Еңбектің экономикасы

Еңбек нарығының экономикасы

1. Еңбектің экономикасы:
А. өндірістің факторларын
B. еңбектің ыңғайлы жағдайларын қалыптастыруды
C. адамдардың тиімді қызметтерін ұйымдастырудың және ынталандырудың тәсілдерін
D. экономикалық процестерді реттеуді
E. еңбек қызметіне адамдардың жиынтық қабілеттерін зерттейді

2. Еңбектің әлеуметтік мәні:
А. оның бостандың дәрежесімен
B. еңбек қабілеттіліктерінің жүзеге асуымен
C. өндірістік-шаруашылық қызметімен
D. еңбек тәртібімен
E. әлеуметтік-еңбек қатынастарымен сипатталады

3. Еңбектің құралдарына:
А. өндірістік және өндірістік емес жұмыстардың объектілері
B. құрылғылар, приборлар, бағдарламалық қамтамасыз етудің құралдары
C. машиналар, приборлар, шикізат және материалдар
D. энергетикалық, материалдық желілер
E. жартылай фабрикаттар мен құрастырушы бұйымдар жатады

4. Еңбек кәсіби белгісі бойынша:
А. ғылыми, басқару, инженерлікке
B. шығармашылық, ой, қол еңбегіне
C. жеке, ұжымдық, шығармашылыққа
D. инновациялық, коммерциялық, қол
E. ғылыми, шығармашылық, ауыр еңбекке бөлінеді

5. ЕХҰ құрылуының себептері:
А. саяси, әлеуметтік, экономикалық
B. еңбектік, келісімдік, ұйымдастырушылық
C. үкіметтік, ұйымдастырушылық, кәсіпкерлік
D. ұжымдық және жеке
E. мемлекеттік, келісімдік, қоғамдық белсенді

6. Жұмыспен қамтылудың қандай тұрпаттарын бөледі?
А. тиімді, экономикалық, кемсіту
B. әлеуметтік, экономикалық, экономикалық емес
C. ашық, жасырын, жұмыссыз
D. толық, тиімді
E. толық, экономикалық, кірісті

7. Егер адам мекен жайын немесе жұмыс орнын ауыстырып уақытша жұмыс істемесе, жұмыссыздықтың қандай тұрпаты байқалады?
А. фрикциондық
B. циклдік
C. құрылымдық
D. мерзімдік
E. техникалық

8. Жиынтық сұраным дегеніміз – ол:
А. еңбек ақының көлемі
B. шығарылған өнімнің қосынды көлемі
C. өндіріс көлемінің теңселуі
D. отандық тауарлардың көлемі
E. жұмыспен қамтылудың деңгейі

9. Кез келген жүйенің атқару органының мақсатын жүзеге асыратын - ол:
A. операция
B. жүйе
C. функция
D. әрекет
E. элемент

10. Қай ғалымның ілімінде жұмыспен қамтылу теориясы үш негізгі қағидаға сүйенеді: қосымша құнының теориясына, капиталдың органикалық құрылымының өсу теориясына, халық өсуінің Заңына?
А. Карл Маркс
B. Джон Кейнс
C. Мильтон Фридмен
D. Пол Самуэльсон
E. Артур Пигу

11. Жұмыспен қамтылудың болжамын әзірлеудің сатыларын атаңыз:
А. аналитикалық, есептік, қорытынды
B. шағын, орташа, кеңейтілген
C. демографиялық, географиялық, аймақтық
D.есептік, шамалық, қорытынды
E. алдын ала болжау, талдау, болжаудан кейінгі

12. Еңбекті өлшеу дегеніміз не?
A. талдау барысында еңбек тиімділігінің резервтерін сандық бағалау
B. орындалған жұмыстардың саны мен сапасы бойынша жалдалмалы жұмыскерлердің еңбек ақысы деңгейін қалыптастыру
C. нақты жұмысты орындау үшін жұмысшы уақытының қажетті шығындарын анықтау
D. жұмысшының білім деңгейі мен дағдысы орындалатын жұмыстың күрделілігіне сәйкес келеді
E. жұмыстың және үзілістердің үлес салмағының сәйкес мөлшерлерін анықтау

13. Қай көрсеткішті келесі формуламен анықтауға болады: ЕҚ=ЕШУШ, мұнда ЕШ – еңбектің шығындары, УШ – уақыттың шығындары?
A. еңбектің экстенсивтілігі
B. еңбектің қарқындылығы
C. интегралды көрсеткіш
D. еңбектің интеллектуалдығы
E. еңбектің ұқсастығы

14. Еңбектің қарқындылығы...
A. өткен еңбекті
B. тек тірі еңбекті
C. тірі, сондай-ақ өткен еңбекті
D. еңбектің қарқындылығын
E. еңбектің экстенсивтілігін анықтайды

15. Еңбектің объектісі бойынша еңбек қарқындылығының (ЕҚ) дұрыс жіктелуін атаңыз:
A. жұмыс орнындағы ЕҚ, жұмыс учаскелеріндегі ЕҚ, цехтағы ЕҚ, кәсіпорындардағы ЕҚ, саладағы ЕҚ, халық шаруашылығындағы ЕҚ
B. жеке ЕҚ, топтық ЕҚ, ко жиынтық жұмыскерінің ЕҚ, халық шаруашылығы жиынтық жұмыскерінің ЕҚ
C. дайындау жұмыстарындағы ЕҚ, өңдеу жұмыстарындағы ЕҚ, слесарлық-жинау жұмыстарындағы ЕҚ
D. нормативті ЕҚ, оптимальды ЕҚ, жоспарлы ЕҚ, нақтылы ЕҚ, қоғамды-қажетті ЕҚ
E. минуттық ЕҚ, сағаттық ЕҚ, күндізгі ЕҚ, айлық ЕҚ, жылдық ЕҚ

16. Белгілі біліктілігі бар бір немесе бірнеше жұмыскерлер машиналар, құрал-жабдықтар, жұмыс орындар бірлігінің санына қызмет көрсеткені – ол:
A. уақыттың нормасы
B. санның нормасы
C. шығару нормасы
D. нормалық тапсырма
E. қызмет көрсету нормасы

17. Бір машинаға қызмет көрсететін жұмысшылардың саны – ол:
A. уақыттың нормасы
B. санның нормасы
C. шығару нормасы
D. нормалық тапсырма
E. қызмет көрсету нормасы

18. Өндірістің құлдырауы кезінде және жұмыс орындарына үміткерлердің саны олардың санынан асқан уақытта жұмыссыздықтың қандай тұрпаты байқалады?
A. фрикциондық
B. құрылымдық
C. үнемі
D. жасырын
E. циклдік

19. Жұмыс уақыты бірлігінде өндірілген өнімнің саны нені білдіреді?
A. уақыттың нормасы
B. шығару нормасы
C. материал сиымдылығы
D. еңбек сиымдылығы
E. тауарлық өнім

20. Кәсіпорындағы барлық жұмыс істейтіндер неше категорияға бөлінеді?
A. 2
B. 3
C. 4
D. 6
E. 10

21. Өндірістік және өндірістік емес салаларда істейтін еңбекке қабілетті адамдардың жиынтығы – ол...
А. жұмысшылар
В. қызметкерлер
С. өнеркәсіптік-өндірістік персонал
D. көмекші және негізгі персонал
Е. еңбек ресурстары

22. Цех басшылары қай категорияға жатады?
А. мамандар
В. басшылар
С. қызметкерлер
D. жұмысшылар
Е. негізгі мамандар

23. Басшы жұмыскерлердің, мамандардың және қызметкерлердің саны неге байланысты анықталады?
А. негізгі жұмысшылардың санына
В. жұмыстардың еңбек сиымдылығына
С. қызмет көрсету нормасына
D. шығару нормасына
Е. штаттық кестеге

24. Өндірілген өнімнің көлемі өнеркәсіптік-өндірістік персоналының (ӨӨП) орта тізімдік санына бөлінуі нені білдіреді?
А. еңбектің өнімділігі
В. еңбектің сиымдылығы
С. материалдың сиымдылығы
D. кадрлардың жылдам ауысуы
Е. кадрлардың тұрақтылығы

25. Уақыт бірлігіне еңбек ақының көлемі - ол:
A. тарифтік ставка
B. тарифтік сетка
C. уақыттың нормасы
D. расценка
E. шығарудың нормасы

26. Стипендияларды төлемдердің қай түріне жатқызады?
A. әлеуметтік төлемдер
B. оқудың төлемдері
C. еңбек ақыға
D. сыйлықтар
E. оклад

27. Еңбек белсенділігінің деңгейін анықтаңдар:
жұмысшы күші – 7136 мың адам;
еңбекке қабілетті жастан жоғары немесе төмен экономикалық белсенді халықтың(ЭБХ) саны – 254 мың адам;
еңбекке қабілетті жастағы адамдар – 8689 мың адам.
A. 82,1%
B. 2,92%
C. 79,2%
D. 118,2
E. 85,1%

28. Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі қай жылы қабылданды?
А. 2000 ж.
В. 2002 ж.
С. 2004 ж.
Д. 1997 ж.
Е. 2007 ж.

