синтаксисі жалпы түрде келесідей:

CREATE INDEX индекс_аты

ОN кесте_аты (өріс_аты_1, өріс_аты_2...)

Біздің мысалымызда СТУДЕНТТЕР кестесінің "Фамилиясы" және "Аты" өрістері үшін құрылған индекстарды құрудың мағынасы бар. Мұндай индекс құру операторының түрі келесідей:

CREATE INDEX FULLNAME_IDX

ON Жеке_адам (фамилиясы, аты)

Индекстарды жою. Индекстарды жою ешқандай қиындық туғызбайды.Жою үшін индекс атын білу қажет. Индексты жою операторының синтаксисі келесі түрде болады:

DROP INDEX индекс_аты

Индексті жою индекстелген өрістерге еш әсер етпейді. Жоюдан кейін индекс қайтадан құрылуы мүмкін.

Бақылау сұрақтары:

1. Мәліметтер қорының объектісі деген не?

2. Шектік шарттарды не үшін қолданады?

3. CREATE TABLE операторы туралы айтып бер?

4. Шектеулерді беруне үшін керек?

5. Индекстарды құру және жою амалы қалай жүргізіледі?

6. Қарапайым индексті қалай құрады?

7. Құрамдас индекстерді қалай құрады?

8. Индекстарды жоюды қалай жүзеге асырады?

Ұқсас жұмыстар