Емтихан тест сұрақтары:

с

Білім беру құндылық, жүйе, процесс, нәтиже ретінде.

Білім беру демократияландару, ізгілендіру, ақпараттандыру, технологияландыру ретінде.

Білім беру балабақша, мектеп, колледж, жоғары оқу орындары ретінде.

Білім беру әлеуметтендіру, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру ретінде.

Білім беру мақсат, процесс, іс-әрекет, құрал ретінде.

Білім берудің нәтижесі ретінде қарастырылады:

Өнер, саясат, экономиканың даму деңгейі.

Сауаттылық, біліктілік, кәсіби құзіреттілік, мәдениет, діл.

Оқулықтар, кітаптар, әдістемелік құралдар.

Білім беру мекемелері, қоғамдық ұйымдар, діни ұйымдар.

Мектеп, отбасы, қоғамның даму деңгейі.

Аксиология дегеніміз –

Аксиома ретінде қабылданатын педагогикалық заңдар мен заңдылықтар;

Мұғалімнің балалар еңбегін асыра бағалауы;

Білім беру мекемелерінің материалдық базасын күшейту;

Ғылымдағы зерттеу әдістері жайлы ілім;

Құндылықтардың табиғаты жайлы және дүниедегі құндылықтар жүйесі туралы философиялық ілім.

Педагогикалық парадигма - бұл:

Білім беру саласында халықаралық қатынастарды жақсартуға бағытталған бұқаралық ақпараттық құралдар;

Педагогикалық мәселелерді шешу үшін қажетті нормативті заңдар.

Педагогикалық процесте пайдаланылатын құралдар, формалар мен әдістер жүйесі.

Педагогикалық мәселелерді шешудегі үлгі, модель, стандарт ретінде ұстанатын педагогикалық қауымдастық қабылдаған теориялар, қалыптасқан теориялық, әдіснамалық нұсқаулардың жиынтығы.

Педагогикалық зерттеулер әдістемесі мен нәтижесінің қойылған міндеттерге сәйкестігі.

Білім беру философиясы дегеніміз:

Адам өміріндегі түрлі кезеңдеріндегі оқыту, тәрбиелеу және дамытудағы құндылық-бағдарлық, мазмұндық-процессуалдық, нәтижелік компоненттері жайлы ғылымаралық білімдер жүйесі.

Барлық әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдарды ықпалдастырудағы философиялық мәселелер жүйесі.

Білім беру саласындағы философиялық мәселелер.

Адамның дүниетанымын зерттеу.

Жалпы адамзаттық құндылықтарды қалыптастыру мәселелері.

Білім берудегі іс-әрекеттік тұрғының мәні:

Мұғалім оқу-тәрбие процесінің белсенді субьектісі болып табылады.

Оқушы іс-әрекеттің белсенді субьектісі ретінде қарастырылады.

Оқу-танымдық процесте оқушылардың өзара әрекеттестігінің шектелуі.

Педагогикалық процесте оқушылардың жас ерекшеліктерін ескеру.

Балалардың еңбек тәрбиесі.

Білім берудегі аксиологиялық тұрғының мәні:

Оқушыны адамгершілік идеалдар мен жалпыадамзаттық құндылықтар негізінде тәрбиелеу.

Оқушыда материалдық құндылықты меңгеруге қызығушылықты дамыту.

Оқушының білім сапасын бағалау жүйесін жетілдіру.

Мұғалімнің оқушымен қарым-қатынас үйлесімділігі.

Болашақ мұғалімнің кәсіби даярлығын жетілдірудің көкейкестілігі.

Білім берудегі құзіреттілік тұрғының мәні:

Мектеп пен отбасының ынтымақтастығын күшейту.

Теориялық білімнің тәжірибеден үзілуі.

Әлеуметтік-гуманитарлық және жаратылыстану пәндері арақатынасының үйлесуі.

Теориялық білімді тәжірибеде жүзеге асыру және табысты нәтижеге жету.

Педагогикалық процесті ізгілендіру.

Білім берудегі білімдік-бағдарлық тұрғының мәні:

Көпмәдени тұлғаны дамыту, тәрбиелеу, қалыптастыру.

Білім мазмұнын білім, білік, дағдының жиынтығы ретінде қарастыратын мектептің білім берушілік қызметінің мәнін жүзеге асыру.

Тұлғаны жалпыадамзаттық құндылықтар негізінде тәрбиелеу.

Тұлғаның өзін-өзі бағалауы, өзін-өзі дамытуы, өзі-өзі жігерлендіруі, өзін іс жүзінде көрсетуі, өздігінен білімін жетілдіруі, өзін-өзі ынталандыруы, өзіне-өзі қызмет етуі.

Оқу орнының оқу-тәрбие процесіне жаңа компьютерлік технологияны ендіру.

Білім беру – бұл:

Кәсіби іс-әрекетке маманды теориялық даярлау.

Мектепте баланы оқыту мен тәрбиелеу процесін қамтамасыз ететін нормативті құжаттардың жүйесі.

Білім беру мекемелерінің оқу процесіне қазіргі білім беру технологияларын белсенді ендіру.

Білім беру мекемелеріндегі демократияландыру және ізгілендіру процесі.

Қоғамның нақты әлеуметтік-экономикалық жағдайында дамуға, өзін іс жүзінде көрсетуге және өзіне-өзі көз жеткізуге қабілетті тұлғаның физикалық және рухани сапаларын қалыптастыру.

Қазіргі білім берудің міндеті:

Тұлғаның әлеуметтік құнды іс-әрекетке енуі үшін қоғамға және өзіне қажетті қасиеттерін дамыту.

Әлеуметтік-гуманитарлық және жаратылыстану-ғылыми пәндердің интеграциясы.

Мұғалімнің оқытушылық және тәрбиелеушілік қызметтерін анықтап айыру.

Білім алушыларды этномәдени кеңістікке бейімдеу.

Оқу орнының оқу-тәрбиелік процесіне жаңа компьютерлік технологияны ендіру.

Қазіргі педагогикалық парадигмада білім беру қарастырылады:

Мемелекеттік, қоғамдық, жеке тұлғалық тұрғыдан.

Материалдық, экономикалық, қоғамдық тұрғыдан.

Рухани-адамгершілік, мәдени, материалдық тұрғыдан.

Эстетикалық, экономикалық, тарихи тұрғыдан.

Географиялық, әдеби, әлеуметтік тұрғыдан.

Білім берудегі тұлғалық-бағдарлық тұрғының мәні:

Педагог бала тұлғасына дербес құндылық ретінде қарайды.

Бала тұлғасын қалыптастыруда отбасы тәрбиесінің қатал тәртібі.

Қоғамның әлеуметтік-экономикалық жағдайының жасөспірімнің санасына әсері.

Ұжымдық тәрбиенің қажеттілігі.

Мұғалім қатынастың субьектісі, оқушы педагогикалық ықпалдың обьектісі болатын қарым-қатынас.

Қазіргі білім берудің деңгейлері:

Мектепке дейінгі, мектептік, жоғарғы оқу орны.

Мектепке дейінгі, орта, орта білімнен кейінгі кәсіптік, жоғары білім, жоғарғы оқу орнынан кейінгі кәсіптік.

Бастауыш, орта, жоғары, магистратура, доктарантура.

Үздіксіз, кәсіптік, қосымша білім.

Экономикалық, әлеуметтік, психологиялық-педагогикалық.

Іс-әрекеттің құрылымдық компоненті:

Іскерліктер, қабілеттер.

Іс-әрекетке және мотивке қызығушылық.

Еңбек, өнер.

Білім, білік, дағды.

Мотивтер, мақсат, міндеттер, мазмұн, формалар, әдістер мен тәсілдер, нәтиже, баға.

Құзіреттілік:

Теориялық білім деңгейі.

Адамның мәдениеті.

Ақыл-ой өрісінің кеңдігі.

Өздігінен білім алу.

Білімді әрекетке келтіру.

Педагогтың мақсат қоюдағы міндеті:

Ұжымның тәрбиелік деңгейін бақылау.

Тәрбие ісінің мазмұнын айқындау.

Тәрбие қызметіндегі әлеуметтік жағдайды ескеру.

Тұлғаны тәрбиелеуде икемділік пен жол табудың түрлерін қарастыру.

Ұжымның әлеуметтік жағдайын анықтау.

Қазіргі білім берудің мақсаты:

Әлеуметтік құнды іс-әрекетке ену үшін тұлғаның қажетті қасиеттерінің дамуы.

Заңды сақтайтын азаматты тәрбиелеу.

Ұлттық мәдениетті қалыптастыру.

Оқушылар үлгерімінің пайыздық көрсеткішінің артуы.

Қазіргі білім беру технологияларын ендіру.

Мұғалімнің кәсіби іс-әрекетінің обьектісі:

Оқушыларды тәрбиелеу.

Оқу процесі

Біртұтас педагогикалық процесс.

Сабақтан тыс іс-шараларды өткізу.

Тәрбиелік іс-шараларды ұйымдастыру.

Мұғалімге қажетті құзіреттіліктер:

Арнайы, коммуникативтік, ақпараттық, кәсіби.

Проблеманы шешу құзіреті.

Ұйымдастыру, болжау, бақылау.

Түзету, болжау, бағалау.

Технологиялық, ақпараттық.

Мұғалімнің кәсіби маңызды қасиеттері болып табылады:

Оқушыларға сүйіспеншілік, педагогикалық процесті жүйелі жүргізу, педагогикалық құбылыстарға талдау жасай білу, педагогикалық ойлаудың қалыптасуы, қарым-қатынас жасай алуы, ұжымшылдық, шығармашылық.

Оқушының іс-әрекетін ұйымдастыру білігі, ынтымақтастық қарым-қатынасы.

Мұғалімнің зерде мәдениеті, шығармашылық іс-әрекеті.

Оқушымен ынтымақтастық қарым-қатынасы, жеке жұмысы.

Мұғалім еңбегінің әлеуметтік мәнінің болуы, адамгершілік сапасы.

Қазіргі жаңашыл педагогтардың негізгі идеясы:

Баланы мәжбүр етпей оқыту, өзін-өзі қадірлеу, мақсаттылық, өзін іс жүзінде көрсете білу.

Оқушылармен авторитарлық қарым-қатынас жасау.

Қатал тәртіп, жоғары талап.

Білімді қатаң есептеу, сабаққа ерікті қатыстыру.

Білімді өз бетімен меңгерту.

Педагогикалық функция – бұл:

Оқыту процесін жүргізу, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру.

Оқушыларды оқыту, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру.

Басқару, оқыту, зерттеу, болжау.

Қазіргі дүниедегі білім проблемасын зерттеу.

Адам психологиясын зерттеу.

Педагогикалық іс-әрекет анықталады:

Теориялық зерттеумен.

Мұғалімдердің бір-бірінің сабақтарына өзара қатысуымен.

Әртүрлі қоғамдық пайдалы қызметпен.

Өзара қарым-қатынасымен

Оқу-тәрбиелік жұмыстармен.

Педагогтың жоспарлау жолындағы міндеті:

Тәрбие процесін жоспарлауда әрекет бағытын анықтау.

Тәрбие істерінің ұжымдық сипатын айқындау.

Графикалық жоспар жасау әдістемесін анықтау.

Мұғалімнің жұмысындағы өзіндік стилін анықтау.

Ұжымның тәрбиелілігін талдау.

Тәрбие жұмысын ұйымдастыру кезіндегі педагогтың міндеті:

Әрбір бағыттағы адам үшін нақты міндеттерді анықтау.

Алдағы жұмысқа қажеттінің барлығын әзірлеу.

Жауапкершілікті сезіну, бөлу.

Мақсатқа ұмтылу, жауапкершілік, икемділік, орындаушылық.

Тұлғаны тәрбиелеуде икемділік.

Әлеуметтік орта – бұл:

Адам өмірінің материалдық-тұрмыстық жағдайы.

Әр елде тұратын адамдар топтарының қатынасы.

Адамның өмір сүру әрекетінің жағдайы.

Адамның географиялық туған жері.

Адамның қоғамдық, материалдық, рухани тіршілік ету жағдайы, іс-әрекеті

Жеке тұлғаның дамуы мен қалыптасуына әсер ететін факторлар:

Мақсат, міндеттер, мазмұн, құралдар, формалар, әдістер, тапсырмалар, нәтиже.

Психологиялық, педагогикалық, әлеуметтік.

Тұқымқуалаушылық, орта, тәрбие, субьектінің белсенді іс-әрекеті мен қарым-қатынасы, ішкі күштер.

Оқу, оқудан тыс.

Тәжірибелік, теориялық, әдістемелік.

«Индивид» ұғымы білдіреді:

Адам дамуының әлеуметтік сипатын.

Адам дамуының жекелік сипатын.

Ешқандай қасиеттері ескерілмейтін адамзат тұқымының жеке бір өкілін.

Қоғамнан бөлектенген адамды.

Жеке этникалық топтың өкілін.

Тұлғаны әлеуметтендіру:

Ғылым мен практика интеграциясы.

Тұлғаның материалдық қызығушылығын дамыту.

Адамды әлеуметтік қатынастар жүйесіне ықпалдастыру.

Тәрбие процесін жекелендіру.

Тұлғаның кәсіби бағдары.

Тұлғаны әлеуметтендіру факторлары 4 топқа бөлінеді:

Балалық, жасөспірімдік, жастық, студенттік.

Білімділік, тәрбиелік, дамытушылық, түзетушілік.

Жекелік, топтық, ұжымдық, қоғамдық.

Мегафакторлар, макрофакторлар, мезофакторлар, микрофакторлар.

Отбасы ішілік, балабақшалық, мектептік, жоғары оқу орны ішілік.

«Даралық» ұғымы сипаттайды:

Адамның интеллектуалдық мүмкіндіктерін.

Адамзаттың жеке өкілін.

Ұжымның әрбір мүшесі үшін жалпы мінез-құлық ережелерін.

Адамның теориялық білімін.

Адамның басқа адамнан, тұлғаның басқа тұлғадан ажыратылуын, қайталанбастығын, ұқсамастығын, ерекшелігін.

Адамды әлеуметтендіру факторлары:

Географиялық, тарихи, әлеуметтік.

Мегафакторлар, макрофакторлар, мезофакторлар, микрофакторлар.

Психологиялық, гуманитарлық, жаратылыстық, табиғи.

Оқыту, тәрбиелеу, білім беру.

Мақсат, міндеттер, мазмұн, құралдар.

Әлеуметтендірудің мезофакторлары (А.В.Мудрик бойынша) :

Космос, планета, әлем.

Этномәдени жағдайлар, аймақтық жағдайлар, орналасу типтері.

Отбасы, микросоциум, тәрбие институты.

