ДӘРІС 6
13 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС № 13
МƏЛІМЕТТЕР ҚОЙМАСЫН ЖАСАУ. КЕСТЕ ҚҰРУ
Мақсат: Мəліметтер қоймасын құру командаларын, кесте құру жолдарын
білу. Өрістердегі жазба типтерін айыра білу. Алғашқы кілтті анықтау.
Құрылған мəліметтер қоймасын ашу, сақтау командаларын білу. Кестелер
арасындағы
байланысты
орната
білу.
Байланыс
типтерінің
айырмашылықтарын білу.
13.1 MS Access-тің анықтамалық жүйесінің негізгі тақырыптарымен
танысу.
- Microsoft Access-тің ішкі терезесін жауып, анықтама жүйесін шақыру
үшін негізгі терезенің жоғарғы мəзірінен ? белгісін басыңыз жəне «Вызов
справки» командасын таңдаңыз. «Содержание» пунктін таңдап маустың сол
жақ батырмасын басыңыз. «Создание базы данных» бөлімінен «Что такое
база данных?» бөлімін ашып танысыңыз.
- «Разделы» батырмасына басып мазмұн бөліміне қайта барыңыз. Осы
тəсілмен танысатын бөлімдеріңіз: «Создание, импорт и связывание таблиц»
бөлімінің ішіндегі «Общие сведения о таблицах»
- «Указатель» вкладкасын ашып, ондағы «Введите первые буквы
нужного слова» өрісіне «Изменение таблиц» сөзтіркесін енгізіп «Показать»
батырмасын басыңыз. Берілген деректермен танысып болғаннан кейін
«Разделы» батырмасына басу арқылы кез-келген өзіңізге керекті бөліммен
танысуыңызға болады.
13.2 Мəліметтер қоймасын құру
1. Файл – СОЗДАТЬ БАЗУ командасын орындаңыз. Пайда болған сұхбат
терезесінің ОБЩИЕ вкладкасының ішінен НОВАЯ БАЗА ДАННЫХ таңдап
ОК батырмасын басыңыз. Терезенің төменгі бөлігіне Файлдың атын
PRIMER.mdb енгізіңіз, СОЗДАТЬ батырмасына басыңыз. Мəліметтер
қоймасының терезесі ашылады.
2. 1-ші кестені құру үшін: мəліметтер қоймасы терезесінде ТАБЛИЦЫ
таңдап алып, маустың сол жақ батырмасын басыңыз, СОЗДАТЬ батырмасын
басыңыз. Экранда НОВАЯ ТАБЛИЦА сұхбат терезесі пайда болады.
КОНСТРУКТОР-ды таңдап алып, ОК басыңыз.
Экранда екі бөліктен тұратын кесте құру терезесі ашылады.Терезенің
жоғарғы бөлігінде өріс аты, мəліметтер типі, сипаттамалар енгізіледі.
Екіншісінде - өріс қасиеттерінің сипаттамалары беріледі (параметрлер). <F6>
пернесін басу арқылы терезе бөліктерінің бірінен-біріне ауысуға болады.
ПОЛЕ бағанының бірінші жолына клавиатурадан КОД МОДЕЛИ
сөзтіркесін енгізіңіз, ENTER батырмасын басыңыз. Осы жолдың ТИП
ДАННЫХ бағанында таңдау тізімін ашып «Текстовый» ерекшелеп, маустың
сол жақ батырмасын басыңыз.
Кестенің төменгі жақ бөлігіндегі РАЗМЕР ПОЛЯ үшін 6 санын енгізіңіз.
ОБЯЗАТЕЛЬНОЕ ПОЛЕ үшін «Да», ПУСТЫЕ СТРОКИ үшін «Нет»
таңдаңыз. ИНДЕКСИРОВАННОЕ ПОЛЕ үшін «Да». «Да» жəне «Нет»
мəндері таңдау тізімінен алынады. Осы тəсілмен келесі өрістер мен олардың
параметрлері енгізіледі.