29. Еңбектің өнімділігінің өсуін есептеңдер. Жоспар бойынша өнімнің көлемі 2000 тонна, есеп бойынша 2200 тонна; жоспар бойынша еңбектің шығындары – 400 адамсмен, есеп бойынша 423 адамсмен.
A. 104%
B. 91%
C. 110%
D. 106%
E. 96%

30. Пайданы мейлінше көбейтіп келе жатқан фирма қай деңгейге дейін еңбек шығындарын өсіре алады?
А. қызметкерлердің қабілеттілік деңгейіне дейін
В. кәсіпорынның кірістілігі деңгейіне дейін
С. өнімнің бағалы деңгейіне дейін
Д. кәсіпорынның жұмыспен қамтылу деңгейіне дейін
Е. нақты еңбек ақы деңгейіне дейін

31. Жұмысшы күші дегеніміз не?
A. еңбекке деген қабілеттілік
B. еңбек құқығы
C. еңбектің физиологиясы
D. адамның мақсатты қызметі
E. жұмысшылар арасындағы әлеуметтік – еңбек қатынастары

32. Еңбек экономикасының түйінді аспектілері:
А. шаруашылық субъектіні жекешелендіру, өз иелігіне алу
Б. Жұмыспен қамтылу, жұмыссыздық, еңбек ақы
C. еңбектің жағдайлары, еңбек ақы, жұмыс уақыты
D. еңбектің тиімділігі, жұмыспен қамтылу, жұмыссыздық
E. өнімді жұмыспен қамтылу, еңбектің жағдайлары, еңбек ақы

33. Еңбек нарығы экономикасының негізгі бір міндеттерінің бірі...
А. адамдардың тиімді қызметтерін ұйымдастырудың және ынталандырудың тәсілдері
B. жұмыссыздықтың нарықтарын және жұмыспен қамтылғандардың деңгейін анықтау
C. еңбектің нәтижелерін өндірілген өнімнің саны мен сапасы бойынша өлшеу
D. кәсіпорынның құрылымын қарастыру
E. еңбек әлеуетін пайдалану болып табылады

34. Еңбектің ұғымына не жатады?
А. экономикалық-ұйымдастырушылық жағдайларды құруға бағытталған адамның ынталы шаруашылық қызметі
B. жеке және қоғамдық пайдалануға қажетті материалды ресурстарды құруға бағытталған адамның мақсатты бағытталған қызметі
C. жұмысшы күшін бөлу, қайтадан бөлу және пайдалану
D. еңбек қабілеттерін жүзеге асыру
E. еңбек өмірінің барлық жақтарын адамға бейімдеу

35. Еңбектің заттарына не жатпайды?
А. жер, оның қойнауы
B. шикізат және материалдар
C. жартылай фабрикаттар және құрастырушы бұйымдар
D. бағдарламалық қамтамасыз етудің құралдары
E. өндірістік жұмыстардың және қызметтердің объектілері

36. Жұмысшы күшін жұмысқа алу және пайдалану жөніндегі сатушы мен сатып алушы арасындағы әлеуметтік-еңбек қатынастарының жиынтығы – ол...
A. еңбек қызметінің әлеуметтік-экономикалық түрі
B. шаруашылық қызметінің саласы
C. өзін өзі жұмыспен қамтылу саласы
D. ынталы шаруашылық қызметі
E. еңбек нарығы

37. Еңбек ресурстары дегеніміз не?
А. еңбекке қабілеті жоқ адамдардың жиынтығы
B. қоғамдық-пайдалы қызметпен қамтылған халықтың еңбекке қабілетті бөлігі
C. денсаулығы дұрыс, ойлау қабілеті және білімі бар халықтың бөлігі
D. еңбекке деген қабілеті бар, денсаулығы дұрыс, ойлау қабілеті және білімі бар, материалды байлықтарды және қызметтерді өндіре алатын елдің еңбекке қабілетті бөлігі
E. адам ресурстарын неғұрлым тиімді пайдалану

38. Жұмыссыздықтың негізгі түрлері:
А. толық, тиімді, жасырын
B. құрылымдық, тиімді, фрикциондық
C. құрылымдық, мерзімді, бір орынды, нарықты емес
D. ағымды, циклдік, фрикциондық, орынды
E. циклдік, фрикциондық, құрылымдық

39. Жұмыспен қамтылуды және жұмыссыздықты реттейтін негізгі механизм болып:
А. еңбектің ішкі нарықтарының жүйесі
B. жұмысшы күшіне сұраным мен ұсынымның өзгеруі
C. жұмыс орындарын модернизациялау
D. ішкі кәсіпкерлікті дамыту
E. жұмыс уақытының ұзақтылығын реттеу табылады

40. 1996 жылы ең жоғарғы жұмыссыздықтың деңгейі қай облыста тіркелді?
A. Алматы облысы
B. Семей облысы
C. Солтүстік-Казақстан облысы
D. Оңтүстік-Казақстан облысы
E. Шығыс-Казақстан облысы

41. Жиынтық ұсыным дегеніміз – ол:
А. еңбек ақының көлемі
B. шығарылған өнімнің қосынды көлемі
C. өндіріс көлемінің теңселуі
D. отандық тауарлардың көлемі
E. жұмыспен қамтылудың деңгейі

42. Жиынтық ұсынымның кейнсиандық үлгісі қалай түсіндіріледі?
А. еңбек нарығығындағы өзгерулерге бағалар көңіл аудармайды
B. еңбек нарығы еңбек ақы деңгейінің икемділігіне
C. еңбек ақы бағалар динамикасына сәйкес индекселеді
D. еңбек нарығығындағы өзгерулерге бағалар көңіл аударады
E. номиналды еңбек ақы бағалар деңгейімен байланыста болады

43. Еңбек бөлінісі дегеніміз – ол:
А. еңбек қызметінің жалпы бөлінісінде жұмыскерлердің бірігіп қатысуы
B. тарифтік-біліктілік сипаттамаларын әзірлеу
C. ортақ қызмет барысында жұмыскерлердің еңбек функцияларының жекеленуі
D. еңбек функцияларын алмастыру негізінде жұмыскерлердің кәсіби деңгейін кеңейту
E. өндірістің салалары арасында жұмыскерлерді бөлу

44. Еңбек құнының теория негіздерін қай ғалым құрған?
А. Альфред Маршалл
B. Жан Батист Сэй
C. Давид Рикардо
D. Адам Смит
E. Джон Кейнс

45. Халықтың өсуінің қандай тұрпаттарын байқайды?
А. шағын, орташа, кеңейтілген
B. экстенсивті, интенсивті, тарылған
C. демографиялық, географиялық, аймақтық
D. орташа жылдық және орташа кварталды
E. экстенсивті, интенсивті, интегралды

46. Еңбек процесінің негізгі құрылымдық элементі болып:
А. операция
B. әрекет
C. процесс
D. жүйе
E. қорытынды саналады

47. Адам еңбегін барлық салаларында нәтижесін жақсарту және шығынын үнемдеу мақсатында зерттеу және өлшеу әдістері мен құралдары жиынтығы – ол:
А. функциялық талдау
B. технологиялық талдау
C. еңбекті талдау
D. экономикалық талдау
E. өндірістік талдау

48. Функциялық талдаудың негізгі кезеңдерін анықтаңыз:
A. синтез, қосынды бағалау, дәріптеу функциясы
B. рационализациялау, нақтылау, функцияның альтернативасы
C. функцияны анықтау, бағалау, реконструкциялау
D. функцияны анықтау, технология, дәріптеп бағалау
E. функцияны орнықтыру, әзірлеу, өзгерту

49. Өнімді шығармашылық ойды зерттейтін ғылым – ол:
A. эргономика
B. эвристика
C. аксеология
D. эргонометрия
E. диалектика