Ел, қоғам, мемлекет.

Достар, құрдастар, оқушылар.

Тұлғаны әлеуметтендірудің микрофакторлары (А.В.Мудрик бойынша) :

Космос, планета, әлем.

Оқыту, тәрбиелеу, білім беру.

Этномәдени жағдайлар, аймақтық жағдайлар, орналасу типтері.

Отбасы, достары, микросоциум, тұлғаны әлеуметтендіру институты.

Интернет, оқулық, теледидар.

Тұлғаның дамуына тәрбиенің тиімді әсер ету жағдайлары:

Қоғамның талабын ескеру, тәрбиенің мазмұндылығы, дамудың ең жақын аймағына бағдарлану, тұлғаның белсенді ұстанымы, дамудың жалпы заңына сүйену, жеке және жас ерекшелігін ескеру.

Тәрбиенің мақсаттылығы мен алуан түрлілігі, ата-ананың өмірлік тәжірибесі.

Әлеуметтік ортаның талабын ескеру, мұғалімнің ұстанымы.

Отбасы тәрбиесінің ерекшеліктері, мектептегі тәрбиелік іс-шаралар.

Сыныптың психологиялық жағдайы, мектептің оқушы алдына қойған талабы.

Жеке тұлғаның әлеуметтік жетілуін сипаттайтын сапалар:

Жауапкершілік, өздігінен дамуға ұмтылу, әлемге позитивті қатынас, толеранттылық.

Тұқымқуалаушылық, авторитарлық, жігерлілік.

Альтруизм, еңбексүйгіштік.

Қайсарлық, біліктілік, эгоистік.

Нәтижеге талпынушылық, тапқырлық.

Даму - бұл:

Тұлғаның әлеуметтік жүйеде қалыптасуы, жаңа қарым-қатынастың қалыптасуы.

Сыртқы және ішкі факторлардың әсерінен болатын өзгерістердің болуы.

Әлеуметтік-экономикалық жағдайлардың өзгерісі.

Адамның танымдық-шығармашылық іс-әрекетіндегі дүниетанымы, көзқарасы мен сенімінің кеңеюіндегі орын алатын сандық және сапалық өзгерістердің өзара тығыз байланысты процесі.

Ұзақ жүретін қарама-қайшы процесс.

Қалыптасу – бұл:

Ұзақ жүретін қарама-қайшы процесс.

Жеке тұлғаның дамуының нәтижесі.

Қалыптасқан тарихи жағдайлар.

Социумда орын алуы.

Қоғамдық көзқарасының болуы.

Мемелекеттік құндылық, қоғамдық құндылық, тұлғалық құндылық – бұл құндылық сипаттамасы:

Тәрбиенің.

Дамудың.

Қоғамның.

Отбасының.

Білімнің.

Көпмәдени тұлға:

Әдепті, тәрбиелі, өнерлі адам.

Білімі жоғары , құзіретті маман.

Мәдениетті ұстаз.

Өнерге, спортқа жақын адам.

Түрлі мәдениеттер арасында ынтымақтастықта өмір сүруге бейімделген тұлға.

Білім беру мен мәдениеттің байланысы:

Ұлттық мәдени орталықтарды құру.

Мәдениет адамға білім берудің алғы шарты мен нәтижесі ретінде қатысады.

Білім берудің үздіксіздік сипаты.

Педагогикалық процестің екі жақты сипаты.

Мәдени ескерткіштерді сақтау және қалпына келтіру.

Этномәдени орта – бұл:

Мәдени ескерткіштерді сақтау және қалпына келтіру.

Ұлттық салт-дәстүрді сақтау.

Халықтың этникалық санасын көрсететін мәдени құндылықтар.

Басқа ұлттың дәстүрін қастерлеу.

«Мәдени мұра» бағдарламасын жүзеге асыру.

Мәдениет – бұл:

Адамзаттың қоғамдық-тарихи тәжірибе процесінде құрастырған материалдық және моралдық құндылықтарының жиынтығы.

Адамның тәртібінің жалпы қабылданған мінез-құлық нормаларына сәйкестігі.

Мұғалімнің дидактикалық принциптерді меңгеруі.

Қазіргі педагогикалық технологияларды меңгеруі.

Педагогикалық инновацияға қызығушылық білдіруі.

Белсенді өмір позициясын қалыптастыру.

Нақты өмірге сын көзбен қарау.

Отбасының тұлғаның өмірлік ұстанымының қалыптасуына әсері.

Белгілі бір мінез-құлықты іштей өзінің қабылдауы.

Нақты өмірге құштарлықпен қарау.

Өзгелердің белсенділігін қолдау.

Жеке және қоғамның мінез-құлықтық, терең рухани-адамгершілік, мәдени құндылықтар мен дүниетанымдық негіздері :

Менталитет.

Табиғаттың даму заңы.

Қоғамның даму заңы.

Тұлғаның ұстанымдары.

Тұлғаның даярлығы.

Жалпы адамзаттық құндылықтың қалыптасуы:

Өмірдегі тұлға еркіндігі.

Патриотизм, интернационализм, борыш.

Қоршаған адамдардың сезімдерін , ар-намысын менсінбеу.

Адам санасының нысаны, адам мәдениетінің бөлігі.

Белгілі мінез-құлықты іштей қабылдауы.

Қоғам мен тұлғаның өзара қатынасы:

Жеке әлеуметтік тәжірибеге байланысты.

Тұлғаның сенімінің сипатын анықтайды.

Өздігінен басқару беделіне байланысты.

Адамның құқықтары мен еркіндігін сақтау.

Тұлғаның жеке басына байланысты.

Адамды тұлға ретінде қалыптастыру үшін қоғамға қойылатын талаптар:

Рухани дамыған көпмәдени тұлғаны қалыптастыру.

Адамгершілігі жоғары тұлғаны қалыптастыру.

Өздігінен ойлауға тәрбиелеу.

Ойлау қабілетін дамыту.

Обьективті заңдылыққа негізделген тәрбие процесін ұйымдастыру.

Этномәдени білім беру – бұл:

Этнос пен мәдениеттің өзара байланысын және оның жаңаруын танытатын қалып.

Тұлғаны этномәдени ұқсастыру бағытын сақтауда ана тіліне, дүниежүзілік мәдени құндылықтарды меңгертуге бағытталған оқыту мен тәрбиелеу жүйесі.

Адамның ұлттық мінезі мен санасының қалыптасуын зерттеу.

Құндылықтарды танытып, оны өзгелерден ажырататын қарым-қатынас құралы.

Мұғалімнің этнопедагогикалық білімді қолдану ерекшелігі.

Этнопедагогикалық білім – бұл:

Адамның ұлттық мінезі мен санасының қалыптасуын зерттеу.

Құндылықтарды танытып, оны өзгелерден ажырататын қарым-қатынас құралы.

Мұғалімнің этнопедагогикалық білімді қолдану ерекшелігі.

Ұлттың әлеуметтік, мәдени тәжірибелерін танытатын ақпарат жиынтығы.

Этнос пен мәдениеттің өзара байланысын және оның жаңаруын танытатын қалып.

Педагогикалық мамандықты таңдау байланысты:

Адамның денсаулығына.

Адамның еңбексүйгіштігіне.

Адамның шыдамдылығына.

Адамның қызығушылығы мен қабілеттілігіне.

Қоршаған адамдардың көзқарастарына

Мұғалімнің профессиограммасына жатпайды:

Жалпы азаматтық сапа.

Кәсіптік сапа.

Пән бойынша арнайы білімі, білігі, дағдысы.

Балалармен қатынастағы авторитарлық.

Адамилық, әділдік, балаларға сүйіспеншілік.

Е.А.Климовтың жіктемесі бойынша педагогикалық мамандық жататын жүйе:

«Адам-табиғат»

«Адам-адам».

«Адам-белгілер жүйесі».

«Адам-көркем бейне».

«Адам-техника».

Педагогикалық білім:

Пәнін оқыту саласындағы терең білімі.

Педагогикалық категорияларды, оқыту мен тәрбиелеуді ұйымдастыру заңдылықтарын, әдістерін, қағидаларын білуі.

Философиялық, психологиялық, әлеуметтік білімі.

Педагогикалық ой-пікірлердің даму тарихи бойынша білімі.

Оқушылардың жас ерекшеліктерін білуі.

Мұғалімнің профессиограммасы – бұл:

Мамандықтар тізімі.

Мұғалімнің сауаттылығы, білімділігі, зиялылығы.

Мұғалім тұлғасына қойылатын кәсіби талаптардың жиынтығы.

Мұғалімнің ғылыми дәрежесі.

Мұғалімнің ғылыми-зерттеушілік мәдениеті.

Педагогикалық іс-әрекеттің негізгі айрықша ерекшеліктері:

Тарихи, философиялық сипаты.

Саяси, қоғамдық, әлеуметтік сипаты.

Ұжымдық, гуманистік, шығармашылық сипаты.

Психологиялық, физиологиялық сипаты.

Бақылаушылық, басқарушылық, бағалаушылық сипаты.

Іс-әрекеттің құрылымы компоненттердің бірізділігі түрінде қарастырылады:

Іскерлік, қабілеттілік.

Іс-әрекетке қызығушылық, ынта-ықылас, арман, мұрат, мақсат.

Еңбек, шеберлік, өнер.

Білім, білік, дағды.

Мақсат, мотив, әрекет немесе іс-қимыл, құрал, нәтиже, бағалау.

Педагогикалық іс-әрекет нәтижесінің маңызды көрсеткіштері:

Оқушының өте жақсы бағасы.

Жақсы денсаулық.

Білімді, тәрбиелі, дамыған тұлға.

Білім беру саласындағы нормативті заңдар туралы білім.

Тәртіптілік.

Педагогикалық іс-әрекеттің конструктивті компонентін құрайтын біліктер тобы:

Ұжымды қалыптастыру, либералдық қарым-қатынасты қалыптастыру.

Авторитарлық қатынасты қалыптастыру, жоспарлау.

Мұғалімнің оқу-танымдық біліктілігі.

Мұғалімнің зерттеушілік біліктілігі.

Іс-әрекет түрлерін жоспарлау, жобалау, оқу материалын таңдау және жүйелеу.

Педагогикалық іс-әрекеттің коммуникативтік компонентін құрайтын біліктер тобы:

Оқу-танымдық біліктілігі.

Ғылыми-зерттеушілік біліктілігі.

Оқу материалын таңдап алу біліктілігі, жоспарлау біліктілігі.

Оқушылармен, ата-аналармен, әріптестермен педагогикалық мақсатқа сай қатынастарды қалыптастыру біліктілігі.

Жобалау іскерлігі, диагностикалау біліктілігі.

Педагогикалық іс-әрекеттің ұйымдастырушылық компонентін құрайтын біліктер тобы:

Оқушыны түрлі іс-әрекетке қатыстыруға, ұжымды қалыптастыруға, біріккен іс-әрекетті ұйымдастыруға бағыттау біліктілігі.

Оқу-танымдық, ғылыми-зерттеушілік біліктер.

Авторитарлық, либералдық, демократиялық қатынас стилін қалыптастыру біліктері.

Диагностикалау, жоспарлау, жобалау біліктері.

Оқу материалын саралау және жүйелеу біліктері.

Педагогикалық іс-әрекеттің гуманистік бағыттылығының мәні:

Оқушылардың тұлғалық қасиеттерін, шығармашылық даралығын дамыту.

Оқушыларды мұғалімнің қатал талаптарына бағындыру.

Оқушыларға іс-әрекеттің обьектісі ретінде қарау.

Оқушылармен либералдық қатынас стилі.

Мұғалімнің пессимистік көзқарастары.

Педагогикалық іс-әрекеттің ұжымдық сипатының мәні:

Әріптестермен субьект-субьектілі қарым-қатынасты қалыптастыру.

Жоспарлау, диагностикалау, жобалау.

Оқушылармен, ата-аналармен, педагогикалық ұжыммен тұрақты ынтымақтастық қарым-қатынаста болу.

Мұғалімнің оқу-танымдық және зерттеушілік іс-әрекеті.

Педагогикалық іскеліктерді үнемі жетілдіру.

Педагогикалық іс-әрекеттің шығармашылық мәні:

Оқытудың дәстүрлі формаларын меңгеруі.

Оқу-тәрбие жұмысының жаңа тиімді формаларын іздестіру және жетістікке жетудегі белсенді процесс.

Білім беру философиясы мен тарихын білу.

Оқушылардың жас және жеке ерекшеліктері жөнінде білу.

Мұғалімнің педагогикалық этикасы және такт.

Педагогикалық іс-әрекеттің құрылымын зерттеген:

Н.В.Кузьмина, А.И. Щербаков.

И.Я.Лернер, В.С.Леднев.

Ж.Локк, И.Г.Песталоцци.

М.Жұмабаев, Ы.Алтынсарин.

Р.Г.Лемберг, Н.Д.Хмель.

Педагогикалық іс-әрекеттің субьектісі:

Педагогикалық ұжым.

Оқушылар ұжымы.

Мектеп әкімшілігі.

Мұғалім тұлғасы.

Ата-аналар комитеті.

Мұғалімнің педагогикалық іс-әрекеті жүзеге асырылады:

Оқушының білімді теориялық меңгеруі және оны қолдану білігі мен дағдысын, шығармашылық іс-әрекет тәсілін қалыптастырумен, дүниетанымдық және адамгершілік-эстетикалық идеяларды саналы түсінуімен.

Оқушының алған білімін қоғамдық практикада қолдану іскерлігімен.

Практикалық іс-әрекет компонентеріне дағдылануымен.

Оқушының оқу-танымдық белсенділігімен.

Тәрбиенің әдіс-тәсілдері мен түрлері арқылы.

Педагогикалық іс-әрекет компонентіне жатпайды:

Коммуникативтік.

Конструктивтік.

Ізденіс.

Ұйымдастырушылық,

Диагностикалық.

«Субьектілік» ұғымы сипаттайды:

Тұлғаның іс-әрекетке белсенді, саналы және өз бетімен қатысуын.

Еңбексүйгіш адамды.

Әдіскерді.

Адамның мінез-құлықтың жалпы қабылданған нормалары мен ережелеріне бейімделуін.

Тұлғаның ынталы еместігін, пессмистілігін.

Мұғалімнің педагогикалық қабілеті – бұл:

Мұғалімнің тұлғалық дамуы.

Кәсіпкерлігі.

Эмпирикалық тәжірибесі.

Педагогикалық пәндерді білуі.

Педагогтың кәсіби-педагогикалық іс-әрекетті жүзеге асыруға бағытталған тұлғалық сапаларының кешені.

Педагогикалық іс-әрекеттің мәні:

Балалар мен оқушылар ұжымы іс-әрекетін басқару.