1. МОДЕЛЬ – текстовое поле
Размер поля: 20
Обязательное поле: да
Пустые строки: нет
Индексированное поле: да (Совпадения допускаются)
2. RAM – текстовое поле
Размер поля: 8
Подпись поля: Оперативная память
3. VRAM – текстовое поле
Размер поля: 8
Подпись поля: видеопамять
Значение по умолчанию: «256К»
4. HDD – текстовое поле
Размер поля: 8
Подпись поля: Емкость жесткого диска
5. CD – текстовое поле
Размер поля: 3
Подпись поля: Лазерный диск
Значение поля по умолчанию: Нет
Условие на значения: «Нет» OR «Да»
Сообщение об ошибке: Это поле может содержать только «Нет» или «Да»
6. МОНИТОР – текстовое поле
Размер поля 40
7. ПРОЧЕЕ ОСНАЩЕНИЕ – МЕМО
8. ЦЕНА – денежный тип
Формат: с разделителем разрядов
Десятичные разряды: 0
9. СТОИМОСТЬ ГАРАНТИИ – денежный тип
Формат: с разделителем разрядов
Десятичные разряды: 0
10. ПРЕДПРОДАЖНАЯ ПОДГОТОВКА – денежный тип
Формат: с разделителем разрядов
Десятичные разряды: 0
Значение по умолчанию: 20
11. СПЕЦИАЛЬНАЯ КОМПАНОВКА – логический тип
Формат: Да/Нет
12.2.3 Алғашқы кілтті анықтау (первичный ключ)
Курсорды КОД МОДЕЛИ өрісіне орналастырып, мышканың сол жақ
батырмасын басыңыз, саймандар тақтасынан КЛЮЧЕВОЕ ПОЛЕ
батырмасын (кілттің бейнесі бар батырма) немесе ПРАВКА – КЛЮЧЕВОЕ
ПОЛЕ командасын таңдаңыз. Жол маркерінде, яғни сол жақта кілт белгісі
пайда болады.
13.2.4 Кесте құрылымын дискіде сақтау.
ФАЙЛ – СОХРАНИТЬ командасын орындау арқылы кестені МОДЕЛИ
КОМПЬЮТЕРОВ деген атпен сақтаңыз. Кесте терезесін жабыңыз.
13.2.5 Мəліметтерді кестеге енгізу
Мəліметтер қоймасы терезесінде кесте атын ерекшелеп алып, ОТКРЫТЬ
командасын басу керек. Клавиатурадағы <Tab> пернесін бір өрістен екінші
өріске өту кезінде, <Shift>+<Tab> пернелер комбинациясын алдыңғы өріске
өту үшін, <←>, <→>пернелерін бір жазбадан екінші жазбаға өту үшін
қолдануға болады.
Мына мəліметтерді енгізіңіз:
КОД МОДЕЛИ
МОДЕЛЬ
RAM
VRAM
HDD
CD
МОНИТОР
ПРОЧЕЕ
ОСНАЩЕНИЕ
ЦЕНА
СТОИМОСТЬ
ГАРАНТИИ
ПРЕДПРОДАЖНАЯ
ПОДГОТОВКА
СПЕЦИАЛЬНАЯ
КОМПАНОВКА
110053
486DX2-
66
4 Mb
512 K
635 Mb
нет
14”
Acer(0.2
8), NI
705
35
20
120056
Pentium-133
8 Mb
1 Mb
1 Gb
да
14 “Panasonic TX-
D1562
Windows-95,
системы “InDoc”,
“Торговый дом”
1450
13.2.6 2-ші кестені құру
1. КОД МОДЕЛИ – текстовое поле
Размер поля: 6
Обязательное поле: Да
Пустые строки: нет
Индексированное поле: Да (Совпадения допускаются)
2. НОМЕР ЗАКАЗА – текстовое поле
Размер поля: 4
Обязательное поле: Да
Пустые строки: Нет
Индексированное поле: Да (Совпадения допускаются)
3. ЗАКАЗЧИК – текстовое поле
Размер поля: 20
Индексированное поле: Да (Совпадения допускаются)
4. ОБРАЩЕНИЕ – текстовое поле
Размер поля: 8
Значение по умолчанию: «Господин»
Условие на значение: «Господин» OR «Госпажа»
Сообщение об ошибке: Допускается только два обращения «Господин»
или «Госпожа»
5. ФИО – текстовое поле
Размер поля: 30
Подпись: Менеджер по зпкупкам
Индексированное поле: Да (Совпадения допускаются)
6. ИНДЕКС – текстовое поле
Размер поля: 6
Маска ввода: 000000
7. ГОРОД – текстовое поле
Размер поля: 15
8. АДРЕС – текстовое поле
Размер поля: 50
9. ТЕЛЕФОН – текстовое поле
Размер поля: 10
10. ДАТА ЗАКАЗА – дата/время
Формат: краткий формат даты
11. КОЛИЧЕСТВО – числовой
Размер поля: целое
Число десятичных знаков: 0
12. СКИДКА – числовой
Размер поля: С плавающей точкой 4 бт
Формат: процентный
Число десятичных знаков: 0
13.2.7 Алғашқы кілтті анықтау, сақтау
- НОМЕР ЗАКАЗА өрісін кілтті өріс ретінде қарастырыңыз.
