Жай бөлшектер
Қалыптастырушы бағалауға арналған
тапсырмалар жинағы
Математика
5-сынып
Құрметті мұғалім!
Аталған тапсырмалар жинағы білім беру мазмұнын жаңарту аясында мұғалімдерге көмек құралы ретінде құрастырылды. Бұл мұғалімдердің ұжымдық жұмысының нәтижесі. Бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар қалыптастырушы бағалауды өткізуге, сабақты жоспарлауға, ұқсас тапсырмаларды құрастыруға және іріктеп алуға, оқу мақсатына жетуге қатысты сындарлы кері байланыс беруге көмектесетін үлгі болып табылады.
Жинақтың ұсынылған сипаты сізге білім алушының қажеттілігі мен мүмкіндігін есепке ала отырып, тапсырмаларға толықтырулар мен өзгерістер енгізуіңізге, бейімдеуіңізге мүмкіндік береді.
Қосымша материалдарды (нұсқаулықтар, таныстырылымдар, жоспарлар және т.б.), форумдағы талқылауларды және бейне нұсқауларды сіз Назарбаев Зияткерлік мектептері ДББҰ smk.edu ресми сайтынан таба аласыз.
Жемісті жұмыс пен шығармашылық табыс тілейміз!
Жинақ негізгі мектеп мұғалімдеріне, әдіскерлерге, критериалды бағалау бойынша өңірлік және мектеп үйлестірушілеріне, басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Жинақты дайындау барысында ресурстар (суреттер, мәтіндер, бейне және аудио материалдар, т.б.) қолжетімді ресми интернет-сайттардан алынды. Жинақ коммерциялық емес мақсатта құрастырылған.
2
Мазмұны
1-тоқсан 4
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны 4
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі 22
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер 33
2-тоқсан 41
5.2АБөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану 41
3-тоқсан 49
5.3АБөлім: Мәтін есептер 49
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану 52
5.3C Бөлім: Жиын 67
4-тоқсан 73
5.4А Бөлім: Пайыз 73
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар 79
5.4C Бөлім: Диаграмма 85
5.4D Бөлім: Кеңістік фигураларының жазбалары 90
3
1-тоқсан
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.1.1.1 натурал сандар жиыны ұғымын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандарды ажыратады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма
Мына тұжырымдардың қайсысы ақиқат, қайсысы жалған? Кестеде таңбасымен белгілеңіз.
Тұжырым
ақиқат
жалған
1
Ең кіші натурал сан бар
2
Ең кіші натурал сан - нөл
3
Ең үлкен натурал сан бар
4
Барлық натурал сандар 1-ден үлкен
5
Әрбір натурал сан өзінен кейінгі саннан 1-ге кем
6
Кейбір натурал сандар үш цифр арқылы жазылады
Дескриптор: Білім алушы
натурал сандар жиыны анықтамасын қолдана отырып дұрыс тұжырымды анықтайды.
4
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.1.1.2 тақ және жұп сандар ұғымдарын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Тақ және жұп сандарды анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
a) Жұлдызшаның * орнына жұп сан болатындай етіп, сәйкес цифрды таңдаңыз. Шыққан санды бос тор көзге жазыңыз.
23* 475*
b) Жұлдызшаның * орнына тақ сан болатындай етіп, сәйкес цифрды таңдаңыз. Шыққан санды бос тор көзге жазыңыз.
53* 321*
Дескриптор: Білім алушы
жұп сандарды жазады;
тақ сандарды жазады.
2-тапсырма
Сандардың жұп, тақтығын анықтаңыз:
a) бір жылдағы айлар саны;
b) желтоқсан айындағы күндер саны;
c) бір аптадағы күндер саны.
Дескриптор: Білім алушы
жұп және тақ сандарды ажыратады.
5
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.3.1.1 өлшеудің түрлі ұзындық бірліктерін білу және
координаталық сәуледегі бірлік кесінді дегенді түсіну
Бағалау критерийі Білім алушы
Бірлік кесіндіні анықтайды
Координаталық сәуледе берілген нүктелердің
координатасын анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Бірлік кесіндіні анықтаңыз:
a)
Бірлік кесінді_________________________
b)
Бірлік кесінді_________________________
c)
Бірлік кесінді_________________________
d)
Бірлік кесінді_________________________
Дескриптор: Білім алушы
бірінші координаталық сәуледе бірлік кесіндіні анықтайды;
екінші координаталық сәуледе бірлік кесіндіні анықтайды;
үшінші координаталық сәуледе бірлік кесіндіні анықтайды;
төртінші координаталық сәуледе бірлік кесіндіні анықтайды.
2-тапсырма
Дианаға координаталық сәуледе: 2 дм; 4 дм; 1 м; 1 м 3 дм кескіндеу қажет.
a) Берілген қашықтықтарды бір координаталық сәуледе кескіндеу үшін Диана қандай бірлік кесінді алу керек.
1 см 1 дм 1 м
b) Қашықтықтың әрқайсысын кескіндеу үшін осы бірлік кесіндінің нешеуі қажет екендігін жазыңыз.
Қашықтық
Бірлік кесінділер саны
2
дм
4
дм
1
м
1
м 3 дм
Дескриптор: Білім алушы
бірлік кесіндіні таңдайды;
қашықтықтарға сәйкес бірлік кесінділер санын жазады.
6
3-тапсырма
Табыңыз:
a) W нүктесінің координатасын
b) Н нүктесінің координатасын
Дескриптор: Білім алушы
сәйкес бірлік кесіндіні анықтайды;
W нүктесінің координатасын анықтайды;
Н нүктесінің координатасын анықтайды.
7
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.5.2.2 натурал сандарды координаталық сәуледе
кескіндеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандарды координаталық сәуледе
белгілейді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
a) Бірлік кесіндіні анықтап, координаталық сәуле сызыңыз. Координаталық сәуледе А(8), В(2), С(9), D(5) нүктелерін көрсетіңіз.
b) Осы координаталық сәуледе D нүктесінен 2 бірлік кесінді қашықтықтағы нүктелерді белгілеңіз. Осы нүктелердің координаттарын жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
бірлік кесіндісі белгіленген координаталық сәуле сызады;
координаталық сәуледе берілген нүктелерді белгілейді;
координаталық сәуледе шарт бойынша нүктелерді көрсетеді;
белгіленген нүктелердің координаттарын анықтайды.
8
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.1.2.1 натурал сандарды салыстыру, сонымен қатар
координаталық сәуленің көмегімен салыстыру
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандарды салыстырады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Координаталық сәулені қолданып
a) координатасы ең үлкен нүктені;
b) координатасы ең кіші нүктені;
c) координатасы В нүктесінің координатасынан үлкен, бірақ D нүктесінің координатасынан кіші болатын нүктені;
d) координаттары A нүктесінің координатасынан үлкен болатын нүктелерді анықтаңыз.
Дескриптор: Білім алушы
координатасы ең үлкен нүктені белгілейді;
координатасы ең кіші нүктені белгілейді;
берілген шарттарды қанағаттандыратын нүктелердің координаттарын анықтайды.
2-тапсырма
Шыққан сан 20891 санынан үлкен болуы үшін, жұлдызшаның орнына қандай цифр қою керек?
a) 2*891
b) 2089*
c) *0891
Дескриптор: Білім алушы
разряды бойынша натурал сандарды салыстырады.
9
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.5.2.6 натурал сандарды салыстырудың нәтижесін
белгілері арқылы жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандарды салыстырады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Сандарды салыстырып, нәтижесін белгілері арқылы жазыңыз:
a) 189256 189356
b) 456112 456112
c) 520520 520500
d) алты жүз елу тоғыз 600+40+5
e) 300+90+7 үш жүз тоқсан екі
Дескриптор: Білім алушы
көп таңбалы сандарды салыстырады.
2-тапсырма
Теңсіздікті қанағаттандыратын үш таңбалы санды жазыңыз:
______357
299______
______432
549_______
Дескриптор: Білім алушы
берілген саннан кіші үш таңбалы санды жазады;
берілген саннан үлкен үш таңбалы санды жазады.
3-тапсырма
Берілген сандардың бірнеше цифры өшіріліп, орнына жұлдызша белгісі қойылған. Қай санның үлкен екенін анықтап, тиісті таңбаны қойыңыз.
a) 72*** 75***
b) *3*** *9**
Дескриптор: Білім алушы
сандарды разряды бойынша салыстырады.
10
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.5.2.7 натурал сандарды салыстыру мен реттеуді талап
ететін жағдайды зерттеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Есептің контексті негізінде натурал сандарды
салыстырады және реттейді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1- тапсырма
Кестеде оқушылардың бойларының ұзындығы көрсетілген.
a) Қыз балалардың атын бойларының өсуі бойынша орналастырып жазыңыз.
b) Бойы ең ұзын ұл баланың атын жазыңыз.
№
Аты
Бойы (см)
1
Әсия
148
2
Асқар
163
3
Баймұрат
141
4
Гүлмира
133
5
Ғалия
130
6
Ербол
158
7
Жәния
157
8
Күлшат
163
9
Марат
162
Дескриптор: Білім алушы
қыз балалардың атын бойларының өсуі бойынша орналастырады;
бойы ең ұзын ұл баланы табады.
2- тапсырма
Кестеде Қазақстан тау шыңдарының биіктіктері берілген. Тау шыңдарының биіктіктерін кему ретімен жазыңыз.
Тау шыңы
Хан Тәңірі
Көктөбе
Қушоқы
Жеңіс шыңы
Ақбет
Мұзтау
Семенов-Тян-Шаньшыңы
Көкшетау
Биіктігі, м
6995 1130 1283
7439
1022 4509
4562
947
Дескриптор: Білім алушы
сандарды кему ретімен орналастырады.
11
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.1.2.2 амалдар саны төрттен артық болатын жақшамен және
жақшасыз берілген санды өрнектердегі амалдардың орындалу ретін анықтау және мәндерін табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Жақшамен және жақшасыз берілген санды
өрнектердегі амалдардың орындалу ретін анықтайды.
Санды өрнектердің мәнін табады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Амалдарды орындау тәртібін анықтаңыз:
a)
b)
c)
Дескриптор: Білім алушы
жақшасыз санды өрнектердегі амалдардың орындалу ретін көрсетеді;
жақшамен санды өрнектердегі амалдардың орындалу ретін көрсетеді.
2-тапсырма
Өрнектің мәнін табыңыз:
625:(1053:9 - 29∙4) + 3750:30
Дескриптор: Білім алушы
амалдардың орындалу ретін анықтайды;
cанды өрнектің мәнін есептейді.
12
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.1.2.3 санды өрнектердің мәндерін табу үшін көбейту мен
қосу амалдарының қасиеттерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Көбейту амалы қасиеттерін қолданып санды
өрнектердің мәнін табады
Қосу амалы қасиеттерін қолданып санды
өрнектердің мәнін есептейді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Санды өрнектердің мәнін тиімді тәсілмен есептеңіз:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Дескриптор: Білім алушы
қосудың ауыстырылымдық заңын қолданып санды өрнектің мәнін есептейді;
көбейтудің ауыстырылымдық заңын қолданып санды өрнектің мәнін есептейді;
қосудың терімділік заңын қолданып санды өрнектің мәнін есептейді;
көбейтудің терімділік заңын қолданып санды өрнектің мәнін есептейді;
көбейтудің улестірімділік заңын қолданып санды өрнектің мәнін есептейді.