Оқушыларға білім беру.

Әлеуметтік тәжірибені беру, бала тұлғасын дамыту және өмірге дайындау.

Әлеуметтік тапсырысты орындау.

Үздіксіз оқу-танымдық іс-әрекет.

Мұғалімнің кәсіби іс-әрекетінің айрықша ерекшеліктері:

Негізгі ақпарат көзі, оқушылардың танымдық іс-әрекетіне басшылық.

Ата-аналармен байланыс.

Үнемі өзін-өзі жетілдіру.

Өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі дамыту.

Тексерушілік, бақылаушылық іс-әрекет.

Педагогтың әлеуметтік-кәсіби ұстанымы – бұл:

Мұғалімнің білім, білік, дағды деңгейі.

Мұғалімнің көп оқығандығы, ой өрісінің кеңдігі, ғылыми ақпараттың үлкен көлемін есте сақтау біліктілігі.

Балалар ұжымымен авторитарлық қарым-қатынасы.

Педагогтың әлемге және оның белсенділігінің көзі болып табылатын педагогикалық іс-әрекет пен ақиқатқа интеллектуальдық, ерік-жігерлік, эмоционалды-бағалаушылық қатынасының жүйесі.

Балалар ұжымымен либералистік қарым-қатынасы.

Мұғалімнің педагогикалық іс-әрекетке кәсіби даярлығы - бұл:

Психология-педагогика пәндерін білуі.

Педагогика ғылымының негізгі даму тенденциясын білуі.

Мұғалімнің негізделген кәсіби талаптардың жиынтығына сәйкестігі.

Мектеп әкімшілігінің талаптарын орындауға дайындығы.

Проблемалы жағдаяттарда шешім қабылдауға дайындығы.

Жаңа формация мүғалімін дайындаудың негізгі ережелері көрсетілген құжат:

ҚР-да этномәдени білім беру тұжырымдамасы.

ҚР үздіксіз педагогикалық білім беру тұжырымдамасы, ҚР жоғары педагогикалық білім беру тұжырымдамасы.

Балалар құқығы декларациясы, БҰҰ балалар құқығы жөніндегі Конвенциясы.

ҚР «Ата Заңы».

ҚР «Білім туралы» Заңы.

Педагог – бұл:

Білім беру мекемелерінде тәрбиелеу мен оқыту саласында тәжірибелік жұмысты жүргізетін адам.

«Адам – техника» жүйесінде қызмет ететін адам.

Бақылаушылық, тексерушілік қызметтер атқаратын адам.

Ақпараттар беруші адам.

Қоғамдық қайраткер.

Мұғалімнің кәсіби маңызды қасиеттері:

Мұғалімнің бағалаушылық-тексерушілік қызметтері.

Мұғалімнің бақылаушылық, басқарушылық қызметтері.

Оқушыларға сүйіспеншілік, педагогикалық процесті жүйелі жүргізу, бақылағыштық, қарым-қатынас жасай алу, ұжымшылдық, шығармашылық.

Өзі оқытатын пән саласындағы терең білімдері.

Мұғалімнің авторитарлық қарым-қатынас стилі.

Мұғалім іс-әрекетінің обьектісі:

Педагогикалық ұжым.

Оқушылар ұжымы.

Сабақ.

Оқушылардың білімі, білігі, дағдысы.

Тұтас педагогикалық процесс.

Педагогикалық іс-әрекеттегі педагогтың субьектілігі көрінеді:

Мұғалімнің теориялық білімі арқылы.

Ғылыми-ізденушілік процесс арқылы.

Мұғалімнің қоршаған ортаға қарым-қатынасы арқылы.

Қарым-қатынастың вербальды емес құралы арқылы.

Педагогтың әлеуметтік-кәсіби ұстанымы арқылы.

Мұғалім тұлғасының ізгілік сапалары:

Әртістік.

Сыртқы түрі.

Ұстамдылық.

Оқушының темпераменттер типін білуі.

Адамшылдық, оқушы тұлғасына кешірімділікпен қарау.

Педагогтың кәсіби мәдениетіне жатады:

Қарым-қатынастағы сенімсіздігі.

Қарым-қатынастағы либералдығы.

Қарым-қатынастың авторитарлық стилі.

Коммуникативті қабілеттілігі.

Орындаушылығы.

Мұғалімдердің педагогикалық шеберлігін зерттеумен айналысқан:

И.П.Пидкасистый.

Н.Д.Хмель.

Р.Г.Лемберг.

А.С.Макаренко.

М.Жұмабаев.

Педагогикалық техника – бұл:

Педагог шеберлігінің құрамды бөлігі.

Жоғары кәсіби білік.

Кәсіптік технология.

Мұғалімнің педагогикалық техникасының жоғары деңгейі.

Педагогқа қажетті білім, шеберлік жиынтығы.

Педагогикалық шығармашылық:

Педагогтың пәндік білімі.

Алдыңғы қатарлы жаңашыл-педагогтардың іс-тәжірибесін зерттеу және оны мектеп тәжірибесіне ендіру.

Педагогикалық әдебиеттерді көп оқығандығы.

Нормативті педагогикалық құжаттардың мазмұнын білуі.

Педагогтың жеке тұлғалық, психикалық, интеллектуальдық күштері мен қабілеттіліктерін іс жүзінде көрсететін процесс.

Шығармашылық:

Оқытылған материалды нақтылап өндеу және зерттеу.

Дайын білімді меңгеру.

Репродуктивті іс-әрекет.

Нәтижесі жаңа материалдық немесе рухани құндылықтарды құру болып табылатын іс-әрекет.

Педагогикалық мәдениеттің жоғары деңгейі.

Педагогикалық шеберлікті зерттеумен шұғылданған:

Я.А.Коменский.

М.Жұмабаев.

Р.Г.Лемберг.

П.И.Пидкасистый.

А.С.Макаренко.

Вербальсыз қарым-қатынастың құралдарына жатады:

Ым, мимика, визуальды контакт, такесика.

Мұғалімнің сөз мен сөйлеуі.

Мұғалімнің білімі, білігі және дағдысы.

Оқыту, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру.

Мақсат, міндеттер, әдістер, тәсілдер.

Қарым-қатынас – бұл:

Педагогикалық процестің субьектісі.

Оқушыларға педагогикалық ықпал ету құралы.

Педагогикалық процестің заңдылықтары.

Педагогикалық процестің қозғаушы күші.

Педагогикалық процестің принциптері.

Педагогикалық қарым-қатынас стилі:

Вербальды, вербальсыз.

Демократиялық, либералдық, авторитарлық.

Әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық.

Жеке, топтық, ұжымдық.

Дайындық, айқындаушы, қалыптастырушы.

Педагогикалық қарым-қатынастың авторитарлық стилі:

Балаларды оқыту мен тәрбиелеудің авторлық үлгісін құру.

Оқушыларға белсенді-жағымды қарым-қатынас, олардың мүмкіндіктерін адекватты бағалау.

Ата-ананың балаларды тәрбиелеудегі беделі.

Оқытудың автоматтандырылған құралдары.

Педагог барлық сұрақтарды жеке өзі шешеді, оқушының ынтасы теріс бағаланады және жоққа шығарылады.

Педагогикалық қарым-қатынастың либералдық (бетімен жіберушілік) стилі:

Педагогтың белсенді әлеуметтік және кәсіби ұстанымы.

Оқушыларды Интернет-технология құралдарымен дистанционды оқыту және тәрбиелеу.

Өзінің қызметтік міндеттерін формалды орындау, оқушылардың проблемаларына қызықпау және немқұрайдылық, селқостық.

Балалармен қарым-қатынастағы ынтымақтастық және шығармашылық стилі.

Мұғалімнің оқушылардың жеке және жас ерекшеліктерін жеткіліксіз білуі.

Педагогикалық қарым-қатынастың демократиялық стилі:

Өзінің қызметтік міндеттерін формалды орындау, оқушылардың проблемаларына қызықпау және немқұрайдылық, селқостық.

Балаларды оқыту мен тәрбиелеудің авторлық үлгісін құру.

Педагог барлық сұрақтарды жеке өзі шешеді, оқушының ынтасы теріс бағаланады және жоққа шығарылады.

Педагог оқушының субьектілі рөлін көтеруге бағдарланған, педагог пен оқушының өзара байланысының жеке, дербес стилі.

Мұғалімнің оқушылардың жеке және жас ерекшеліктерін жеткіліксіз білуі.

Педагогикалық қарым-қатынас жіктемесін зерттегендер:

Я.Л.Коломинский, В.А.Кан-Калик.

Я.А.Коменский, К.Д.Ушинский.

В.А.Сластенин, П.И.Пидкасистый.

Р.Г.Лемберг, Н.Д.Хмель.

М.Жұмабаев, Ы.Алтынсарин.

Педагогикалық қарым-қатынастың кезеңдері:

Болатын қарым-қатынасты моделдеу, қарым-қатынасты тікелей ұйымдастыру, қарым-қатынасты басқару, қарым-қатынас нәтижесін талдау.

Көрнекілік құралдарды, техникалық оқыту құралдарын дайындау.

Әртістілік, сықақтық, оптимизм.

Жобалау, диагностикалау, моделдеу.

Вербальды, вербальсыз, интерактивті, перцептивті қатынас.

Педагогикалық қарым-қатынастың түрлері:

Жеке, топтық.

Шығармашылық, дербестік.

Вербальды, вербальды емес, интерактивті, перцептивті.

Психологиялық, педагогикалық, әлеуметтік.

Құзіретті, мәдени, іс-әрекеттік.

Педагогикалық қарым-қатынас көрсетеді:

Білім беру процесі субьектілерінің өзара әрекеттестік формасын.

Ұжымның қоғамдық көзқарасының қалыптасуын.

Оқушылар іс-әрекетін басқаруды.

Педагогикалық ұжымның іс-әрекетін әкімшілік бақылауды.

Мұғалімнің ғылыми-зертеушілік мәдениетін.

Педагогикалық такт:

Педагогтың педагогикалық проблемаларды әкімшілікті қатыстыру, жұмылдыру, араластыру арқылы шешу іскерлігі.

Балалармен қарым-қатынаста педагогикалық принциптер көлемін сақтау, оқушылармен дұрыс қарым-қатынасты таңдау іскерлігі.

Өзінің қызметтік міндеттерін формалды орындау, оқушылардың проблемаларына қызықпау және немқұрайдылық, селқостық.

Балалармен қарым-қатынастағы ынтымақтастық және шығармашылық стилі.

Мұғалімнің оқушылардың жеке және жас ерекшеліктерін жеткіліксіз білуі.

Эмпатия:

Оқушылардың жетістігін, сабақ үлгеруін бағаламау.

Кейбір оқушыларды дәріптеу.

Антипатия, сүйкімсіз көру.

Өзін басқа адамның орнына қоя білу.

Өзін-өзі тәрбиелеу.

Вербальды қарым-қатынас:

Ақпаратты сөз арқылы беру.

Ақпаратты ым, қимыл арқылы беру.

Ақпараты көркем-сурет өнері арқылы беру.

Электрондық поштамен хат арқылы қатынасу.

Ақпаратты сөзсіз музыка арқылы беру.

Өзін-өзі тәрбиелеу – бұл:

Оқушыларды оқыту мен тәрбиелеуде педагогикалық процестің заңдары мен заңдылықтарын білу және қолдану.

Педагогтың балалар тәрбиесіне бағытталған іс-әрекеті.

Ұжымның «қиын» оқушылар тәрбиесіне бағытталған іс-әрекеті.

Әкімшіліктің табысты жұмыс істейтін мұғалімді қолдауға, мадақтауға бағытталған жұмысы.

Адамның өзінің тұлғасын жетілдіруге бағытталған белсенді, өзіндік іс-әрекеті.

Өзін-өзі тәрбиелеудің тәсілдері:

Өзара бағалау, өзара бақылау, өзара көмек көрсету.

Ынтымақтастық, ұжымдағы өзара шығармашылық.

Моделдеу, жобалау, диагностика.

Өзін-өзі бағалау, өзіне-өзі бұйыру, өзін-өзі бақылау, өзін-өзі түзету.

Технологияландыру, ізгілендіру, гуманитарландыру.

Өзіне-өзі бұйыру – бұл:

Өзін-өзі сынау, өзара сын.

Ұзақ уақыт барысында өзін-өзі бақылау.

Адамның өзіне-өзі берген қысқаша бұйрығы, нұсқауы.

Мектеп әкімшілігінің бұйрығын жүйелі орындау.

Тұлғаның өзін басқа адаммен салыстыру негізінде өзін-өзі бағалауы.

Тұлғаның өзін-өзі бағалауы қалыптасады:

Өзіне-өзі бұйыру жолымен.

Өзін басқа адаммен салыстыру жолымен.

Өзін-өзі иландыру жолымен.

Өздігінен білімін жетілдіру жолымен.

Оқушыны тәрбиелеу процесін технологияландыру жолымен.

Мұғалімдер біліктілігін көтерудің негізгі формасы:

Бұқаралық ақпарат құралдары.

Өзін-өзі жігерлендіру, өзін-өзі анықтау.

Педагогикалық инновацияның мониторингі.

Білімін жетілдіру институттары.

Ғылыми-зерттеушілік іс-әрекет.

Педагогтың ұйымдастырушылық іс-әрекеті іске асырылады:

Интернет арқылы.

Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы.

Педагогикалық әдебиеттерді оқуы арқылы.

Оқушылардың алуан түрлі іс-әрекеттерін ұйымдастыру арқылы.

Басқарудың авторитарлық стилі арқылы.

Педагогикалық қабілеттілік:

Шығармашылық.

Интеллект.

Педагогикалық такт.

Тұтас педагогикалық процестің екі жақты сипатын іске асыру.

Педагогтың кәсіби педагогикалық іс-әрекетін жүзеге асыруға бағытталған тұлғалық қасиеттерінің жиынтығы.

Кәсіби өзін-өзі тәрбиелеу – бұл:

Өзінің кәсіби-маңызды сапаларын дамыту бойынша саналы жұмысы.

Балаларды оқыту мен тәрбиелеудің психологиялық теориясын білуі.

Алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибені тарату.

Педагогтың кәсіби педагогикалық іс-әрекетін жүзеге асыруға бағытталған тұлғалық қасиеттерінің жиынтығы.

Мектептің білім беру процесін технологияландыру.

Мұғалімнің негізгі қызметі:

Білім беру кеңістігін демократияландыру, ізгілендіру.

Тұлғаны оқыту, тәрбиелеу, дамыту, қалыптастыру процестерін басқару.

Көрнекілікті демонстрациялау, иллюстрациялау.