50. Еңбектің өнімділігі...
A. өткен еңбекті
B. тек тірі еңбекті
C. тірі, сондай-ақ өткен еңбекті
D. еңбектің қарқындылығын
E. еңбектің экстенсивтілігін анықтайды

51. Еңбектің өнімділігін анықтаңдар, егер 50 тонна өнімнің көлемі 25 жұмысшылармен өндірілген болса:
А. 0,5 тонна
В. 2 тонна
С. 20 тонна
D. 0,5 адам
Е. 50 тонна

52. Еңбектің қарқындылығын жоғарылату факторларының қай тобына: жынысы, жасы, денсаулығының жағдайы, ой қабілеті дамуының деңгейі, шыдамдылығы мен жұмыскерлігі жатады?
A. техника-ұйымдастырушылық
B. әлеуметтік-экономикалық
C. табиғи-биологиялық
D. таза-биологиялық
E. әлеуметтік факторларына

53. Белгілі ұйымдастырушылық – техникалық жағдайларда бір уақыттың бірлігінде өнімнің бірлігін әзірлеуге еңбектің шығындар нормаларын белгілеу – ол...
A. еңбектің қарқындылығы
B. еңбектің өнімділігі
C. еңбекті ғылыми ұйымдастыру
D. еңбекті нормалау
E. уақыттың нормаларын жекелеу

54. Еңбек процессі барысында адамның денсаулығына және жұмыс қабілеттілігіне әсер ететін өндіріс ортасы факторларының жиынтығы – ол:
A. еңбекті ұйымдастыру
B. еңбектің мотивациясы
C. еңбектің жағдайы
D. денелік әрекеттер
E. жұмыс орнын қызмет ету

55. Уақыттың бір бөлігінде бір немесе топ жұмысшыларымен атқарылатын жұмыстардың қажетті ассортименті мен көлемі – ол:
A. уақыттың нормасы
B. санның нормасы
C. шығару нормасы
D. нормалық тапсырма
E. қызмет көрсету нормасы

56. Еңбекке сұраныс пен ұсыныстың құрылымдары сәйкес келмеуінен туындайтын жұмыссыздықтың қандай тұрпаты байқалады?
A. фрикциондық
B. құрылымдық
C. үнемі
D. жасырын
E. циклдік

57. Жыл аяғына тіркелген жұмыссыздардың саны халықтың экономикалық белсенді санына қатынасы (%) – ол:
A. жұмыссыздықтың ресми емес деңгейі
B. жұмыссыздықтың ресми деңгейі
C. жұмыспен қамтылудың деңгейі
D. Джинни коэффициенті
E. халықтың табыстарын бөлу коэффициенті

58. Өнім бірлігін дайындауға жұмсалатын тірі еңбек шығындарының мөлшері– ол...
A. материал сиымдылығы
B. қор сиымдылығы
C. еңбек сиымдылығы
D. еңбек ресурстарының жұмыспен қамтылуы
E. кадрлардың жылдам ауысуы

59. Өнеркәсіптік-өндірістік персоналдың (ӨӨП) құрамына қайсысы кіреді?
A. жұмысшылар, студенттер
B. қызметкерлер және ғалымдар
C. жұмысшылар және жұмыссыздар
D. жұмысшылар және ғалымдар
E. жұмысшылар және қызметкерлер

60. Жұмыс берушіге ол өндіріс шығындарының элементі, ал жалданған жұмысшыға – табыс элементі. Ол не?
A. өнімнің өзіндік құны
B. еңбектің өнімділігі
C. технологиялық еңбек өнімділігі
D. еңбек ақы
E. шикізаттың, материалдардың шығындары

61. Еңбектің әлеуметтік мәні:
А. оның бостандық дәрежесімен
В. еңбек қабілеттілігін жүзеге асыруымен
С. өндірістік-шаруашылық қызметімен
Д. еңбек сипатымен
Е. әлеуметтік-еңбек қатынастарымен сипатталады

62. Еңбек ұғымы дегеніміз не?
А. экономикалық-ұйымдастырушылық жағдайларды құруға бағытталған адамның белсенділік шаруашылық қызметі
В. жеке және қоғамдық пайдалануға материалды ресурстарды құруға бағытталған адамның белсенділік шаруашылық қызметі
С. жұмысшы күшін бөлу және пайдалану
Д. еңбек қабілеттерін жүзеге асыру
Е. еңбек өмірінің сол немесе басқа жақтарының адамға икемделуі

63. Еңбек мотивациясын анықтайтын факторларына жататындар:
А. жұмыспен қамтылу, еңбек экономикасы, еңбек құқығы
В. жұмыспен қамтылу, еңбек жағдайлары, еңбек ақы
С. еңбек тиімділігі, еңбек ақы, еңбек еңбек жағдайлары
Д. еңбекті ізгілендіру, еңбек ақы, жұмыспен қамтылу
Е. еңбектің жағдайлары, еңбекпен қамтылу

64. Өнім және затына байланысты еңбектің сипаты неге негізделеді?
А. еңбектің ғылыми, зерттеулік, инженерлік бөлінісіне
В. еңбектің басқарушылық, технологиялық, кәсіптік бөлінісіне
С. еңбектің кәсіби, функциялық, салалық бөлінісіне
Д. еңбектің жалдық, жеке меншік, жеке бөлінісіне
Е. еңбектің әлеуметтік, кәсиби, салалық бөлінісіне

65. Нақтылы еңбек ақының өсуіне не себеп болады?
А. еңбектің тиімділігі және табыстың тиімділігі
B. бағаның тиімділігі және еңбек ақының тиімділігі
C. алмастыру тиімділігі және табыстың тиімділігі
D. ұсынымның тиімділігі және өнімділігінің тиімділігі
E. жиынтық сұраныстың тиімділігі және ұсыныстың тиімділігі

66. Жұмыспен қамтылуды және жұмыссыздықты реттейтін негізгі механизм:
А. ішкі еңбек нарықтарының жүйесі
В. жұмысшы күшіне деген сұраным мен ұсынымның өзгеруі
С. жұмыс орындарын өңдеу
Д. ішкі кәсіпкерлікті дамыту
Е. жұмыс уақытының ұзақтылығын реттеу

67. Жұмыссыздықтың мүмкін болатын деңгейі:
А. еңбек нарығының қалыпты жағдайымен
В. еңбек нарығында гиперинфляциямен басқарылатын
С. еңбек нарығында гиперинфляциялық процестердің барымен
Д. еңбек нарығында гиперинфляциямен басқарылмайтын
Е. еңбек нарығында жұмысшы күші ұсынымының өсуімен сипатталады

68. Егер адам мекен жайы немесе жұмыс орны өзгеріп, уақытша жұмыс істемесе, жұмыссыздықтың қандай түрі орын алады?
А. фрикциондық
В. циклдік
С. құрылымдық
Д. мерзімдік
Е. техникалық

69. Жұмысшы күшіне сұраныстың қалыптасуы неге байланысты?
А. қызметкердің қажеттілігі мен қызығушылығына
В. еңбек және ақы төлеу жағдайларына
С. бәсекелестік қабілеттілікке
Д. жұмыс берушінің қажеттілігі мен қызығушылығына
Е. пайданы табуына

70. Еңбек нарықтарын сегменттеу – ол:
А. қалыпты түйық секторларға қызметкерлермен жұмыс орындарын бөлу
В. басқа ресурстар нарықтарымен араласу
С. жұмыс орны бойынша бос емес халықтың санын бөлу
Д. жұмыс орындарын бөлу және басқа ресурстардың нарықтарымен араласу
Е. кәсіпорынның ішкі еңбек нарықтарына бөлінуі

71. Пайданы мейлінше көбейтіп келе жатқан фирма қай деңгейге дейін еңбек шығындарын өсіре алады?
А. нақты еңбек ақы деңгейіне дейін
В. кәсіпорынның кірістілігі деңгейіне дейін
С. өнімнің бағалы деңгейіне дейін
Д. кәсіпорынның жұмыспен қамтылу деңгейіне дейін
Е. қызметкерлердің қабілеттілік деңгейіне дейін

72. Алмастыру эффектісінің мәні неде?
А. жиынтық сұранымның төмендеуі бағалардың төмендеуіне әкеледі
В. бағалардың төмендеуі еңбек ақының жоғарылауына әкеледі
С. еңбек ақының жоғарлауы еңбек ұсынымының өсуін талап етеді
Д. сұраным мен ұсынымның тепе-теңдігін көрсетеді
Е. жиынтық ұсынымның төмендеуі бағалардың төмендеуіне әкеледі