13
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.2.1.1 қосу және көбейту амалдарының қасиеттерін
қолданып, әріпті өрнектерді түрлендіру
Бағалау критерийі Білім алушы
Әріпті өрнектерді түрлендіру үшін қосу амалының
қасиеттерін қолданады
Әріпті өрнектерді түрлендіру үшін көбейту
амалының қасиеттерін қолданады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгей
Тапсырма
Өрнектерді ықшамдаңыз:
a) (у+9)-7;
b) 6∙ (а+b-5);
c) 7∙ (3а-2b);
d) (3х-2у+3) ∙5;
e) 15∙ (3х+2у) + 4∙ (9х-5у);
Дескриптор: Білім алушы
қосу амалдарының қасиеттерін қолданады;
көбейту амалдарының қасиеттерін қолданады;
әріпті өрнектерді түрлендіреді.
14
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.2.1.2 әріптердің берілген мәндері бойынша әріпті
өрнектердің мәндерін табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Әріпті өрнектерді ықшамдайды
Айнымалылардың берілген мәндері бойынша әріпті
өрнектердің мәнін табады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Өрнекті ықшамдап, мәнін табыңыз:
а) 3(x+5) + 7x, мұндағы x=4
b) 6x + 4(2x + 7), мұндағы x=3
c) 12(4+y) – 5y, мұндағы y=2
Дескриптор: Білім алушы
әріпті өрнектерді ықшамдайды;
өрнектердің мәнін табады.
2-тапсырма
Өрнектің мәндерін тауып, кестені толтырыңыз:
a
6
26
b
2
9
c
3
5
2a+3b
b∙c-a
(2a-3b):c
Дескриптор: Білім алушы
өрнектегі әріптің сандық мәнін қояды;
өрнектердің сандық мәнін табады.
15
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.2.2.1 арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін
табу ережесі негізінде теңдеулерді шешу
Бағалау критерийі Білім алушы
Арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережесін пайдалана отырып теңдеулерді шешеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Теңдеуді шешіңіз:
a) (45-х) 3=93
b) (х-13):7=2
c) 390:(4х+3)=26
Дескриптор: Білім алушы
белгісіз көбейткішті табу ережесін пайдалана отырып теңдеуді шешеді;
белгісіз бөлінгішті табу ережесін пайдалана отырып теңдеуді шешеді;
белгісіз бөлгішті табу ережесін пайдалана отырып теңдеуді шешеді.
16
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.2.2.2 теңдеудің шығарылуының дұрыстығын тексеру
тәсілдерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Теңдеудің шешімдерін айнымалыны түбірмен
алмастыру әдісімен тексереді
Теңдеудің шешімдерін кері амалдар әдісімен
тексереді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Алдар көсе төмендегі теңдеулерді шешті.
а) теңдеуінің түбірі болатынын тапты. Айнымалыны түбірмен алмастыру әдісін пайдаланып, Алдар көсенің теңдеуді шешуінің дұрыстығын анықтаңыз.
b) теңдеуінің түбірі болатынын тапты.
Теңдеудің шешімін кері амалдар әдісімен тексеріңіз.
Дескриптор: Білім алушы
айнымалыны түбірмен алмастыру әдісін қолданады;
кері амалдар әдісін қолданады.
17
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.5.1.1 натурал сандарға арифметикалық амалдар қолдана
отырып, мәтінді есептерді шығару
Бағалау критерийі Білім алушы
Есептің шарты бойынша модель құрады
Арифметикалық амалдар қолдана отырып есептің
шешуін табады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Есептерді шығарыңыз:
a) Тік төртбұрыштың ұзындығы 15 см, ал ені 3 см-ге қысқа. Тік төртбұрыштың ауданын және периметрін табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
қысқаша шартын жазады;
тік төртбұрыштың енін есептейді;
көбейтуді орындап, тік төртбұрыштың ауданды анықтайды;
периметрді есептеу үшін өрнек құрады;
тік төртбұрыштың периметрін анықтайды;
есептің жауабын жазады.
b) Тігін шеберханасында 40 метрлік 12 орам мата мен 30 метрлік 8 орам мата болды. 340 метр матаны қолданғаннан кейін, шеберханада неше метр мата қалды?
Дескриптор: Білім алушы
қысқаша шартын жазады есеп шарты бойынша сызбасын салады;
есептің шарты бойынша санды өрнек құрастырады;
көбейтуді орындайды;
қосуды орындайды;
азайтуды орындайды;
есептің жауабын жазады.
18
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.5.1.8 әріпті өрнектерді құру және оларды есептер
шығаруда қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Есептің шарты бойынша айнымалысы бар
өрнектерді құрады
Әріпті өрнектерді есептер шығаруда қолданады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
Кітап 260 тг, ал альбом одан n теңгеге арзан. Бір кітап және екі альбом неше теңге тұрады. Әріпті өрнек құрыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
альбом бағасы үшін өрнек құрастырады;
кітап пен альбомдар бағасы үшін өрнек құрастырады.
2-тапсырма
Бір жәшік алмұрт a кг, ал бір жәшік алма одан 2 кг ауыр. 4 жәшік алмұрт және 3 жәшік алма неше килограмм? Әріпті өрнек құрыңыз және а = 12 кг болғандағы мәнін табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
әріпті өрнек құрастырады;
әріпті санмен ауыстырады;
өрнектің мәнін табады.
19
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.2.3.1 натурал сандар тізбегінің заңдылықтарын анықтау
5.2.3.2 натурал сандар тізбегінің жеткіліксіз элементтерін табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандар қатарынан құралған тізбектің
заңдылығын анықтайды
Тізбектің жетіспейтін мүшелерін табады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
Бірінші қатардағы заңдылықты пайдалана отырып, екінші қатардың ортасындағы санды анықтаңыз:
а)
b)
c)
15
41
26
19
18
37
51
3
17
19
12
17
46
57
19
Дескриптор:
Білім алушы
заңдылықты қолданып, белгісіз сандарды табады.
2-тапсырма
Әр сан тізбегінің заңдылығын жазыңыз. Жетіспейтін элементті табыңыз:
Тізбек
Заңдылық
a)
1;
9;
3;
5;
13;
7; ...
b)
9;
15;
27;
69;
99;
135;...
c)
5;
6;
15;
25;
18;...
Дескриптор: Білім алушы
тізбектің заңдылығын анықтайды;
заңдылықты қолданып, белгісіз сандарды табады.
20
5.1А Бөлім: Натурал сандар және нөл саны
Оқу мақсаты 5.2.3.3 натурал сандар тізбегінің заңдылықтарын
құрастыру және тізбектерді жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандардан тұратын тізбектердің
заңдылықтарын құрастырады
Заңдылықтарға бағынатын натурал сандар тізбегін құрастырады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма
Тізбектің алғашқы төрт мүшесін жазыңыз:
a) жұп сандардың тізбегін;
b) әрбір келесі мүшесі алдыңғысынан 3-ке артық болатын сандардың тізбегін;
c) әрбір келесі мүшесі алдыңғысынан 4 есе артық болатын сандардың тізбегін.
Дескриптор: Білім алушы
берілген заңдылықтарға сәйкес натурал сандар тізбегін құрастырады.
2-тапсырма
Натурал сандардан құралған тізбектер үшін екі заңдылық ойластырыңыз. Осы тізбектердің алғашқы бес мүшесін жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
заңдылықтарды құрастырады;
тізбектердің мүшелерін жазады.
21
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.1.5 натурал санның бөлгіші мен еселігі анықтамаларын
білу
5.1.2.8 натурал сандардың бөлгіштерін табу
5.1.2.9 натурал сандардың еселіктерін табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал санның бөлгіштері мен еселіктерін
анықтайды
Сандардың ортақ бөлгіштерін табады
Сандардың ортақ еселіктерін табады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Тұжырымдардың ақиқаттығын анықтаңыз. Кестеде жалған тұжырымды Ж, ақиқат тұжырымды А әріптерімен белгілеңіз:
8 саны – 77 санының бөлгіші
60 саны – 5 санының еселігі
15 саны – 90 санының бөлгіші
63 саны – 7 санының еселігі
20 саны – 3 санының бөлгіші
Дескриптор: Білім алушы
санның бөлгіштері мен еселіктері анықтамаларын пайдаланып, ақиқат тұжырымдарды көрсетеді.
2-тапсырма
3, 7, 10, 15, 18, 30, 84 сандарының ішінен:
a) 21 санының бөлгіштерін;
b) 60 санының бөлгіштерін;
c) 3-тің еселіктерін;
d) 5-тің еселіктерін анықтаңыз.
Дескриптор: Білім алушы
Берілген сандардың бөлгіштерін таңдайды;
Берілген сандардың еселіктерін таңдайды.
3-тапсырма
12, 36 және 60 сандарының барлық бөлгіштерін жазыңыз. Осы сандардың ортақ бөлгіштерін жазып, ішіндегі ең үлкенін көрсетіңіз.
Дескриптор: Білім алушы
берілген сандардың бөлгіштерін жазады;
ортақ бөлгіштерін анықтайды;
ең үлкен ортақ бөлгішті көрсетеді.
22
4-тапсырма
10 және 15 сандарына еселік болатын барлық екі таңбалы сандарды жазыңыз. Осы сандардың ортақ еселіктерін жазып, ішіндегі ең кішісін көрсетіңіз.
Дескриптор: Білім алушы
10 санының еселіктерін жазады;
15 санының еселіктерін жазады;
ортақ еселіктерін көрсетеді;
ең кіші ортақ еселіктің астын көрсетеді.
23
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.1.6 жай және құрама сандардың анықтамаларын білу
5.1.2.7 құрама сандарды жай көбейткіштерге жіктеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Жай сан мен құрама сандарды анықтайды
Құрама сандарды жай көбейткіштердің
көбейтіндісі түрінде жазады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1- тапсырма
Дұрыс тұжырымдарды көрсетіңіз.
a) жай санның екі ғана бөлгіші бар
b) жай сандар шексіз көп
c) 1 саны – жай сан
d) құрама санның екіден артық бөлгіші бар
e) барлық тақ сандар - жай сандар
f) барлық жұп сандар – құрама сандар
g) жай сандардың көбейтіндісі - жай сан
h) жай саннан кейінгі сан – құрама сан
Дескриптор: Білім алушы
жай сандардың анықтамасына сәйкес дұрыс тұжырымдарды анықтайды;
құрама сандардың анықтамасына сәйкес дұрыс тұжырымдарды анықтайды.
2- тапсырма
Мына сандардың ішінен 1; 2; 5; 18; 29; 42; 59; 64; 104:
а) жай сандарды теріп жазыңыз;
b) құрама сандарды теріп жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
берілген сандардың ішінен жай сандарды жазады;
берілген сандардың ішінен құрама сандарды жазады.
3-тапсырма
Сандарды жай көбейткіштерге жіктеңіз:
a) 510;
b) 1092;
c) 8645.
Дескриптор: Білім алушы
берілген сандарды жай көбейткіштерге жіктейді.
24
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.2.5 натурал сандардың 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік
белгілерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Санның 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштігін анықтайды
Натурал сандардың 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік
белгілерін қолдана отырып, есептер шығарады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Сұрақтарға жауап беріңіз:
a) 971, 5042, 973, 980, 3401, 2600 сандарының қайсысы 2, 5, 10 сандарына қалдықсыз бөлінеді?
b) 46 үш таңбалы санындағы жұлдызшаның орнына қандай цифр қойғанда шыққан сан 2, 5, 10 сандарының әрқайсысына қалдықсыз бөлінеді?