Диагностика, балалар іс-әрекетінің мониторингі.

Тексерушілік, бақылаушылық, бағалаушылық.

Педагогикалық болжау:

Педагогтың өз іс-әрекетінің нәтижесін алдын-ала байқау біліктілігі.

Педагогтың коммуникативті біліктілігі.

Педагогтың перцептивті біліктілігі.

Педагогтың ұжымдық-шығармашылық істі ұйымдастыру біліктілігі.

Педагогтың оқушылардың оқу-танымдық процесін басқару біліктілігі.

Өзін-өзі түзету тікелей байланысты:

Адамның өзіне-өзі қысқаша бұйрық пен нұсқау беруіне.

Адамның өзіне сын тұрғысынан қарауына және өзін-өзі жетілдіруіне.

Адамның өз іс-әрекетін, көңіл-күйін түсінуіне.

Адамның өзін-өзі жоғары бағалауына.

Адамның өзін іс жүзінде көрсетуіне.

Оқушылардың дамуының жастық кезеңдері:

Рухани, қоғамдық, әлеуметтік.

Физиологиялық, психологиялық, әлеуметтік.

Балабақшаға дейінгі, мектепке дейінгі, мектептік.

Кіші, жеткіншек, жоғары кезеңдер.

Мектепке дейінгі, мектептік, студенттік кезеңдер.

Кіші мектептік жас сипаттайды:

Дербестік, жауапкершілік, белсенді азаматтық ұстаным, әлеуметтік жетілу.

Оқуға қызығушылығының төмендеуі, пессимизм, селқостық, өзінің «Менін» іздеу.

Тұрақты ықылас, көңіл, мінез-құлықтың қалыптасуы.

Ойлаудың сыншылдығы, организмнің жыныстық жетілуі, еліктеу, ашушаңдық.

Еріксіз ықылас, қимыл белсенділігі, естің көрнекі-бейнелі сипаты, жаңа әлеуметтік ортаға ену.

Оқушылардың жас ерекшеліктерімен түсіндіріледі:

Оқушылардың білімі, білігі және дағдысы.

Балалардың сол немесе басқа жастағы психологиялық-физиологиялық ерекшеліктері.

Дарындылығы, таланттылығы, қабілеттілігі.

Оқушылардың темпераменттерінің типі.

Ұлдар мен қыздардың даму ерекшеліктері.

Акселерация :

Тұлғаның тұтас қалыптасуы.

Әлеуметтік, этикалық проблемаларға қызығушылығының дамуы, алдына қойылған мақсатқа жетуге ұмтылуы.

Кіші жастағы оқушылар мен жеткіншектердің балалық және жеткіншек шақтағы жедел дамуы.

Тұлғаның өзін-өзі дамытуы мен өзін-өзі жетілдіруі.

Жоғары сынып оқушыларының ақыл-ойының жедел дамуы.

Жеткіншек шақ мынадай қасиеттерді сипаттайды:

Дербестік, жауапкершілік, белсенді азаматтық ұстаным, әлеуметтік жетілу.

Мұғалімнің беделін сыйлау, оптимизм, білімге жоғары қызығушылық.

Тұрақты ықылас, көңіл, мінез-құлықтың қалыптасуы, өзіндік «Менінің» қалыптасуы.

Ойлаудың сыншылдығы, организмнің жыныстық жетілуі, еліктеу, ашушаңдық.

Еріксіз ықылас, қимыл белсенділігі, естің көрнекі-бейнелі сипаты, жаңа әлеуметтік ортаға ену.

Темперамент типтері оқушылардың дара ерекшеліктері ретінде:

Лидер, конформист, пессимист, скептик.

Либерал, демократ, сангвиник, флегматик.

Оптимист, пессимист, эгоист.

Активист, патриот, альтруист.

Сангвиник, флегматик, меланхолик, холерик.

Жас ерекшелік – бұл:

Адам өмірінің белгілі кезеңіндегі анатомиялық-физиологиялық және психикалық сапасы мен қасиетін анықтайтын сипаттамасы.

Адамның үздіксіз өзгеру ерекшелктері.

Белгілі бір жасқа сәйкес жеке тұлғаға тән психикалық жаңа қасиеттер.

Сапалық айырмашылығы мен жасына байланысты сипатталуы.

Мектеп жасындағы оқушылардың оқу әрекетін қалыптастыру процесі.

Жас кезеңдерге бөлу дегеніміз:

Анатомиялық-физиологиялық және психикалық қасиеттермен өмір кезеңін анықтау.

Белгілі бір ғылым саласын қызықтыратын өмірдің және дамудың бір бөлігі.

Мектеп жасындағы оқушының дамуы.

Ұжымдық өмірде адамгершілік тәрбие мен тәжірибені, әдет-дағдыларды қалыптастыру.

Әлеуметтік өмір жүйесін қалыптастыру.

Педагогикалық процестің заңдары мен заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы:

Жалпы педагогика.

Салыстырмалы педагогика.

Арнайы педагогика.

Педагогика тарихы.

Жас ерекшелік педагогикасы.

Тұтас педагогикалық процестің элементарлы бөлшегі:

Оқушы.

Оқу пәні.

Сабақ.

Педагогикалық жағдаят.

Мұғалім.

Тұтас педагогикалық процестің тәрбиелік тетіктері (механизмдері) :

Оқушылардың оқуға ұмтылуы.

Сынып сағаттары, тәрбиелік іс-шаралар, байқаулар, олимпиадалар, жарыстар.

Ұлдар мен қыздар арасындағы қарым-қатынас.

Жазалау, мадақтау, жарыс.

Ата-аналар мен балалар, мұғалімдер мен оқушылар арасындағы қарым-қатынас.

Мектептің тұтас педагогикалық процесінің негізгі компоненттері:

Мектеп, әкімшілік, мұғалімдер, оқушылар, сыныптар, отбасы, мектептен тыс мекемелер.

Оқушылардың білім, білігі, дағдысы.

Заңдар, заңдылықтар, қағидалар.

Педогогтар, оқушылар, мақсат, міндеттер, мазмұн, құралдар, формалар, әдістер мен тәсілдер, тапсырмалар, нәтиже.

Оқыту, тәрбиелеу, дамыту, оқушылар тұлғасын қалыптастыру.

Педагогикалық процестегі негізгі педагогикалық ықпал ету құралдары:

Іс-әрекет, ойын, еңбек, қарым-қатынас.

Оқушы, мұғалім, ата-аналар.

Адамгершілік, еңбек, ақыл-ой тәрбиесі.

Тәрбиелеу, оқыту, білім беру.

Әлеуметтендіру, ізгілендіру, демократияландыру.

Педагогикалық процестің негізгі заңдылықтары:

Педагогикалық процесс бірсәттік, сабақ сияқты уақыттың жеке аралығында қызмет атқарады.

Педагогикалық процестің компоненттері бір-біріне тәуелсіз, дербес, маңызы бірдей.

Оқытудағы көрнекілік қағидасы.

Педагогикалық процестің қызмет етуі қоғамның әлеуметтік-экономикалық қажеттілігімен байланысты емес.

Оқу орнының педагогикалық процесі қоғамның әлеуметтік-экономикалық қажеттілігімен негізделеді.

Тұтас педагогикалық процестің заңдылықтарының бірі:

Педагогтың басқарушылық және жетекшілік рөлімен байланысты бір жақты сипаты ие процесс.

Оқытудағы саналылық, белсенділік дербестілік қағидасы.

Оқытудың көрнекілік қағидасы.

Педагог пен оқушылардың әрекеттестігімен, екі жақтың міндетті түрдегі іс-әрекетімен байланысты екі жақты сипатқа ие процесс.

Педагогикалық процесс бірсәттік, сабақ сияқты уақыттың жеке аралығында қызмет атқарады.

Педагогика ғылымында педагогикалық процестің заңдылығын зерттеген:

М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, Ы.Алтынсарин.

А.В.Мудрик, П.И.Подласый, П.И.Пидкасистый.

Я.А.Коменский, В.Ратке, Ж.Ж.Руссо, И.Г.Песталоцци.

Ю.К.Бабанский, Б.Т.Лихачев, В.А.Сластенин, Н.Д.Хмель.

Р.Г.Лемберг, А.Дистервег.

Дүниетаным – бұл:

Ақиқат дүниеге, қоршаған болмысқа және ондағы адамның алар орнына деген көзқарастар жүйесі.

Ұлттық салт-дәстүрлердің жаңаруы.

Әлемдік білім кеңістігі.

Кәсіптілік, шеберлік, құзіреттілік.

Әлемді қабылдау, диагностика, болжау.

Дүниетанымның құрылымын құрайды:

Мақсат, міндеттер, мазмұн, құралдар, әдістер мен тәсілдер.

Іс-әрекетті ұйымдастыру формалары, тапсырмалар.

Білім, көзқарас, сенім, идеалдар, мінез-құлық тетігі.

Жеке тұлға, индивид, даралық.

Жеке тұлғаның өзіндік «Мені».

Сенім – бұл:

Жеке тұлғаның ішкі ұстанымына айналған білім.

Материалды жаттап алуы.

Жеке тұлғаның өз пікірін қорғауы.

Теориялық білімді есте сақтауы.

Өз пікірін жариялауы.

Дүниетанымның компонентіне жатпайды:

Білім.

Көзқарас.

Сенім.

Мінез-құлық тетігі.

Жарыс.

Л.И.Божовичтің зерттеуі бойынша дүниетаным туындайды:

Мектепке дейінгі кезеңде.

Бастауыш мектепте.

Жеткіншек шақта.

Жоғары сыныпта.

Студенттік жылдарда.

Дүниетанымның компоненттері:

Қоғамдық, мемлекеттік, ұлттық компоненттер.

Интеллектілік, эмоционалдық, практикалық-әрекеттік компоненттер.

Бақылаушылық, бақарушылық, орындаушылық, жасампаздық.

Әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық.

Тәрбиелеушілік, дамытушылық, қалыптастырушылық компоненттер.

Дүниетанымның негізгі қызметі:

Тәрбиелеушілік, дамытушылық.

Әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық.

Ізгілік, демократиялық.

Ақпаратты-бейнелі, бағдарлы-реттеуші, бағалау.

Бақылаушылық, бақарушылық, орындаушылық, жасампаздық.

Дүниетанымның ақпаратты-бейнелі қызметі байланысты:

Қоршаған ортадағы оқиғалар мен құбылыстарды қабылдау тәсіліне және оның адам санасында бейнеленуіне.

Адамның тәртібі мен іс-әрекеті арқылы оның санасын, көзқарсы мен сенімін анықтауға.

Адамның қоршаған орта құбылыстарын өз көзқарасы мен сенімдері, өзінің дүниетанымы тұрғысынан бағалауына.

Адамның мінез-құлық өзгерістеріне байланысты.

Барлық сыртқы және ішкі әсерлерге байланысты.

Дүниетанымның бағдарлы-реттеуші қызметі байланысты:

Адамның қоршаған орта құбылыстарын өз көзқарасы мен сенімдері, өзінің дүниетанымы тұрғысынан бағалауына.

Адамның мінез-құлық өзгерістеріне байланысты.

Адамның тәртібі мен іс-әрекеті арқылы оның санасын, көзқарсы мен сенімін анықтауға.

Барлық сыртқы және ішкі әсерлерге байланысты.

Қоршаған ортадағы оқиғалар мен құбылыстарды қабылдау тәсіліне және оның адам санасында бейнеленуіне.

Дүниетанымның бағалау қызметі байланысты:

Адамның мінез-құлық өзгерістеріне байланысты.

Адамның тәртібі мен іс-әрекеті арқылы оның санасын, көзқарсы мен сенімін анықтауға.

Барлық сыртқы және ішкі әсерлерге байланысты.

Қоршаған ортадағы оқиғалар мен құбылыстарды қабылдау тәсіліне және оның адам санасында бейнеленуіне.

Адамның қоршаған орта құбылыстарын өз көзқарасы мен сенімдері, өзінің дүниетанымы тұрғысынан бағалауына.

Дүниетанымды қалыптастыруды анықтайтын шарттар:

Адамдарға ізгілік қарым-қатынас.

Толеранттық, өнегелік.

Табиғат пен қоршаған ортаға сүйіспеншілік.

Білімді тұрақты сенімге және практикалық іс-әрекетке айналдыру.

Адамгершілік сезім, мұрат.

Жалпы білім беру – бұл:

Оқушының білім, білік, дағдылар жүйесі.

Оқушыға өндірістік қарапайым құралдармен жұмыс істеу дағдысын меңгерту.

Өндірістің барлық процестерінің негізгі қағидаларымен таныстыру.

Оқушыларды табиғат және қоғам туралы маңызды ғылымдардың негіздерімен таныстыру, дүниетанымдық көзқарасын кеңейту, адамгершілік-эстетикалық мәдениетін дамыту.

Адамды белгілі бір кәсіптік қызметке дайындау.

Ғылыми көзқарастың шынайы құрамына кіреді:

Ғылыми білім.

Қоғамдық пікір.

Әңгіме.

Пікірталас.

Идея.

Педагогикалық процестегі мұғалім мен оқушының өзара әрекеті негізделеді:

Ынтымақтастық, демократиялық, ізгілік, өзара түсіністік, коммуникативтік, перцептивтік қарым-қатынасқа.

Либералдық, авторитарлық қарым-қатынасқа.

Коммуникативтік, перцептивтік қарым-қатынасқа.

Демократиялық, құндылық қарым-қатынасқа.

Ұжымдық, жекелік қарым-қатынасқа.

Ұжымдық-шығармашылық істі ұйымдастыру кезеңдерінің бірі:

Ұжымдық дайындық.

Ұжымдық өткізу.

Ұжымдық талдау.

Ұжымдық жоспарлау.

Ұжымдық ұйымдастыру.

Ұжымдық шығармашылық істі өткізу әдістемесінің авторы:

К.Д.Ушинский.

И.П.Иванов.

Я.А.Коменский.

П.И.Пидкасистый.

Ш.А.Амонашвили.

Педагогикалық процестегі мұғалім мен оқушының өзара әрекетінің тиімділік стилі:

Либералдық.

Ынтымақтастық.

Бәсекелестік.

Авторитарлық.

Жекелік жұмыс.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекеттің тәрбиелік әлеуеті қорытындыланады:

Оқуға қызығушылығын арттырумен.

Жалпы ортақ істің нәтижелігіне жауапкершілік, өзаракөмек, ынтымақтастық, жағымды адамгершілік қарым-қатынас тәжірибесін қалыптастырумен.

Жоғары үлгерімдік көрсеткішке жетудегі оқушылардың бақталастығында.

Оқыту процесін жекелендірумен.