73. Әлеуметтік құрылым қандай белгілер бойынша қалыптасады?
А. жұмысшылар, басшылар, мамандар
В. жастар, зейнеткерлер, бұрынғы әскери қызметкерлер
С. маркетинг бойынша мамандар, әлеуметтік саладағы қызметкерлер
Д. бухгалтерлер, архитекторлар, оқушылар
Е. операторлар, құрылысшылар, ауылшаруашылығы қызметкерлері

74. Жұмысшылардың жеке құрамының қалыптасуы өзіне:
А. мүмкіндіктері мен нәтижелерін бағалау, жұмысқа қабылдау, босату, сапалы көрсеткіштерін арттыруын
В. нақтылы еңбек ақы деңгейін, жұмыс уақытының ұзақтылығын, мамандық деңгейін
С. өндіріс көлемі, жұмыс істеген сағаттар санын, еңбек ақы деңгейін
Д. қайта өңделген өнім санын және өнеркәсіптік өндіріс персоналының сәйкестілігін
Е. еңбек келісімінің жасалуы, еңбек жағдайы және еңбек нәтижелерін еңгізеді

75. Қаржыгер-экономист қай категорияға жатады?
А. басшылар
В. мамандар
С. қызметкерлер
D. жұмысшылар
Е. негізгі мамандар

76. Екі жақты процестің барысында кәсіпорын өзгерген өнімге ынғайланған жағдайды қалай атайды?
А. еңбек нарығына бейімделу
В. қызмет көрсету нарығына қалыптасу
С. тауарлар нарығына бейімделу
Д. капитал нарығына бейімделу
Е. материалдар нарығына бейімделу

77. Адам ресурстары нені анықтайды?
А. әлеуметтік-технологиялық бейімделуді
В. әлеуметтік экономикалық бейімделуді
С. әлеуметтік-мәдени бейімделуді
Д. әлеуметтік-еңбек бейімделуді
Е. әлеуметтік-құқықтық бейімделуді

78. Шығару нормасын есептеңдер, егер бір деталға уақыттың нормасы 2 сағатты құраса. Смена= 8 сағ.
A. 4 деталь
B. 16 деталь
C. 16 сағ
D. 10 деталь
E. 0.25 деталь

79. Халықаралық еңбек ұйымының құрылымы:
А. бір буыннан
В. екі буыннан
С. үш буыннан
Д. төрт буыннан
Е. бес буыннан тұрады

80. Келесі жағдайда еңбек тиімді болуы мүмкін, егерде оның ұйымдастырылуы:
А. өндіріс пен басқару ұйымдастыруымен кешенді қаралса
В. бір-бірімен байланысты қатынастарда жатқан элементтер жиынтығымен қаралса
С. өзіндік функцияларын орындауда және ұйымдастырушылық құрылымдарды қалыптастыруымен қаралса
Д. шаруашылық механизмнің дұрыс қызмет жасауына арналған экономикалық рычагтар жүйесінде қаралса
Е. шаруашылық функциялары мен ұйымдастырушылық басқару құрылымдары кешенінде қаралса

81. Еңбек процестерінің технологиясы-ол:
А. адамның үзіліссіз жұмыс органдарымен өндірілетін еңбек қозғалыстарының жиынтығы
В. қойылған мақсаттарға жету үшін адам қызметінің процестерін ғылыми даярлау
С. еңбек әрекеттерінің мазмұны мен реттілігін зерттеуге шақыратын ғылыми зерттеулер мен даярлауының саласы
Д. әрекет мерзімінің ұзақтылығы бойынша кәсіпорын ішінде персоналдың қалыптасуы мен қозғалысының процесі
Е. шаруашылық механизмнің дұрыс қызмет жасауына арналған экономикалық рычагтардың жүйесі

82.Функциялық процестердің технологиясына еңгізілетіндер:
А. дайындау, монтаждық, көлік-қоймалық, ұйымдастырушылық процестер
В. ақпараттық, инновациялық, ұйымдастырушылық, әлеуметтік технологиялар
С. дайындау, жинау-монтаждық, қалыптастырушы, ақпараттық процестер
Д. қалыптастырушы, жинау-монтаждық, дайындау, көлік-қоймалық процестер
Е. қалыптастырушы, жинау-монтаждық, функциялық, ішкі өндірістік процестер

83. Жұмыссыздықтың деңгейін анықтаңдар:
-ЭБХ – 68,2 млн. адам;
- жұмыс істейтіндер – 64,0 млн.адам;
- жұмыссыздар – 4,2 млн.адам
A. 16,2%
B. 15,2%
C. 3,17%
D. 6,16%
E. 6,56

84. Адамның жұмыс қабілетіне негізгі әсерін тигізетін, еңбек процесінің, қоршаған ортаның және жұмысшылардың орындайтын жұмысына қатысты факторлардың жиынтығы-ол:
А. еңбек жағдайлары
В. еңбек сипаты
С. еңбекті ізгілендіру
Д. еңбектің мазмұны
Е. еңбектің ыңғайлануы

85. Қай ғалым жұмыссыздықтың себебін еңбек ақының жоғарғы деңгейін есептеген? Оның еңбегі Жұмыссыздықтың теориясы (1933ж).
А. Карл Маркс
B. Джон Кейнс
C. Мильтон Фридмен
D. Пол Самуэльсон
E. Артур Пигу

86. Халықтың мүмкін өсуін қандай әдістерменен анықтауға болады?
А. экстенсивті, интенсивті, интегралды
B. алдын алу уақытымен және талдау әдісімен
C. экстраполятивтік ретроспекция және жыныстық жасының құрылымы
D. ретроспективті экстраполяция және жастарды жылжыту
E. демографиялық, географиялық, аймақтық

87. Егер адам қуатының шығындары уақыттың бір мезгілінде еңбек процестерін орындауға жұмсалса, еңбектің қарқындылығын өлшеудің қай әдісі қолданылады?
A. психофизиологиялық
B. калориметриялық
C. әлеуметтік
D. тура экономикалық
E. жанама экономикалық

88. Функциялық талдаудың негізгі кезеңдері:
А. синтез, қосынды бағалау, еңбекті талдау
В. функцияны үнемдеу, нақтылау, алмастыру
С. фунцияны анықтау, бағалау, өзгерту
Д. функцияны анықтау, технологиялау, тиянақты бағалау
Е. функцияны тіркеу, даярлау, өзгерту

89. Еңбекті өлшеу дегеніміз не?
А. функциялық талдау процесі барысында еңбек тиімділігінің резервтерін сандық бағалау
В. орындалатын жұмыстардың саны мен сапасы бойынша жалға алынған жұмысшылардың еңбек ақы деңгейін қалыптастыру
С. нақтылы жұмысты орындау үшін жұмысшы уақытының қажетті шығындарын анықтау
Д. жұмысшының білімі мен орындау деңгейі орындайтын жұмысының күрделілігіне сәйкес келетіні
Е. жұмыстың және үзілістерінің үлес салмағын анықтау

90. Талдау түрлері:
А. сапалық, детерминациялық, құрылымдық
В. баяндау, зерттеушілік, себеп-салдар
С. себеп-салдар, құрылымдық, инновациялық
Д. себеп-салдар, баяндау, мақсатты
Е. тексеру, себеп-мақсатты, еңбектік

91. Жұмыстың ақырғы нәтижелеріне жету үшін адам арқылы ретімен іске асырылатын цикл әрекеттері-ол:
А. ұйымдастырушылық процесс
В. еңбек әрекеті
С. еңбек процессі
Д. басқарушылық процесс
Е. функциялық процесс

92. Еңбек процесінің негізгі құрылымдық элементі болып:
А. операция
В. әрекет
С. процесс
Д. жүйе
Е. нәтиже табылады

93. Еңбек процестерінің технологиясы - ол:
А. адамның үзіліссіз жұмыс органдарымен өндірілетін еңбек қозғалыстарының жиынтығы
В. қойылған мақсаттарға жету үшін адам қызметінің процестерін ғылыми даярлау
С. еңбек әрекеттерінің мазмұны мен реттілігін зерттеуге шақыратын ғылыми зерттеулер мен даярлауының саласы
Д. әрекет мерзімінің ұзақтылығы бойынша кәсіпорын ішінде персоналдың қалыптасуы мен қозғалысының процесі
Е. шаруашылық механизмнің дұрыс қызмет жасауына арналған экономикалық рычагтардың жүйесі