Дескриптор: Білім алушы
2-ге бөлінетін сандарды теріп жазады;
5-ке бөлінетін сандарды теріп жазады;
10-ға бөлінетін сандарды теріп жазады;
бөлінгіштік белгілерін қолдана отырып жұлдызшаның орнына тиісті цифрды қояды.
2-тапсырма
Данияр бес бірдей ойыншық сатып алды. Егер сатушы 286 теңге төлеу керек десе, ол дұрыс есептеген бе? Жауабыңызды түсіндіріңіз.
Дескриптор: Білім алушы
санның 5-ке бөлінгіштік белгісін қолданады;
сатушы ойыншықтардың бағасын дұрыс немесе қате есептегенін анықтайды.
25
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.2.6 натурал сандардың 3-ке және 9-ға бөлінгіштік
белгілерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Санның 3-ке және 9-ға бөлінгіштігін анықтайды
Натурал сандардың 3-ке және 9-ға бөлінгіштік
белгілерін қолдана отырып, есептер шығарады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Сұрақтарға жауап беріңіз:
1) 3502, 783, 197, 4308 сандарының қайсысы:
a) 3-ке бөлінеді?
b) 9-ға бөлінеді?
2) 46 үш таңбалы санындағы жұлдызшаның орнына қандай цифр қойғанда шыққан сан 3, 9 сандарының әрқайсысына қалдықсыз бөлінеді?
Дескриптор: Білім алушы
3-ке бөлінетін сандарды жазады;
9-ға бөлінетін сандарды жазады;
3-ке, 9-ға бөлінгіштік белгілерін қолдана отырып жұлдызшаның орнына тиісті цифрды қояды.
2-тапсырма
Үш бірдей ойыншық сатып алу үшін 100 теңге беріп, 42 теңге қайтарым алуға болады ма?
Дескриптор: Білім алушы
сатып алу бағасын анықтайды;
3-ке бөлінгіштік белгісін қолданады;
есептің сұрағына жауап береді.
26
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.2.10 көбейтіндінің берілген натурал санға бөлінгіштігін
талдау
Бағалау критерийі Білім алушы
Көбейтіндінің берілген натурал санға бөлінгіштігін
тексереді
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
Амалды орындамай-ақ, көбейтіндінің берілген санға бөлінетіндігін анықтаңыз:
a) 35 ·18 көбейтіндісін 7-ге
b) 48 ·13 көбейтіндісін 12-ге
c) 99 ·14 көбейтіндісін 11-ге
d) 35 ·10 көбейтіндісін 8-ге
Дескриптор: Білім алушы
- көбейтіндінің берілген санға бөлінгіштігі туралы қорытынды жасайды.
2-тапсырма
Көбейтінді 5-ке бөлінетіндей бос торкөздерге ең үлкен екі таңбалы санды жазыңыз:
Дескриптор: Білім алушы
5 – бөлінгіштік белгісін қолданады;
екі таңбалы санды таңдайды.
27
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.2.11 қосындының және айырымның берілген натурал
санға бөлінгіштігін талдау
Бағалау критерийі Білім алушы
Қосындының берілген натурал санға бөлінгіштігін
анықтайды
Айырманың берілген натурал санға бөлінгіштігін
анықтайды
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
Арифметикалық амал қолданбай-ақ,
a) 27 + 54 қосындысының 9-ға;
b) 28 + 49 қосындысының 7-ге;
c) 72 – 24 айырмасының 8-ге;
d) 65 – 26 айырмасының 13-ке бөлінгіштігін анықтаңыз.
Дескриптор: Білім алушы
қосындының берілген санға бөлінгіштігін анықтайды;
айырманың берілген санға бөлінгіштігін анықтайды.
2-тапсырма
Төмендегі шарт орындалатындай х-тің орнына екі таңбалы натурал санды қойыңыз:
a) қосындысы 3-ке бөлінеді;
b) айырмасы 5-ке бөлінеді.
Дескриптор: Білім алушы
3-ке бөлінгіштік белгілерін қолданады;
5-ке бөлінгіштік белгілерін қолданады;
айнымалының сәйкес мәнін табады.
28
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.1.3 натурал сан дәрежесінің анықтамасын білу
5.1.2.4 бірдей сандардың көбейтіндісін дәреже түрінде жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Бірдей сандардың көбейтіндісін дәреже түрінде
көрсетеді
Дәрежені бірдей сандардың көбейтіндісі түрінде
көрсетеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Дұрыс теңдікті табыңыз:
a)
b)
c)
d)
Дескриптор: Білім алушы
дәреже анықтамасын қолданып, дұрыс теңдіктерді анықтайды.
2-тапсырма
1) Көбейтінділерді дәреже түрінде жазыңыз:
a) 6·6·6·6
b) 15 ·15 ·15
c) 3 ·3 ·3 ·3 ·3
2) Дәрежелерді көбейтінді түрінде жазыңыз:
a) 97
b) 163
c) 752
d) 211
Дескриптор: Білім алушы
бірдей сандардың көбейтіндісін дәреже түрінде жазады;
дәрежелерді көбейтінді түрінде жазады.
29
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.1.7 ортақ бөлгіш, ортақ еселік, ең үлкен ортақ бөлгіш
(ЕҮОБ) және ең кіші ортақ еселік (ЕКОЕ) ұғымдарының
анықтамаларын білу
5.1.1.8 өзара жай сандардың анықтамасын білу
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал сандардың ЕҮОБ мен ЕКОЕ қасиетін
қолданады
Өзара жай сандарды таниды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
a) 28 және 42 сандарының ортақ бөлгіштерінің астын сызыңыз:
1, 2, 3, 4, 6, 7, 14, 21, 28;
b) 4 және 6 сандарының ортақ еселіктерінің астын сызыңыз:
4, 6, 8, 12, 16, 18, 20, 24, 28, 30, 32, 36, 40, 42
Дескриптор: Білім алушы
сандардың ортақ бөлгіштерін көрсетеді;
сандардың ортақ еселіктерін көрсетеді;
2-тапсырма
Сөйлемдерді аяқтаңыз:
a) Егер a саны b санына бөлінетін болса, онда ЕҮОБ (a,b) ...
b) Егер a саны b санына бөлінетін болса, онда ЕКОЕ (a,b) ...
c) Егер ЕҮОБ (a, b) =1 болса, онда ...
d) Егер ЕКОЕ болса, онда ...
Дескриптор: Білім алушы
ЕҮОБ қасиетін қолданады;
ЕКОЕ қасиетін қолданады;
a және b өзара жай сандар болатынын анықтайды.
3-тапсырма
3, 5, 6 және 25 сандарынан мүмкін болатын өзара жай сандардың жұбын құрастырыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
өзара жай сандардың барлық жұптарын жазады.
30
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.1.2.12 екі және одан артық сандардың ЕҮОБ-ін және ЕКОЕ-
ін табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Сандардың ЕҮОБ анықтайды
Сандардың ЕКОЕ анықтайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
ЕҮОБ-ін табыңыз:
a) 42 мен 60;
b) 26, 65 және 130;
Дескриптор: Білім алушы
сандарды жай көбейткіштерге жіктейді;
екі санның ЕҮОБ табады;
үш санның ЕҮОБ табады.
2-тапсырма
ЕКОЕ-ін табыңыз:
a) 21 мен 18;
b) 12, 30 және 75.
Дескриптор: Білім алушы
сандарды жай көбейткіштерге жіктейді;
екі санның ЕКОЕ табады;
үш санның ЕКОЕ табады.
31
5.1В Бөлім: Натурал сандардың бөлінгіштігі
Оқу мақсаты 5.5.1.2 мәтінді есептерді шығаруда ЕҮОБ және ЕКОЕ
қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
ЕҮОБ қолданып, мәтінді есептерді шығарады
ЕКОЕ қолданып, мәтінді есептерді шығарады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Тапсырма
a) Балаларға сыйлық дайындау үшін 180 жаңғақ, 150 өрік және 210 кәмпит алынды. Балаларға берілетін сыйлықтардағы өріктердің, жаңғақтардың, кәмпиттердің саны бірдей болуы керек. Сыйлық ең көп дегенде неше балаға жетеді?
b) Әлияның қадамының ұзындығы 40 см, ал Мәншүктің қадамының ұзындығы 60 см. Әлия неше қадам жасағанда, олардың толық қадамдары ең алғаш рет сәйкес келіп теңеседі?
Дескриптор: Білім алушы
есептің қысқаша шартын жазады;
ЕҮОБ ЕКОЕ қасиеттерін пайдаланады;
есептің шешімі мен жауабын жазады.
32
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер
Оқу мақсаты 5.1.1.9 жай бөлшек ұғымын меңгеру
5.5.2.1 жай бөлшектерді оқу және жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Жай бөлшекті және оның компоненттерін
анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
34 ; 56 ; 73 ; 94 ; 85 ; 10091 бөлшектерінің әрқайсысының бөлімі мен алымын атаңыз, олар нені білдіретінін түсіндіріңіз.
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшектін алымын атайды;
жай бөлшектін бөлімін атайды;
жай бөлшектін алымы мен бөлімін нені білдіретінін түсіндіреді.
2-тапсырма
Суретте тең бөліктерге бөлінген фигуралар көрсетілген.
Әр бір фигураның қанша бөлігі сары, қанша бөлігі жасыл түстерімен боялғанын анықтаңыз.
Дескриптор: Білім алушы
әр бір фигуралардың сары түсіне сәйкес келетін бөлшектерді жазады;
әр бір фигуралардың жасыл түсіне сәйкес келетін бөлшектерді жазады.
3-тапсырма
Мына бөлшектерді оқыңыз:
85 ; 16 ; 1811 ; 97 ; 295 ; 6161 ; 1743 ; 8572 .
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшектерді оқиды.
33
4-тапсырма
Жай бөлшектерді жазыңыз:
Алтыдан бес, он үштен сегіз, отыз сегізден үш, қырықтан он бір, тоқсан жетіден жиырма, үш жүзден жүз алпыс екі.
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшектерді жазады.
5-тапсырма
Бөлшек түрінде жазыңыз:
a) 1 дм метрдің қанша бөлігіне тең?
b) 16 кг тоннаның қанша бөлігіне тең?
c) Төрт ай бір жылдың қанша бөлігіне тең?
d) Үш минут бір сағаттың қанша бөлігіне тең?
Дескриптор: Білім алушы
өлшем бірлік түрлерін қолданады;
берілген тапсырмаларды жай бөлшектер түрінде жазады.
34
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер
Оқу мақсаты 5.1.2.14 жай бөлшектерді қысқартуда бөлшектің негізгі
қасиетін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Бөлшектің негізгі қасиетін қолдана отырып,
бөлшектерді қысқартады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Сурет бойынша бөлшекті жазып және оны қысқартылмайтын бөлшек түріне келтіріңіз.
Сурет
Бөлшек
Қысқартылмайтын
бөлшек
Дескриптор: Білім алушы
суретті пайдаланып, бөлшек құрады;
бөлшектерді қысқартады.
2-тапсырма
Бөлшектің негізгі қасиетін қолдана отырып, бөлшектерді қысқартыңыз:
93 ; 1525 ; 5436 ; 368 ; 9966 ; 12525 ; 120240 ; 105400 ; 18575 .
Дескриптор: Білім алушы
қысқартылмайтын бөлшектерді жазады.
3-тапсырма
Берілген бөлшектерден өзара тең сандар жұбын жазыңыз:
Дескриптор: Білім алушы
өзара тең бөлшектерді анықтайды.
http:www.mathinenglish
35
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер
Оқу мақсаты 5.1.2.15 жай бөлшекті жаңа бөлімге келтіру
Бағалау критерийі Білім алушы
Жай бөлшектердің ортақ бөлімін табады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1- тапсырма
Теңдік дұрыс орындалатындай бос торкөздерге тиісті сандарды жазыңыз:
Дескриптор: Білім алушы
бөлшекті берілген бөлімге келтіреді.