Орта мектептің оқыту процесіне қазіргі технологияларды ендірумен.

Мектептің педагогикалық процесіндегі ынтымақтастық мәселесін зерттеген:

А.Дистервег.

Р.Г.Лемберг.

Н.Н.Хан.

И.Я.Лернер.

Д.Локк.

Сабақта танымдық міндеттерді шешуде ұжымдық-танымдық іс-әрекет негізделеді:

Оқушылардың ынтымақтастығы мен өзара әрекеттестігі.

Әрбір оқушының жеке жұмысы.

Ақпараттық технологияларды қолдану.

Проблемлық оқыту технологияларын қолдану.

Оқушылардың бос уақыттағы іс-әрекетін ұйымдастыру.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекеттің маңызды белгілерінің бірі:

Сабақта оқушылар арасында қарым-қатынастың жоқтығы.

Ақпараттық оқыту технологияларын пайдаланудың қажеттілігі.

Оқу уақытын ұтымсыз пайдалану.

Іс-әрекет процесінде оқушылар арасында тәуелділік пен жауапкершіліктің пайда болуы.

Оқуға деген қызығушылықтың төмендеуі.

Оқушы тұлғасы мен ұжымның арасындағы қарым-қатынастың үш үлгісі:

Мұғалім мен ұжым тең құқылы қарым-қатынаста, мұғалім өзіне ұжымды бағындырады, ұжым мұғалімге бағынбайды.

Мадақтау, жазалау, жарыс.

Тәрбиелеу, оқыту, білім беру.

Жеке тұлға ұжымға бағынады, жеке тұлға мен ұжым тиімді қарым-қатынаста болады, жеке тұлға өзіне ұжымды бағындырады.

Өзара сыйластық, өзара көмек, өзара тексеру.

Жеке тұлғаны ұжымда және ұжым арқылы дамыту теориясының негізін қалаған:

К.Д.Ушинский.

М.Жұмабаев.

Ы.Алтынсарин.

Я.А.Коменский.

А.С.Макаренко.

Ұжымның дамуы заңдарының бірі:

Энергияның сақталу заңы.

Болашақтық жоспарлар заңы.

«Білім туралы» Заңы.

Әлемдік тартылыс заңы.

Табиғат заңы.

Салыстыру әрекеті заңы жатады:

Энергияның сақталу заңына.

Ұжымды дамыту заңына.

«Білім туралы» Заңға.

Әлемдік тартылыс заңына.

Табиғат заңына.

Педагогикалық әрекеттестіктің мәні:

Баланың өзін-өзі дамытуын белсендендірудің негізгі тәсілі ретінде мақсат пен нәтижеге жетудегі бірлескен іс-әрекеттің ынтымақтастық қарым-қатынас тұрғысынан жүзеге асуымен айқындалады.

Тұлғаның өзіндік белсенділігін арттырудағы мұғалімнің іс-әрекетімен сипатталады.

Белгілі бір жағдайдағы педагогикалық әрекеттің тәсілімен анықталады.

Нақты уақыт аралығында педагогикалық жүйенің жағдайын анықтауды көрсетеді.

Оқу-тәрбие процесінің нәтижесін бақылау, тексеру және бағалаумен қорытындыланады.

Балалар ұжымы дамуының алғашқы кезеңіндегі мұғалімнің іс-әрекеті:

Түзетушілік, коммуникативтік.

Диагностикалық, ұйымдастырушылық, үйретушілік.

Ұйымдастырушылық, коммуникативтік.

Болжау, диагностикалау.

Бағлау және бақылау.

Педагогикалық процестің негізгі қарама-қайшылықтары топтастырылады:

Философиялық, психологиялық, педагогикалық.

Сыртқы, ішкі.

Оқушыларды оқыту мен тәрбиелеудегі жеке, топтық, ұжымдық қарама-қайшылықтар.

Педагогикалық процестің обьективті және субьективті қарама-қайшылықтары.

Тұлғаның дамуының қарама-қайшылықтары, ұжымның дамуының қарама-қайшылықтары, оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастырудың қарама-қайшылықтары.

Балалар ұжымы қалыптасуының екінші кезеңіне тән ерекшеліктер:

Ұжымның мақсатының әрбір мүшесінің іс-әрекеті үшін мотив болуы, ұжым ішінде ізгілік қарым-қатынастың қалыптасуы.

Тұлғаның ұжымда өзін көрсетуі үшін мүмкіндіктер мен жағдайлардың туындауы.

Ұжымның өзі-өзі басқаруға көшуі, сынып белсенділерінің әр түрлі іс-әрекеттерді ұйымдастыруы, шығармашылық ынтымақтастықтың пайда болуы, қоғамдық пікірдің қалыптасуы, ұжым дәстүрінің пайда болуы, ұжым мақсатының әрқайсысы үшін маңызды болуы.

Әр жеке тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеуге, өзін-өзі жетілдіруге, мінез-құлқын өзіндік реттеуге бағыттылықтың болуы.

Әр түрлі ынтал ытоптардың айқындалуы.

Қазақстанда сынып жетекшісі қызметі алғаш рет енгізілді:

1991 жылы.

1986 жылы.

1934 жылы.

1945 жылы.

1937 жылы.

Тұтас педагогикалық процестің тәрбиелік механизіміне жатады:

Педагогикалық технологиялар.

Оқытушы мен оқушының өзара ынтымақтастық қарым-қатынасы.

Құралдар, түрлер, әдіс-тәсілдер.

Оқытудың технологиялық құралдары.

Мақсаты, міндеттері, мазмұны.

Педагог-тәрбиешінің іс-әрекет жүйесі тұрады:

Тәрбиеленуші мен тәрбиешінің өзара әрекеттестігінен.

Мұғалімнің педагогикалық-ұйымдастырушылық, ұжымдық іс-әрекетінен.

Мақсаттылық, диагностикалық, ұйымдастырушылық, болжау, жобалау, конструктивтік, коммуникативтік, түзетушілік, рефлексивтік іс-әрекеттерден.

Оқушылардың танымдық іс-әрекеттерінен.

Мектептің тәрбиелік жұмыстар жүйесінен.

Сыныптағы микротоптың тиімді құрамы:

Төрт адамнан тұратын микротоп.

Екі адамнан тұратын микротоп.

Бес адамнан тұратын микротоп.

Он адамнан тұратын микротоп.

Сыныпты екіге бөлу.

Тәрбиенің заңдылықтары:

Оқыту процесінің тәрбие процесіне тәуелділігі.

Оқытудағы көрнекілік қағидасы.

Тәрбиенің қоғам талаптарына сай келуі.

Оқыту мен тәрбиелеуді технологияландыру.

Тұлғаның өзін іс жүзінде көрсетуі, өзін-өзі анықтауы.

Сынып жетекшісі жауапты негізгі құжаттар:

Оқушының бос уақыттағы іс-әрекеті және оның орындалуы.

Жалпы мектептік тәрбие жұмысының жоспары, оларды өткізу әдістемесі.

Оқушының сабақтағы белсенділігі, оқу үлгерімі.

Сабақтан тыс уақыттағы оқушының жұмысы.

Сынып журналы, тәрбие жұмысының жопары, оқушылардың жеке іс-қағаздары, оқушы тұлғасының даму картасы, оқушының күнделігі, ата-аналар жиналысы және оның хаттамасы, тәрбиелік іс-шаралар үлгілері, әлеуметтік-психологиялық зерттеулер қорытындысы.

Отбасының негізгі қызметтері:

Дидактикалық, арнайы, кәсіптік.

Шығармашылық, әдістемелік, диагностикалық.

Ұйымдастырушылық, технологияландырылған.

Әлеуметтік, қоғамдық, психологиялық.

Репродуктивті, коммуникативті, тәрбиелік, шаруашылық-экономикалық, рекреативті.

Отбасының рекреативті қызметі:

Отбасы шаруашылығы мен қаржысын жүргізу.

Отбасында баланы тәрбиелеу.

Бос уақыттағы іс-әрекетті ұйымдастыру.

Баланың туылуы.

Отбасы ішіндегі қарым-қатынас.

Отбасы тәрбиесінің құқықтық негіздері көрсетілген:

«Білім туралы» Заңда.

«Тіл туралы» заңда.

Ұжымның дамуы туралы заңда.

Жоғары педагогикалық білім тұжырымдамасында.

«Неке мен отбасы туралы» заңда.

Отбасының педагогикалық процесі диагностикасының негізгі өлшемдері:

Оқушының сабақ үлгерімі, сабаққа қатысуы, мектетің қоғамдық істеріне қатынасуы.

Оқушының әлеуметтік белсенділігі, үйірмеге қатысуы, ғылыми жобаларға қатынасуы.

Отбасындағы бақылау әдістері.

Отбасының мінездемесі, адамгершілік-психологиялық атмосферасы, ата-анасының педагогикалық мәдениеті, оқушының мінездемесі.

Отбасыдағы ынталандыру әдістері.

Отбасының тәрбиелік мүмкіндіктерінің деңгейі:

Саулығы, аман-есендігі, аман-есен еместігі.

Толық, толық емес отбасы.

Жоғары, жеткілікті, төмен.

Адамгершіліктік, психологиялық, материалдық.

Оқытушылық, тәрбиелеушілік.

Мектеп пен отбасының өзара байланысының негізгі формасы болып табылады:

Ата-ананы мектепке шақыру.

Оқушының отбасына бару.

Күнделік жазу.

Оқушы арқылы қатынасу.

Ата-аналар жиналысы.

Қазіргі заманда отбасының тәрбиелік әсері:

Жоғарлаған.

Өзгеріссіз қалған.

Төмендеген.

Нақты бағалау мүмкін емес.

Орташа.

Жалпы мектептік ата-аналар жиналысы өткізіледі:

Оқу жылында 2 рет.

Жылына 4 рет.

Әр тоқсан сайын 1 рет.

Екі ай сайын 1 рет.

Уақыт талабына сай.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекет - бұл:

Әрбір оқушы субьектілік ұстанымын қалыптастыруға мүмкіндік алатын мұғалім ұйымдастырған оқушылардың бірлескен іс-әрекеті.

Мұғалімнің оқушылармен авторитарлық қарым-қатынасы қалыптасатын басқарушылық іс-әрекеті.

Мұғалімнің оқушылардың оқудан тыс бос уақытындағы іс-әрекетін ұйымдастыруы.

Тұлға ұжымның пікіріне бағынады.

Мұғалімнің оқушылардың адамгершілік сапаларын қалыптастыруға бағытталған тәрбиелік іс-әрекеті.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекет формасына жатпайды:

Оқушының микротоптағы жұмысы.

Сыныптың топ арасындағы жарыс.

Танымдық процесті ұжымдық ұйымдастыру.

Тақырыпты ұжымдық талдау.

Оқушының сабақтағы жауабы.

Ұжымдық оқыту тәсілдері мәселесін зерттеумен айналысқандар:

В.К.Дьяченко, А.Г.Ривин.

Ш.А.Амонашвили.

Р.Г.Лемберг, Н.Д.Хмель.

Г.А.Уманов, Қ.Б.Жарықбаев.

Ю.К.Бабанский.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекеттің маңызды белгісі:

Оқытудың жекелік сипаты.

Оқушының өз бетімен жұмысы.

Басқарудың авторитарлық стилі.

Жалпы мақсатқа жету үшін ұжымның барлық мүшелерін біріктіру қажеттілігін оқушылардың саналы түсінуі.

Мектептік білім берудің сапасын арттыру үшін қазіргі ақпараттық оқыту технологияларын ендіру.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекеттің бастапқы кезеңі:

Бірлескен іс-әрекет қорытындысын шығару.

Меңгерілген материалды тексеру.

Оқу материалының мазмұнын ашу.

Жоспарлау.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру процесі.

Ұжымдық-танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру процесінде мұғалім сүйенеді:

Әріптестер көмегіне.

Мектеп әкімшілігінің көмегіне.

Сынып старостасының жұмысына.

Ата-аналар комитетінің жұмысына.

Оқу белсенділерінің жұмысына.

Оқушылардың танымдық іс-әрекетін белсендіру - бұл:

Оқыту процесін жекелендіру.

Оқушылардың жағымды адамгершілік қарым-қатынас тәжірибесін, өзаракөмегін, ынтымақтастығын қалыптастыру.

Оқу-тәрбие процесін технологияландыру.

Оқу белсенділерінің жұмысын құру және басқару.

Мұғалімнің оқушылардың білім, білік, дағдыны меңгерудегі белсенділігін, дербестігін арттыруға бағытталған мақсатты іс-әрекеті.

Белсендірудің негізгі мақсаты – бұл:

Оқушылар ұжымын қалыптастыру және дамыту.

Мұғалімнің білімін жетілдіру.

Мұғалімдерді аттестациялау.

Білім алушылардың белсенділігін қалыптастыру, оқу-тәрбие процесінің сапасын көтеру.

Белгілі бір оқу кезеңінде педагогикалық ұжымның жұмысын жаппай тексеру.

Оқу белсенділігінің әдіснамалық негізі болып табылады:

Таным теориясы.

Тұлға теориясы.

Дайындық теориясы.

Ақыл-ой әрекетінің кезеңмен қалыптасу теориясы.

Тұтас педагогикалық процесті жүзеге асыру технологиясы мен теориясы.

Оқушылардың оқу белсенділігінің мәселесін зерттегендер:

Я.А.Коменский, Д.Локк, И.Г.Песталоцци.

Ш.А.Амонашвили, Г.А.Уманов.

И.Я.Лернер, М.И.Махмутов, М.Н.Скаткин.

М.Жұмабаев, А.Байтұрсынов,

Ы.Алтынсарин, Ж,Аймауытов.

Оқушылардың танымдық іс-әрекетін белсендірудің маңызды тәсілдерінің бірі:

Іс-әрекеттік тәсіл.

Әдіснамалық тәсіл.

Мәдени тәсіл.

Аксиологиялық тәсіл.

Парадигмалық тәсіл.

Оқушылардың танымдық іс-әрекетін белсендіруде маңызды тәсіл болып табылады:

Әдіснамалық тәсіл.

Тұлғалық-бағдарлық тәсіл.

Мәдени тәсіл.

Аксиологиялық тәсіл.

Парадигмалық тәсіл.

Оқушылардың танымдық іс-әрекетін белсендіру тәуелді емес:

Танымдылық мотивке.

Оқушылардың жеке ерекшеліктеріне.

Ата-аналар жұмысына.

Мұғалімнің кәсіптілігіне.

Мұғалімнің коммуникативті қабілетіне.

Оқушылардың танымдық белсенділігінің қозғаушысы болып табылады:

Қарама-қайшылық.

Танымдық қызығушылық.

Мұғалімнің жетекшілігі

Баға алу.