94. Материалдық-заттық объектілерді әрі қарай пайдалануға жарайтын керекті өнімдерге айналдыру мақсаты - ол:
А. функциялық технологиялар
В. басқарушылық технологиялар
С. ақпараттық технологиялар
Д. өндірістік технологиялар
Е. қарқынды технологиялар

95. Өндіріс процестерінің технологиясына еңгізілетіндер:
А. көліктік-қойма, дайындау, ұйымдастырушылық, монтаждық процестер
В. дайындау, жинау-монтаждық, қалыптастырушы, ақпараттық процестер
С. ақпараттық, инновациялық, ұйымдастырушылық, әлеуметтік технологиялар
Д. қалыптастырушы, жинау-монтаждық, дайындау, көлік-қоймалық процестер
Е. қалыптастырушы, жинау-монтаждық, функциялық, ішкі өндірістік процестер

96. Функциялық процестердің технологиясына еңгізілетіндер:
А. дайындау, монтаждық, көлік-қоймалық, ұйымдастырушылық процестер
В. ақпараттық, инновациялық, ұйымдастырушылық, әлеуметтік технологиялар
С. дайындау, жинау-монтаждық, қалыптастырушы, ақпараттық процестер
Д. қалыптастырушы, жинау-монтаждық, дайындау, көлік-қоймалық процестер
Е. қалыптастырушы, жинау-монтаждық, функциялық, ішкі өндірістік процестер

97. Әр түрлі тәжірибелік қызмет салаларындағы зерттеулер мен даярлаулардың процестері - ол:
А. өндірістік технологиялар
В. ұйымдастырушылық технологиялар
С. ақпараттық технологиялар
Д. қалыптастырушылық технологиялар
Е. инновациялық технологиялар

98. Еңбек нарығындағы жұмысшы күшіне деген ұсынымның сұранымнан асқан уақытындағы сәйкессіздік – ол ...
А. бәсеке
B. жұмыссыздық
C. жиынтық ұсыным
D. жиынтық сұраным
E. алмастыру эффектісі

99. Жұмыс орнын келесі аспектілер бойынша қарауға болады:
А. функциялық, ұйымдастырушылық, басқарушылық
В. ұйымдастырушылық, әлеуметтік, техникалық
С. әлеуметтік, экономикалық, функциялық
Д. әлеуметтік, технологиялық, экономикалық
Е. басқарушылық, экономикалық, кәсіптік

100. Жұмыс орнының экономикалық аспектісі:
А. жұмыспен қамтамасыз етудің алғашқы пункті және пайда табу көзі ретінде
В. пайда табудың алғашқы пункті мен көзі ретінде
С. еңбек құралдарын пайдаланудың негізінде жұмыстарды орындауының өндірістік қызметінің алғашқы пункті және көзі ретінде
Д. қалыпты еңбек жағдайларын қамтамасыз етуінің алғашқы пункті және көзі ретінде
Е. еңбек құралдарын пайдалану негізінде жұмыстарды орындауының еңбек қызметінің алғашқы пункті және көзі ретінде сипатталады

101. Еңбектің ауырлығы дәрежесін сипаттайтын және ол уақыт бірлігіне еңбектің шығындарымен анықталатын көрсеткіш – ол:
A. еңбектің экстенсивтілігі
B. еңбектің қарқындылығы
C. интегралды көрсеткіш
D. еңбектің тиімділігі
E. еңбектің технологиялығы

102.Адамның жұмыс қабілетіне негізгі әсерін тигізетін, еңбек процесінің, қоршаған ортаның және жұмысшылардың орындайтын жұмысына қатысты факторлардың жиынтығы - ол:
А. еңбек жағдайлары
В. еңбек сипаты
С. еңбекті ізгілендіру
Д. еңбектің мазмұны
Е. еңбектің ыңғайлануы

103. Қазақстан Республикасының Еңбекті қорғау туралы Заңы қай жылы қабылданды:
А. 1995 ж.
В. 1994 ж.
С. 1990 ж.
Д. 1993 ж.
Е. 1991 ж.

104. ЕХҰ әкімшілік, атқарушы, зерттеуші және ақпараттық орталығы болып:
А. еңбектің халықаралық конференциясы
B. еңбектің халықаралық бюросы
C. әлеуметтік-еңбек қызметінің халықаралық институты
D. әкімшілік кеңесі
E. ЕХҰ Жарғысы саналады

105. Еңбектің қай нарығына кадрлардың тұрақсыздығы, тұрақсыз жұмыспен қамтылуы, еңбек ақының төмен деңгейі, кәсіби жоғарылауының жоқтығы және басқалары тән?
А. ішкі
B. сыртқы
C. алғашқы
D. екінші
E. құрылымдық

106. Халықтың экономикалық белсенділігінің деңгейін есептеңіз, егер халықтың экономикалық белсенді саны 500 адамды құраса, ал жалпы саны - 1000 адамды.
А. 50%
B. 20%
C. 2%
D. 500000 адам
E. 2 адам

107. Шешілетін міндеттердің сипаты мен мазмұнына байланысты келесі шығармашылық түрлерін айырады:
А. ғылыми, технологиялық, көркемдік, дәрігерлік
В. техникалық, ұйымдастырушылық, ақпараттық, коммуникациялық
С. ғылыми, әлеуметтік, экономикалық, құқықтық
Д. техникалық, басқарушылық, құқықтық, өндірістік
Е. функциялық, сақтандыру, әлеуметтік, экономикалық

108. Бір жылға жоспар 3000 тонна. Уақыттың іріленген нормасы 18,6 адамсағ. Бір жұмысшы жұмысының тиімді қоры 1700 сағат. Жұмысшылардың орташа тізімді санын анықтаңыз.
А. 11 адам
В. 7 адам
С. 95 адам
D. 274 адам
Е. 33 адам

109. Өндірістің деңгейі бойынша еңбек қарқындылығының(ЕҚ) дұрыс жіктелуін атаңыз:
A. жұмыс орнындағы ЕҚ, жұмыс учаскелеріндегі ЕҚ, цехтағы ЕҚ, кәсіпорындардағы ЕҚ, саладағы ЕҚ, халық шаруашылығындағы ЕҚ
B. жеке ЕҚ, топтық ЕҚ, ко жиынтық жұмыскерінің ЕҚ, халық шаруашылығы жиынтық жұмыскерінің ЕҚ
C. дайындау жұмыстарындағы ЕҚ, өңдеу жұмыстарындағы ЕҚ, слесарлық-жинау жұмыстарындағы ЕҚ
D. нормативті ЕҚ, оптимальды ЕҚ, жоспарлы ЕҚ, нақтылы ЕҚ, қоғамды-қажетті ЕҚ
E. минуттық ЕҚ, сағаттық ЕҚ, күндізгі ЕҚ, айлық ЕҚ, жылдық ЕҚ

110. ЕХҰ жоғарғы органы болып:
А. еңбектің халықаралық конференциясы
B. еңбектің халықаралық бюросы
C. әлеуметтік-еңбек қызметінің халықаралық институты
D. әкімшілік кеңесі
E. ЕХҰ Жарғысы саналады

111. Еңбектің қарқындылығын жоғарылату факторларының қай тобына: жұмыскерлердің өмір салты мен деңгейі, денсаулық сақтаудың деңгейі, мәдениеттік қызмет көрсету, еңбектің және демалыстың тәртібі, еңбекті қорғауының деңгейі және т.б. жатады?
A. техника-ұйымдастырушылық
B. әлеуметтік-экономикалық
C. табиғи-биологиялық
D. таза-биологиялық
E. әлеуметтік факторларына

112. Нәтижелердің жақсаруына әсер ететін барлық факторларды үнемі анықтау мақсатында адамның еңбек қызметін талдау әдістері мен құралдарының жиынтығы-ол:
А. функциялық талдау
В. технологиялық талдау
С. еңбекті талдау
Д. экономикалық талдау
Е. өндірістік талдау

113. Оның теориясының негізінде өндірістің үш факторы жатыр: еңбек, капитал, жер. Оның еңбектері Саяси экономияның трактаты, Саяси экономияның курсы.
А. Альфред Маршалл
B. Жан Батист Сэй
C. Давид Рикардо
D. Адам Смит
E. Джон Кейнс

114. Функциялық талдаудың негізгі кезеңдері:
А. синтез, қосынды бағалау, еңбекті талдау
В. функцияны үнемдеу, нақтылау, алмастыру
С. функцияны анықтау, бағалау, өзгерту
Д. функцияны анықтау, технологиялау, тиянақты бағалау
Е. функцияны тіркеу, даярлау, өзгерту