2- тапсырма
Жай бөлшектерді ең кіші ортақ бөлімге келтіріңіз:
a) 3 пен 5 ;
1133
b) 73 пен 85 ;
c) 1124 мен 8027 .
Дескриптор: Білім алушы
бөлшектердің бөлімдерінің ЕКОЕ-н анықтайды;
бөлшектерді ортақ бөлімге келтіреді.
36
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер
Оқу мақсаты 5.1.1.10 дұрыс және бұрыс бөлшектерді ажырату
Бағалау критерийі Білім алушы
Дұрыс және бұрыс бөлшектерді анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Мына бөлшектердің ішінен дұрыс және бұрыс бөлшектерді екі қатарға теріп жазыңыз:
85 ; 16 ; 1811 ; 97 ; 295 ; 6161 ; 1743 ; 8572 .
Дескриптор: Білім алушы
дұрыс бөлшектерді жазады;
бұрыс бөлшектерді жазады.
2-тапсырма
Төмендегі шарттарды қанағаттандыратын х айнымалысының мәнін табыңыз:
a) дұрыс бөлшек болады;
b) бұрыс бөлшек болады .
Дескриптор: Білім алушы
бөлшек дұрыс болатындай айнымалының мәнін жазады;
бөлшек бұрыс болатындай айнымалының мәнін жазады.
37
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер
Оқу мақсаты 5.1.1.11 аралас сан анықтамасын білу
5.1.2.13 бұрыс бөлшекті аралас санға және аралас санды бұрыс бөлшекке айналдыру
Бағалау критерийі Білім алушы
Аралас сандарды анықтайды
Бұрыс бөлшектерді аралас сандарға айналдырады
Аралас санды бұрыс бөлшек түрінде жазады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Күлгін түспен боялған дөңгелек 1 бүтінді білдіреді.
Суреттің қандай бөлігі күлгін түспен боялған?
Дескриптор: Білім алушы
аралас санды жазады.
2-тапсырма
а) берілген сандардың ішінен аралас сандарды таңдап жазыңыз:
b) таңдалған аралас сандарды бүтін және бөлшек бөліктерінің қосындысы түрінде жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
аралас сандарды таңдайды;
сандарды бүтін және бөлшек бөліктердің қосындысы түрінде жазады.
38
3-тапсырма
Кестені толтырыңыз:
Сурет
Аралас сан
Бұрыс бөлшек
Дескриптор: Білім алушы
сурет бойынша аралас сандарды жазады;
сандарды бұрыс бөлшек түрінде жазады.
4-тапсырма
Бөлшектерді аралас сан түрінде жазыңыз :
a)
b)
Дескриптор: Білім алушы
бұрыс бөлшектерді аралас сандарға айналдырады.
5-тапсырма
Аралас санды бұрыс бөлшек түрінде жазыңыз:
a)
b)
Дескриптор: Білім алушы
аралас санды бұрыс бөлшекке айналдырады.
39
5.1C Бөлім: Жай бөлшектер
Оқу мақсаты 5.5.2.3 жай бөлшектерді, аралас сандарды координаталық
сәуледе кескіндеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Координаталық сәуледе жай бөлшектерді
орналастырады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Координаталық сәуледе A, B, C, D, E, K, M нүктелеріне қандай сандар сәйкес келеді?
Дескриптор: Білім алушы
бірлік кесіндіні анықтайды;
берілген нүктелерге сәйкес келетін сандарды жазады.
2-тапсырма
Бірлік кесіндінің ұзындығы 7 см тең деп алып, координаталық сәуле сызыңдар. Оның бойынан:
А( 17 ), В ( 73 ), С ( 75 ), D(1 72 ) нүктелерін белгілеңіз.
Дескриптор: Білім алушы
берілген бірлік кесінді бойынша координаталық сәуле сызады;
жай бөлшектерді координаталық сәуледе кескіндейді.
40
2-тоқсан
5.2А Бөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.16 жай бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру; жай
бөлшектерді, аралас сандарды салыстыру
Бағалау критерийі Білім алушы
Жай бөлшектерді ортақ бөлімге келтіреді Бөлшек сандарды салыстырады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Боялған бөліктерді салыстырыңыз. Бос торкөздерге , , = белгілерін қойыңыз:
Дескриптор: Білім алушы
сурет арқылы жай бөлшектерді салыстырады.
2-тапсырма
Жай бөлшектерді салыстырыңыз:
a)
7
9
;
b)
23
23
;
c)
7
23
;
d) 2
5
13
;
e) 3
5
4
1
2
13
13
12
35
44
88
36
24
8
6
Дескриптор: Білім алушы
бөлімдері бірдей жай бөлшектерді салыстырады;
алымдары бірдей жай бөлшектерді салыстырады;
бөлімдері әр түрлі жай бөлшектерді салыстырады;
аралас сандарды салыстырады.
3-тапсырма
Есепті шешіңіз;
Әселдің 10 қадамы 9 м құрайды, Салтанаттың 20 қадамы 17 м құрайды. Кімнің қадамы қысқарырақ Әселдің бе, әлде Салтанаттың ба?
Дескриптор: Білім алушы
есеп шартына сәйкес жай бөлшектерді құрайды;
бөлшектерді тиімді тәсілмен салыстырады. http:www.education
41
5.2АБөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.17 бөлімдері бірдей бөлшектерді қосу және
азайтуды орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Бөлімдері бірдей бөлшектерді қосындысын
табады
Бөлімдері бірдей бөлшектерді азайтады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Есептеңіз:
a) 34 14 ;
b) 392 397 ;
c) 157 154 ;
d) 95 94 .
Дескриптор: Білім алушы
бөлімдері бірдей бөлшектерді қосады;
бөлімдері бірдей бөлшектерді азайтады.
2-тапсырма
Өрнектің мәнін табыңыз:
a) ;
b)
c)
Дескриптор: Білім алушы
амалдардың орындалу ретін анықтайды;
жай бөлшектерді қосады;
жай бөлшектерді азайтады.
42
5.2А Бөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.18 бөлімдері әртүрлі бөлшектерді қосу және азайтуды
орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Бөлімдері әр түрлі бөлшектерді қосу және азайтуды
орындайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Амалды орындаңдар:
a) 34 56 ;
b) 157 125 ;
5
1
1
9
c)
(
) (
) .
6
2
3
10
Дескриптор: Білім алушы
қажет жағдайда амалдардың орындалу ретін анықтайды;
бөлімдері әр түрлі жай бөлшектерді қосады;
бөлімдері әр түрлі жай бөлшектерді азайтады.
2-тапсырма
Үшбұрыштың бір қабырғасының ұзындығы дм , екіншісі біріншісіне қарағанда
дм ұзынырақ, ал үшіншісі екіншісіне қарағанда дм қысқа. Үшбұрыштың периметрін
табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
үшбұрыштың қабырғаларын анықтайтын санды өрнектерді құрады;
бөлшекті ортақ бөлімге келтіреді;
бөлшектерді қосудыазайтуды орындайды;
үшбұрыштың периметрін табады.
43
5.2А Бөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.19 натурал саннан жай бөлшекті азайтуды орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Натурал саннан жай бөлшекті азайтады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Өрнектердің мәнін табыңыз:
a) 1 75 ;
b) 3 175 ;
c) 10 16 ;
d) 17 1211
Дескриптор: Білім алушы
натурал саннан дұрыс бөлшекті азайтады;
натурал саннан бұрыс бөлшекті азайтады.
2-тапсырма
Ұзындығы 1 м жіптен м кесіп алынды. Кесілген жіптің бөлігі қалған бөлігінен неше метрге артық?
Дескриптор: Білім алушы
өрнек құрастырады;
азайтуды орындайды;
сұраққа жауап береді.
44
5.2АБөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.20 аралас сандарды қосу және азайтуды орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Аралас сандардың қосындысын табады
Аралас сандарды азайтады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Амалды орындаңдар:
a) ;
b) ;
c)
Дескриптор: Білім алушы
бөлімдері әртүрлі аралас сандарды қосады;
бөлімдері әртүрлі аралас сандарды азайтады.
2-тапсырма
Теңіз деңгейінен
м көтерілген
таудың төбесінде, биіктігі
м мұнара
тұрғызылған. Мұнара төбесінде биіктігі
м найзағай тартқыш орналасқан. Осы найзағай
тартқыштың ұшы теңіз деңгейінен қандай биіктікте тұр?
Дескриптор: Білім алушы
есеп шартына сәйкес санды өрнек құрастырады;
бүтін бөліктермен амал орындайды;
бөлшек бөліктерімен амал орындайды;
дұрыс жауабын табады.
45
5.2АБөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.21 жай бөлшектерді, аралас сандарды көбейтуді
орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Бөлшек сандарды көбейтеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Есептеңіз:
a) 165 .154 ;
b) 2 145 . 23 ;
c) 5 73 .1199 .
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшектерді көбейтеді;
аралас сандарды көбейтеді;
бөлшектерді қысқартады.
2-тапсырма
a) Егер тік төртбұрыштың ені
см,
ал ұзындығы енінен
см үлкен
болса,
тік төртбұрыштың ауданын табыңыз.
b) Машина 8 кмсағ жылдамдықпен
сағ
және 12 кмсағ жылдамдықпен
сағ жол
жүрді. Машина қандай қашықтықты жүріп өтті?
Дескриптор: Білім алушы
есептер шартына сәйкес санды өрнектер құрастырады;
бөлшектерге амалдар қолданады;
әр есептің жауабын табады.
46
5.2АБөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.1.12 өзара кері сандар анықтамасын білу
5.1.2.22 берілген санға кері санды табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Өзара кері сандарды анықтайды
Берілген санға кері санды табады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Берілген сандардың ішінен кері сандар жұбын тауып, белгісін қойыңыз:
3 5
a) i _ g;
5 3
1
b) 2 f _ g ;
2
2 7
c) f _ g ;
7 3
19 25
d) [ _ g ;
2519
8 1
e) [ _ g.
8 8
Дескриптор: Білім алушы
өзара кері сандарды таңдайды.
2-тапсырма
Берілген сандарға кері сандарды жазыңыз:
а) дурыс бөлшектерге: 75 , 103 , 89 , 1311 ; 12 ; 139 ; 1120 .
Дұрыс бөлшектерге кері сан __, __, __, __, __, __, __ болады.
b) аралас сандарға: 1 15 , 2 73 , 4 18 ,10 52 ; 8 103 .
Аралас сандарға кері сан __, __, __, __, __ болады.
c) натурал сандарға: 3, 7, 9, 12, 17, 100.
Натурал сандарға кері сан __, __, __, __, __, __ болады.
Дескриптор: Білім алушы
дурыс бөлшектерге кері сан жазады;
аралас сандарға кері сан жазады;
натурал сандарға кері сан жазады.
47
5.2АБөлім: Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.23 жай бөлшектерді және аралас сандарды бөлуді
орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Бөлшек сандарды бөледі
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1- тапсырма
Есептеңіз:
a) 4 : 98 ;
b) 10 1011 :12;
c) 407 : 2 1211 ;
d) 6 15 : 2 1225
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшектерді бөлу ережесін пайдаланады;
жай бөлшектерді бөледі;
аралас сандарды бөледі.