Мұғалімнің талабын орындау.

Белсенді оқу – бұл:

Оқытушының дәрежесін оның беріп жүрген пәні арқылы анықтау.

Өз деңгейін көтеру.

Оқытудың жүйелілігі.

Оқу тапсырмаларын орындауға дайын болу.

Білімін жетілдіріп отыру.

Оқушының өзін белсендіруінің жолдары:

Талдау мен пікірталасқа қатысу.

Сыныптастарының жауаптарына өз пікірін білдіру.

Әрқашан ағымдағы процеске талаптанып, жігерлене мақсат қою арқылы оқу.

Өз бетімен қиын тапсырмаларды таңдап алу.

Пәндік үйірмелерге қатысу.

Қазіргі педагогикалық технологияларды зерттеумен айналысқандар:

Р.Г.Лемберг, Г.А.Уманов.

Д.Локк, Я.Корчак.

А.Дистервег, И.Г.Песталоцци, В.А.Сухомлинский.

В.П.Беспалько, В.М.Монахов, Г.К.Селевко.

А.С.Макаренко, К.Д.Ушинский.

Қазіргі педагогикалық технологияларды жүйелеумен шұғылданған:

И.С.Кон.

Р.Г.Лемберг.

Қ.Б.Жарықбаев.

Г.А.Уманов.

Г.К.Селевко.

Тірек сигналдары конспектісі негізінде оқыту технологиясының авторы:

Ш.А.Амонашвили.

П.М.Эрдниев.

И.Д.Первин.

В.Ф.Шаталов.

С.Н.Лысенкова.

Проблемалық оқыту технологиясының авторы:

Р.Г.Лемберг.

Н.Д.Хмель.

М.И.Махмутов.

В.Ф.Шаталов.

С.Н.Лысенкова.

Педагогикалық үлгілердің технологиялығының негізгі өлшемдері:

Тұжырымдылық, жүйелілік, диагностикалық, өңдірістілік.

Жекелік, саралық.

Басқарушылық, орындаушылық.

Көрнекілік, төзімділік, тарихилық, формалдылық.

Бірізділіктің , алгоритмділіктің жоқ болуы.

Қазіргі педагогикалық технологиялардан күтілетін нәтиже:

Сапасы жақсартылған материалдық еңбек өнімі.

Қоғамның көркеюі.

Оқу үлгерімі.

Тұлғаның өзгеруі.

Табиғаттың өзгеруі.

Қазіргі замандағы жаңашыл-педагогтар:

В.А.Сластенин, П.И.Пидкасистый.

Ш.А.Амонашвили, С.Н.Лысенкова, В.Ф.Шаталов.

Г.А:Уманов, Р.Г.Лемберг.

М.И.Махмутов, Ю.К.Бабанский, И.Я.Лернер.

А.Белль, Д.Ланкастер.

Педагогикалық технологиялардың айрықша ерекшеліктеріне жатады:

Оқыту мақсатының көптүрлілігі, нәтиженің төмендігі, субьектінің бір жақты іс-әрекеті.

Оқыту мен тәрбиелеу процесі субьектілерінің іс-әрекет тәсілдерінің әр түрлі болуы.

Оқыту мақсатының бірнешеу болуы, оқушылардың алуан әрекетті орындауы және оның нәтижесі.

Оқыту мақсатының айқын және нақты болуы, жоғары нәтижелерге бағытталуы, субьектілер іс-әрекеті құрылымының өзгеруі, аралық және соңғы нәтиже мониторингі, тәжірибенің алмасуы.

Оқыту әдістерінің көптүрлілігі, көрнекілік қағидасының жүеге асуы.

Педагогикалық инновация – бұл:

Педагогикалық жүйенің ішкі ресурстарын жинақтайтын және нәтиженің деңгейін көтеруге мүмкіндік туғызатын жаңашылдық идея.

Оқыту мен тәрбие әдістерін өзгерту.

Мұғалімдер мен оқушылардың жүктемесінің көлемін арттыру.

Педагогикалық еңбекке жоғары талап қою.

Қазіргі замандағы қоғамдық пікірдің бағыты.

Мемлекеттік білім беру стандарты анықтайды:

Нормативті құжаттарда бекітілген білім беруге қойылатын міндетті талаптарды, оқыту мен тәрбиенің мақсатын, негізгі білім бағдарламаларының мазмұнын, білім алушының оқу жүктемесінің максималды көлемін, бітірушіні дайындау деңгейін.

Жеке тұлғаның салауатты өмір салтын қалыптастыру мен өзін-өзі тануын.

Белгілі бір салада ғылым мен мәдениеттің қазіргі жетістігі деңгейінде білім негіздерінің жүйелі баяндалуын, білімнің маңызды көзін.

Әр оқу пәнінен оқушылардың меңгеретін білім, білік, дағдысының мазмұны мен көлемін.

Білім беру жүйесін дамытудың тенденцияларын.

Білім беру бағдарламалары – бұл:

Салауатты өмір салтын қалыптастыру.

Барлық деңгейдегі және бағыттағы білім мазмұнын анықтайтын құжат.

Өзін-өзі тану бағдарламасы.

Сапалы білім беруді қамтамасыз ету.

Білім беру жүйесі мен оқу орындарының қызметін және олардың даму жолдарын реттейтін маңызы бар нормативті құжаттар.

Қазақстан Республикасында 12-жылдық білім беру ұсынады:

4 деңгейді.

3 деңгейді.

2 деңгейді.

5 деңгейді.

Сынып бойынша 12 деңгейді.

Халықаралық нормативті құжаттарға жатады:

Балалар құқығы декларациясы, БҰҰ-ң балалар құқығы туралы Конвенциясы, Балалардың өмірін қамтамасыз ету, қорғау және дамыту туралы жалпыәлемдік декларация, «Балалар өмірі үшін жарамды Әлем» декларациясы мен жоспары.

Ресей Федерациясындағы ұлттық білім беру жүйесі және білім туралы заңы.

Қазақстан Республикасындағы «Тілдер туралы » заң.

Білім беру жүйесін дамытудың тенденциялары.

Қазақстан Республикасының Конституциясы.

Оқу бағдарламасы - бұл:

Әр оқу пәнінен оқушылардың меңгеретін білім, білік, дағдысының мазмұны мен көлемін белгілейтін құжат.

Оқу орындарында оқылатын оқу пәндерінің құрамын, оның оқу жылы бойынша өтілу тәртібі мен бірізділігін, әрі оқу пәніне берілетін уақыт мөлшерін және оқу жылының құрылымын белгілейтін құжат.

Білім беру жүйесі мен оқу орындарының қызметін және олардың даму жолдарын реттейтін маңызы бар нормативті құжаттар.

Белгілі бір салада ғылым мен мәдениеттің қазіргі жетістігі деңгейінде білім негіздері жүйелі баяндалатын кітап, білімнің маңызды көзі.

Нормативті құжаттарда бекітілген білім беруге міндетті талаптар.

Оқу жоспары - бұл:

Әр оқу пәнінен оқушылардың меңгеретін білім, білік, дағдысының мазмұны мен көлемін белгілейтін құжат.

Оқу орындарында оқылатын оқу пәндерінің құрамын, оның оқу жылы бойынша өтілу тәртібі мен бірізділігін, әрі оқу пәніне берілетін уақыт мөлшерін және оқу жылының құрылымын белгілейтін құжат.

Білім беру жүйесі мен оқу орындарының қызметін және олардың даму жолдарын реттейтін маңызы бар нормативті құжаттар.

Барлық деңгейдегі және бағыттағы білім мазмұнын анықтайтын құжат.

Нормативті құжаттарда бекітілген білімге қойылатын міндетті талаптар, оқыту мен тәрбиенің мақсаты.

Қазақстан Республикасында үздіксіз білім беру идеясы мен 12-жылдық орта білім беруге көшуді қарастыратын құжат:

БҰҰ-ң балалар құқығы туралы Конвенциясы.

Балалар құқығы декларациясы.

Қазақстан Республикасының Конституциясы.

Қазақстан Республикасында жоғары педагогикалық білім беру тұжырымдамасы.

Қазақстан Республикасында білім беруді 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы.

Оқулық – бұл:

Белгілі бір салада ғылым мен мәдениеттің қазіргі жетістігі деңгейінде білім негіздері жүйелі баяндалатын кітап, білімнің маңызды көзі, оқу бағдарламалары мен оқытудың мақсатына сай нақты оқу пәнінің мазмұнын баяндайтын оқу әдебиетінің жетекші түрі, оқыту құралының негізгісі.

Мектептің оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруға жағдай жасайтын құрал-жабдықтар.

Оқыту әдістері мен ұйымдастыру формаларының ерекшеліктерін көрсететін құжат.

Оқушылардың оқу үлгерімінің көрсеткіштерін анықтайтын талаптар.

Пәнді оқытудың тәжірибесі мен авторлық әдістемесі.

Орта білім мазмұнын сипаттайтын құжат:

Сынып журналы, табель, күнделік.

Оқу жоспары, оқу бағдарламалары, оқулықтар.

Сабақ жоспары, календарлық жоспар.

Мектептің уставы, педагогикалық кеңестің қаулысы.

«Білім туралы» Заң.

Орта білім мазмұны – бұл:

Мектептің оқу процесіне қазіргі білім беру технологияларын ендіру.

Болашақ мұғалімдерді дайындау сапасын арттыру.

Оқушылардың ғылыми білім, білік, дағды жүйесін және адамгершілік-эстетикалық идеяларды меңгеруі.

Ғылым және практика интеграциясы.

Даралап және саралап оқыту.

Басқару:

Адамның шығармашылық әлеуетін дамыту және көрсету үшін қажетті жағдайларды құру жолындағы оның белсенділігіне бағытталған тетік.

Практикалық іс-әрекетті жүзеге асыру.

Тәрбиелік іс-шараларды тексеру.

Жеткіншек жас ұрпақты тәрбиелеу.

Білім беру жүйесін басқару.

Педагогикалық диагностика – бұл:

Адамның шығармашылық әлеуетін дамыту және көрсету үшін қажетті жағдайларды құру жолындағы оның белсенділігіне бағытталған тетік.

Тануға қажетті нысан туралы кез келген мәлімет емес, педагогикалық процестің негізгі сипаттамалар жағдайын бейнелейтін маңызы бар ақпараттар.

Білім беру процесін басқарудың тиімділігін арттыруға бағытталған әдістер, қағидалар кешені.

Педагогикалық процесс жағдайының себептерін анықтау, «педагог-оқушы» жүйесінің мүмкіндіктерін, олардың арасындағы қарама-қайшылықтарын айқындау және сипаттау үшін қажетті білім мен әрекеттің жиынтығы.

Теориялық білімді практикалық іс-әрекетке аудару бойынша педагогикалық әрекеттің кешені.

Педагогикалық менеджмент – бұл:

Пәнаралық байланыс оқу бағдарламаларының өзара сәйкестілігі ретінде.

Ұжымдағы, топтағы тұлғааралық қарым-қатынас.

Білім беру процесін басқарудың тиімділігін арттыруға бағытталған әдістер, қағидалар кешені.

Менталитет нақты мәдениеттің өзіндік психикалық өмірінің мәніне тән.

Теориялық білімді практикалық іс-әрекетке аудару бойынша педагогикалық әрекеттің кешені.

Басқару әдістері:

Адамның интеллектілік күшін, шығармашылық әлеуетін дамыту.

Қаражаттық, еңбектік және материалдық ресурстарды пайдалану.

Іскерлік өндірістік кеңестерді ұйымдастыру және өткізу, шығармашылықпен жұмыс істейтін мұғалімдерді айқындау және мадақтау.

Әр түрлі кеңестер, семинар-кеңес, конференция, білім беру қызметкерлерінің сьездері.

Нормативтік, ұйымдастырушылық-әкімшілік, педагогикалық, әлеуметтік-психологиялық, экономикалық.

Мектепті басқаратын жоғарғы орган:

Ата-аналар комитеті.

Оқушылар комитеті.

Әдістемелік бірлестік.

Педагогикалық кеңес.

Қоғамдық комитет.

Педагогикалық кеңестің құрамы:

Мектеп әкімшілігі, оқушылар, тәрбиеленушілер.

Мектеп директоры, оның орынбасарлары, мұғалімдер, тәрбиешілер, оқушылар, оқушылардың қоғамдық комитетінің өкілдері, кітапханашы, дәрігер, ата-аналар комитетінің төрағасы.

Ата-аналар комитеті, оқушылар ұжымы.

Оқу пәндері бірлестігі.

Мектептің шаруашылық жұмысының жетекшісі.

Педагогикалық кеңес өткізіледі:

Оқу жылы тоқсандарының барысында 1 рет.

Оқу жылының басында.

Оқу жылының аяғында.

Жыл бойы.

Ай сайын.

Педагогикалық ұжым:

Жалпы мақсат пен міндеттерді жүзеге асыруда, бірлескен іс-әрекет процесінде дамудың жоғары деңгейіне қол жеткізген, ұйымдастырушылық пен психологиялық бірлікті көрсететін педагогтар топтары.

Мектептің жоғары органы.

Пән бірлестіктері.

Мектептегі оқу-тәрбие процесінің жоғары деңгейі.

Жеке мұғалімнің инновациялық әрекеті.

Жалпы білім беретін мектептегі басқару формалары:

Ата-аналар жиналысы, оқушылар комитетінің отырысы.

Пән бірлестіктерінің кеңесі, жылдық есебі,

Мектептегі тәрбиелік іс-шаралар.

Білімділер, тапқырлар, көңілділер клубының сайысы.

Педагогикалық кеңес, әдістемелік комиссия, педагогикалық консилиум, жиналыс, оқушылар комитеті, білім беру бойынша кеңестер, мектеп кеңестері.

Мектептегі басқару басқарудың төмендегі буындары арқылы жүзеге асырылады:

Мектеп директоры – оның оқу-тәрбие жөніндегі орынбасарлары.

Оқушылардың өзін-өзі басқаруының жетекшісі - оқушы.

Сынып жетекшісі – оқушы.

Мектеп директоры - оның оқу-тәрбие жөніндегі орынбасарлары -мұғалімдердің қоғамдық ұйымдарының жетекшісі - мұғалім - оқушылардың өзін-өзі басқаруының жетекшісі - оқушы.

Департамент

Мектеп іс-әрекетіндегі жоспардың түрлері:

Әкімшілік, ведомствааралық жоспарлар.

Кәсіподақтық, қоғамдық ұйымдық жоспарлар.

Мектеп аралық спорттық жарыстар жоспары.

Жалпы мектептік жылдық, болашақтық, күнтізбелік, тәрбие жұмысының жоспары, сабақ жоспары.