115. Егер жұмыс уақытының ұзақтылығы азайып жұмысшының бос уақыты көбейсе, онда еңбектің қарқындылығы...
A. төмендейді
B. өзгеріссіз қалады
C. мезгілімен төмендейді
D. жоғарылайды
E. 0 тең

116. Еңбектің сиымдылығын өлшеудің бірлігін көрсетіңіз:
А. нормасағат
В. тенге
С. натуралды
D. шамалы-натуралды
Е. адамсағ

117. Еңбекті өлшеу дегеніміз не?
А. функциялық талдау процесі барысында еңбек тиімділігінің резервтерін сандық бағалау
В. орындалатын жұмыстардың саны мен сапасы бойынша жалға алынған жұмысшылардың еңбек ақы деңгейін қалыптастыру
С. нақтылы жұмысты орындау үшін жұмысшы уақытының қажетті шығындарын анықтау
Д. жұмысшының білімі мен орындау деңгейі орындайтын жұмысының күрделілігіне сәйкес келетіні
Е. жұмыстың және үзілістерінің үлес салмағын анықтау

118. Шығармашылық ойлауды өнімді зерттейтін ғылым-ол:
А. аксеология
В. эргономика
С. эвристика
Д. эргонометрия
Е. диалектика

119. Өндіріс дамуына экономикалық әрекеттерінің кешені мен қаржы құралдарының бағыты - ол:
А. қамтамасыз ету
В. өзін-өзі қамтамасыз ету
С. өзін-өзі ұйымдастыру
Д. өзін-өзі қаржыландыру
Е. капиталды іске асыру

120.Талдау түрлері:
А. сапалық, детерминациялық, құрылымдық
В. баяндау, зерттеушілік, себеп-салдар
С. себеп-салдар, құрылымдық, инновациялық
Д. себеп-салдар, баяндау, мақсатты
Е. тексеру, себеп-мақсатты, еңбектік

121. Жиынтық ұсыным дегеніміз не?
А. еңбек ақы көлемі
В. өнім шығарудың жалпы қосынды көлемі
С. өндіріс көлемінің құбылуы
Д. отандық тауарларының саны
Е. Жұмыспен қамтылудың деңгейі

122. Жиынтық сұраным дегеніміз не?
А. еңбек ақының көлемі
В. өнім шығарудың жалпы көлемі
С. отандық тауарлардың жиынтық мөлшері
Д. өндіріс көлемінің құбылуы
Е. жұмыспен қамтылудың деңгейі

123. Пайданы мейлінше көбейтіп келе жатқан фирма қай деңгейге дейін еңбек шығындарын өсіре алады?
А. нақты еңбек ақы деңгейіне дейін
В. кәсіпорынның кірістілігі деңгейіне дейін
С. өнімнің бағалы деңгейіне дейін
Д. кәсіпорынның жұмыспен қамтылу деңгейіне дейін
Е. қызметкерлердің қабілеттілік деңгейіне дейін

124. Нақты еңбек ақының өсуіне не әсер етеді?
А. еңбектің тиімділігі мен кірістің тиімділігі
В. баға тиімділігі мен еңбек ақы тиімділігі
С. алмастыру тиімділігі мен кірістің тиімділігі
Д. ұсыным тиімділігі мен еңбек өнімділігінің тиімділігі
Е. жиынтық сұраным мен жеке жиынтық ұсынымның тиімділігі

125. Кейнсиандық үлгінің жиынтық ұсынымы неге негізделеді?
А. еңбек нарығы өзгерістеріне бағалар көңіл бөлмейді
В. номиналды еңбек ақы деңгейінің икемсіздігіне
С. баға динамикасына сәйкес еңбек ақы индексацияланады
Д. еңбек нарығы өзгерістеріне бағалар көңіл бөледі
Е. төменгі еңбек ақы бағалар деңгейімен байланысты

126. Еңбектің субъектісі бойынша еңбек қарқындылығының (ЕҚ) дұрыс жіктелуін атаңыз:
A. Жұмыс орнындағы ЕҚ, жұмыс учаскелеріндегі ЕҚ, цехтағы ЕҚ, кәсіпорындардағы ЕҚ, саладағы ЕҚ, халық шаруашылығындағы ЕҚ
B. жеке ЕҚ, топтық ЕҚ, ко жиынтық жұмыскерінің ЕҚ, халық шаруашылығы жиынтық жұмыскерінің ЕҚ
C. дайындау жұмыстарындағы ЕҚ, өңдеу жұмыстарындағы ЕҚ, слесарлық-жинау жұмыстарындағы ЕҚ
D. нормативті ЕҚ, оптимальды ЕҚ, жоспарлы ЕҚ, нақтылы ЕҚ, қоғамды-қажетті ЕҚ
E. минуттық ЕҚ, сағаттық ЕҚ, күндізгі ЕҚ, айлық ЕҚ, жылдық ЕҚ

127.Үнемі сұраным мен ұсынымның тепе-теңдігін көрсетіп, жоғары және төмен еркін қозғалатындар:
А. жұмыспен қамтылу және жұмыссыздық
В. өнімді шығару және өндіріс шығындары
С. кадрлардың тұрақсыздығы және пайда
Д. бағалар және еңбек ақы
Е. пайда және еңбек шығындары

128. Әр түрлі категориядағы қызметкерлердің үлес салмағы қандай құрылымды сипаттайды?
А. кәсіби, басқарушылық және әлеуметтік құрылымды
В. кәсіби, функциялық және әлеуметтік құрылымды
С. кәсиби, функциялық және экономикалық құрылымды
Д. инновациялық, технологиялық және техникалық құрылымды
Е. басқарушылық, кәсіби және технологиялық құрылымды

129. Әлеуметтік құрылым қандай белгілер бойынша қалыптасады?
А. жұмысшылар, басшылар, мамандар
В. жастар, зейнеткерлер, бұрынғы әскери қызметкерлер
С. маркетинг бойынша мамандар, әлеуметтік саладағы қызметкерлер
Д. бухгалтерлер, архитекторлар, оқушылар
Е. операторлар, құрылысшылар, ауыл шаруашылығы қызметкерлері

130. Еңбек ресурстарының жекеленген элементі, еңбек әлеуетінің иегері-ол:
А. жұмысшы күші
В. еңбек адамы
С. еңбек ресурсы
Д. адам ресурсы
Е. еңбек объектісі

131. Құрамы және арақатысымен персоналдың кәсіби құрылымы:
А. мамандар мен қызметкерлердің кәсіби топтарына
В. мамандар мен жұмысшылардың кәсіби топтарына
С. басшылар мен мамандардың мамандандырылған топтарына
Д. қызметкерлер мен жұмысшылардың мамандандырылған топтарына
Е. өнеркәсіп жұмысшылары мен қызметкерлердің топтарына бөлінеді

132. Жұмысшылардың жеке құрамының қалыптасуы өзіне:
А. мүмкіндіктері мен нәтижелерін бағалау, жұмысқа қабылдау, босату, сапалы көрсеткіштерін арттыруын
В. нақтылы еңбек ақы деңгейін, жұмыс уақытының ұзақтылығын, мамандық деңгейін
С. өндіріс көлемі, жұмыс істеген сағаттар санын, еңбек ақы деңгейін
Д. қайта өңделген өнім санын және өнеркәсіптік өндіріс персоналының сәйкестілігін
Е. еңбек келісімінің жасалуы, еңбек жағдайы және еңбек нәтижелерін еңгізеді

133. Кәсіпкерліктің мәні:
А. адамдардың өмірлік қажеттіліктерін қамтамасыз ету
B. тауарлар мен қызметтерге қоғамдық қажеттіліктер мен қанағаттанбаған сұраныстарды анықтау
C. интелектуалды және өндірістік-шаруашылық қызметтерді көрсету
D. өндірістік қызметтерді көрсету
E. жаңа өндірістік құрылымдарды құру болып табылады

134. Еңбекті басқарудың тұрпаттарын атаңдар:
А. демократиялық, тоталитарлық, халықаралық
B. демократиялық, тоталитарлық, аралық
C. мемлекеттік және жеке
D. ұжымдық және жеке
E. заттық, тұлғалық, атқарушылық

135. Қай экономист жұмыспен қамтылуды қамтамасыз ету үшін сұраным мен ұсынымды реттеу екендігін есептеген? Оның еңбегі Экономикалық ғылымның қағидалары (1890ж).
А. Альфред Маршалл
B. Жан Батист Сэй
C. Давид Рикардо
D. Адам Смит
E. Джон Кейнс