2- тапсырма
a) Ұзындығы м бөренені арамен 11 тең бөліктерге бөлді. Әрбір бөліктің ұзындығы неге тең?
b) 1 кг және 200 грамм кәмпит үшін 324 тг төленді. Осындай 2 кг кәмпит қанша тг тұрады?
Дескриптор: Білім алушы
есеп шартына сәйкес санды өрнек құрады;
жай бөлшектерді бөлу ережесін қолданады;
жауабын табады.
48
3-тоқсан
5.3А Бөлім: Мәтін есептер
Оқу мақсаты
5.1.2.24 санның бөлігін табу және бөлігі бойынша санды табу
Бағалау критерийі
Білім алушы
Санның бөлігін анықтайды
Бөлігі бойынша санды табады
Ойлау дағдыларының
Қолдану
деңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма
Табыңыз:
Дескриптор:
2-тапсырма
a) 32 санының
b) 24 санының
Дескриптор:
Білім алушы
сурет бойынша cанның бөлігін табады.
1 бөлігіне 25 санының 3 бөлігін қосыңыз.
4 5
5 бөлігінен 64 санының 1 бөлігін азайтыңыз.
6 8
Білім алушы
cанның бөлігін есептейді;
қосуды азайтуды орындайды.
3-тапсырма
Бөлігі бойынша санды анықтап, дұрыс жауаптың астын сызыңыз:
Тапсырма
Жауаптары
a)
3
-і 60-қа тең
45
80
40
4
b)
3
-і 90-ға тең
54
150
95
5
Дескриптор: Білім алушы
бөлігі бойынша санды табады.
https:www.superteacherworksheets
49
5.3А Бөлім: Мәтін есептер
Оқу мақсаты 5.5.1.3 жай бөлшектерге арифметикалық амалдар
қолданып мәтінді есептер шығару (мысалы, бірлесіп жұмыс жасауға қатысты есептер және тағы басқа)
Бағалау критерийі Білім алушы
Мәтінді есептерді шығаруда жай бөлшектерге
арифметикалық амалдар қолданады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма
Ағасы, інісі және қарындасы бірлесіп қардан аққаланы 12 минутта жасады. Қардан жасалған осы аққаланы, егер ағасы ғана жасаса, 24 минутта, егер інісі ғана жасаса 40 минутта жасайды. Егер осы аққаланы қарындасы ғана жасаса, қанша уақытта жасайды?
Дескриптор: Білім алушы
есептің шарты бойынша математикалық өрнек құрастырады;
жұмыс өнімділігін анықтайды;
арифметикалық амалдар қолданады;
жауабын жазады.
2-тапсырма
Екі ауылдан бір-біріне қарама қарсы екі жаяу жүргінші шықты. Бірінші жаяу жүргінші
барлық жолды 3 сағ , ал екіншісі сағ жүріп өте алады. Қанша уақыттан кейін олар кездеседі?
Дескриптор: Білім алушы
жылдамдықтарды анықтау үшін өрнек құрастырады;
бөлшектерге амалдар қолданады;
есептің шешімін табады.
50
5.3А Бөлім: Мәтін есептер
Оқу мақсаты
5.5.1.4 санның немесе шаманың бөлігін табу және бөлігі
бойынша санды немесе шаманы табуға арналған есептерді
құрастыру және шығару
Бағалау критерийі
Білім алушы
Санның бөлігін бөлігі бойынша санды табуға
арналған есептерді шығарады
Санның бөлігін бөлігі бойынша санды табуға
арналған есептерді құрастырады
Ойлау дағдыларының
Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
Жердің диаметрінің жуық шамасы 12800 км. Ол Күннің диаметрінің
бөлігін құраса,
Күннің диаметрін табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
есептің шартына сәйкес өрнек құрады;
есептеуді жүргізеді;
жауабын табады.
2-тапсырма
а) Тікбұрышты параллелепипедтің ұзындығы 9 см, ені ұзындығының бөлігін, ал биіктігі енінің бөлігін құрайды. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табыңыз.
b) Жоғарыда берілген мәліметтерді қолданып, кез келген тік төртбұрыштың ауданын табуға есеп құрастырыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
шарт бойынша өрнек құрастырады;
есептеуді жүргізеді.
51
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.1.13 ондық бөлшек ұғымын меңгеру
5.5.2.5 ондық бөлшектерді оқу және жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшек ұғымын анықтайды
Ондық бөлшектерді оқиды, жазады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Төмендегі тұжырымдардың дұрысынбелгісімен белгілеңіз:
Ондық бөлшектің алдымен бүтін бөлігі, кейін бөлшек бөлігі жазылады
Ондық бөлшектің бүтін бөлігі бөлшек бөлігінен үтірмен ажыратылады
0,0068 санының бүтін бөлігі 0-ге тең
Егер бөлшек дұрыс болса, онда үтірдің алдына 1 цифры қойылады
4,023 санының бүтін бөлігі 23-ке тең
7 санының орнына 7,015 санын жазуға болады жай бөлшегін 0,3 бөлшегімен ауыстыруға болады
Дескриптор: Білім алушы
ондық бөлшектің анықтамасына сәйкес келетін дұрыс тұжырымдарды анықтайды.
2-тапсырма
(a) Ондық бөлшектерді оқыңыз: A. 5,2;
B. 6,37; C. 8,425; D. 80,3956.
(b)
1. Ондық бөлшек түрінде жазыңыз:
A. 5 бүтін оннан 2;
B. 0 бүтін жүзден 9;
C. 25 бүтін мыңнан 8.
52
2. Сандарды ондық бөлшек түрінде жазыңыз:
A.
B.
C.
3. Бөліндіні ондық бөлшек түрінде жазыңыз:
A.
B.
Дескриптор: Білім алушы
ондық бөлшектерді оқиды;
тапсырманы ондық бөлшекпен жазады;
бөлшектерді ондық бөлшекпен жазады;
бөліндіні ондық бөлшекпен жазады.
53
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.1.14 ондық бөлшек түрінде жазылған сандардың теңдігін
түсіну, мысалы, 1,3 және 1,30
Бағалау критерийі Білім алушы
Тең ондық бөлшектерді анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Тең бөлшектерді тауып, теңдік белгісімен жазыңыз:
a) 2,5; 2,05; 2,005; 2,500
b) 0,300; 0,30; 0,3030; 0,3
Дескриптор: Білім алушы
тең бөлшектерді табады.
2-тапсырма
Ондық бөлшектің қасиетін пайдаланып, санның жазылуын үш түрде көрсетіңіз:
a) 6,8=________=________=__________;
b) 3,02000=________=________=__________;
c) 57=________=________=__________;
Дескриптор: Білім алушы
берілген сандарға тең ондық бөлшектерді жазады.
54
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты
5.1.2.25 бөлшектерді бір жазылу түрінен басқа жазылу
түріне ауыстыру
Бағалау критерийі
Білім алушы
Жай бөлшектерді ондық бөлшекке айналдырады
Ондық бөлшектерді жай бөлшекке айналдырады
Ойлау дағдыларының
Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Кестені толтырыңыз:
Жай бөлшек
Ондық бөлшек
0,5
0,3
10,15
1,021;
3,009.
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшекті ондық бөлшек түрінде жазады;
ондық бөлшекті жай бөлшек түрінде жазады.
55
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.5.2.4 ондық бөлшектерді координаталық сәуледе кескіндеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшектерді координаталық сәуледе
бейнелейді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Ондық бөлшектің тұсына сол санға сәйкес келетін әріпті жазыңыз.
0,38
__с___
1,16 _____
1,75 _____
0,54
_____
0,70
_____
1,47 _____
0,02 _____
1,5
_____
1,29
_____
0,25 _____
1,83 _____
0,91
_____
Дескриптор: Білім алушы
бірлік кесіндіні анықтайды;
ондық бөлшектерді сәйкес әріптермен сәйкестендіреді.
2-тапсырма
Бірлік кесіндісі 10 см тең координаталық сәуле сызыңыз. Оның бойынан 0,15; 0,4; 0,65; 0,8; 0,95 сандарын кескіндейтін нүктелерді тауып, әріптермен белгілеңіз. Нүктелерді координаталарымен жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
берілген бірлік кесіндісін алып координаталық сәуле сызады;
ондық бөлшектерді координаталық сәуледе кескіндейді;
нүктелерді координаталарымен жазады.
https:www.superteacherworksheetsdecimals.html
56
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.26 ондық бөлшектерді салыстыру
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшектерді салыстырады
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Бөлшектерді салыстырыңыз. Бос торкөзге тиісті белгісін қойыңыз (, , =):
a) 7,5 3,6;
b) 38,64 38,640;
c) 136,4 13,64.
Дескриптор: Білім алушы
ондық бөлшектерді салыстырады;
сәйкес белгілерді қояды.
2-тапсырма
Марти мен Алекс өз саяхаттарын электромобильмен жалғастыруға келісті. Батареялардың арасындағы , , = белгілер дұрыс қойылса ғана электромобиль іске қосылады. Кейіпкерлерге сандарды салыстыруға көмек беріңіз, және жалғанбаған батареялардың арасына белгілердің тиістісін қойыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
бүтін бөліктері бірдей сандарды салыстырады;
бүтін бөліктері әртүрлі сандарды салыстырады;
сәйкес белгілерді қояды.
http:www.jumpstart
57
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.27 ондық бөлшектерді қосу және азайтуды орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшектерді қосады және азайтады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Алдар көсе ежелгі театрлар отанына баруды жоспарлайды. Өрнектердің мәндерін дұрыс тауып, қаланың атын анықтаңыз. Өрнектердің жауаптарын екінші жолға, ал оларға сәйкес әріптерді үшінші жолға жазыңыз.
24,2+0,877
129+9,82
8,2-5,7
96,3-0,081
1-0,333
=________
=________
=_________
=_________
=_________
________
________
_________
_________
_________
2,5 =И
25,77=Ш
0,667-Ы
96,219=Н
138,82=Ф
25,077=А
95,219=Д
0,777=К
Дескриптор: Білім алушы
ондық бөлшектерді қосуды орындайды;
ондық бөлшектерді азайтуды орындайды;
жасырын сөзді дұрыс табады.
2-тапсырма
Есептеңіз:
a) (37,5-8,609)-(3,27+0,078);
b) (95,83-76,9)+(11,8-5,7);
c) 57+(20,78-5,069)-(5,6+2,37).
Дескриптор: Білім алушы
амалдардың орындалу ретін көрсетеді;
ережені пайдаланып ондық бөлшектерді қосады;
ережені пайдаланып ондық бөлшектерді азайтады.
58
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.28 ондық бөлшекті натурал санға және ондық
бөлшекке көбейтуді орындау
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшектерді көбейтеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Көбейтуді орыңдаңыз:
a) 9,03 ·17; d) 8,31 ·14
b) 3,52 · 0,2 e) 36,11 · 0,5
c) 2,15 ·12 f) 0,14 · 0,25
Дескриптор: Білім алушы
ондық бөлшекті натурал санға көбейтеді;
ондық бөлшекті ондық бөлшекке көбейтеді.
2-тапсырма
Кестені толтырыңыз.
Жылдамдық
Уақыт
Қашықтық
8,2 кмсағ
0,75 сағ
4,19 кмсағ
2,5 сағ
6,6 кмсағ
3 сағ
Дескриптор: Білім алушы
көбейтуді орындайды.
59
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.29 ондық бөлшектерді 10, 100, 1000 және 0,1; 0,01;
0,001 көбейту ережелерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшектерді 10, 100, 1000 сандарына
көбейтеді
Ондық бөлшектерді 0,1; 0,01; 0,001 сандарына
көбейтеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1- тапсырма
Өрнектің мәнін табыңыз:
a) 1,6∙х; мұндағы: х=10; 0,01;
b) 8,25∙а мұндағы: а=100; 0,001.
