Химиялық реакция жылдамдығына әсер ететін факторлар

Химия пәнінен № 1 межелік бақылау тапсырмалары
I. Атом құрылысы. Периодтық жүйе. Химиялық байланыс.
1. Кестеде келтірілген а элементтердің жоғары валенттік оксидтері мен гидроксидтерінің химиялық және струтуралық формулаларын жазып, аттарын атаңыз. Струтуралық формулаларындағы атомдар, атомдар топтары арасындағы химиялық байланыс түрлерін көсетіңдер.
2. Оксидтердің қандай түріне жатандығын анықтап (негіздік, қышқылдық, амфотерлі) негізгі қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазыңыз.
3. Гидроксидтерінің (қышқыл, негіз, амфотерлі гидроксид) негізгі қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін жазыңыз.
4. Кестеде берілген б заттардың әрекеттесуінен орта, негіздік және қышқыл тұздар түзілуі мүмкін болатын реакция теңдеулерін жазып, заттардың аттарын атаңыз.

№
Вт
а
б
№
Вт
а
б
1
Ti, V,Si,Ca
Al(OH)3+H2SO4
21
Ca,Sn,Ge,Zn
HNO3+Fe(OH)2
2
Zn, N, C,K
HClO4+Ca(OH)2
22
W,Cr,Pb,K
HNO3+Mg(OH)2
3
Li, As, Cu, Pb
NaOH+H2SO4
23
Ca, H, N, Re
HNO3+Ca(OH)2
4
K, Al, W, Ni
Fe(OH)3+ H2SO4
24
Ga, Cu, Bi, Nb
HNO3+ Al(OH)3
5
Hg, P, Mo, Fe
Mg(OH)2+ HNO3
25
Be, Fr, Ge, As
HNO3+Cr(OH)3
6
Ge, Cu, Bi,Mn
H2MnO4+NaOH
26
Al, W, Li, P
HNO3+Ba(OH)2
7
Al,Re, K, Cr
Cr(OH)3+ HNO3
27
C,Sc, P,Sn
HCl+ Zn(OH)2
8
Ba, N, Al, Mg
Zn(OH)2+ HCl
28
Sr, Re, Ti, As
HCl+ Al(OH)3
9
In, Sb, Fe, Na
Zn(OH)2+ H2SO4
29
K, Se, Mo, Fe
H3AsO3+KOH
10
Ge, Re, Li, C
Be(OH)2+ H2SO4
30
Be, V, Si, Co
HI+Cr(OH)3
11
Mg, Br, Sr, Pb
Cr(OH)3+ HCl
31
Zn, La, Ts, Os
H3PO4+Ca(OH)2
12
Ba, S, Na, Ge
Mg(OH)2+ H2SO4
32
C,Cd, Ge, As
Al(OH)3+H3PO4
13
V,Au, P, Be
Co(OH)2+H2SO4
33
Na, Al, S, Ca
HCrO4+Ca(OH)2
14
Ta, N, La, Fe
Ni(OH)2+ HNO3
34
Mo, Fe, Bi, Sn
H2S+ Ca(OH)2
15
Ca, S, Pb, Li
Mn(OH)2+ HCl
35
Co, Cl, Fe
H2SO4+ LiOH
16
Zn, Na, Bi, S
Mn(OH)2+ HNO3
36
Mg, P, Zn, F
Cu(OH)2+ H2S
17
Na, Zn, W, Mo
Na OH+ H3PO4
37
Ga, Li, N, V
Fe(OH)3+ HCl
18
Cu,Ag, Al, Re
Na OH+H2CO3
38
Se, Ti, W, Mg
HCl+Cr(OH)3
19
Mn, Na, V, Fe
Na OH+ H2S
39
K, Te, La, Pb
Ca(OH)2 + H2CO3
20
Hg, Sn, K, Te
Fe(OH)3+ H2S
40
Cr, Tl, Sr, Be
H2SeO3+KOH

II. Химиялық процестердің энергетикасы. Термохимия.
1. Стандартты жағдайдағы реакцияның энтальпиясын (ΔH0 298), энтропиясын (ΔS 0 298) және Гибсс энергиясын (ΔG0 298 ) есептеңіз.