136. Кооперация дегеніміз – ол:
А. жұмыстың еңбек сиымдылығын және жұмысшылардың санын біріктіру
B. бір өндірістік тапсырманы орындайтын бірнеше кәсіби жұмысшыларды біріктіру
C. өндірістің бір учаскедегі барлық қатысушыларын біріктіру
D. бөлінген орындаушылар арасында өзара байланыстарын орнату
E. еңбек қызметінің жалпы бөлінісінде жұмыскерлердің бірігіп қатысуы

137. Ағымдағы еңбек нарығы қандай элементтерден тұрады?
А. ашық және жасырын еңбек нарығынан
B. сыртқы және ішкі
C. алғашқы және екінші
D. еңбек жеткіліксіз және еңбек артықшыл
E. құрылымдық және конъюнктурлық

138. Екі жақты процестің барысында кәсіпорын өзгерген өнімге ынғайланған жағдайды қалай атайды?
А. еңбек нарығына бейімделу
В. қызмет көрсету нарығына қалыптасу
С. тауарлар нарығына бейімделу
Д. капитал нарығына бейімделу
Е. материалдар нарығына бейімделу

139. Уақыттың нормасын есептеңдер, егер шығару нормасы сменаға 10 деталды құраса. Смена уақыты = 8 сағ.
A.18 мин.
B. 80 мин.
C. 0,8 мин.
D. 1,25 мин.
E. 48 мин.

140. Еңбектің қай нарығына жұмыспен қамтылудың тұрақты деңгейі, еңбек ақының жоғарғы деңгейі, кәсіби жоғарлауының мүмкіндігі, басқару жүйесі және басқалары тән?
А. ішкі
B. сыртқы
C. алғашқы
D. екінші
E. құрылымдық

141. Адам ресурстары нені анықтайды?
А. әлеуметтік-технологиялық бейімделуді
В. әлеуметтік экономикалық бейімделуді
С. әлеуметтік-мәдени бейімделуді
Д. әлеуметтік-еңбек бейімделуді
Е. әлеуметтік-құқықтық бейімделуді

142.Жұмысшы күшіне сұранымның қалыптасуының негізгі бағыттарының бірі:
А. жұмыс орындарын сақтау және өңдеу
В. жұмыс сапасын арттыру
С. өзін-өзі жұмыспен қамтуды дамыту
Д. жұмыс уақытының ұзақтылығын реттеу
Е. көшіп-қону процестерін реттеу

143.Жұмысшы күшіне ұсынымның қалыптасуының негізгі бағыттарының бірі:
А. кәсіпкерліктің негізінде жұмыс орындарын құру
В. жұмыс сапасын арттыру
С. жұмыс орындарын сақтау және модернизациялау
Д. еңбек потенциалын пайдалану мүмкіндіктері шектеулі адамдарға жұмыс орындарын құру
Е. төленетін жұмыс орындарын ұйымдастыру

144. Еңбек әлеуетін жүзеге асыруына қайсысы кірмейді?
А. еңбектің субъектісі
В. меншіктің субъектісі
С. жалдау ережелері
Д. еңбек ақы
Е. еңбек объектісі

145. Кәсіпорын персоналының құрылымы неге байланысты?
А. кәсіпорынның өнімділігіне
В. технологиялық процестердің көлеміне
С. дайын өнім шығаруына
Д. жұмысшылар санына
Е. еңбек ресурстарын пайдаланудан

146. Халықаралық еңбек ұйымы (ХЕҰ) қай жылы құрылды?
А. 1929 ж.
В. 1939 ж.
С. 1909 ж.
Д. 1949 ж.
Е. 1919 ж.

147. Халықаралық еңбек ұйымының құрылымы:
А. бір буыннан
В. екі буыннан
С. үш буыннан
Д. төрт буыннан
Е. бес буыннан тұрады

148. Еңбекке қатысты проблемаларды зерттеу, өмір деңгейі мен әлеуметтік мәселерін зерттейтін ғылымның саласы-ол:
А. еңбек социологиясы
В. еңбек физиологиясы
С. еңбек психологиясы
Д. еңбек құқығы
Е. еңбек нарығы

149. Өнімді өңдеудің уақыт нормасын анықтаңыз, егер өнімнің бір бірлігіне 15 минут жұмсалса, 10 дана өнімнің партиясына 50 минутқа тең (дайындық-қорытынды уақыт).
A. 15 минут;
B. 65 минут;
C. 35 минут;
D. 20 минут;
E. 53 минут

150. Келесі жағдайда еңбек тиімді болуы мүмкін, егерде оның ұйымдастырылуы:
А. өндіріс пен басқару ұйымдастыруымен кешенді қаралса
В. бір-бірімен байланысты қатынастарда жатқан элементтер жиынтығымен қаралса
С. өзіндік функцияларын орындауда және ұйымдастырушылық құрылымдарды қалыптастыруымен қаралса
Д. шаруашылық механизмнің дұрыс қызмет жасауына арналған экономикалық рычагтар жүйесінде қаралса
Е. шаруашылық функциялары мен ұйымдастырушылық басқару құрылымдары кешенінде қаралса

151. Еңбекке қолайлы жағдайларды қалыптастыру қай пәнге тән?
А. еңбектің социологиясы
В. еңбек құқығы
С. еңбектің физиологиясы
Д. еңбектің педагогикасы
Е. экономикалық реттеудің теориясы

152. Еңбектің экономикасы:
А. өндіріс факторларын
В. еңбекке қолайлы жағдайлар қалыптастыруын
С. адамдардың тиімді қызметінің ұйымдастыруымен ынталандыруының тәсілдерін
Д. экономикалық процестердің реттеуін
Е. еңбек қызметіне деген сол немесе басқа адамдар категориясының жиынтық қабілеттерін зерттейді

153. Еңбек экономикасының түйінді аспектілері:
А. жекешелендіру, теріс реттеу, шаруашылық субъектіні либерализациялау
В. жұмыспен қамтылу, жұмыссыздық, еңбек ақы
С. еңбек жағдайлары, еңбек ақы, жұмыс уақыты
Д. еңбек тиімділігі, жұмыспен қамтылу, жұмыссыздық
Е. өнімді жұмыспен қамтылу, еңбек жағдайлары, еңбек ақы

154. Еңбектің әлеуметтік мәні:
А. оның бостандық дәрежесімен
В. еңбек қабілеттілігін жүзеге асыруымен
С. өндірістік-шаруашылық қызметімен
Д. еңбек сипатымен
Е. әлеуметтік-еңбек қатынастарымен сипатталады

155. Еңбек нарығы экономикасының негізгі міндеттерінің біреуі болып:
А. адамдардың тиімді қызметінің ұйымдастыру мен ынталандыруының тәсілдері
В. жұмыссыздықтың нарығын табу және нарықта жұмыспен қамтылғандардың деңгейін анықтау
С. өндірілген өнімнің саны мен сапасы бойынша еңбек нәтижелерін өлшеу
Д. кәсіпорынның құрылымын қарастыру және оның мүмкін болатын өзгерістері
Е. еңбек нарығы қызмет жасаған жағдайда, еңбек әлеуетін пайдалану табылады

156. Әлеуметтік мәні және оның құқықтық қамтамасыз етілуін анықтайтын элементтерінің біреуі болып:
А. жұмыс істейтіндерді әлеуметтік қамтамасыз ету
В. жұмыс істейтіндерді әлеуметтік қорғау
С. жұмыс істейтіндерді сақтандыру
Д. тұрмыс деңгейлері төмен елді қолдау
Е. еріксіз жұмыссыздыққа жәрдем ақы төлеу табылады

157. Еңбек ұғымы дегеніміз не?
А. экономикалық-ұйымдастырушылық жағдайларды құруға бағытталған адамның белсенділік шаруашылық қызметі
В. жеке және қоғамдық пайдалануға материалды ресурстарды құруға бағытталған адамның белсенділік шаруашылық қызметі
С. жұмысшы күшін бөлу және пайдалану
Д. еңбек қабілеттерін жүзеге асыру
Е. еңбек өмірінің сол немесе басқа жақтарының адамға икемделуі

158. Еңбек құралдарына:
А. өндірістік және өндірістік емес жұмыстар мен қызмет көрсету объектілері
В. жабдықтар, аспаптар, бағдарламаны қамтамасыз ететін құралдар
С. машиналар, аспаптар, шикізат және материалдар
Д. энергетикалық және материалды заттар
Е. жартылай фабрикаттар мен толықтыратын бұйымдар