Дескриптор: Білім алушы
айнымалының мәнін өрнекте қолданады;
көбейту ережелерін қолданып, өрнектің мәнін табады.
2- тапсырма
Есепті шешіңіз:
Қорапта 100 бөтелке сүт бар. 1 бөтелке сүттің массасы 0,256 кг, ал бос қораптың массасы 0,3 кг. Толық қораптың массасын табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
сандық өрнекті құрайды;
арифметикалық амалдарды орындайды;
жауабын анықтайды.
60
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты
5.1.2.30 ондық бөлшекті натурал санға және ондық бөлшекке
бөлуді орындау
Бағалау критерийі
Білім алушы
Ондық бөлшектермен бөлу амалын орындайды
Ойлау
Қолдану
дағдыларының
деңгейі
1-тапсырма
a) 26,1 : 3;
d) 2,66 : 3,8
Есептеңіз.
b) 9,5 : 25;
e) 1,064 : 0,14
c) 63,24 : 31
f) 13,125 :1,5
Дескриптор: Білім алушы
ондық бөлшекті натурал санға бөледі;
ондық бөлшекті ондық бөлшекке бөледі.
2-тапсырма Кестені толтырыңыз.
Жылдамдық
Уақыт
Қашықтық
6 кмч
177,6 км
4,2 кмч
5 ч
8,9 ч
7164,5 км
Дескриптор: Білім алушы
бөлуді орындайды;
көбейтуді орындайды.
3-тапсырма
Есепті шешіңіз:
Тіктөртбұрыштың ені 3,6 см, ал ауданы 20,88 см2. Тіктөртбұрыштың ұзындығын табыңыз?
Дескриптор: Білім алушы
- ұзындықты табу үшін өрнек құрастырады; - есептеулер жүргізеді және жауабын табады.
61
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.31 ондық бөлшектерді 10, 100, 1000 және 0,1; 0,01;
0,001 – бөлу ережелерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Ондық бөлшектерді 10, 100, 1000 сандарына
бөледі
Ондық бөлшектерді 0,1; 0,01; 0,001 сандарына
бөледі
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Өрнектің мәнін табыңыз:
a) 24,95:у; мұндағы: у= 100; 0,1;
b) 6,92:b; мұндағы: b=10; 0,01
Дескриптор: Білім алушы
айнымалының мәнін өрнекте қолданады;
бөлу ережелерін қолданып, өрнектің мәнін табады.
2-тапсырма
Есепті шешіңіз:
Бумада 1000 парақ бар. Буманың қалыңдығы 20,3 см. Бір парақтың қалыңдығын есептеңіз.
Дескриптор: Білім алушы
сандық өрнекті құрастырады;
есептеулер жүргізеді және жауабын анықтайды.
62
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.1.15 санның жуық мәні ұғымын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Санның жуық мәні ұғымын анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Берілген: a) 6,78; b) 83,74; c) 126,2.
Сұрақтарға жауап беріңіз:
a) Берілген ондық бөлшектер қандай екі натурал санның арасында орналасқан?
b) Қайсысына жақын орналасқанын түсіндіріңіз.
Дескриптор: Білім алушы
жақын орналасқан натурал сандарды анықтайды;
жауабын түсіндіреді.
2-тапсырма
a) Қай сан 8,137 санына жуығырақ: 8,14 немесе 8,13? Дұрыс жауаптың астын сызыңыз.
b) 8,137 санын сан түзуіне кескіндеңіз.
Дескриптор: Білім алушы
жуық санды анықтайды;
сан түзуіне бейнелейді.
63
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.1.2.32 ондық бөлшектерді берілген разрядқа дейін
дөңгелектеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Берілген разрядқа дейін ондық бөлшектерді
дөңгелектейді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Сандарды дөңгелектеңдер:
a) ондық үлестерге дейін: 3,03; 10,25; 132,473;
b) жүздік үлестерге дейін: 0,212; 16,745; 28,8321;
c) мыңдық үлестерге дейін: 0,2358; 2,5432; 28,6964.
Дескриптор: Білім алушы
бөлшектерді ондық үлестерге дейін дөңгелектейді;
бөлшектерді жүздік үлестерге дейін дөңгелектейді;
бөлшектерді мыңдық үлестерге дейін дөңгелектейді.
2-тапсырма
Ондық бөлшек пен өзінің ондық үлеске дейінгі дөңгелектелген мәнін бағыт көрсеткішпен (стрелкамен) сәйкестендіріңіз:
0,46
0,1
0,07
0,2
0,23
0,3
0,45
0,4
0,54
0,5
0,38
0,85
0,6
0,68
0,7
0,32
0,8
0,81
0,9
Дескриптор: Білім алушы
бөлшектерді ондық үлестерге дейін дөңгелектейді.
64
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.5.1.5 бөлшектерге арифметикалық амалдар қолданып
мәтінді есептер шығару
Бағалау критерийі Білім алушы
Мәтін есептерді шығару үшін бөлшектерге
арифметикалық амалдар қолданады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Есептерді шешіңіз:
a) Тік төртбұрыштың ұзындығы 8,4 см, ал ені одан 1,4 есе кем. Тік төртбұрыштың периметрін және ауданын табыңыз.
b) Мектеп ертеңгілігіне бірдей сыйлықтар дайындау үшін карамель және шоколад кәмпиттері алынды. Карамель 3,2 кг, ал шоколад кәмпиттері 1,6 кг-ға артық. Егер сыйлықтың әрқайсысында 0,2 кг карамель болса, онда сыйлықтағы кәмпиттердің массасын табыңыз.
c) Бірінші қапта 46,3 кг, ал екінші қапта 38,5 кг қант бар. Екі қаптағы қанттың массаларын теңестіру үшін неше килограмм қантты бірінші қаптан екінші қапқа ауыстырып салу керек?
Дескриптор: Білім алушы
есептің шартын жазады;
санды өрнек құрады;
арифметикалық амалдар қолданады;
мәтін есептің жауабын табады.
65
5.3В Бөлім: Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
Оқу мақсаты 5.2.3.4 бөлшектерден тұратын тізбектердің
заңдылықтарын анықтау
5.2.3.5 бөлшектерден тұратын тізбектердің
заңдылықтарын құрастыру және тізбектерді жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Бөлшектерден тұратын тізбектердің
заңдылықтарын анықтайды
Бөлшектерден тұратын тізбектердің
заңдылықтарын және тізбектерін құрастырады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
Бөлшектерден тұратын тізбектердің заңдылықтарын анықтаңыз:
a) 1,2; 1,8; 2,4; 3; ... c) 0,9; 1,8; 3,6; 7,2; ...
b) 9,6; 8,9; 8,2; 7,5; ...
Дескриптор: Білім алушы
- бөлшектерден тұратын тізбектердің заңдылықтарын табады.
2-тапсырма
Тізбектердегі жетіспейтін мүшелерді табыңыз:
a)
b)
Дескриптор: Білім алушы
әрбір тізбектің жетіспейтін мүшелерін жазады.
3-тапсырма
Жай бөлшектерден көбейту ережесіне негізделіп жасалған заңдылық құрастырыңыз. Сол заңдылыққа бағынатын тізбектің алғашқы бес мүшесін жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
жай бөлшектерден тұратын тізбектің заңдылығын құрастырады;
алғашқы бес мүшесінен тізбек құрастырады.
66
5.3C Бөлім: Жиын
Оқу мақсаты 5.4.1.1 жиын, оның элементтері, бос жиын ұғымдарын
меңгеру
5.4.1.4 ішкі жиын ұғымын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Жиын ұғымын және оның элементтерін, бос жиын,
ішкі жиынды анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
1) А – жұп сандар жиыны. Берілген сандар А жиынының элементі бола ма:
a) 5;
b) 12;
c) 34?
2)
{
} жиынының ішкі жиыны болатын жиындарды таңдаңыз:
а)
{
}
b)
{
}
c)
{
}
d) D
{
}
Дескриптор: Білім алушы
санның берілген жиынға тиістігін анықтайды;
жиынның ішкі жиындарын көрсетеді.
2-тапсырма
Тұжырымдардың ақиқаттығын анықтаңыз:
Тұжырым
Ақиқат
Жалған
Жиындар латын алфавитінің бас
әріптерімен белгіленеді
Кез келген жиынның кем дегенде бір
элементі болады
Жиынның барлық элементтерін латын
алфавитінің бас әріптерімен белгілеуге
болады
Ең болмағанда бір элементі бар жиын,
бос емес жиын деп аталады
Кез келген ішкі жиын жиын бола алады
Бос жиын кез келген жиынның ішкі
жиыны болады
Дескриптор: Білім алушы
ақиқат тұжырымдарды көрсетеді.
67
5.3C Бөлім: Жиын
Оқу мақсаты 5.5.2.8 жиындармен жұмыс істеуде
символдарын қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Жиындармен жұмыс істеуде сәйкес символдарын
қолданады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма
, , , , , , таңбаларын пайдаланып, тұжырымдарды жазыңыз:
a) а элементі А жиынына тиісті;
b) бос жиын;
c) X жиыны Y жиынының ішкі жиыны;
d) U жиыны R жиынының ішкі жиыны болмайды;
e) 1,5 саны N жиынына тиісті емес;
f) P және M жиындарының қиылысуы;
g) K және L жиындарының бірігуі.
Дескриптор: Білім алушы
бірігуқиылысу таңбаларын пайдаланып, өрнекті жазады;
тиістігіннің таңбаларын пайдаланып, өрнекті жазады;
бос жиынның таңбасын пайдаланып, өрнекті жазады.
68
5.3C Бөлім: Жиын
Оқу мақсаты 5.4.1.2 жиындардың қиылысуы және бірігуі
анықтамаларын білу
Бағалау критерийі Білім алушы
Жиындардың қиылысуы мен бірігуін анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма
Суреттерді пайдаланып, анықтаңыз:
i) А және В жиындарының бірігуін;
ii) А және В жиындарының қиылысуын.
Дескриптор: Білім алушы
екі жиынның бірігуін көрсетеді;
екі жиынның қиылысуын көрсетеді.
69
5.3C Бөлім: Жиын
Оқу мақсаты 5.4.1.5 жиындар арасындағы қатынастардың сипаттамасын
анықтау (қиылысатын және қиылыспайтын жиындар)
5.4.1.3 берілген жиындардың қиылысуы мен бірігуін табу,
нәтижесін символдарын қолданып жазу
Бағалау критерийі Білім алушы
Қиылысатын және қиылыспайтын жиындарды анықтайды
Берілген жиындардың қиылысуын және бірігуін табады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Қай суретте:
i) қиылысатын жиындар;
ii) қиылыспайтын жиындар көрсетілген?
Дескриптор: Білім алушы
қиылысатын жиындарды табады;
қиылыспайтын жиындарды табады.
2-тапсырма
{ } { } { } { } жиындары берілген. Табыңыз:
a) A және D жиындарының бірігуін;
b) В және С жиындарының бірігуін;
c) А және В жиындарының қиылысуын;
d) С және D жиындарының қиылысуын.
Дескриптор: Білім алушы
берілген жиындардың қиылысуын анықтайды;
берілген жиындардың бірігуін анықтайды;
нәтижесін , символдарын қолданып жазады.