Жеке, топтық, ұжымдық жоспарлар.

Мектеп жұмысын жоспарлау – бұл:

Педагогикалық процестің негізгі сипаттамасының жағдайын көрсететін маңызды, нақты мәліметтер.

Жаратылыстану пәндері саласындағы жетістіктер туралы ғылыми ақпараттар.

Мектептің барлық іс-әрекетінің тиімділігін арттыру мақсатында алдағы уақыттағы іс-шаралар мен әрекеттің негізгі түрлерін анықтау.

Болашақ мамандар іс-әрекетінің мақсатын құру.

Әлеуметтік-гуманитарлық пәндер жетістігі туралы ғылыми ақпараттар.

Мектеп пен мұғалім жұмысының негізгі жоспары:

Күнтізбелік жоспар.

Жалпы мектептік жылдық жоспар.

Тәрбие жұмысының жоспары.

Болашақтық жоспар.

Факультативтер жұмысының жоспары.

Мектеп жұмысы мен мұғалімдер іс-әрекетінің негізгі жоспарына жатпайды:

Жалпы мектептік жылдық жоспар.

Болашақтық жоспар.

Күнтізбелік жоспар.

Тәрбие жұмысының жоспары.

Техникалық жоспар.

Мектептік құжаттардың барлық түрлері бөлінеді:

Әкімшілік, оқушылық, педагогикалық, ата-аналық, кәсіподақтық.

Жекелік, топтық, ұжымдық.

Қоғамдық, құқықтық, нормативті.

Оқу-педагогикалық, мектепішілік ақпараттық, қаржы-шаруашылық.

Психологиялық, әлеуметтік.

Оқу-педагогикалық мектептік құжатқа жатпайды:

Сынып журналы.

Оқушылардың алфавиттік тізімдер кітабы.

Оқушылардың жеке іс қағаздары.

«Алтын белгі» таңбасын тіркеу кітабы.

Қаржы-шаруашылық құжаттар.

Мектепішілік ақпараттар:

Күнделікті, апталық, айлық, тоқсандық, жылдық.

Сабақтық, дүйсенбілік, тоқсандық.

Оқу, оқудан тыс, мектептен тыс.

Қоғамдық, кәсіподақтық, әлеуметтік, құқықтық, нормативті.

Жеке, тұлғааралық, топ аралық.

Қаржы-шарушылық құжаттарға жатпайды:

Мектептің техникалық паспорты.

Мұғалімдердердің тарифтік тізімі.

Негізгі құралдардың инвертарлық тізімі.

Сынып журналы.

Қоймалық материалдарды тіркеу кітабы.

Жалпы мектептік жоспарды құру қағидасына жатпайды:

Жоспарлаудың ғылымилығы.

Жоспардың болашағы.

Оқушылар ұжымының іс-әрекет ерекшелігін обьективті ескеру қағидасы.

Ұжымшылдық қағидасы.

Оқытудың жоғары деңгейдегі күрделілігі қағидасы.

Мектептің болашақтық жоспары құрастырылады:

Бір жыпға.

Бес жылға.

Үш жылға.

Жеті жылға.

Он жылға.

Тақырыптық жоспарлау белгіленеді:

Сабақ жүйесінде оқу-тәрбие жұмысының білімділік, дамытушылық, тәрбиелік қызметтерін жүзеге асырудың тиімді жолдарын анықтау үшін.

Оқушылардың білімін, білігін, дағдысын қалыптастыру үшін.

Ата-аналар комитетінің жұмысы арқылы оқушылардың іс-әрекетін жоспарлау үшін.

Жалпы мектептік іс-шараларды ұйымдастыру үшін.

Оқушылардың көркем өнерін ынталандыру үшін.

Сабақты жоспарлау:

Ұжымдық шығармашылық істі өткізуді жоспарлау.

Мектепішілік іс-шараларды жоспарлау.

Мұғалімнің сабаққа тікелей дайындығы, тақырыптық жоспарды нақтылауы.

Оқушылардың көркем өнерін ынталандыру.

Жалпы мектептік іс-шараларды ұйымдастыру.

Сабақ жоспарында көрсетіледі:

Оқушылардың жауаптары мен бағалары.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Сынып, тақырып, мақсат, материалдың мазмұны, тапсырмалар, дидактикалық құралдар.

Сыныптан тыс іс-шаралардың үлгісі, іс-шараны өткізудің сценарийі.

Ата-аналар комитетінің жұмысы, педагогикалық кеңес отырысының жоспары.

Әдістемелік жұмыстың мазмұны сипаттайды:

Мұғалімнің жалпы мәдени дайындығын, кәсіби-адамгершілік мәдениетін, зерттеушілік мәдениетін, жаңашылдық іс-әрекетке қатысуын, диагностика жүргізуін, әдіснамалық мәдениетін, басқару мәдениетін.

Оқушылардың сапалы білім алуын, ғылыми-зерттеушілік жұмысын.

Мұғалімнің рухани-адамгершілік сапаларын.

Мектеп директорының әкімшілік басшылығын.

Мектептің шаруашылық жұмыстарын.

Аттестациялау енгізілді:

1931 жылы.

1958 жылы.

1972 жылы.

1934 жылы.

1980 жылы.

Мұғалімдерді аттестациялау өткізіледі:

1 жылда.

3 жылда.

2 жылда.

4 жылда.

5 жылда.

Аттестациялаудың мәні:

Педагогикалық еңбектің нәтижелігін, мұғалімнің белгілі бір категориясын, оқу-тәрбие жұмысының сапасын, мектептің ғылыми-әдістемелік жұмысының стратегиясы мен тактикасын анықтау.

Оқу-тәрбие процесінің нәтижелігін арттыру, белгілі бір пән бойынша тереңдетіп оқыту.

Мұғалімнің шығармашылық жұмысын қамтамасыз ету.

Мектеп басшылығының қызметін реттеу.

Оқушылармен өзіндік жұмысты жақсарту.

Әдістемелік жұмыс :

Педагогикалық кадрлардың идеялық, ғылыми-теориялық, кәсіби, мәдени, әдістемелік деңгейін көтеру бойынша ұжымдық, топтық, жеке- дара жүйелік жұмыстардан құрылған күрделі шығармашылық.

Оқушылардың білімге іскерлік дағдысын қалыптастыру.

Мектептік тәрбие жұмысын жақсарту.

Ғылыми-практикалық конференциялар өткізу.

Мектеп әкімшілігінің жұмысын бағалау.

Білім беру мекемесінің іс-әрекетін, құрылымын анықтайтын ережелер жиынтығы:

«Білім туралы» Заң.

Оқу жоспары мен бағдарламасы.

Білім беру тұжырымдамалары.

Қаулылар мен жарғы.

Білім беру стандарттары.

Әдістемелік жұмыстың мақсаты – бұл:

Оқыту мен тәрбиелеудің тәжірибесіне қызмет ету.

Білім берушілік қызмет атқару.

Тәрбиелік қызметті жүзеге асыру.

Сабақтың міндетін орындау.

Нақты пәнге байланысты қызмет ету.

Аттестациялаудың мақсаты – бұл:

Білім беру қызметкерлерінің мамандығы, педагогикалық кәсібилігі мен іс-әрекеті деңгейлерінің өсуін, еңбегінің нәтижелі болуы мен бағалауының тиімді жүйесін құру.

Мектеп ішіндегі моралдық, психологиялық жағдайды зерттеу.

Мұғалімдер мен оқушылар арасындағы қарым-қатынасты анықтау.

Мектептің материалдық-техникалық базасын жақсарту.

Мектеп әкімшілігінің қызметін күшейту.

Мектептегі әдістемелік жұмысты ұйымдастыру формаларына әсер ететін факторлар:

Мектеп әкімшілігінің қызметін күшейту, басқару стилін өзгерту.

Мемлекеттің білім беру саласындағы саясаты, нормативті құжаттары, мұғалімдердің педагогикалық мәдениеті, жаңашылдық деңгейі, әдістемелік сауаттылығы, ұжым арасындағы қарым-қатынастар, мектетептің технологиялық мүмкіндіктері.

Мектептегі тәрбие жұмысының жоспарын жетілдіру.

Сынып жетекшілермен конференциялар өткізу.

Мектептегі ата-аналар комитетінің жұмысын жақсарту.

Мұғалімге қажетті педагогикалық ақпараттар түрлері:

Апталық, күнделікті ақпараттар.

Өнер адамдары туралы ақпараттар.

Бастапқы ақпарат, тактикалық ақпарат, жедел ақпарат.

Саяси ақпарат, спорттық ақпарат, әдеби ақпарат.

Техникалық құралдар туралы ақпараттар.

Педагогикалық ақпарат – бұл:

Мұғалімнің жалпы мәдени дайындығы, кәсіби-адамгершілік мәдениеті, зерттеушілік мәдениеті, жаңашылдық іс-әрекетке қатысуы, диагностика жүргізуі, әдіснамалық мәдениеті, басқару мәдениеті жөніндегі мәліметтер.

Оқу-тәрбие процесінің сапалық деңгейі, оқыту процесінің нәтижесі, жеке оқушының үлгерімі туралы сипаттама.

Тануға қажетті нысан туралы кез келген мәлімет ғана емес, педагогикалық процестің негізгі сипаттамалар жағдайын бейнелейтін маңызы бар ақпараттар.

Педагогикалық процесс жағдайының себептерін анықтау, «педагог-оқушы» жүйесінің мүмкіндіктерін, олардың арасындағы қарама-қайшылықтарын айқындау және сипаттау үшін қажетті білім мен әрекеттің жиынтығы.

Мұғалімдердің әдістемелік жұмыстарының деңгейі, кәсібилігі, ізгілік қарым-қатынасы туралы пікір.

Педагогика тығыз байланысты

Кибернетикамен

Психологиямен.

Демографиямен

Статистикамен.

Географиямен

Тұлғаны әлеуметтендіру институтына жататындар:

Форма, әдіс,тәсіл.

Отбасы, мектеп,микросреда (шағын орта) .

Диспут, тәрбие сағаты, конференция.

Педагогикалық кеңес, әдістемелік бірлестік.

Ата-аналар жиналысы.

Қазіргі оқыту теориясының әдіснамалық негізі:

Таным теориясы.

Табиғаттың даму заңдылығы.

Қоғамның даму заңдылығы.

Білім алушылардың жас ерекшеліктері.

Білім беру туралы деректі құжаттар.

Білім берудегі ҚР мемлекттік саясатының принциптеріне жатпайтындар.

Білім берудің зайырлы сипаты.

Ерлер мен әйелдерді бөлек оқыту.

Үздіксіз білім беру.

Барлық азаматтардың тең құқылығы.

Жалпы орта білімнің ақысыз оқытылуы.

Жеке тұлғаның ғылыми ақиқат жүйесі ретіндегі пікірінің құрастырушылық сипатының формасы болып табылады:

Білім.

Көз жеткізуі.

Көзқарасы .

Идеалары.

Құндылықтары.

Ынталандыруды өзгертуге бағытталған реакциялардың өзгерістері сипатталатын теориялар:

Когнитивтік.

Бихевиористтік.

Ассоциативті.

Прагматизмі.

Іс-әректтік.

Теориялық ойлаумен, тәжіриблік іс-әрекетте сезімдік қабылдаудың бірлігімен көрінетін іс-әрекеттің аталуы:

Еңбек ету.

Тәжірибелік.

Өз бетінше.

Танымдық.

Ойын.

Білім:

Адамның әлемді сезінуі.

Оқулықтың мазмұны.

Жаңа материалдың мазмұны.

Оқушының үй тапсырмасы.

Адамның көзқарасының жүйесі.

Педагогика алғашқыда қай ғылым саласында дамыды:

Психологиялық.

Философиялық.

Антрпологиялық.

Этикалық.

Эстетикалық.

Педагогика жатады:

Жаратылыстану ғылымдарына.

Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдарға.

Техникалық ғылымдарға.

Арнайы ғылымдарға.

Экономикалық ғылымдарға.

ҚР білім беру жүйесін басқару мына негізде жүргізіледі:

Гуманитарлық білім берудің тұжырымдамасы.

Этномәдени білім беру тұжырымдамасы.

Жергілікті білім беру бөлімдерінің қатысуына.

Тіл туралы заңға.

Білім беру заңына.

Қазіргі білім берудің даму тенденциясына не жатпайды.

Ақпараттандыру.

Ұлттандыру.

Ізгілендіру.

Демократияландыру.

Компьютерлендіру.

Жас ерекшелік педагогикасына қатыстылар:

Сәбилер педагогикасы, мектеп педагогикасы, жоғарғы мектеп педагогикасы,ересектер педагогикасы.

Сурдопедагогика,тифлопедагогика,олигофренопедагогика.

Педагогика тарихы.

Салыстырмалы педагогика.

Этнопедагогика.

Қазіргі замандағы педагогиканың атқаратын қызметі :

Ғылыми-теориялық, практикалық,болжам жасаушылық .

Оқытушылық, тәрбиелік, тәжірибелік.

Қалыптастырушылық,болжам жасаушылық, дамытушылық.

Экономикалық ғылыми-теориялық, тәжірибелік.

Мативоциялық, тәжірибелік экономикалық

Педагогикалық процестің компоненттері:

Педагогтар, оқушылар

бала-бақша, мектеп, жоғары оқу орындары

Мақсат, міндет, мазмұн, әдіс, форма, нәтиже

Оқыту бағдарламалары, оқулықтар, оқу жоспары

оқыту, тәрбиелеу, дамыту

Мемлекеттің білім беру жүйесіне жатқызылады:

Мектеп,конфессиалды ұйымдар,спорттық бірлестіктер.

Отбасы,пәндік үйірмелер,мектептен тыс ұйымдар.

Білім беру ұйымдарының жиынтығы (орта білім беру мекемелері,жоо, коледждер) .

ЖОО, әскери ұйымдар,консерваториялар.

Лицей,балалар үйі,діни ұйымдар.

Жалпы білім берумен түсіндіріледі:

Барлық өндірістік процестердің негізгі қағидаларымен таныстыру.

Оқушыларды табиғат пен қоғам туралы ғылым негіздерімен , таныстыру; дүниетанымын кеңейту, эстетикалық мәдениетті, адамгершілікті дамыту

Адамды белгілі бір кәсіпке дайындау

Қарапайым өндірістік құралдармен жұмыс істеу дағдысын меңгеру

Ғылыми дүниетанымын қалыптастыру.

Жеке тұлғаның объективті қоғамдық қатынасқа икемделуі:

Әдет.

Дағды.

Даму.

Әлеуметтану

Іскерлік.

Жеке тұлғаның дамуындағы негізгі қозғаушы күшіне жататындар:

Тұқымқуалаушылық.