159. Еңбек құралдарына не жатпайды?
А. жер, оның байлығы
В. шикізат және материалдар
С. жартылай фабрикаттар мен толықтыратын бұйымдар
Д. бағдарламалық қамтамасыз ету құралдары
Е. өндірістік жұмыс және қызмет көрсету объектілері

160. Еңбектің өнімділігінің өсуін есептеңдер. Жоспар бойынша өнімнің көлемі 2000 тонна, есеп бойынша 2200 тонна; жоспар бойынша еңбектің шығындары – 400 адамсмен, есеп бойынша 423 адамсмен.
A. 104%
B. 91%
C. 110%
D. 106%
E. 96%

161. Еңбектің микроэкологиясына қайсысы кірмейді?
А. технология
В. еңбек құралы
С. еңбек өнімі
Д. нарықтық қатынастар
Е. қоршаған орта

162. Кәсіби белгісі бойынша еңбек:
А. ғылыми, басқарушылық, инженерлік
В. шығармашылық, ойшылдық, ауыр жұмыс
С. жеке, ұжымдық, шаруашылық
Д. инновациялық, коммерциялық, қол жұмыстық
Е. ғылыми, шығармашылық, ауыр жұмысқа бөлінеді

163. Еңбектің қарқындылығын өлшейтін қандай әдістері бар?
A. табиғи, әлеуметтік, техникалық
B. биологиялық, экономикалық, ұйымдастырушылық
C. тұрмыстық, әлеуметтік, стандартты
D. техника-ұйымдастырушылық, әлеуметтік-экономикалық, табиғи-биологиялық
E. биологиялық, әлеуметтік, экономикалық

164. Өнім мен затына байланысты еңбектің сипаты қалай бөлінеді?
А. еңбектің ғылыми, зерттеулік, инженерлік бөлінісіне
В. еңбектің басқарушылық, технологиялық, кәсіптік бөлінісіне
С. еңбектің кәсіби, функциялық, салалық бөлінісіне
Д. еңбектің жалдық, жеке меншік, жеке бөлінісіне
Е. еңбектің әлеуметтік, кәсиби, салалық бөлінісіне

165.Еңбек ресурстары ұғымын қалай түсінесіз?
А. еңбекке қабілетті жастағы адамдардың жиынтығы
В. қоғамдық пайдалы қызметпен айналысатын халықтың еңбекке қабілетті бөлігі
С. дене шынығуы мықты, ақыл қабілеттігімен және білімімен ерекшеленетін халықтың бөлігі
Д. сол немесе басқа адамдар категориясының еңбек қызметіне деген жиынтық қабілеттері
Е. адамдар ресурстарын неғұрлым өнімді пайдалану

166. Шығындардың сипаты және жұмысшы күшінің қиналуының дәрежесі бойынша еңбек қарқындылығының (ЕҚ) дұрыс жіктелуін атаңыз:
A. жұмыс орнындағы ЕҚ, жұмыс учаскелеріндегі ЕҚ, цехтағы ЕҚ, кәсіпорындардағы ЕҚ, саладағы ЕҚ, халық шаруашылығындағы ЕҚ
B. жеке ЕҚ, топтық ЕҚ, ко жиынтық жұмыскерінің ЕҚ, халық шаруашылығы жиынтық жұмыскерінің ЕҚ
C. дайындау жұмыстарындағы ЕҚ, өңдеу жұмыстарындағы ЕҚ, слесарлық-жинау жұмыстарындағы ЕҚ
D. нормативті ЕҚ, оптимальды ЕҚ, жоспарлы ЕҚ, нақтылы ЕҚ, қоғамды-қажетті ЕҚ
E. минуттық ЕҚ, сағаттық ЕҚ, күндізгі ЕҚ, айлық ЕҚ, жылдық ЕҚ

167. Жұмыссыздықтың негізгі түрлері:
А. толық, тиімді, жасырын
В. құрылымдық, тиімді, фрикциондық
С. құрылымдық, мерзімдік
Д. ағымды, циклдік, фрикционндық
Е. циклдік, фрикциондық, құрылымдық

168.Жұмыспен қамтылуды және жұмыссыздықты реттейтін негізгі механизм:
А. ішкі еңбек нарықтарының жүйесі
В. жұмысшы күшіне деген сұраным мен ұсынымның өзгеруі
С. жұмыс орындарын өңдеу
Д. ішкі кәсіпкерлікті дамыту
Е. жұмыс уақытының ұзақтылығын реттеу

169. Өнім өндірудің көлемін анықтаңдар, егер еңбектің өнімділігі 10 адам жұмысшылар санымен 520 бұйымды құраса.
А. 5200
В. 52
С. 52000
D. 5,2
Е. 1040

170. Жұмыссыздықтың қандай деңгейін әлеуметтік қауіпті деңгей деп қабылдайды?
А. гиперинфляциямен басқарылатын жұмысшы күші
В. гиперинфляциямен басқарылмайтын жұмысшы күші
С. жасырын
Д. нақтылы
Е. стохатикалық

171. Операция бойынша шығару нормасы – сменаға 160 қораб. Қорабтың сиымдылығы – 20 кг. Смена уақыты – 8 сағат. Өнімнің бір тоннасына уақыттың нормасын анықтаңыз?
A. 2,5 сағ
B. 0,05 сағ
C. 1 сағ
D. 1,5 сағ
E. 2 сағ.

172.Жұмыссыздықтың табиғи деңгейінің мөлшері:
А. 1-2 %
В. 10-15 %
С. 2-4 %
Д. 20-25 %
Е. 40-50 %

173. Еңбекті басқарудың қандай формалары бар?
А. өндірістік, өндірістік емес, ұйымдастырушылық
B. ұжымдық және жеке
C. мемлекеттік және жеке
D. директивті, жанама, өзін-өзі басқару
E. мемлекеттік, келісімдік, қоғамдық белсенді

174. Егер адам мекен жайы немесе жұмыс орны өзгеріп, уақытша жұмыс істемесе, жұмыссыздықтың қандай түрі орын алады?
А. фрикциондық
В. циклдік
С. құрылымдық
Д. мерзімдік
Е. техникалық

175. Құрылымдық жұмыссыздық:
А. адамдардың жеке ерекшеліктері және қызығушылықтарымен
В. жұмысшы күшіне сұранымның жалпы төмендеуімен
С. мекен-жайының өзгеруімен
Д. іскерлік деңгейінің төмендеуімен
Е. кейбір мамандықтарға сұраныстың өзгеруімен анықталады

176. Циклдік жұмыссыздық:
А. адамдардың жеке қызығушылығымен
В. мамандықтарға сұранымның өзгеруімен
С. жұмыс күшіне сұранымның жалпы қысқаруымен
Д. жұмыс күшіне сұранымның артуымен
Е. миграциялық қозғалыстарды реттеумен сипатталады

177.Жұмысшы күшіне сұраныстың қалыптасуы неге байланысты?
А. қызметкердің қажеттілігі мен қызығушылығына
В. еңбек және ақы төлеу жағдайларына
С. бәсекелестік қабілеттілікке
Д. жұмыс берушінің қажеттілігі мен қызығушылығына
Е. пайданы табуына

178.Жұмысшы күшіне ұсынымның қалыптасуы неге байланысты?
А. қызметкердің қажеттілігі мен қызығушылығына
В. еңбек және ақы төлеу жағдайларына
С. бәсекелестік қабілеттілікке
Д. жұмыс берушінің қажеттілігі мен қызығушылығына
Е. пайданы табуына

179. Еңбек нарықтарын сегменттеу – ол:
А. қалыпты түйық секторларға қызметкерлермен жұмыс орындарын бөлу
В. басқа ресурстар нарықтарымен араласу
С. жұмыс орны бойынша бос емес халықтың санын бөлу
Д. жұмыс орындарын бөлу және басқа ресурстардың нарықтарымен араласу
Е. кәсіпорынның ішкі еңбек нарықтарына бөлінуі

180.Еңбек нарықтарын сегменттеу кезінде қандай белгілер қолданылады?
А. кәсіби-салалық, кәсіби-технологиялық, басқарушылық
В. функционалды-әлеуметтанулық, кәсіби-салалық, өндірістік-басқарушылық
С.экономикалық-ұйымдастырушылық, кәсиби-мамандандырылған, әлеуметтік-экономикалық
Д. кәсіби-салалық, біліктілік-еңбек ақылық, әлеуметтік- демографиялық
Е. технологиялық-зерттеушілік, өндірістік-технологиялық, кәсіби-еңбек ақылық