- Кестені дискіде «КЛИЕНТЫ» деген атпен сақтаңыз
13.2.8 КЛИЕНТЫ кестесіне мына мəліметтерді енгізіңіз:
КОД
МОДЕЛИ
НОМЕР
ЗАКАЗА
ЗАКАЗЧИК
ОБРАЩЕНИЕ
ФИО
110053
1089
НТО «Крокус»
Господин
Глебов Р.Г.
123765
Москва
120056
1097
АОО»Веста»
Госпожа
МаеваС.С
329564
С-Петербург
ИНДЕКС
ГОРОД
АДРЕС
ТЕЛЕФОН
ДАТА
ЗАКАЗА
КОЛИЧЕСТВО
СКИДКИ
Ул.Мечникова,
45
196-567
28.03.96
10
3 %
Ул.Фонтанная,33
156-324
3.02.96
100
7 %
13.2.9 Кестелер арасында байланыс орнату
- СЕРВИС – СХЕМА ДАННЫХ. «ДОБАВЛЕНИЕ ТАБЛИЦЫ»
терезесінде КЛИЕНТЫ ерекшелеп, ДОБАВИТЬ батырмасын басыңыз.
«МОДЕЛИ КОМПЬЮТЕРОВ» кестесін ерекшелеп, ДОБАВИТЬ батырмасын
басыңыз. ДОБАВЛЕНИЕ ТАБЛИЦЫ терезесін жабыңыз.
- СХЕМА ДАННЫХ терезесінде «Модели компьютеров» кестесінің
«КОД МОДЕЛИ» өрісін мауспен «Клиенты» кестесінің «КОД МОДЕЛИ»
өрісіне қосыңыз. Экранда СВЯЗИ сұхбат терезесі пайда болады. Мұнда
ОБЕСПЕЧЕНИЕ ЦЕЛОСТНОСТИ ДАННЫХ, ОДИН КО МНОГИМ,
КАСКАДНОЕ ОБНОВЛЕНИЕ СВЯЗАННЫХ ПОЛЕЙ параметрлерін
таңдаңыз, СОЗДАТЬ батырмасын басыңыз.
- СХЕМА ДАННЫХ терезесін жабыңыз.
Қолданылған əдебиеттер:
1. Гончаров А. Microsoft Access 97 шаг за шагом. Перевод с английского
под ред. В.Кошелова Москва, Бином, 1996
2. Информатика. Учебник под ред. проф. Н.В.Макаровой, 1997, Финансы
и статистика
3. Информатика, практикум по технологии работы на компьютере под
ред. проф. Н.В.Макаровой, 1997, Финансы и статистика
4. Практикум по общей информатике под ред. проф. В.П.Омельченко,
2003, Ростов-на-Дону, Феникс
5. Самоучитель работы на компьютере, А.А.Журин, Москва, 2003
6. Белгінова С.А., Сырымбек М. Microsoft Access программасы бойынша
зертханалық жұмыстарға əдістемелік нұсқаулар
14 ӨЗДІК ЖҰМЫС № 14
СҰРАНЫС ЖƏНЕ ФОРМА ҚҰРУ
басы
Мақсат: Мəліметтерді іздеу, сұрыптау, фильтрлеу мүмкіндіктерін білу.
Сұраныс түрлерін айырып, оларды орындай білу. Форма құру тəсілдерін
үйрену.
14.1 Анықтама жүйесімен жұмыс.
- Access программасын іске қосыңыз. Анықтама жүйесінен «Работа с
запросами» бөліміндегі «Запросы и их применение» тақырыбымен
танысыңыз.
- «Разделы» батырмасын басып, мазмұнынан «Работа с формами»
бөлімінің «Общие сведения о формах» тақырыбымен танысыңыз.
- Осы тəсілмен келесі тақырыптармен танысыңыз: «Основные
положения», «Создание и изменение формы», «Содание формы».
14.2 Сұраныс құру
Primer.mdb. мəліметтер қоймасын ашыңыз. Ол үшін Access
программасының терезесінде ФАЙЛ – ОТКРЫТЬ командасын орындап,
ашылған файлдар тізімінен керекті файлды ерекшелеп алып, ОТКРЫТЬ
батырмасын басыңыз.
Мəліметтер қоймасының терезесінде ЗАПРОСЫ-ды таңдап алып
терезенің оң жақ бөлігіндегі СОЗДАТЬ батырмасына басыңыз.
