Шала туған балалардың күтімі

Шала туған баланың АФЕ-рі, күтімі.

Шала туылғандықтың анықтамасы.
Шала туудың себептері.
Шала туған балалардың белгілері.
Шала туған баланың дәрежесін анықтау. Шала туған балалардың күтімі.
ШТБ-ны "Кенгуру” әдісімен және кювезде жетілдіру.
ШТБ-ны зонд арқылы , қасықпен тамақтандыру туралы.
ШТБ-ны тамақтандыру және егу ерекшеліктері.
Егер нәресте құрсақтағы дамудың 38-40 апталық мерзімінен

бұрын дүниеге келіп,салмағы 2500г,бойының ұзындығы 45см –

ден кем болса-бұл бала шала туылған деп есептеледі.

Дене салмағының мөлшеріне байланысты шала туған балаларды

4 дәрежеге бөледі:

І дәреже 2000гр-2500гр

ІІ дәреже-1500гр-2000гр

ІІІ дәреже 1000гр-1500гр

ІУ дәреже-1000гр төмен

Гестациондық жасына байланысты жіктелуі:

І дәреже 37-35апта

ІІ дәреже 34-32 апта

ІІІ дәреже 31-29 апта

ІУ дәреже 28-22 апта

            Шала туылғандықтыңбелгілері:

1.      дауысыжіңішкешіңкілдек
2.      қимылдарыжай
3.      терісіқызғылт,шалбарланыптұрады
4.      теріастымайынашардамыған
5.      Құлаққалқандарыжұмсақ,соңдықтанбасынажабысыптұрады.
6.      Қызбалалардыңүлкенжыныстықеріндерітолығыпжетілмеген,
     ал ұлбалалардыңұмасы бос болуымүмкін

7.      Кіндіксақинасысемсертәріздесөсінді мен шатсүйектердің
қосылысының орта аралығынантөменірекорналасқан.

8.      Кішіеңбектеріашық
9.      Тырнақтарыжұқа,нәзік,ұясынтолықжаппайтұрады.
Шала туылудыңсебептері:

1.      аяғыауырәйелдердің токсикозы
2.      аяғыауыркездежұқпалыаураларменауыруәсірессетұмау
3.      әйелдердіңжынысоргандарыныңаурулары
4.      алкоголь мен темекініңзияндыәсері
5.      Жиі аборт жасату,түсіктер
6.      Психикалықжәнефизикалықкүшстресстері
7.      18 жасқадейінжәне 30жастан кейін бала көтеру
Шала туғанбаланыңбарлықжүйелері мен органдарыныңқызметтеріжақсыдамыпжетілмеген.осығанбайланысты шала туған Баланы

күтудіңөзерекшеліктері бар.

Орталықнерв жүйесініңдамыпжетілмеуінебайланысты шала

туғанбалалардыңденетемпературасынреттеу,тынысалу,асқорыту

же иммундықжүйесініңқызметідұрысжетіпдамылмаған.

            Температуранысақтауорталығыныңдұрысжетілмеуіне

байланысты шала туған бала тез тоңғыш же тез қызғышболады.

Шала туғанбаланыңтоңғышболуынатеріастымайының

жұқалығы, жалпыжылубөлінудіңтөмендігісебепболады. Осыны

ескеалып,шалатуғанбалағаерекшекүтімжағдайынжасаукерек:

1.      бөлмедегі температура 22-24 0Сболуыкерек
2.      баланы 4 жөргеккеорайды,жылыкөрпеменжабады
3.      баланыңкүтімінжылытқышлампаныңқасындаөткізукерек.
4.      ІІІ,ІУ дәрежедегі шала туғанбалалардыкювезге
салыпжылытады.Кювездіңішіндегіжағдайжатырдағы

жағдайға жақын:Т32-34 0 С,ылғалдығы-60-70%,әрдайынылғалды

кювезден шығармай күтім жасауға болады.

5.      Кювез жоқ болса немесе баланың шалалығы І-ІІ дәрежеде болса
оны 3 жылытқышпенжылытуғаболады.

