Мүгалім әрекеті

Педагогикалық қабілетті зерттеу
Мақсаты: Педагогикалық қабілеттің даму деңгейін зерттеу.
Нүсқау: Сіздің алдыңызда күрделенген педагогикалық жағдайлар қатары берілген. Әр берілген жағдайды оқи отырып, өз педагогикалық пайымдауыңыз бойынша көрсетілген нұсқаудың біреуін таңдайсыз. Егер берілген нұсқаулардың ешқайсысына көңіліңіз толмаса, онда жетінші нұсқаға өзіңіз дұрыс деген ойыңызды жазыңыз.
1) Сіз сыныпты тыныштандырып, сабақты бастап кеттіңіз. Бір
уақытта оқушының қатты күлкісі естілді. Сіз тосыннан ештеңе айтып
үлгермей, оған таңдана қарап едіңіз, ол сізге тіке қарап: Сіз сабақ
түсіндірген кезде менің сізге қарап күлкім келеді.
Сіз цандай шешім цабылдайсыз? Төмендегі жауаптардың ішінен сіздің шешіміңізге сәйкес келетін жауапты белгілеңіз.
1. Қарай гөр, өзін!
2. Саған не күлкілі?
3. Еркің білсін.
4. Есің дұрыс па?
5. Көңілді адамдарды үнатамын!
6. Сенің көңіл - күйіңді көтергеніме қуаныштымын.
7.
2) Сіз сабақ берген бірінші күніңізде немесе бірнеше күннен соң,
оқушы сізге: Менің ойымша, сіз мүғалім ретінде бізге ештеңе үйрете
алмайсыз.
Сіз не деп жауап бересіз?
1. Сенің ісің мүғалімге үйрету емес, өзің оқуың керек.
2. Әрине, мен сендейлерге ештеңе үйрете алмаймын.
3. Саған басқа сыныпқа ауысып, басқа мүғалімнен оқуың керек шығар.
4. Шындығына келгенде, сенің оқығың келмейді.
5. Неге олай ойлайтыныңды білгім келеді.
6. Бүл туралы нақтырақ сөйлессек қайтеді? Мүмкін мен бір нэрсені
дү_рыс істемегендіктен сенде осындай ой отырған шығар?
7.
3) Мүғалім оқушыларға тапсырма берді. Оқушы берілген
тапсырманы орындағысы келмей:
- Орындағым келмейді, - деді. Мүгалім әрекеті?
1. Орындағың келмесе орындатамын!
2. Онда сен неге мектепке келдің?
3. Дым білмей қалғаның өзіңе жаман. Сен оқымай өзіңе жамандық
жасап тұрсың
4. Мүның немен аяқталатынына сен есеп бересің бе?
5. Не себепті екенін сен маған түсіндіре аласың ба?
6. Мүмкін сенікі дұрыс шығар. Бұл туралы отырып сөйлесейікші
7.
4) Оқушы өз үлгеріміне, қабілетіне көңілі толмай жэне жаңа
тақырыпқа ду_рыстап түсіне алмай, мүғалімге: Мүғалім, мен келешекте
жақсы оқып, сыныптағы басқа балалардан озады деп ойлайсыз ба?
Мүгалім не деп жауап беруі керек?
1. Шынымды айтсам, күмэнім бар.
2. Әрине, сен бүған күмэнданбай - ақ қой.
3. Қабілетің жақсы, мен сенен үлкен үміт күтемін.
4. Неге сен өз - өзіңе сенбейсің?
5. Сөйлесіп қиындықтың неде екенін анықтап алайық.
6. Бәрі екеуіміздің бірігіп жүмыс істейтіндігімізге байланысты.
7.
5) Оқушы: Қазір сіз беретін сабаққа қатысқым келмейді, оның
орнына мен достарыммен қыдырсам деймін, - деді.
Қалай жауап беру керек?
1. Осыдан солай істеп көр
2. Келесіде мектепке ата - анаңды ертіп келуіңе тура келеді
3. Өзің біл, емтихан тапсыратын өзің ғой. Сабақты босатқан күндеріңе
бэрібір жауап беруге тура келеді.
4. Сен сабаққа ешқандай көңіл бөлмейтін сияқтысың?
5. Мүмкін саған мектепті тастау керек шығар?
6. Одан эрі сен не істеймін деп ойлайсың?
7. Сенің сабақ оқығаннан гөрі, достарыңмен қыдырғаның неге қызықты
екенін білу маған қызықты
8. Мен сені түсінемін. Сабақ оқығаннан гөрі демалған, қыдырған,
концертке бару қызықты. Бірақ та неге бүлай ойлайтыныңды білгім
келеді?
9.
6) есіктен кіріп келе жатқан мү-ғалімді көріп, оқушы: Сіз бүгін өте
шаршаған кейіптесі, - деді.
Бүган мүгалім цалай жауап беру керек?
1. Сенің тараптарыңнан маған мүндай ескерту жасау дұрыс емес
2. Ия, мен өзімді нашар сезініп түрмын
3. Өзіңді жөндеп ал!