КОНСТРУКТОР-ды
таңдап
алыңыз,
ОК
батырмасын
басыңыз.
ДОБАВЛЕНИЕ ТАБЛИЦЫ терезесінде ЗАКАЗЧИКИ кестесін ерекшелеп
алып ДОБАВИТЬ батырмасын басыңыз, терезені жабыңыз. Екі панельден
тұратын терезе ашылады: жоғарғы жағында сұраныс үшін таңдап алынған
кесте өрістерінің тізімі орналасады, төменгісі сұраныс бланкі болып
табылады. Олардың бірінен-біріне көшу үшін F6 перенсі пайдаланылады.
Терезенің жоғарғы жақ бөлігінен КОД МОДЕЛИ өрісін маустың
көмегімен Сұраныс бланкісіндегі ПОЛЕ жолының бірінші торкөзіне
апарыңыз. Сол тəсілмен қалған өрістерді мына тəртіппен келесі торкөздерге
орналастырамыз: ЗАКАЗЧИК, ФИО, ГОРОД, ТЕЛЕФОН, ДАТА ЗАКАЗА.
ВЫВОД НА ЭКРАН жолында µрістерді жалаушамен белгілеп ќойыњыз
(егер олар белгіленбей тұрса).
УСЛОВИЕ ОТБОРА жолындағы ГОРОД бағанына «МОСКВА»
енгізіңіз, ал ДАТА ЗАКАЗА бағанына >31.12.95 шартын енгізіңіз
ФАЙЛ – СОХРАНИТЬ командасын орындаңыз.
Пернетақтадан сұраныс атын КЛИЕНТЫ деп енгізіңіз, ОК батырмасын
басыңыз. «ЗАПРОС НА ВЫБОРКУ» терезесін жабыңыз.
14. 3 Сұранысты орындау.
БАЗА ДАННЫХ терезесінде КЛИЕНТЫ сұранысын таңдаңыз.
ЗАПРОСЫ – ОТКРЫТЬ батырмаларын басыңыз. Экранда енгізілген
критерийлерге сəйкес ЗАПРОС НА ВЫБОРКУ терезесі пайда болады.
Сұраныс нəтижелерін көріп, терезені жабыңыз.
14.4 Форма құру
Мəліметтер қоймасы терезесінде ФОРМЫ астарлы бетін ашыңыз,
Создать батырмасын басыңыз. НОВАЯ ФОРМА сұхбат терезесінде
МАСТЕР ФОРМ батырмасын, одан кейін ОК батырмасын басыңыз.
Келесі сұхбат терезесінде негізгі форма үшін қажет кестені анықтаңыз
(ол үшін ТАБЛИЦЫ/ЗАПРОСЫ қатарындағы ашылатын тізімнен керекті
таблицаны таңдаймыз). Келесі терезеде формаға қажетті өріс аттарын
таңдаңыз. СПЕЦИАЛЬНАЯ КОМПАНОВКА өрісінен басқасының барлығын
таңдаңыз. Ол үшін «>>» батырмасын басып, оң жақ тізімнен
СПЕЦИАЛЬНАЯ КОМПАНОВКА-ны ерекшелеп алып «<» батырмасын
басыңыз (яғни бұл өріс сол жақ бағанда қалуы керек). ТАБЛИЦЫ/ЗАПРОСЫ
терезесінің тізімінен ЗАКАЗЧИКИ кестесін таңдаңыз, бұл кестеге
бағынышты форма құрылады.
Терезеде бағынышты форманың өрістерін таңдаңыз: КОД МОДЕЛИ,
НОМЕР ЗАКАЗА, ЗАКАЗЧИК, ТЕЛЕФОН, ДАТА ЗАКАЗА, КОЛИЧЕСТВО,
СКИДКА. ДАЛЕЕ батырмасын басыңыз. Келесі терезеделерде форманың
түрін, стиль нұсқасын, форманы əрлеу нұсқасын таңдап алыңыз. Бұл
терезелердің бірінен-біріне өту үшін ДАЛЕЕ батырмасын басыңыз. Соңғы
терезеде негізгі жəне бағынышты форманың атын енгізу керек. Негізгі
форманың атын МОДЕЛИ И ЗАКАЗЫ, ал бағынышты форманың атын
ЗАКАЗЧИКИ деп атаңыз. ОТКРЫТИЕ ФОРМЫ ДЛЯ ПРОСМОТРА ИЛИ
ВВОДА ДАННЫХ опциясының таңдалынғанын қадағалаңыз. ГОТОВО
батырмасын басыңыз.