6.      Шала туғанбаланыңкелесіерекшелігітынысалуының
дамып жетілмеуі.олар 1 минутта 40-80рет дем алады,дем алу үстірт,

бір қалыпсыз,дем алуы кей кездерде тоқтап қалуы мүмкін-апноэ.

7.      Бұның себебі тыныс алу орталығының дамып жетілмегендігінен
же демалуоргандарыныңанатомиялықфизикалықерекшеліктерінен.

Күтімі:

1.      Бөлменіжиіжелдетіптұрукерек
2.      Баланың бас жағынкөтеріңкіжатқызу
3.      Бос жөргектеу,немесекювезгежалаңаш салу
4.      Оқтын-оқтынылғалдатылғаноттегіберіптұру
5.      Сөткесіне 2 реткеудесінеқышақағазынқою.Бұләрекетбаланың
демалысынсиретеді же тереңдетеді.

ІІІ-ІУ дәрежедетуылған шала балаларда ему же жұту

шартсыз рефлекстері болмайды. Бұл балаларды тамақтандыру өте қиын.

Бірінші рет шала туған бала дәрежесіне байланысты анасының

емшегіне 3-4 рет тәулігіне беріледі.

Баланың салмағына байланысты алғашқы тамақтандыру

Уақыты

Жағдайы

Салмағы

Уақыт

-         ауыремес,шалатуғандықдәрежесінесәйкес

- ауыр

700-900

901-1250

1251-1500

1501-2000

2000

салмағынабайланысты

емес

24-32сағсоң

17-24 сағсоң

14-18 сағсоң

10-16 сағсоң

8-12 сағ.соң

48-72сағ соң.

Баланы тамақтандыруәдісішартсызрефлекстергебайланысты:

А. егер шала туғанбалада ему же жутушартсызрефлекстеріжоқ

болсаолбаланымұрынанжіберілген полиэтилен зонд

арқылытамақтандырады

Б. егербалада ему рефлексіжоқ,бірақжұтурефлексіболса

олбаланықасықпеннемесе пипетка мен тамақтандырады.

В. егербалада ему же жұтурефлекстеріжақсыдамыған

болса,емшекпентамақтандырады.

Тамақтандыружиілігібаланынсалмағына,ему

қабілетінебайланысты,оларда 7-11 реттамақтандырады.

Тамақтыңкөлемі:

1күні-5-10мл

2күні-10-15 мл

3күн 15-20мл

алғашқы 10күнде

ТамақтыңтәуліктіңкөлеміРоммельформуласыменесептеленеді:

10+п х м:100

пөмір суру күні

м-баланыңсалмағыграммен

15 күніденесалмағының 17 бөлімінайдыңаяғында 15 бөлімінқұрайды.

10күннен бастаптамақтыңтәуліктікмөлшерінкаллорияның

тәсілменесептейді: 10хпккал х м

п-өмір суру күні

м-салмағыкг

15 күні 120ккалкг

1 айлығында 140ккалкг

1 жасында 120ккалкг

100мл анасүтініңкаллориялығы 70ккал,молозивоның уыздың каллориясы140ккал.

Шала туғанбаланыңорганизмінде витамин қорыаз,соңдықтан

оларғабіріншікүндерденбастапвитаминдерұнтағыберіледі,

шырындар 3-4 апталығында,қосымшатамақ 4-4,5 айындаберіледі.

Ауруларданқорғаужүйесініңдамыпжетілмеуінебайланысты шала

туған бала жиіауыруғабейімді.соңдықтанбөлімшедеоларды

жекебокстарғажатқызукерек.Бұлбөлімініңсанитарлық

тазалығын, барлыққызметкерініңжекегигиенасынқатал

сақтауынқадағалапотырукерек.

І-ІІ дәрежедегі шала туғанбалалар 1 жасындаөзқұрдастарын

қуыпжетеді,ал ІІІ-ІУ дәрежедегілер 2 жасында.

Біздіңелімізде шала туғанбаланыңкүтімі 3 этаптантурады:

1 арнайыперзентхана

ІІ балаларауруханасыныңарнайыбөлімшесі

ІІІ балаларемханасындағыдиспансерлікесеп.