Тәрбиенің принциптері.

Тәрбие әдісі.

Өзін-өзі тәрбиелеу әдісі.

Қарама-қайшылық .

Жеке тұлғаны қалыптастыру:

Әр түрлі жағдайлардың адамдардың саналы қызметіне тәуелсіз түрде ықпал етуі.

Адам ағзасындағы сандық өзгерістер процесі мен нәтижесі.

Білімді игеру барысында теориялық және тәжірибелік істерді атқаруға өздігінен салалы түрде дайындығы.

Нақты тәрбие міндеттеріне бағытталған тәрбие жұмыстарының нәтижесі .

Барлық әлеуметтік,идеологиялық,психологиялық және т.с.с ықпалымен адамның әлеуметтік жан иесі ретінде қалыптасуы.

Тұлғаның дамуына әсер ететін жетекші факторлар:

Қарым-қатынас.

Өзін-өзі тәрбиелеу.

Орта,тәрбие тұқымқуалаушылық.

Отбасы.

Жолдастары.

Әлеуметті жетілуді қандай сапалар сипаттайды:

Жауапкершілік, өздігінен дамуға ұмтылу, әлемге позитивті қатынас, толеранттылық.

Тұқымқуалаушылық,авторитарлық,жігерлілік.

Альтруизм,еңбексүйгіштік.

Қайсарлық,іскерлік,эгоистік.

Нәтижеге талпынушылық,тапқырлық.

Тұлғаның қалыптастыру бойынша саналы іс-әрекеттің өзіндік адамгершілік сапасы:

Өзін-өзі дамыту.

Өзін-өзі тәрбиелеу.

Өзін-өзі білімін көтеру.

Өзін-өзі басқару.

Өзіндік жетілдіру.

Қарым-қатынас ол:

Айнала қоршаған дүниемен адамдар арасындағы байланысты тұрақтандырушы.

Адамның мінез-құлқы.

Алған білімді меңгеру.

Қазіргі заманды түсінудің проблемасы.

Тұлғаның көзін жеткізу.

Жеке тұлғаны қалыптастырудың шешуші факторы:

Іс-әрекет.

Макросреда.

Микросреда.

Жолдастары.

Ақпарат құралдары.

Педагогиканың ғылым ретіндегі дамуын анықтады:

Ғылыми қызметкерлердің қажеттілігі.

Ата-аналардың балалар бақыты жөніндегі қамқорлығы.

Тұқымды сақтаудың биологиялық заңы.

Адамның өмір мен еңбекке дайындалуының обьективтік қажеттілігі.

Тәрбиенің өмірдегі ролін арттыру.

Адамгершілік тәрбиесі - бұл

Aдамгершілік идеалын құру

Aдамгершілік сапасын қалыптастыру процесі

Моральдық принциптер жүйесімен таныстыру

Моральдық қасиетер, адамгершілік мінез сипаттары, жүріс-тұрыс дағдалары мен әдеттерін қалыптастыру процесі

Мораль туралы білімдерді беру процесі

“Педагогика”терминінің шыққан жері:

Македония.

Ертедегі Греция

Римде.

Чехияда.

Қытайда.

Педагогика өз алдына ғылым болып қай ғасырда бөлініп шықты?:

XV ғасырда.

XVI ғасырда.

XVII ғасырда.

XIX ғасырда.

XVIII ғасырда.

Мұғалім білуге тиіс емес:

Балалар құқық декларациясы.

Білім беру заңы.

ҚР конституциясы.

ҚР қылмыс кодексін.

Мектеп уставы

Педагогиканың білімге жататын:

Педагогиканың категориялары,ұғым,заңдылық әдіс тәсілдерімен оқу-тәрбиені ұйымдастыру.

Жалпы мектепке дейінгі жасөспірім,салыстырмалы,әскери,коррекциялық педагогика.

Педагогика тарихы,антропология,педагогика.

Әлеуметтану психология,педология, физиолгия, актология.

Мәдениет тарихы.

Мұғалімнің педагогикалық іс-әрекет сапасының шешуші көрсеткіші не болып табылады:

Оқушы тұлға ретінде дамыту деңгейі.

Оқушылардың үлгерімі.

Ата-аналармен жұмыс істей білуі.

Оқушыларға жеке қатынасты жүзеге асыру біліктілігі.

Оқушылардың сабақтағы белсенділігі.

Мұғалімнің профессиограммасына жатпайды:

Болашақ маман жұмысының түрі мен жағдайларына қысқаша сипаттама.

Кәсіби қажеттіліктің нормативтері мен көрсеткіштері.

Жас маман таңдауға құралған бағалау шкалалары.

Болашақ кәсіби мұғалімдерді даярлауға қойылатын талаптар.

Мұғалімдерді даярлау мақсатындағы приоритеттердің алмасуы.

Педагогикалық іс-әрекет компонентіне жатпайтындар:

Конструктивті.

Ұйымдастырушы.

Мазмұнды.

Ізденіс.

Коммуникативті.

Педагогикалық біліктілік:

Педагогикалық жобалау дағдысы мен тәжірибесінің барлығы .

Обьективтік шындық заттары мен құбылыстары туралы игерілген мәліметтердің, ұғымдардың,түсініктердің жиынтығы .

Адамның мүдделерімен қызығушылығын тәжірибе жүзінде орындауға бағытталған әрекет.

Адам санасы сенім мен көзқарас жүйелерін игеруге негізделген әрекет.

Мұғалімнің жемісі, әрекеті, мақсатты оқытуды тарату.

Мұғалімнің инновациялық әрекетіне жататын:

Оқушылармен ойын әрекетін ұйымдастыру.

Танымдық әрекетін белсендіру.

Оқытудың дәстүрлі әдісін қолдану.

Мұғалімдердің озық тәжірибесін оқып үйрену.

Оқытудың авторлық моделін жасау.

Мектеп пен отбасы әрекеттестігінің бағыттары

Саяхаттарға, театрға, көрмелерге бару

Ата -аналар жиналыстары мен конференциялары

Ата -аналармен ұйымдастырушылық педагогикалық жұмыс, ата-аналардың педагогикалық сауаттылығын дамыту, ата-аналармен баланың үлгерімі мен тәрбиесін жақсарту үшін жүйелі жеке дара жұмыстарын жүргізу

Сұрақ-жауап кештер, қамқорлық кеңестерімен жұмыс

Отбасы тәрбиесінің тәжірибесін талдап қорыту, тарату

Өзін-өзі тәрбиелеу:

Өзін-өзі меңгеру.

Жасырын тәрбие.

Коммунистік тәрбие.

Ақыл-ой тәрбиесі.

Политехникалық тәрбие.

Өзін-өзі тәрбиелеу әдісі:

Салауатты қоғамдық пікір қалыптастыру.

Мадақтау және жазалау.

Ұжымда жағымды дәстүр туғызу.

Оқушының тәртібін қадағалау.

Өзін басқа адамның орнына қою.

Өз-өзіне өз уақытта нұсқау жасауы:

Көз жеткізуі.

Өзін-өзі бақылау.

Өзіндік бұйрық .

Өзін-өзі сендіру

Өзін-өзі тиянақтау.

Педагогика

Баланың даму заңдылығы оқытады және оны тәрбиелеу жолдарын айқындайды.

Тұлғаның кәсіби қалыптасу проблемасын қарастырады.

Бұл тәрбиешінің тәрбиеленушіге дүниетану көзқарасына қалыптастыру мақсатындағы өнері.

Жеткіншек ұрпақты дамытуға байланысты сұрақтарды оқытумен айналысады.

Адамды тәрбиелеу туралы ғылым.

Педагогика ғылымдары:

Дидактика, психология, тарих, мектептану,тәрбие теориясы, мектеп гигиенасы,салыстырмалы педагогика.

Жалпы педагогика,жасөспірімдер педагогикасы,арнайы педагогика,жеке пәндерді оқыту әдісі,арнайы пдагогика,педагогика тарихы.

Жалпы пдагогика, этика,эстетика,мектепке дейінгі педагогика, мектепті басқару, мектеп тарихы

Жалпы педагогика этика,эстетика.

Мектепке дейінгі педагогика,волеология,әлеуметтік педагогика,дидактика, тәрбие теориясы.

Педагогика пәніне не кіреді:

Оқыту процесі.

Тәрбие процесі.

Педагогикалық процесс.

Білім беру жүйесі.

Мұғалімнің педагогикалық іс-әрекеті .

Педагогикалық ғылым жүйесіне келесі пәндер кірмейді:

Мектепке дейінгі педагогика.

Тәрбие теориясы.

Психология.

Оқыту теориясы.

Жоғарғы мектеп педагогикасы.

Ата-анасынан балаға тұқым қуалау бойынша берілетін:

Ойлау қабілеті

Мінез-құлқы.

Әр түрлі іс-әрекетке қабілеті.

Адамның жеке даму қабілетіне негіз болатын нышандар.

Адамдарға қарым-қатынасы.

Жеке тұлғаның дамуындағы негізгі фактор:

Тұқымқуалаушылық .

Ұжымдағы психологиялық жағдай.

Ата-анасы.

Жолдастары.

Мұғалімімдердің пікірі.

Даму –бұл:

Сандық өзгерістердің адам ағзасына жиналуы.

Ескіні жою, жаңаның пайда болуы.

Өмір мен қызмет барысында жүзеге асатын адамның әлеуметтік тіршілік иесі ретінде қалыптасуы.

Уақыт ішінде әрқилы факторлардың ықпалымен жүзеге асатын адам ағзасындағы сандық және сапалық өзгерістер.

Алдын-ала көзделген сапалық қасиеттердің адамдарда қалыптасуының белгілі бір мақсатқа бағытталған процесі.

Бала тұлғасы дамуның жағдайлары:

Жеке гигиенамен дұрыс тамақтандырудың бірлестігі.

Өзара қатынасудың қалыптасуы.

Оқушының даму ортасындағы сипаттары.

Дене жаңашылықтарының болуы.

Сезімдерді тәрбиелеу.

Оқушылардың дамуы бір-бірімен байланысты 3 бағытта жүреді:

Биологиялық,психолгиялық,әлеуметтік.

Психологиялық,физиологиялық,адамгершілік.

Әлеуметтік,еңбек,экономикалық.

Құқықтық,ақыл-ой,экологиялық.

Тұқым қуалаушылық, биологиялық, эстетикалық,діни.

Адамға тұқым арқылы берілетін:

Таланттылық,салмақтылық.

Анотомиялық, физиологиялық ерекшеліктері .

Адамгершілік, мінез-құлық стилі.

Еңбексүйгіштік,ізгілігі.

Хоббиі,өмір сүруі.

Жеке тұлғаны оқытумен тәрбиелеудің нәтижесі неге байланысты емес:

Тұқымқуалаушылыққа.

Оқу әректінің сипатына.

Оқулықтың сапасына.

Оқытушының талантына.

Табиғат жағдайынан.

Жоғарғы сынып оқушыларының негізгі іс-әрекетінің түрі:

Оқу танымдық.

Ойын ойнау.

Еңбек.

Спортпен шұғылдану.

Көркем шығармашылық.

Бастауыш мектеп оқушыларының қарым-қатынасына әсер етушілер :

Ата-ананың пікірі.

Жолдастарының пікірі .

Оқытушының пікірі.

Өз пікірі.

Ұжымының пікірі.

Бірдей жастағы оқушылардың даму деңгейі шамамен:

Отбасы.

Сынып.

Клуб.

Секция.

Мектеп.

5-6 сынып оқушыларының мінез-құлқы мен үлгерімінің төмендеу себептері:

Балалардың оқудан шаршауы.

Бастауыш сынып мұғалімдеріне қарағанда сынып жетекшісінің аз уақыт бөлуі.

5-6 сыныпта бастауыш мектеп оқуда жан-жақты дамуын қамтамасыз етпейді.

Оқушының оқыту шартының өзгеруіне, сонымен бірге жас ерекшелігінің әсеріне, жаңа талаптарға іштей дайын еместігі.

Жас ерекшелігінің әсері.

Жоғарғы сынып оқушыларының бір нәрсеге қарым-қатынасының қалыптасуына көбірек әсер ететін :

Ата-ана пікірі.

Қызметкерлердің пікірі.

Оқушы пікірі.

Өз пікірі.

Ұжымының пікірі.

Бастауыш мектеп оқушыларының қарым-қатынасына әсер етушілер :

Ата-ананың пікірі.

Жолдастарының пікірі .

Оқытушының пікірі.

Өз пікірі.

Ұжымының пікірі.

5-8 сынып оқушыларының қарым-қатынасына әсер етушілер:

Ата-анасының пікірі.

Жолдастарының пікірі.

Оқытушының пікірі.

Өз пікірі.

Туыстарының пікірі.

Оқушылардың тәрбиелік деңгейінің әдістеріне жатпайтындар:

Сабақ барысында мұғалімнің оқушыларды бақылауы.

Адамгершілік тақырыбына шағын шығарма жазу.

Оқушылармен әңгімелесу.

Кинотеатрға бару.

Тәрбие теориясы

Ғылыми зерттеу әдісіне жататындар:

Кезекші мұғалім асханадағы тәртіпті бақылайды.

Педагог курстың жекелеген тақырыптарын оқып-үйрену барысында оқушылардың дамуын компьютер бағдарламасының көмегімен бақылайды.

Сынып жетекшісі оқушылар киімінің ұқыптылығын қадағалайда.

Экскурсия кезінде биалогияның мұғалімі оқушылармен бірге құмырсқалардың мінез-құлқын бақылайды.

Жас мұғалім тәжірибелі әріптесінің қиын оқу материалын түсіндіру барысындағы әрекеттерін бақылайды.

Әңгімелесу зерттеу әдісі ретінде:

Әлде қандай пдагогикалық құбылысты қабылдау.

Мұғалімдердің озық тәжірибесін оқыту.

Қажетті ақпаратты алу мақсатындағы өздігінен қосымша әдісі.

Кез-келген әдісті арнайы ұйымдастырылған тексеру.

Қатаң қадағаланатын жағдайларда өткізілінетін алдына белгілі бір мақсатқа бағытталған,сынаққа түскендердің барлығына арналған біркелкі зерттеу.

Зерттеудің ауызша сұрақ әдісі:

Интервью.

Әңгіме.

Байқау.

Дискуссия.

Ситуацияны талдау.

Педагогикалық зерттеудің теориялық деңгейіне жатпайтын әдістер:

Әдебиеттерді оқу.

Анализ және синтез.

Моделдеу.

Анкета жүргізу.

Болжам жасау.

Жеке тұлғаны үнемі зерттеу әдісі:

Салыстыру.

Абстрактілеу.

Индукция.

Деукукция.

Байқау.