14.5 Форманың модификациясы
Форманы өзгерту үшін саймандар тақтасындағы КОНСТРУКТОР
батырмасын немесе ВИД – КОНСТРУКТОР ФОРМ командасын
орындаймыз. Егер элементтер тақтасы болмаса оны ВИД – Панели элементов
командасының көмегімен орнатып алуға болады.
Форма тақырыбын қою
Форманыњ тақырыбында форманың атын жəне сурет қоятын орын
дайындаңыз. Маустың сілтемесін тақырып қатары мен мəліметтер
аймағының арасындағы шекараға апарып, екі бағытты сілтеме пайда
болғанда маус батырмасын басқан күйі төмен жылжыңыз. Осы жерде форма
атын енгізуге болады. Егер тақырып қатары болмаса, оны ВИД –
ЗАГОЛОВОК/ПРИМЕЧАНИЕ ФОРМЫ командасы арқылы орнатып алуға
болады. Саймандар тқќтасында НАДПИСЬ батырмасын белсенділеңіз. Маус
сілтемесін керекті жерге апарып, тақырып енгізуге болады, мысалы
МОДЕЛИ И ЗАКАЗЫ.
14.6 Тақырыпқа сурет қою
Тақырып қатарының кез-келген жерінде мауспен белгілеп саймандар
тақтасынан РИСУНОК таңдап алыңыз. Оны тақырып қатарының кез-келген
жеріне орнатып, ашылған сұхбат терезесінен Clipart (C:\Program
Files\Microsoft Office\Clipart\) керекті суретті таңдаңыз.
14.7 Жалауша өрісін қосу
Элементтер тақтасынан ФЛАЖОК сайманын таңдаңыз жəне оны
МОДЕЛЬ өрісінің астына орнатыңыз. ФЛАЖОК қасиеттерін орнатыңыз, ол
үшін: курсорды ФЛАЖОК-тың үстіне орнатып, екі рет маус батырмасын
басыңыз немесе ВИД – СВОЙСТВА командасын орындаңыз (терезеде «Все
свойства» таңдалынып тұруы керек).
ФЛАЖОК қасиеттерінің терезесінде, ИМЯ ЭЛЕМЕНТА УПРАВЛЕНИЯ
жолында пернетақтадан СПЕЦИАЛЬНАЯ КОМПАНОВКА сөзтіркесін
енгізіңіз, Enter пернесіне басыңыз. ДАННЫЕ жолында кесте өрістерінің
тізімін ашып, онда СПЕЦИАЛЬНАЯ КОМПАНОВКА өрісін таңдаңыз.
ЗНАЧЕНИЕ ПО УМОЛЧАНИЮ жолында “No” таңдаңыз.
Жалауша қасиеттерінің терезесін жауып, жазба өрісінің қасиеттер
терезесін ашыңыз (Флажок тіктөртбұрышына екі рет басу арқылы) жəне
ПОДПИСЬ қасиетін ғана өзгертіңіз, ол үшін пернетақтадан Специальная деп
енгізіңіз. НАДПИСЬ терезесін жабыңыз.
14.8 Өріс жазбасының ұзындығын үлкейту
Егер жалауша өрісі жазбасы рамка контурына сыймаса, онда рамка
ұзындығын өзгерту керек. Ол үшін СПЕЦИАЛЬНАЯ элементін ерекшелеп
алып, пайда болған маркерлерді қолданса жеткілікті.
14.9 Ашылатын тізімі бар енгізу өрісін жасау
1. VRAM өрісін жазба өрісімен қоса жойыңыз.
Өрісті ерекшелеп алып <Del> пернесін басыңыз. Жазба өрісін ерекшелеп
алып <Del> пернесін басыңыз.
2. Элементтер тақтасында МАСТЕР батырмасын басыңыз, ПОЛЕ СО
СПИСКОМ элементін таңдаңыз жəне жойып тастаған өрістің орнында
маустың сол жақ батырмасын басыңыз. Пайда болған СОЗДАНИЕ ПОЛЕЙ
СО СПИСКОМ сұхбат терезесінде БУДЕТ ВВЕДЕН ФИКСИРОВАННЫЙ
НАБОР ЗНАЧЕНИЙ таңдап, ДАЛЕЕ батырмасын басыңыз.
3. Келесі сұхбат терезесінде бағандар санын 1-ге тең деп алыңыз, тізімге
келесі мəндерді енгізіңіз:
128 К
256 К
512 К
1 Мb
2 Mb
Баған енін ыңғайлаңыз.