Термохимиялық есептеулерге анализ жасаңыз. Осы жағдайда реакция қай бағытта өз бетінше жүретіндігін анықтаңыз.
Заттардың стандарттық жағдайдағы түзілу жылулары, энтропиясы және Гиббс энергияларының мәндерін анықтамадан (оқулықтардың немесе практикумдардың соңғы беттерінен) қара.

Вариант
Реакция
1
2
1
C2H6(г)+72O2(г)=2CO2(г) +3H2O(г)
2
CaC2(қ)+4H2(г)=Ca(қ)+2CH4(г)
3
4H2S(г) + 2SO2(г)=3S2(г) +4H2O(г)
4
PbO(қ) + H2(г)=Pb(қ) + H2O(г)
5
MnO2(қ) + 4HCl (г) = MnCl2(қ) + Cl2(г) +2H2O(г)
6
2AgCl(қ) + H2(г) = 2Ag(қ) + 2HCl (г)
7
ZnS(қ) + H2O(г) = H2S(г) + ZnO(қ)
8
N2(г) + O2(г)=2NO(г)
9
C(графит) + 2H2O(г)= CO2(г)+2H2(г)
10
2HI(г) + 12O2(г) = H2O(г) +I2(г)
11
CH4(г) + CO2(г) = 2CO(г) +2H2(г)
12
2N2(г)+6H2O(г) +3C(г)=4NH3(г) +3CO2(г)
13
SiO2(қ)+4HF(г)=SiF4(г)+2H2O(г)
14
4CO(г)+2SO2(г)=S2(г)+4CO2(г)
15
ZnO(қ)+C2H4(г)=2Zn(қ)+CO2(г)+CH4(г)
16
C2H6(г)=C2H4(г)+H2(г)
17
2NO2(г)=2NO(г)+O2(г)
18
CaCO3(қ)=CaO(қ)+H2O(г)
19
4HCl(г)+O2(г)=2H2O(г)+2Cl2(г)
20
C2H5OH(г)=C2H4(г)+H2O(г)
21
CaCl2(г)+H2O(г)=CaO(г)+2HCl(г)
22
Zn(г)+2H2O(г)=ZnO(г)+2H2(г)
23
CaS(г)+CO2(г)+H2O(г)=CaCO3(г)+H2S(г)
24
4NO(г)+6H2O(г)=4NH3(г)+3O2(г)
25
H2(г)+F2(г)=2HF(г)
26
Zn(OH)2(қ)=ZnO(қ)+H2O(c.)
27
PbCl2(қ) +H2(г)=Pb(қ) +2HCl(г)
28
3Fe2O3(кр)=2Fe3O4(кр)+12O2(г)
29
PbS(кр)+CO(г)=Pb(кр)+COS(г)
30
N2(г)+3H2(г)=2NH3(г)
31
H2(г)+Cl2(г)=2HCl(г)
32
C(графит)+S2(г)=CS2(г)
33
PbCl2(кр) +H2(г)=Pb(кр) +2HCl(г)
34
2H2S(г) + 3O2(г)=3SO2(г) +2H2O(с.)
35
PCl3(г)+Cl2(г)=PCl5(г)
36
C(графит)+ O2(г)=2CO(г)
37
SO2(г)+12O2(г)=SO3(г)
38
H2(г)+12S2(г)=H2S(г)
39
CO(г)+Cl2(г)=COCl2(г)
40
C(графит) + 2H2(г) = CH4(г)

III. Химиялық кинетика. Химиялық реакция жылдамдығына әсер ететін факторлар. Химиялық тепе-теңдік.
1. Егер реакциялық 2NO + O2 →2NO2 ыдыстың көлемін 2 есе ұлғайтса
A) 4 есе азаяды; B)8 есе азаяды; C)4 есе өседі; D) 8 есе өседі
2. Жүйеге катализатор қосқанда реакция жылдамдығының өсуі немен
түсіндіріледі:
А) активтендіру энергиясының азаюымен;
В) молекулалардың орташа кинетикалық энергиясының өсуімен;
С) соқтығысу санының өсуімен;
D) активті молекула санының өсуімен.
