Тауардың таралу каналдары

Маркстің алдына қойылатын талаптары тұтынушының қажеттіліктерін қанағаттандыратын жоғары сапалы тауар өндірумен және оған дұрыс баға қоюмен шектелмейді. Сонымен қатар, тауар тұтынушыға жеткізіп оған оны өткізуді қажет өндіретін тауарды тиімді өткізуді қамтамасыз ету үшін ферма келесі шаралар кешенін жүргізеді.
а) Өндірістің дамуын және көзделген табысқа жетуді тауар өткізу қорытындысы шешеді.
б) Өткізу арналары тауарды тұтынушының қажеттіліктеріне дәл жақындатып, оларға тауарды сатып ау алдында, сатып алу кезінде, сатып алғаннан кейін оны дұрыс тұтынуға жағдай жасайды және бәсекеде жеңіске жету мүмкіндіктерін көбейтеді.
в) Тауарды дәл кезінде ұжымды өткізу арнасында өндірісті ары қарай жалғастыруға мүмкіндік бере отырып, өткізуінің өзі өндірістің жалғасы болады. Яғни тауарды сатуға дайындайды.
г) Өткізу кезінде тұтынушының талғамы мен қалауы тиімді анықталады. Ал өндірістің болашақтағы бағытын белгілеуге мәліметтер береді.
Тауарды өткізу арналарын дұрыс таңдау жұмысы марксте күрделі шешімдерді қабылдауды талап етеді. Өйткені, ол мемлекеттік тұжырымдамасын тиімді жүзеге асыру үшін тікелей әсер етеді. өткізу арналары дегеніміз - өндіруші тұтынушыға дейін тауарды жылжыту процесінде қатысаты ферма мен жеке тұлғаның жиынтығы. Өткізу арналарының жұмысы өзінің келесі атқаратын қызметін сипаттайды.
Олар:
а) Өндірілген өнімді тарату және өткізу.
б) Өндіріс процесіне қажет шикізат және материалдар сатып алу.
в) Мемлекеттік зертеуер жүргізу.
г) Тұтынушылар мен және түпкі сатып алушылармен байланыс құру және келіссөз жүргізу.
д) Сауда келісімдерін дайындау және келісім жасау. Олардың сапалы орындалуын бақылау және тауарды тұтынушыға қарай тезірек және тиімді жылжыту, ынталандыру саясатын жүргізу.
з) Тауар ассартиментін таңдап белгілеуге қатысу және оны жоспарлауға көмектесу.
к) Тауарды белгілі нарық тұтынушының талабы деңгейіне жеткізу түрлі қосымша жұмыстар.
л) Өткізу операциясының шығынын қаржыландыру.
м) Тауар сатылымынан кейін тұтынушыға қызмет көрсету.
н) Тауарды тұтынушыға жеткізу
о) Тауарды қоймалау және сорттау және орау.
п) Сауда мәмілесіне тәуекелін өз мойнына алу.
р) Тауардың баға деңгейін белгілеуге қатысып оны белгілеу.
Өткізу арналары оны қарастыратын деңгеймен сипатталады. Өйткені тауарларды тарату каналдарының типі араларындағы делдалдар сонымен анықталады.
Арна деңгейі дегеніміз – тауарды иеленген түпкі тұтынушыға жеткізу жұмысына қатысқан делдалдар.
Арна ұзындығы дегеніміз – араларындағы деңгей N
1. Ө Т нөлдік деңгей.
2. Ө б.с 1 деңгей
3. Ө к .с б.с Т қос деңгей.
4. Ө і.к.с.ұ к.к.с б.с 3 деңгей канал
Тарату арналарын баламалы таңдау мәселесі көптеген факторларға байланысты. Олардың ішінде бірінші қатарлар тауарлардың атқаратын қызметіне және сипатына байланысты. Өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы делдалдар азайған сайын әдетте фирма шығындары өседі. Өйткені ол қажет қоймалар тауар қорын жасауға оларды сипаттауға, өңдеуге және өткізуге молынан қаражат жұмсауға мәжбүр болады. Сонымен қатар делдалдар көбейген сайын фирмалардың тұтынушылары мен тікелей байланысы үзіледі. Демек маркстік құрылыммен бақылау деңгейі төмендейді. Ол да тиімсіз. Сенімді табысты және ұтымды жұмыс жүргізетін арналардың өзі көре көрінісін қосымша капиталын қалыптастырады. Кейде оған қарамай фирмалар өздерінің өткізу арналарын ұйымдастырады. Фирмалар тауарды өткізу жұмысымен айналысады.
Егерде,
а) Сатылатын тауар одан түскен түсім өткізу арналарына жұмсалатын ақтайтын болса,
б) Тұтынушылар N шағын болса және олар топтасып бір жерде орналасқан болса.
в) Сатылған тауарлардың өзі мамандандырылған жағдайында дәрежелі сервис қызметін талап етсе.
г) Өткізу нарығында фирмалардың өз қоймалары жеткілікті болса.
д) Тұтынушы қызметі жағынан және техникалық қасиеттері жағынан жоғары болса және барынша теориялық мамандарын тауарлар өндіріп, сатуға ұсынса.
з) Тауар бағасы жиіөзгере отырып, баға саясаты тез арада өзгерістер енгізуді талап етсе.
и) Өндірілген тауарлардың құрылымына жиі өзгерістерді енгізуді нарық талап етсе бұл жағдайда өндіріс тауарларды сатушымен тікелей өзі айналыса, ұтымды болмақ.
3.Тауар қозғалысы – тауарларды жоспарлау, өмірге ендіру және оны бақылау мен айналысады. Оның қызметіне келесі шығындар кіреді.
а) Тасымалдау – 46% б, қоймалау - 26% в тауарлау, материалдау қорлары қамтамасыз ету - 10% г, қабылдау және арту - 6% д, орамы - 5%, және әкімшілік шығындар - 4%,
з) Тапсырысты талдау кеткен шығындар - 3%
Тауар қозғалыс жүйесінде тауарды жылжытуға кеткен шығындар маңызды роль ойнайды.
Кеткен шығындар сатылатын тауарлардың соңғы бағасында көрініс табады. Каналдардың да шғындары өтелуі тиіс. Оптимизациялау жүйесі қолданылады.