4. Келесі терезеде СОХРАНИТЬ ЗНАЧЕНИЕ В ПОЛЕ графасын
белсенділеп, өрістер тізімінен VRAM өрісін таңдап, ДАЛЕЕ басамыз.
Өріс жазуын «Видео-память» енгізіңіз. ФОРМА режиміне көшіп (ВИД
– ФОРМА), өзіңіз анықтаған элементтердің жұмысын бақылаңыз.
5. Форманы əдемілеуді тездету үшін ФОРМАТ – АВТОФОРМАТ
командасын қолдануға болады. СТИЛИ ОБЪЕКТА ФОРМА терезесінде
өзіңізге ұнаған стильді таңдап ОК батырмасын басыңыз.
6. Орнатылѓан стильді ФОРМА режиміне кµшіп кµруге болады.
15 ӨЗДІК ЖҰМЫС № 15
МƏЛІМЕТТЕР ЕСЕБІН ЖАСАУ.
БАСЫЛЫМ ЕСЕП (ОТЧЕТ) МОДИФИКАЦИЯСЫ
басы
Мақсат: Отчет құру командалары мен ондағы өзгерістерді жасау
тəсілдерін білу.
15.1 Access бағдарламасын іске қосып, анықтама жүйесінен «Работа с
отчетами», оның ішінен «Общие сведения об отчетах» бөлімімен танысыңыз.
15. 2 Есеп жасау
Мəліметтер қоймасын ашып, БАЗА ДАННЫХ терезесінен ОТЧЕТ
астарлы бетін таңдаңыз. СОЗДАТЬ батырмасын басып, НОВЫЙ ОТЧЕТ
терезесіндегі ВЫБОР жолынан ЗАКАЗЧИКИ кестесін таңдаңыз. МАСТЕРА
ОТЧЕТОВ батырмасын, ОК батырмасын басыңыз.
СОЗДАНИЕ ОТЧЕТОВ терезесінде барлық өріс аттарын ВЫБРАННЫЕ
ПОЛЯ терезесіне көшіріңіз, ДАЛЕЕ батырмасын басыңыз. Сұрыптау жəне
топтау терезелеріне керекті параметрлерді таңдаңыз, ДАЛЕЕ батырмасын
басыңыз. Келесі терезеден В СТОЛБЕЦ макетін таңдаңыз, ДАЛЕЕ.
СТРОГИЙ стилін таңдаңыз, ДАЛЕЕ. ЗАКАЗЧИКИ деген ат енгізіңіз,
ГОТОВО. ОТЧЕТ терезесін жабуға болады.
15.3 Қорытынды отчет жасау.
Қорытынды отчет жасау үшін алдымен сұраныс жасау қажет. ЗАПРОС
астарлы бетін ашып, СОЗДАТЬ батырмасын басыңыз. КОНСТРУКТОРды
таңдап, ОК басыңыз. ДОБАВЛЕНИЕ ТАБЛИЦЫ терезесінде МОДЕЛИ
КОМПЬЮТЕРОВ кестесін таңдаңыз, ДОБАВИТЬ батырмасын басыңыз. Осы
тəсілмен ЗАКАЗЧИКИ кестесін де кіргізіңіз. Терезені жабыңыз.
Сұранысқа МОДЕЛИ КОМПЬЮТЕРОВ кестесінен МОДЕЛЬ, ЦЕНА,
СТОИМОСТЬ ГАРАНТИИ, ПРЕДПРОДАЖНАЯ ПОДГОТОВКА, ал екінші
КЛИЕНТЫ
кестесінен
ЗАКАЗЧИК,
ГОРОД,
ДАТА
ЗАКАЗА,
КОЛИЧЕСТВО, СКИДКА өрістерін таңдаңыз. ГОРОД жəне ДАТА ЗАКАЗА
өрістерін экранға шықпайтындай етіп таңдаңыз (ВЫВОД НА ЭКРАН-да
жалаушаны алып тастау). УСЛОВИЕ ОТБОРА жолында, ГОРОД бағанында
Москва сөзін, ал ДАТА ЗАКАЗА бағанында <1.01.96> енгізіңіз. Терезені
жабыңыз.