3. 20 0C температурада белгілі бір реакцияның жылдамдық константасы 10-4
мин -1 , ал 50 0C температурада 8.10-4 мин -1ге тең. Реакция
жылдамдығының температуралық коэффициенті нешеге тең:
A) 2; B)3; C)4; D)5
4. Келтірілген реакция үшін: S(к) + O2(г) = SO2(г)
Әрекеттесу массалар заңының көрінісі:
А) υ=k.C(S).C(O2) В) υ=k.C(O2) С) υ=k.C(S)
D) υ=k.C(S O2). Е) υ=k.C(S).C(O2) . C(S O2).
5. 2NH3(г) + HCl(г) →NH4 Cl(к) реакцияда аммиактың концентрациясын 2 есе
арттырса реакция жылдамдығы қалай өзгереді?
A) өзгермейді B) 2есе артады C) 2есе кемиді
D) 4 есе артады E) 4есе кемиді
6. Әрекеттескен заттардың концентрациясын 2 есе артырса реакция:
2N2O5=2N2O4 +O2 жылдамдығы қалай өзгреді?
A) 10 есе артады; B) 4есе кемиді; C)өзгермейді;
D)2 есе артады ; E) 4есе артады.
7. Температуралық коэффициент γ=3 болса, реакция жылдамдығын 81 есе
кеміту үшін температураны неше градусқа төмендету керек?
A)40; B) 30; C)20; D)10; E)9
8. Тепе-теңдікті: 2CO2(г) + O2(г) ↔2CO2(г) +Q бастапқы заттарға (солға)
қарай ығыстыру үшін:
А) СО концентрациясын арттыру керек
В) температураны кеміту керек
С) қысымды арттыру керек
D) CO2 концентрациясын кеміту керек
Е) температураны арттыру керек
9. 2NH3(г) +5NO2(г) = 7NO(г) + 3H2O(г) реакциядағы аммиактың
концентрациясын 4 есе артырса, реакция жылдамдығы неше есе өседі?
A) 2 B) 16 C) 32 D) 128 E) 512
10.Температураны 70 0C- ден 40 0C-қа дейін төмендетсе, реакция
жылдамдығы қалай өзгереді ( γ=3)?
A) 3есе кемиді B) 9 есе артады C) 27 есе артады
D) 27есе кемиді E) 30есе артады
11. Тепе-теңдікті солға қарай ығыстыру үшін реакция жағдайын қалай
өзгерту керек: H2(г) +Cl2(г) ↔2HCl(г)
А) жүйенің қысымын кеміту керек
В) жүйенің қысымын арттыру керек
С) хлордың концентрациясын арттыру керек
D) хлорстектің концентрациясн арттыру керек
Е) сутектің концентрациясын арттыру керек
12. 4HCl(г) +O2(г) ↔2H2O(г) +2Cl2(г) , ΔH0, жүйенің тепе-теңдігін оңға (хлор
түзілу бағытқа) қарай ығыстыру үшін:
А) қысымды кемітеді
В) HCl концентрациясын кемітеді
С) Cl2 концентрациясын арттырады
D) температураны арттырады
Е) қысымды арттырады
13. Fe3O4(қ) + 4CO(г) ↔3Fe(қ) + 4CO2 (г) – Q реакция тепе-теңдігін солға
қарай ығыстыру үшін:
А) қысымды арттыру керек
В) CO концентрациясын арттыру керек
С) температураны төмендету керек
D) қысымды кеміту керек
Е) температураны арттыру керек
14. Мына әсер етулердің қайсысы химиялық реакцияның тепе-теңдік
константасының мәнінің өзгеруіне әкеледі:
А) қысымның өзгеруі;
В) температураның өзгеруі;
С) катализаторды ауыстыру;
D) әрекеттесуші заттардың концентрациясын өзгерту?