70
5.3C Бөлім: Жиын
Оқу мақсаты 5.5.1.7 Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, есептер
шығару
Бағалау критерийі Білім алушы
Эйлер-Венн диаграммасын қолданып, есептер
шығарады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
5 сынып оқушыларының арасында олардың нені: балмұздақ немесе шоколадты көбірек жақсы көретіні жөнінде сауалнама жүргізілді. Сауалнама нәтижесі төмендегі суретте көрсетілген.
Келесі сұрақтарға жауап беріңіз:
a) Неше оқушы балмұздақты жақсы көреді?
b) Неше оқушы шоколадты жақсы көреді?
c) Балмұздақты да, шоколадты да жақсы көрмейтін оқушылар бар ма?
d) Тек қана балмұздақты жақсы көретін оқушылар саны?
e) Тек қана шоколадты жақсы көретін оқушылар саны?
f) Сауалнамаға барлығы неше оқушы қатысты?
Дескриптор: Білім алушы
әр жиын үшін мәліметтерді анықтайды;
жиындардың қиылысуында көрсетілген мәліметтерді қолданады;
сауалнамаға қатысқан оқушылардың санын анықтайды.
71
2-тапсырма
Есепті Эйлер-Венн диаграммасын пайдаланып шешіңіз:
32 оқушының барлығы спортпен шұғылданады. Олардың 20-сы футбол ойнағанды, ал 18-і волейбол ойнағанды ұнатады. Кейбір оқушылар спорттың екі түрімен де айналысады. Қанша оқушы: тек қана футбол ойнағанды, тек қана волейбол ойнағанды, ал қаншасы футбол ойнағанды да, волейбол ойнағанды да ұнататынын анықтаңыз.
Дескриптор: Білім алушы
есептің шарты бойынша Эйлер-Венн диаграммасын салады;
Эйлер-Венн диаграммасын пайдаланып санды өрнекті теңдеуді құрастырады;
санды өрнектің мәнін есептейді теңдеуді шешеді;
есептің жауабын жазады.
72
4-тоқсан
5.4А Бөлім: Пайыз
Оқу мақсаты: 5.1.1.16 пайыз ұғымын меңгеру
Бағалау критерийі: Білім алушы
Пайыз ұғымын анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі:
1-тапсырма
Сөйлемдерді жалғастырыңыз:
a) Санның жүзден бір бөлігі . . . деп аталады.
b) Пайыз . . . белгісі арқылы жазылады.
c) 100% деп . . . алынады.
d) Метрдің 1%-ы . . . тең.
e) Санның жартысы санның . . . пайызына тең.
Дескриптор: Білім алушы
Пайыз ұғымын түсіндіретін сөйлемді жалғастырады.
2-тапсырма
Төмендегі тұжырымдамалардың ақиқаттығын анықтаңыз.
a) 1 см 1м-дің 1% құрайды;
b) 1 г 1кг-ның 1% құрайды;
c) 1 ар 1га-дың 1% құрайды;
d) 1 л 1м3-тың 1% құрайды;
е) 245 адам 10000 адамның 1%-ынан артық;
f) 990 г масса 1 кг массадан кем дегенде 1%-ға кем.
Дескриптор: Білім алушы
ақиқат тұжырымдарды анықтайды.
73
5.4А Бөлім: Пайыз
Оқу мақсаты: 5.1.2.33 бөлшекті пайызға және пайызды бөлшекке
айналдыру
Бағалау критерийі: Білім алушы
Бөлшектерді пайызға айналдырады
Пайызды бөлшек түрінде жазады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі:
1-тапсырма
Жұптық топтық жұмыс.
Мұғалімге ұсыныс: Берілген кестені карточкаларға қиыңыз. Оқушылардан суретті, бөлшектерді және пайызды сәйкестендіруді сұраңыз.
Дескриптор: Білім алушы
суретті пайдаланып, бөлшекті және пайызды сәйкестендіреді.
http:lbartmanworksheet
74
2-тапсырма
Кестені толтырыңыз:
a)
Жай бөлшек
Ондық
Пайыз
бөлшек
0,15
73%
39%
0,77
46%
0,06
b)
Пайыз
5%
10%
25%
60%
120%
150%
225%
Ондық бөлшек
Жай бөлшек
Дескриптор: Білім алушы
пайызды ондық бөлшекке айналдырады;
пайызды жай бөлшекке айналдырады.
https:www.superteacherworksheets
75
5.4А Бөлім: Пайыз
Оқу мақсаты 5.1.2.34 берілген санның пайызын табу
5.1.2.36 берілген пайызы бойынша санды табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Берілген санның пайызын есептейді
Пайызы бойынша санды анықтайды
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Пайызын табыңыз:
a) 30, 125, 310 сандарының 10 %-ын;
b) 16, 72, 400 сандарының 50 %-ын;
c) 28, 68, 360 сандарының 25 %-ын;
Дескриптор: Білім алушы
өрнекті құрайды;
берілген санның пайызын анықтайды.
2-тапсырма
Пайызы бойынша санды (100 %-ын) табыңыз:
a) 3 %-ы 12; 21; 36;
b) 10 %-ы 0,4; 9,25; 28;
c) 60 %-ы 42; 84; 114.
Дескриптор: Білім алушы
өрнекті құрайды;
берілген пайызы бойынша санды табады.
3-тапсырма
Кестені толтырыңыз.
Сан
30
165
Пайыз
5%
90%
11%
18%
Санның
180
11
пайызы
Дескриптор: Білім алушы
санның пайызын табады;
санды оның пайызы бойынша табады.
76
5.4А Бөлім: Пайыз
Оқу мақсаты 5.1.2.35 бір санның екінші санға пайыздық қатынасын
және керісінше табу
Бағалау критерийі Білім алушы
Бір санның екінші санға пайыздық қатынасын
есептейді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
1)
a) 5 саны 20-ның;
b) 12 саны 80-нің;
c) 1,6 саны 5-тің неше пайызын құрайды?
2) 480 санының:
a) 96 саны; b) 144 саны; c) 240 саны; d) 768 саны неше пайызын құрайды?
Дескриптор: Білім алушы
бір санның екінші санға пайыздық қатынасын табады;
бір сан екінші санның неше пайыз құрайтынын табады.
2-тапсырма
Спорт дүкенінде жаппай сатылым жүріп жатыр. Тауардың әрбір түріне берілген жеңілдік пайызын табыңыз.
Тауардың атауы
Жеңілдікке
Жеңілдіктен
Жеңілдік
дейінгі баға
кейінгі баға
пайызы
17800
13706
9900
9108
10650
7242
8400
5040
Дескриптор: Білім алушы
екінші санның бірінші санға пайыздық қатынасын анықтайды;
жеңілдік пайызын табады.
77
5.4А Бөлім: Пайыз
Оқу мақсаты 5.5.1.6 пайызға байланысты мәтінді есептерді шығару
Бағалау критерийі Білім алушы
Пайызға байланысты мәтінді есептерді шығарады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
a) Заттың бағасы 760 тг:
i) егер заттың бағасы 15 %-ға қымбаттаса, оның қымбаттатылған бағасы неше теңге?
ii) егер заттың бағасы 30 %-ға арзандатылса, оның арзандатылған бағасы неше теңге?
Дескриптор: Білім алушы
мәтін есептің шартын жазады;
санның пайызын табады;
жауабын жазады.
b) Екі дүкендегі бағалар бірдей болған. Бір дүкенде бағаларды алдымен 40%-ға төмендетті, содан кейін 40%-ға арттырды. Екінші дүкенде – алдымен 50%-ға арттырды, бірақ содан кейін 50%-ға кемітті. Осы дүкендердегі бағалар бастапқы бағалармен салыстырғанда қалай өзгерді?
Дескриптор: Білім алушы
қысқаша берілгенін жазады;
өрнектерді жазады;
есептеулерді жүргізеді;
есептің жауабын табады.
78
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар
Оқу мақсаты 5.3.1.4 бұрыш және оның градустық өлшемі ұғымдарын
меңгеру, бұрыштарды белгілеу және салыстыру
Бағалау критерийі Білім алушы
Бұрыш және оның градустық өлшемі ұғымын
анықтайды
Бұрышты белгілейді және математикалық тілде
жазады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Суреттегі барлық бұрыштарды жазыңыз. Осы бұрыштардың ішінен ең кіші бұрыштарды көрсетіңіз.
Дескриптор: Білім алушы
суреттегі барлық бұрыштарды жазады;
ең кіші бұрышты белгілейді.
2-тапсырма
Суретте бейнеленген барлық бұрыштардың градустық шамаларын жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
барлық бұрыштарды жазады;
бұрыштардың градустық шамаларын жазады.
79
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар
Оқу мақсаты 5.3.1.5 бұрыштардың түрлерін ажырату (сүйір, тік, доғал,
жазыңқы, толық )
Бағалау критерийі Білім алушы
Бұрыштардың түрлерін ажыратады
Ойлау дағдыларының
Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Кестені толтырыңыз.
Бұрыш
Бұрыштың түрі
___________________
___________________
___________________
___________________
___________________
Дескриптор: Білім алушы
сүйір бұрышты анықтайды;
доғал бұрышты анықтайды;
тік бұрышты анықтайды;
жазыңқы бұрышты анықтайды;
толық бұрышты анықтайды.
2-тапсырма
Суреттен табыңыз:
a) сүйір бұрыштарды;
b) тік бұрыштарды;
c) доғал бұрышты;
d) жазыңқы бұрышты.
Дескриптор: Білім алушы
сүйір бұрыштарды жазады;
доғал бұрышты жазады;
тік бұрыштарды жазады;
жазыңқы бұрышты жазады.
80
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар
Оқу мақсаты 5.3.3.1 бұрышты транспортир көмегімен өлшеу
Бағалау критерийі Білім алушы
Транспортирдің көмегімен бұрыштың
градустық өлшемін табады
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Әрбір жағдай үшін бұрыштың градустық өлшемін анықтаңыз.
______________________
______________________
______________________
Дескриптор: Білім алушы
бұрыштың градустық өлшемін жазады.
2-тапсырма
Транспортирдің көмегімен TOS, SOQ, ROQ, ROP бұрыштарының градустық өлшемдерін анықтаңыз. Жауаптарыңызды жазыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
транспортирді қолданып көмегімен сүйір бұрыштың градустық өлшемін анықтайды;
транспортирді қолданып көмегімен доғал бұрыштың градустық өлшемін анықтайды.
http:wwwmoncoresheets
81
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар
Оқу мақсаты 5.3.3.2 градустық өлшемі берілген бұрышты
транспортир көмегімен салу
Бағалау критерийі Білім алушы
Градустық өлшемі берілген бұрышты
транспортир көмегімен салады
Ойлау дағдыларының деңгейі Қолдану
1-тапсырма
Транспортирде бұрыштың бір қабырғасы көрсетілген. Градустық өлшеміне сәйкес бұрышты салуды аяқтаңыз.
1350
750
1000
Дескриптор: Білім алушы
градустық өлшеміне сәйкес бұрыштарды салады.
2-тапсырма
Транспортирді пайдаланып, градустық өлшемдері : 20°; 75°; 90°; 130°; 150°; 170° бұрыштарды салыңдар.
Дескриптор: Білім алушы
сүйір бұрышты транспортир көмегімен салады;
доғал бұрышты транспортир көмегімен салады.
http:www.mathinenglishPWkSgrade4completeangle2.pdf
82
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар
Оқу мақсаты 5.3.3.3 бұрыштың градустық өлшемін табуға, бұрыштарды
салыстыруға берілген есептерді шығару
Бағалау критерийі Білім алушы
Бұрыштың градустық өлшемін табуға берілген
есептер шығарады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
a) AOB бұрышының градустық шамасын есептеңіз:
_____________________ _____________________ _____________________
b) AOD және BOC бұрыштарын салыстырыңыз.Жауабын түсіндіріңіз.