Курсорды сұраныс бланкіндегі бірінші бос жолға орналастырып, оң жақ
батырманы басыңыз, ПОСТРОИТЬ пунктін таңдаңыз. Осыдан кейін пайда
болған өрнек құру терезесінде оң жақ бөлігіндегі ТАБЛИЦЫ-ды екі рет
басыңыз. Бір терезеден екіншісіне кезек-кезек өте отырып жəне ВСТАВИТЬ
батырмасын қолданып мына формуланы құрастырыңыз: СУММА:=
(<ЦЕНА> + <СТОИМОСТЬ ГАРАНТИИ> + <ПРЕДПРОДАЖНАЯ
ПОДГОТОВКА>) * <КОЛИЧЕСТВО> - (<ЦЕНА> + <СТОИМОСТЬ
ГАРАНТИИ> + <ПРЕДПРОДАЖНАЯ ПОДГОТОВКА>) * <КОЛИЧЕСТВО>
* <СКИДКА>. ОК батырмасын басыңыз. Сұранысты СТОИМОСТЬ деген
атпен сақтап, оны жабыңыз. Осы шарттар бойынша іріктелген жазбаларды
СТОИМОСТЬ сұранысын ашу арқылы көруге болады. Сұранысты жабыңыз.
ОТЧЕТЫ астарлы бетін ашып, СОЗДАТЬ батырмасын басыңыз.
НОВЫЙ ОТЧЕТ терезесінде МАСТЕР ОТЧЕТОВ таңдаңыз. ОК батырмасын
басыңыз.
СОЗДАНИЕ ОТЧЕТОВ терезесіндегі Таблицы/Запросы жолында
СТОИМОСТЬ таңдаңыз. МОДЕЛЬ, ЗАКАЗЧИК, КОЛИЧЕСТВО, СУММА
өрістерін ВЫБРАННЫЕ ПОЛЯ терезесіне апарыңыз, ДАЛЕЕ.
Келесі ДОБАВЛЕНИЕ УРОВНЕЙ ГРУППИРОВКИ, ЗАДАНИЯ
ПОРЯДКА СОРТИРОВКИ терезелерінде ДАЛЕЕ батырмасын басыңыз.
Макеттің түрі ретінде В СТОЛБЕЦ таңдаңыз, ДАЛЕЕ. Стиль -
СТРОГИЙ ДАЛЕЕ.
Отчеттың атын СТОИМОСТЬ деп атаңыз, ГОТОВО.
15.4 Отчетты модификациялау.
Есепті КОНСТРУКТОР режимінде ашыңыз.
ФОРМАТ – АВТОФОРМАТ командасынан керекті стильді таңдаңыз.
Қолданылған əдебиеттер:
1. Гончаров А. Microsoft Access 97 шаг за шагом. Перевод с английского
под ред. В.Кошелова Москва, Бином, 1996
2. Информатика. Учебник под ред. проф. Н.В.Макаровой, 1997, Финансы
и статистика
3. Информатика, практикум по технологии работы на компьютере под
ред. проф. Н.В.Макаровой, 1997, Финансы и статистика
4. Практикум по общей информатике под ред. проф. В.П.Омельченко,
2003, Ростов-на-Дону, Феникс
5. Самоучитель работы на компьютере, А.А.Журин, Москва, 2003
6. Белгінова С.А., Сырымбек М. Microsoft Access программасы бойынша
зертханалық жұмыстарға əдістемелік нұсқаулар
7. Винтер Р. MS Access-97: Справочник. – СПб.: Питер, 1999. – 416 с.
8. Дженнингс Р. MS Access-97 в подлиннике. Т 2. – СПб.: ВНВ, 1999. –
688 с.
9. Практикум по экономической информатике. Часть 1/Под ред. Е.Л.
Шуремова, Н.А. Тимаковой, Е.А. Мамонтовой. – М.: перспектива,
2000. – 300 с.
10. Хансен Г. Базы данных. Разработка и управление. – М.: Бином, 1999. –
704 с.
«Мəліметтер қоймасымен жұмыс» тақырыбы бойынша зертханалық
жұмыстарға арналған тапсырмалар
Тапсырма 1. «УНИВЕРСИТЕТ» мəліметтер қоймасын құру.
СТУДЕНТ кестесінің құрылымы
Өріс аты
Өріс түрі
Өріс мөлшері
Код
Санағыш
3
Фамилиясы, аты, əкесінің аты Мəтіндік
30
Туған күні
Дата
Қысқа формат
Жасы
Сандық
Белгіленген
Толық адрес
Мəтіндік
30
Телефон
Мəтіндік
10
Туған жері
Мəтіндік
15
Жоғарғы оқу орнында тіркелген студенттер жайлы жеке мəліметтерден
тұратын кестені толтырып, мəліметтер қоймасын құрыңыз. Жазбалар саны
15-тен кем болмасын.
Тапсырма 2. «МАМАНДЫҚ» кестесінің құрылымын жасау.