4. Бүгін нашар үйықтадым жэне жүмыстарымда көп болды
1. Уайымдама, менің шаршағаным біздің сабағымызға зиянын
келтірмейді
6. Қамқорлығыңа рахмет, сен өте байқағышсың
7) Оқушы: Менің ойымша сіздің сабағыңыздың маған ешқандай
көмегі жоқ. Мен сабақты тастасам ба?
Бүган мүгалімнің жауабы:
1. Ондай ақымақтықты таста
2. Ойлап тапқанын қарашы
3. Мүмкін, саған басқа мұғалім табу керек шығар?
4. Сенің неге олай істейтініңді анығырақ білсем деймін
1. Мүмкін, біз сенің жағдайыңды бірлесе отырып шешетін басқа
жолдарды қарастырамыз?
5. Мүмкін, сенің жағдайыңды басқаша шешерміз?
8)Оқушы өзіне деген сенімділігін, білдіру үшін, мүғалімге: Егер
істеймін десем, кез - келген жұмысты атқара аламын. Керек десеңіз,
сіздің беретін пәніңізді меңгеру, маған еш қиындық тудырмайды
Мүгалімніц жауабы:
1. Сен өзіңді тым жоғары бағалайсың
2. Қайдам? Сенің мына қабілетіңмен бе?
3. Сен бүлай деуіңе қарағанда, өз - өзіңе сенімді сияқтысың?
4. Егер істеймін десең, қолыңнан бэрі келетініне күмэнім жоқ
5. Ол үшін сенің көп еңбектенуің керек шығар
6. Шектен тыс сенімділік жүмысқа кері эсерін тигізеді
7.
9) Мүғалімнің берген ескертуіне, оқушы: Мені өте қабілетті адам
санайды - деп, пэнді еш қиындықсыз меңгереііндігін айтты.
Мүгалім цалай деп жауап беруі керек?
1. Сен бүл айтылған ойға сэйкес келмейсің
2. Сенің сабақтағы қиналғаныңа қарағанда, бұған білімің
жетіңкіремейді
3. Көп адамдар өздерін солай санайды, бірақ іс жүзінде көпшілігі олай
болып шықпайды
4. Өзің туралы мүндай жоғары ойда болғаныңа қуаныштымын
5. Міне, енді өзіңнің оқуыңа одан да көп күш салуың керек
6. Сен өзіңнің қабілетіңді, шамаңды білмей түрған сияқтысың
7.
10) Оқушы мұғалімге: Мен тағы да дәптерімді ұмытып кетіппін,
- деді.
Не деп жауап беру керек?
1. Тағыдама?
2. Бүл жауапсыздық қой
3. Бүл іске енді басқаша қарау керек сияқты
4. Неге екенін білуге бола ма?
5. Сенде ең қү_рымаса дэптерді үмытпайтындай мүмкіндік болмады ма?
6. Мен бүл туралы ылғи неге ескертеді деп ойлайсың
7.
11) Оқушы мұғаліммен әңгімелесіп түрып: Сіз маған басқа
оқушыларға қарағанда, жақсырақ көңіл бөлгеніңізді қалаймын, - деді.
Оцушыныц бүл үсынысына мүгалім не деу керек?
1. Неге мен саған басқалардан гөрі ерекше қарауым керек?
2. Кімге қалай қарау керек екенін өзім білемін
3. Сен сияқты өтініш жасайтын адамдар маған үнамайды
4. Неге мен сені басқа оқушылардан бөле - жара қарау керектігін білгім
келеді?
5. Егер мен сені басқалардан ерекше жақсы көремін десем, өзіңді жақсы
сезінер ме едің?
6. Қалай ойлайсың, шындығында мен саған қандай көзқарастамын?
7.
12) Оқушы муғалімге осы пәнге дұрыстап түсіне алмайтындығын
айтып: Мені не алаңдататынын айттым. Мү_ның себебін және одан әрі
не істеу керектігімді айтыңыз.
Мүгалім не деуі керек?
1. Меніңше сенің өзіңе көңілің толмайтын сияқты
2. Бүған алаңдайтын еш нэрсе жоқ
3. Мен бүл туралы өз ойымды айтпас бүрын, жағдайды тереңірек біліп
алуым керек
4. Шамалы күте түрайық, біраз жүмыс істеп барып, бүл жағдайға қайтып
оралайық. Біз шешімін табатын сияқтымыз
5. Мен саған тура қазір жауап бере алмаймын. Сэл ойлануым керек
6. Алаңдама, менің де сендей кезімде дэл осындай қиындық болған
7.
13) Оқушы, мұғалімге: Маған сіздің сөйлегеніңіз, сабақ
түсіндіргеніңіз ұнамайды.
Мүгалімнің жауабы цандай болуы керек?
1. Бүл жақсы емес
2. Сен бұл туралы ештеңе түсінбейтін сияқтысың
3. Бүдан арғы сабақтарда сенің көзқарасың өзгереді деген ойдамын
4. Неге?
5. Сабақты қалай түсіндіргенімді қалайсың?
6. Әр адамның қабылдауы эр түрлі
7. Мен не үшін сабақ түсіндіреді деп ойлайсың?
8.