Саңырық батырдың ереекше қасиеті - құралайды көзге атқан мергендігі

Саңырық батыр Тоқтыбайұлы (1691, қазіргі Жамбыл облысы, Талас ауданы, Үшарал ауылы маңындағы Ағыбай қыстауы – 1740, Арыстанбаб кесенесі маңы) – жоңғар басқыншылығына қарсы күрестегі атақты батыр, қолбасшы. Ұлы жүздің Ошақты тайпасының тасжүрек руынан. Әкесі – Тоқтабай да батыр болған. Ол кісі кезінде батырлығымен бірге, турашылдығымен, әділдігімен де елге танылып, аты шыққан.
Әкенің осы қасиеті балаларына да беріліп, Саңырық батырдың ағасы Дәнен де, інісі Сарымерген де батыр болған. Саңырық батырдың ереекше қасиеті — құралайды көзге атқан мергендігі. Алғашқыда атағы осы мергендігімен шыққан. Ошақтының атақты бір байы той жасап, сонда мергендер жарысын өткізіп, бас бәйгеге кілем жабылған қара нар бастаған тоғыз және сүйектен жасап, алтынмен аптап, күміспен күптеген садақты тігеді. Осы сайыста 16 жасар Саңырық батыр бас жүлдені жеңіп алады.
Кейін Саңырақтың сарнауығы деп аталып кеткен осы садақ Саңырық батырдың жоңғармен соғыстағы бес қаруының бірі болған. Саңырықтың батырлық жолы әйгілі Ақтабан шұбырындыданкейін басталады. Бұланты – Білеуті шайқасындағы Саңырық Кіші жүздің Тайлақ батырымен тізе қосып жоңғарлардың қалың қолын ойсырата жеңді. Саңырық пен Тайлақ батыр осыдан кейін де жұп жазбай Аңырақай шайқасында да бірге болды.
Саңырық батыр әсіресе, Талас өңірін жаулап алып, Ақкесене мен Көккесенені әскери қосынға айналдырған, жоңғарларға жиі-жиі шабуыл жасап, қолбасылық шеберлігін танытқан. Төле би оған арнайы кісі жіберіп, дарынды қолбасыларға ғана тиесілі сый – кеудеге тағатын айрықша белгі тартып, батасын берген. 1740 жылдың соңына қарай жаумен болған шайқаста Саңырық батыр ауыр жарақат алып, соның салдарынан көз жұмады. Төле бидің жарлығымен Саңырық батырдың денесі Түркістанға жерленген.

Санат: KZ портал Қазақша Рефераттар жинағы

Ұқсас жұмыстар

Жоңғар шапқыншылығына қарсы күрескен батырлар

Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы күрескен атақты батырлары

Ел аузнда қалған ерекше тұлғалар ( Саңырық, Наурызбай, Бөгенбай, Өтеген, Шақшақ Жәнібек, Тайлақ) )

Олжабай Толыбайұлы (Төлебайұлы)

Кейкі батыр

Бауыржан Момышұлының өмірімен, негізгі қызметтері

Абылай және қазақ батырларының ерліктері

Қазақстанның тәуелсіздігі үшін күрес

Жыраулар шығармаларындағы ел тағдыры.

Файзолла ақын және алаш қайраткерлері

ТОҚТЫБАЙҰЛЫ САҢЫРЫҚ