Өріс аты
Өріс түрі
Өріс мөлшері
Код
Санағыш
3
Аты-жөні
Мəтіндік
20
Топ номері
Мəтіндік
5
Мамандық
Мəтіндік
10
Студенттік билет номері
Мəтіндік
10
Ескерту. Бұл кесте мəліметтерінің бірінші кесте мəліметтерімен
сəйкестігін қадағалаңыз.
Тапсырма 3. «ОҚУ ҮЛГЕРІМІ» КЕСТЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМЫН ЖАСАУ.
Өріс аты
Өріс түрі
Өріс мөлшері
Код
Санағыш
3
Аты-жөні
Мəтіндік
20
Пəн бойынша 1 аттестациялық
балл
Сандық
С плавающей
точкой
Пəн бойынша 2 аттестациялық
балл
Сандық
С плавающей
точкой
Құрылған үш кестенің мəліметтерінің сəйкестігін қадағалай отырып,
олардың арасында Сервис – Схема данных командасы арқылы байланыс
орнатыңыз. Байланыс Аты-жөні өрісі арқылы жүреді.
Тапсырма 4. ФОРМА ҚҰРУ
СТУДЕНТ кестесі үшін бағандық форма құрыңыз.
Форма режимінде өрістегі керекті жазбаларды по Образцу командасы
бойынша іздеуді ұйымдастырыңыз.
Кесте режимінде Жасы, Туған күні бойынша өсу ретімен сұрыптауды
ұйымдастырыңыз.
Тапсырма 5. СҰРАНЫС ҚҰРУ
Кеңейтілген фильтр көмегімен Жасы 18-ден асқан Өскемен қаласында
туған студенттер жайлы мəліметтер алуды ұйымдастырыңыз.
Студенттің аты-жөні, тобы, туған жылы бойынша Таңдамалы сұраныс
(запрос на выборку) құрыңыз. Топтар деген атпен сұранысты сақтаңыз.
Топтар сұранысын Конструктор режимінде ашып, өріске енгізілген
белгілі бір топтың студенттерін ғана іріктеп шығаратын Параметрлік
сұраныс құрыңыз.
Тапсырма 6. ОТЧЕТ ҚҰРУ
Студенттің аты-жөні, туған күні, тобы, аттестациялық бағалары жайлы
мəліметтерді шығаратын сұраныс құрыңыз.
Отчеттар шеберінің (Мастер отчетов) көмегімен құрылған сұранысқа
отчет жасаңыз.
Конструктор режимінде отчет құрылымын өзгертіңіз: отчет атын
өзгертіңіз, отчет авторы мен орындалған уақытты көрсетіңіз.
Тапсырма 7. ЕСЕПТЕЛІНЕТІН ӨРІСІ БАР СҰРАНЫС ҚҰРУ
«ОҚУ ҮЛГЕРІМІ» кестесін пайдаланып Конструктор режимінде
аттестациялық бағалардың қорытындысын есептеп шығаратын сұраныс
құрыңыз.
Осы сұранысты пайдаланып, қорытынды бағасы «2» болған студенттерді
тізімнен жоятын сұраныс (запрос на удаление) құрыңыз.
Тапсырма 8. МƏЛІМЕТТЕРДІ ИМПОРТТАУ ЖƏНЕ ЭКСПОРТТАУ
«ЖОҒАРҒЫ ОҚУ ОРНЫ» деген атпен жаңа мəліметтер қоймасын
құрыңыз.
СТУДЕНТ, МАМАНДЫҚ, ОҚУ ҮЛГЕРІМІ кестелерін УНИВЕРСИТЕТ
мəліметтер қоймасынан импорттаңыз.
УНИВЕРСИТЕТ мəліметтер қоймасынан жаңа мəліметтер қоймасына
ТОПТАР кестесін экспорттаңыз.
ЖОҒАРҒЫ ОҚУ ОРНЫ мəліметтер қоймасындағы кестелерді
толықтырып, редакторлаңыз.
МАЙЛАР ЖӘНЕ ӨСІМДІК МАЙЛАРЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ пәнінің оқу бағдарламасы
ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫ туралы ақпарат
Математиканы оқытуды ұйымдастыру
Музыкалық тәрбиенің тенденциялары
Электротехниканың теориялық негіздері
Биотехнологияда қолданылатын биологиялық нысандар пәнінің жұмыс бағдарламасы
ОРГАНИКАЛЫҚ ХИМИЯ - ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Психология пәніне арналған дәрістің негізгі қызметтері мен ережелері
Алгоритмдеу, қасиеттері, негізгі құрылымдары. Паскаль бағдарламалау ортасы
Ньютон формуласы