Мектеп жасына дейінгі баланың ақыл-ой даярлығы

Ақыл-ой даярлығы. Ұзақ уақыт бойы баланың ақыл-ойын дамуы туралы оның сандық көрсеткіші бойынша, оның «аөыл-ой инвертарының» көлемі бойынша есептеген, яғни сөздік қорының саны бойынша.Қазірдің өзінде кейбір ата-аналардың ойынша баласы неғұрлым көп сөз білсе, соғұрлым ол дамыған деп есептеледі. Алайда бұд олай емес.Қазіргі күнгі балалар көп ақпараттың астында қалды, жаңа сөздер мен сөйлемдерді гупка тәрізді өзіңе сіңіріп алады.Олардың сөздіктері тез ұлғаяды, алайда бұл дәл осындай қарқынмен оның ойлауы да дамып келеді деген сөз емес.Мұндай тікелей байланыстылық жоқ .

Әрине, белгілі бір ой-өріс, тірі және өлім табиғат туралы адам мен оның еңбегі туралы, қоғамдық өмір туралы нақты білім қоры болғаны алты жасар бала үшін фундамент ретінде қажет.Алайда сөздік қоры, арнайы білім мен дағдылар бұл мектепке баланың ақыл-ойы даярлығының жалғыз өлшемі деп ойлау қажет.

Бар бағдарламалар мен ойлаудың меңгеру баладан оны салыстыра талдай, жалпылай білуді, өзбетті қорытынды жасауды, яғни неғұрлым дамыған танымдық процестердің талап етеді.

Зерттеуде анықталғандай мысалы, ересек мектепке дейінгі жастағы балалардың меңгерген қоғамда жаслаған сенсорлық эталондар жүйесін пайдалана отырып, заттың сыртқы қасиетін тексерудің кейбір рационалды тәсілдерін меңгереді.Оларды пайдалану балаға күрделі заттарды дифференциялы қабылдауға, талдауға мүмкіндік береді .

Мектепке дейінгілер ортақ байланыстарды, ғылыми білімнің негізінде жатқан прициптер мен заңдылықтарды түсіне алады.Мысалы, 6-7 жасар бала тек табиғат туралы жеке фактілерді меңгеруге ғана емес, сондай-ақ ағзаның қоршаған ортамен байланысты туралы заттың формасы мен оның қызметі, қажеттілік пен мінез-құлық туралы білімі де меңгеруге қабілетті.Алайда мектепке деңгейлер танымдық іс-әрекеттің жоғары деңгейіне тек егер осы кезеңдегі оқыту ойлау процесінің белсенді дамуына, «жақын арада даму аймағына» бағдарлана дамуына бағытталған кезде жете алады.

Алты жасар баланың қолынан көп нәрсе келеді, алайда оның ойлау мүнкіншілігін асыра бағалауға болмайды.Ойлаудың логикалық формасы оларға тән болса да, әрі жеткілікті мөлшерде емес.Көру – бейнелік ойлаудың жоғары формасы мектепке дейінгілердің ақыл-ойынының дамуының қорытындысы болып табылады.

Мәтін бойыша тапсырмалар:

1. Жаттап алыңыз.

Адамды биік шыңға жеткізетін еңбек.

Біз баға жетпес білім қорын арттырып,

Оны жаңаша түрлендіре білуіміз керек.

Н.Ә. Назарбаев

2. . Мына мақал – мәтелдерді жаттап ал.

а) Өнерлінің өзегі талмас.(Мастер не знает нужды.)

ә) Сабағы жаман жемістің дәні де жаман.(От плохого семени не жди хорошего племени.)

б) Жеті рет өлшеп, бір рет піш.( Семь раз отмер, один раз отрежь)

3. Мәтіннен көптік жалғаулы сөздерді теріп жазыңыз

Ұқсас жұмыстар