Қыз шалдан

Өткен заманда он сегізге келген бір ақын қыз ауыл-аймақ ішіндегі бозбала, жігіт-желеңге өлеңмен ұпай салып азар-ақырет берсе керек. Содан қызда есесі кеткен ел жігіттері алыс жердегі атақты ақын шалды ат-шапанын беріп қызбен айтыстырмақ болып алып келеді, қыз мұнан хабарсыз болады. Екеуіне арнайы қызойнақ істейді. Көпшілік жиналған соң, шал қызға айтысалық деп өлең айтады. Қыз: Сізді шал демейін, айтысайын, бірақ та бір жұмбағым бар, соны жасыруға рұқсат беріңіз, – дейді. Шал рұқсат береді. Қыз: 5 күшік, 10 ит, 20 бөрі, 30 арыстан, 40 қабылан, 50 өгіз, 60 арқан, 70 тұсау, 80 шідер, 90 торғай, 100 жұмыртқа, – депті. Шал:
         Адамның жасы мен күш-халін жасырып отырсыз, – деп шешімін өлеңмен қайырады; 5 жаста адамзат мысалы күшік мінезді, 10-да иттей, 20-да бөрідей, 30-да арыстандай болады, 40-та қабыландай болады. 50-де күші көп момын өгіздей, 60-та аттай арқандалады, 70-те оның үстіне тұсауланады, 80-де арқан, тұсау үстіне шідер түседі, 90-да торғайдай халі болады, 100-де шертіп қалсаң жарылатын бір жұмыртқадай қауқары қалады, – деп шешкен екен. Қыз шалдан: Өзің қайсысың? дегенде, шал жасым 65-те, арқандалғаныма біраз болып еді, осы күнде жұлқына беремін, тұсау салып қойыңдаршы дегенді естіп жүрмін, – депті.
         — Ата, бұрын қыран болсаңыз да балақ бауланып тұғырыңызға отырған екенсіз. Тұлпар болсаңыз да арқандалған екенсіз. Арқанның ең ұзыны-жортуылшының арқаны – 40 құлаш, мен қызыл алтайымын, сіз алатын 40 құлаш жерді баспаймын, – депті қыз.
         Қыздың ақылына, тапқырлығына риза болған шал қызға батасын беріпті, қыз қолынан суырып алтын балдағымен қалтасынан алып жібек орамалын шалға тастапты.

Ұқсас жұмыстар

Шал ақынның өмірі туралы деректер

Ертегілер

Жиренше шешен жайлы аңыз

М.Әуезов – әлем әдебиеті мойындаған тұлға

Мұхтар Әуезов әңгімелеріндегі тартыс

Төлен Әбдіковтің «Әке» повесіндегі азалау дәстүрінің көркем шығарма өзегіндегі орны

Жиренше шешен

Эвфемизмдердің ағылшын тілінен қазақ тіліне аударылу мәселесі

Мұхтар әуезов шығармаларындағы қорғансыздар бейнесі

Наймандардыңпайда болу тарихы

Ақшаның маңызы, қызметтері және оның ерекшеліктері