15. Егер a)жүйедегі қысымды 3 есе арттырса ;
б) жүйенің көлемін 3 есе азайтса ;
в) NO концентрациясын 3есе арттырса, 2NO(2) +O2(г) →2NO2(г)
реакциясының жылдамдығы қалай өзгереді?
16. Егер температураны 30 0C-қа көтергенде, реакция жылдамдығы 15,6 есе
өссе, реакция жылдамдығының температуралық коэффициенті нешеге
тең?
17. Реакцияның жылу эффектісі оның активтендіру энергиясына тәуелді ме?
Жауаптарыңды дәлелдеңдер.
18. Егер тура реакция жылу бөле жүрсе, онда қандай бағыттағы тура немесе
кері реакцияға үшін активтендіру энергиясы үлкен болады?
19. Егер 280 K-ге қарағанда реакция жылдамдығы 300K-та 10 есе көп болса,
реакцияның активтендіру энергиясының мәні неге тең?
20. O3(г) +NO(г) →O2(г) + NO2(г) реакциясының активтендіру энергиясы 10
кДжмоль-ге тең. Температураны 27 oC- ден 37 0C-ге дейін көтергенде
реакция жылдамдығы неше есе өзгереді?
21. Реакция жылдамдығының температуралық коэффициенті активтендіру
энергиясының мәніне байланысты ма? Жауаптарыңды дәлелдеңдер.
22. 2SO2 + O2 =2SO3 теңдеу бойынша:

а) оттегінің концентрациясын 2 есе өсіргенде ;
б) SO2 нің концентрациясын 3 есе өсіргенде жылдамдығы қалай
өзгереді?
23. Реакцияның жылдамдығын 9 есе арттыру үшін берілген реакциядағы
2H2S+SO2=3S+2H2O күкіртсутек пен күкірт (IV) оксидінің
концентрацияларын неше есе өсіру керек?
24. 2Fe(қ) + 3Cl2(г) = 2FeCl3(қ) реакцияның жылдамдығы қысымды 3 есе
арттырғанда қалай өзгереді?
25. Газдар қоспасының температурасын 140 0C-ден 110 0C-ге дейін
төмендетсе температуралық жылдамдық коэффициенті 3-ке тең
реакцияның жылдамдығы қалай өзгереді?
26. Температура 45 0C -ге төмендегенде 25 есе баяулайтын реакция
жылдамдығының температуралық жылдамдық коэффициентін табындар.
27. 4 НСІ + О2 = 2СІ2 + 2 Н2 О газ фазасында өтетін осы реакция үшін ,егер
3 есе :
а) оттегі концентрациясын; б) хлорлы сутек концентрациясын;
в) қысымды өсірсе, жылдамдық қалай өзгереді?
28. Мына химиялық реакциялар үшін жылдамдықтарының формуласын
көрсетіңдер: 2NO + O2 = 2 NO2 ; CaO + CO2 = CaCO3 ;
4NH3 + 3O2 = 2N2 + 6H2 O .
29. Мына теңдеу бойынша жүретін реакцияда 2А + 3 В ® С , белгілі уақыт
аралығында А затының концентрациясы 0,3 мольл азайса, В затының
концентрациясы қалай өзгереді? Жауабы 0,45 мольл азайады.
30. Процесс басталмай тұрып реакцияға түсетін заттардың біреуінің
концентрациясы 1,2мольл болса, ал 50минуттан соң 0,3 мольл болса,
химиялық реакция жылдамдығы нешеге тең болады? Жауабы
0,018мольл×мин.
31.Күкірт диоксиді оттегімен әрекеттескенде оттегі концентрациясы 1 сағат
ішінде 0,25 мольл –ге азайды. Сонда күкірт диоксидінің
концентрациясы қалай өзгереді және орташа жылдамдық қаншаға тең?