Дескриптор: Білім алушы
жазыңқы бұрыштың қасиеттерін пайдаланып, бұрыштың градустық өлшемін есептейді;
бұрыштарды дәлелдеу арқылы салыстырады.
2-тапсырма
EKF бұрышы 1200. EKF бұрышының ішінен KL және KN сәулелері жүргізілген. KN
cәулесі - LKF бұрышын қақ бөледі. Егер NKF бұрышы 370 болса, EKL бұрышы неше градус?
Дескриптор: Білім алушы
есептің шартына сәйкес сурет салады;
бұрыштарды дұрыс табады;
жауабын жазады.
83
5.4B Бөлім: Бұрыштар. Көпбұрыштар
Оқу мақсаты 5.3.1.7 көпбұрыш ұғымын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Сызбасы бойынша көпбұрышты анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма
Кестеде ұсынылған геометриялық фигуралардың ішінде қайсылары көпбұрыш болатынын анықтаңыз:
Сызба
Көпбұрыш
Көпбұрыш емес
Дескриптор: Білім алушы
ұсынылған геометриялық фигуралардың ішінен көпбұрыштарды көрсетеді.
84
5.4C Бөлім: Диаграмма
Оқу мақсаты 5.3.1.2 шеңбер, дөңгелек және олардың элементтері (центр,
радиус, диаметр) ұғымдарын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Шеңбер, дөңгелек және олардың элементтерін
түсіндіріп суреттейді
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Суреттегі нүктелердің қайсысы:
a) Шеңбердің бойында жатады: _______________
b) Дөңгелекке тиісті: _________________________
c) Дөңгелекке тиісті емес ____________________
d) Центрға дейінгі қашықтығы радиустан артық ________
Дескриптор: Білім алушы
шеңбердің бойында жататын нүктелерді анықтайды;
дөңгелекке тиісті нүктелерді анықтайды.
2-тапсырма
Сурет бойынша анықтаңыз:
Центрді _______________
Радиусты _______________
Диаметрды _______________
Дескриптор: Білім алушы
шеңбердің центрін анықтайды;
шеңбердің радиусы мен диаметрін көрсетеді.
3-тапсырма
Суреттен анықтаңыз:
Радиус: _______ Радиус: _______ Радиус: _______ Радиус: _______
Диаметр: _______ Диаметр: _______ Диаметр: _______ Диаметр: _______
Дескриптор: Білім алушы
шеңбердің радиусын табады;
шеңбердің диаметрін табады.
http:www.mathworksheets4kidscircles.php
85
5.4C Бөлім: Диаграмма
Оқу мақсаты 5.3.1.3 циркульдің көмегімен шеңберді салу
Бағалау критерийі Білім алушы
Берілген шарттар бойынша циркульдің көмегімен
шеңберді салады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Салуларды орындаңыз:
a) Центрі О нүктесі болатын, радиусы 3 см-ге тең шеңбер салыңыз. Центрі О нүктесі болатын радиусы 5 см-ге тең басқа шеңбер салыңыз.
b) Центрі А нүктесі болатын, радиусы 4 см-ге тең шеңбер салыңыз. А нүктесінен 6 см қашықтықта орналасқан В нүктесін белгілеңіз. Центрі В нүктесінде болатын радиусы 2 см-ге тең басқа шеңбер салыңыз.
c) Центрі М нүктесі болатын, радиусы 2,5 см-ге тең шеңбер салыңыз. М нүктесінен 4 см қашықтықта орналасқан N нүктесін белгілеңіз. Центрі N нүктесінде болатын радиусы 3 см-ге тең басқа шеңбер салыңыз.
d) Центрі К нүктесі болатын, радиусы 2 см-ге тең шеңбер салыңыз. К нүктесінен 8 см қашықтықта орналасқан L нүктесін белгілеңіз. Центрі L нүктесінде болатын радиусы 5 см-ге тең басқа шеңбер салыңыз.
e) Әрбір жағдай үшін салынған шеңберлердің орналасуын жұпта талқылаңыз. Қорытынды жасаңыз.
Дескриптор: Білім алушы
шеңбердің центрін белгілейді;
циркульдің көмегімен шеңберлерді салады;
сәйкес қорытындыларды жасайды.
Мұғалімге ескертпе: Берілген тапсырма циркульдің көмегімен шеңберді салу дағдысын тексеруге арналған.
86
5.4C Бөлім: Диаграмма
Оқу мақсаты 5.3.1.6 дөңгелек сектор ұғымын меңгеру
Бағалау критерийі Білім алушы
Дөңгелек секторды анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма 1
Транспортир көмегімен келесі секторлардың градустық өлшемдерін табыңыз:
а) күлгін түске боялған;
b) жасыл түске боялған; с) қызыл түске боялған;
d) көк түске боялған.
Дескриптор: Білім алушы
секторлардың градустық өлшемдерін табады.
Задание 2
Берілген суретте градустық өлшемдері 400 және 1800 болатын екі секторды салыңыз.
Оларды сәйкесінше жасыл және қызыл түстерге бояңыз.
Боялмаған сектордың градустық өлшемін табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
берілген градустық өлшем бойынша секторды салады;
толық бұрыштың қасиетін колданып, сектордың градустық өлшемін табады.
87
5.4C Бөлім: Диаграмма
Оқу мақсаты 5.4.3.1 дөңгелек, сызықтық және бағанды диаграммалар
туралы түсініктері болу
5.4.3.3 кесте немесе диаграмма түрінде берілген
статистикалық ақпаратты алу
Бағалау критерийі Білім алушы
Диаграммалардың түрлерін ажыратады
Кестелерден диаграммалардан статистикалық
мәліметтерді алады
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма
Сурет бойынша диаграмманың түрін жазыңыз:
Дескриптор: Білім алушы
дөңгелек диаграмманы анықтайды;
сызықтық диаграмманы анықтайды;
бағанды диаграмманы анықтайды.
2-тапсырма
Суретте қаладағы жолаушылар таситын автобустардың, троллейбустардың және трамвайлардың дөңгелек диаграммасы берілген:
автобустар
троллейбустар
трамвайлар
a) Диаграмма бойынша жолаушылар таситын көліктердің әрбір түріне неше градус сәйкес?
b) Қаладағы жолаушылар таситын көліктердің қандай бөлігі троллейбустар, қандай бөлігі трамвайлар?
c) Егер қалада барлығы 224 жолаушылар таситын көлік болса, онда нешеуі автобус, нешеуі троллейбус?
Дескриптор: Білім алушы
берілген мәліметтерді анықтайды;
берілген мәліметтер бойынша ақпаратты анықтайды.
88
5.4C Бөлім: Диаграмма
Оқу мақсаты 5.4.3.2 дөңгелек, сызықтық және бағанды диаграммалар
салу
Бағалау критерийі Білім алушы
Мәліметтерді дөңгелек сызықтық бағанды
диаграммалар түрінде көрсетеді
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Кестедегі берілген мәліметтерді пайдаланып, егіс алқаптарының үлестірімінің дөңгелек диаграммасын салыңыз.
Дәнді-дақылдардың
Алатын ауданы,
атауы
% есебімен
Бидай
30
Күріш
20
Жүгері
16
Сұлы
10
Басқа дақылдар
24
Дескриптор: Білім алушы
әрбір сектордың градустық өлшемдерін есептейді;
берілген градустық өлшемдерімен секторларды салады;
секторларға сәйкес келетін атауларын жазады.
2-тапсырма
Кестеде Бауыржанның бір апта ішінде сатқан газет саны көрсетілген. Берілген ақпаратты қолдана отырып, газет сатылымының бағанды диаграммасын тұрғызыңыз.
Апта күні
Сатылған газет саны
Дүйсенбі
20
Сейсенбі
25
Сәрсенбі
30
Бейсенбі
32
Жұма
23
Сенбі
20
Жексенбі
35
Дескриптор: Білім алушы
осьтерін белгілейді;
масштабты дұрыс таңдайды;
бағанды диаграмманы салады.
89
5.4D Бөлім: Кеңістік фигураларының жазбалары
Оқу мақсаты 5.3.1.8 тік бұрыштытік бұрышты параллелепипед (текше)
және оның жазбасы туралы түсінігі болу
5.5.2.9 жазық фигуралардың және қеңістіктегі
геометриялық фигуралардың жазбаларын салу (текше
және тік бұрышты параллелепипед)
Бағалау критерийі Білім алушы
Жазбасы бойынша геометриялық денені
анықтайды
Геометриялық денелердің жазбасын салады
(текше тік бұрышты параллелепипед)
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма
a) Төменде көрсетілген жазбадан қандай фигура шығатынын анықтаңыз:
b) фигураны жинаған кезде F нүктесімен беттесетін нүктелерді көрсетіңіз.
Дескриптор: Білім алушы
геометриялық денені анықтайды;
фигураны жинаған кезде берілген нүктесімен беттесетін нүктелерді көрсетеді.
2-тапсырма
Суретте қырлары 3 см- ге тең текше берілген. Текшенің жазбасын салыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
текшенің жазбасын салады;
сәйкес белгілерін көрсетеді.
90
5.4D Бөлім: Кеңістік фигураларының жазбалары
Оқу мақсаты 5.3.2.1 фигураларды қию және құрастыру арқылы есептер
шығару
Бағалау критерийі Білім алушы
Фигураларды қию және құрастыру арқылы
есептер шығарады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
Тапсырма
a) Шаршыны суретте көрсетілгендей қиыңыз.
b) Шаршының алынған бөліктерінен фигураларды құрыңыз:
Дескриптор: Білім алушы
көрсетілген фигураларды құрастырады.
2-тапсырма
Суретте қабырғасы 4 торкөзге тең шаршыны бірдей екі бөлікке бөлу тәсілі көрсетілген.
Шаршыны бірдей екі бөлікке бөлудің басқа тәсілдерін табыңыз.
Ескерту: Тек қана торкөздің қабырғасының бойымен қиюға болады.
Дескриптор: Білім алушы
шаршыны тең екі бөлікке бөлу тәсілдерін анықтайды.
91
Теруге 25.07.2017. берілді. Басуға 27.07.2017. қол қойылды. Пішімі 60х848. Кеңсе қағаз 80 грм2. Сандық басылыс. Шартты б. т.9,66. Таралымы 18 дана. Тапсырыс № 1574 Педагогикалық шеберлік орталығы ЖМ типографиясында басылды. 010000, Астана қ., №31 көше, 37а үй. e-mail: info@cpm.
Жай бөлшектер
Бөлшектерге амалдар қолдану
Натурал саннан бөлшекті азайту
Бөлшек сандарды оқыту
Бөлшек сандарды оқыту реті
Бөлшек ұғымы
Аралас сандарды көбейту
Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Жай бөлшекті алу
Нақты сандар
ҚОҢЫРБАЙҰЛЫ АҒЫБАЙ жайлы жайлы жайлы жайлы
БАЙМЫРЗАҰЛЫ БАЛУАН ШОЛАҚ жайлы жайлы жайлы
БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫ туралы жайлы
Ұлы Жібек жолы жайлы жайлы
Жұмыспен қамтылған халық санын жай арифметикалық орташа шама әдісімен талдау
қонақ жайлылық индустриясы
Педагогика тарихында оқушыларға эстетикалық тәрбие беру жайлы ой-пікірлер
Баймырзаұлы Балуан Шолақ жайлы жайлы
Қоңырбайұлы, Ағыбай жайлы жайлы жайлы
Астана туралы жайлы