Мал патологиясы


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБУЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 ші деңгейлі СМЖ құжаты
ПОӘК
ПОӘК
042-14-18-23.1.04
02-2013

ПОӘК Мал патологиясы пәнінің студенттерге арналған оқу-әдістемелік кешені
Баспа №3

Мал патологиясы

пәнінің 5В120200 -Ветеринариялық санитария,
5В120100 -Ветеринариялық медицина

мамандығы бойынша студенттерге арналған

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ



Семей
2014

Алғы сөз

1 ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ

Құрастырушы: Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің Ветеринариялық санитария кафедрасының профессоры Х.Жумабеков, доценті м.а. М.Нуркенова _____ __________ 20__ ж.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ:
2.1 Ветеринариялық санитария кафедрасының отырысында

Хаттама 20__ ж. № 1

Кафедра меңгерушісі С.Дюсембаев

2.2 Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро отырысында

Хаттама 20__ ж. № 1

ОӘБ төрайымы Г.Джаманова

3 БЕКІТІЛДІ:
Униветситеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітіліп, баспаға ұсынылды

Хаттама 20__ ж. № 1

ОӘК ағасы Г.Искакова

4 Алғаш рет еңгізілген

Мазмұны

1 Жалпы жағдайлар
2 Сабақ түріне байланысты сағаттарды бөлу және пәннің мазмұны
3 Пәнді оқу жөнінде әдістемелік нұсқаулар
4 Курстың форматы
5 Курстың саясаты
6 Білімді бағалау саясаты
7 Әдебиеттер

1. ЖАЛПЫ ЖАҒДАЙЛАР

1.1 Оқытушының аты-жөні:
Жумабеков Халит Смагулович
Нуркенова Марал Кариполлаевна
Ветеринариялық санитария кафедрасы
Хабарласу мәліметі: 53-19-70
Өткізілу орны: Оқу ғимараты № 5
Пәннің аты: Мал патологиясы
Кредит саны: 7

1.2 Пәннің қысқаша сипаттамасы:
Мал патологиясы пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені 5В120200-Ветеринариялық санитария және 5В120100-Ветеринариялық медицина мамандығының студенттеріне арналған. Кешен студенттерді жануарлардың алуан түрлілігімен, құрылыстарының ерекшеліктерімен тіршілік әрекетін, ортаға бейімдеушілігін, таралу зандылықтарын зерттеу, олардың өнімділігін арттыру, тиімді пайдалану мен оның табиғаттағы қорын сақтаумен таныстырады, Оқу-әдістемелік кешені пәнді игеру барысында негізгі құжат болып табылады.

1.3 Курстың мақсаты:
Бұл курстың мақсаты студенттерді тіршілік кезіндегі түрлі себептерге байланысты болатын денедегі аутқулар, осыған орай туындайтын патанатомиялық өзгерістерімен жан –жақты таныстырып, жалпы патологиялық процестерге үлкен мән беру, сонымен қатар түрлі індетті және инвазиялық аурулардың патоморфологиясына ерекше назар аудару. Аурудың материалдық негізін анықтау.

Мал патологиясының меңгеру үшін студенттер білуі керек:
Себебтердің, жағдайлардың және организм реактивтілігінің аурудың пайда болуындағы, дамуындағы және ақырындағы атқаратын ролі мен маңызын;
типтік патологиялық процестермен реакциялардың себептері мен механизмін, олардың әртүрлі аурулар кезінде организм үшін көріністері мен мәнін;
патологияның басқа биологиялық және ветеринариялық пәндер мен байланысын;
патологиялық үрдістердің морфологиялық мәнін және басты-басты мал ауруларының морфологиялық көрінісін және патогенезін.

1.4 Курстың міндеті:

Мал патологиясының міндеті: ауру организмдердегі функционалдық өзгерістерді, яғни патологиялық процестердің дамуының жалпы заңдылықтарын айқындап, аурудың пайда болуын және патогенезін зерттеу болып табылады.
Жалпы аурулардың, типтік патологиялық құбылыстардың, жеке органдармен жүйкелердің функционалдық бұзылуының себептерін және дамуының жалпы заңдылықтарын қарап зерттеу.
1.5 Пәнді игерген студенттер істей біліуі керек:
клиникалық пәндерді оқығанда алған білімдерін емдік алдын алу қызметінде қолдануды;
жалпы патологияның сұрақтарын талдауды және қазіргі кездегі ветеринариядағы теориялық көз қарастарымен бағыттарды дұрыс бағалауды;
жануарларға жасалатын тәжірибелерді жоспарлауды және жүргізуді,алынған нәтижелерді өңдеуді және талдауды, патологияның клиникалық белгілерін зерттеу үшін тәжірибе мағынасын дұрыс түсінуді.
игеру керек:
тыныс алудың пульстің жиілігімен сапасын, гемогловинді, фагоцитоз кезеңдерін, анемия кезіндегі эритроциттер мен лейкоциттердің, морфологиялық өзгеруін анықтауды.
мал өлексесін сойып зерттеуді, ауылшаруашылығы малдар ауруларына патологиялық морфологиялық диагноз қоюды, сойып зерттеу хаттамасын жазуды, қосымша зерттеулер жүргізу үшін патологиялық материалды алуды және зертханаға жіберуді.
білуі керек:
жалпы нозологиялық негізгі түсініктерін;
Себебтердің, жағдайлардың және организм реактивтілігінің аурудың пайда болуындағы, дамуындағы және ақырындағы атқаратын ролі мен маңызын;
типтік патологиялық процестермен реакциялардың себептері мен механизмін, олардың әртүрлі аурулар кезінде организм үшін көріністерімен мәнін;
патологияның басқа биологиялық және ветеринариялық пәндер мен байланысын;

1.6 Курстың пререквизиттері;
1.6.1 жануарлар морфологиясы латын терминологиясымен
1.6.2 жануарлар физиололиясы
1.6.3 жануарлар биохимиясы.

1.7 Курстың постреквизиттері;
1.7.1 ветеринариялық санитариялық сараптау
1.7.2 ветеринарлық гигиена
1.7.3 санитарлық паразитология.

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТАРДЫ БӨЛУ

Кесте 1
№ тақырып
Тақырыптар мазмұны
Сағат саны

ДС
ЗС
ОСӨЖ
СӨЖ
Әдебиет
1
2
3
4
5
6
7
1
Патофизиологияның мазмұны мен міндеті.
1
2

2
Ауру туралы жалпы ілім
1
2

3
Жалпы этиология, патогенез, зиянды факторлардың организмге әсері.
1
2

4
Реактивтілік және оның патологиядағы маңызы. Стресс, иммунопатология, аллергия.
1
2

5
Перифериялық қан айналысының патофизиологиясы. Домбығу.
1
2

6
Қабыну. Қабынудың этиологиясы, патогенезі, жіктелуі.
1
2

7
Қызынба. Жылу алмасу.
1
2

8
Жасушалармен ұлпалардың патофизиологиясы. Ісіктер.
1
2

9
Қан патофизиологиясы.Анемия, лейкоцитоз, лейкопения. Лейкоз.
1
2

10
Қан айналысының патофизиологиясы.
1
2

11
Тыныс алу патофизиологиясы.
1
2

12
Ас қорыту патофизиологиясы
1
2

13
Бауыр және бұйрек патофизиологиясы.
1
2

14
Ішкі секрециялық бездерінің патофизиологиясы
1
2

15
Жұйке жұйесінің патофизиологиясы.
1
2

Барлығы
15
30

3 ПӘНДІ ОҚУ ЖӨНІНДЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Сабаққа дайындалуда алдын ала ұсынылған әдебиеттермен, әдістемелік нұсқаулармен таныс болу керек. Сабақтың мазмұнына, мақсатына, негізгі сұрақтарына назар аударыңыз. Оқу кезінде бағдарламада берілген барлық сұрақтар бойынша жұмыс дәптеріне конспект жасалуы керек. Зертханалық сабақтарда берілген тапсырманы талдау диалог түрінде өтеді. Зертханалық сабақ екі критерий бойынша бағаланады: сабаққа қатысу және тақырыпты талдаудағы белсенділік көрсету Күнделікті үйге берілген тапсырманы тиянақты орындау, сабақ кезінде тақырыпты талдауға белсене араласу - сіздің емтиханды жақсы тапсыруыңыздың кепілі екендігін ұмытпаңыз!

4 КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ

Аудиториялық СОӨЖ сабақ кезінде аудиториялық бақылау жұмысы ретінде өтеді. Қолдарыңыздағы СОӨЖ жоспары бойынша істелінген жұмыстар дәптерде болуы тиіс. Ағымдағы семестрде 15 АБЖ. Әрбір АБЖ төрт балдық жүйе бойынша есептелінеді. Аудиториядан тыс СОӨЖ-ді студент сабақтан бос уақытында дәріске дайындалып жеке дәптерге жазып және дәріс кезінде сұрақтарды талқылауға қатысып тиісті бағасын алады.
СӨЖ жеке дәптер арнау керек. Жоспарда көрсетілген тақырыптардың сұрақтарына, ұсынылған әдебиеттерді пайдалана отырып, нақты жауап жазу керек. Ағымдағы семестрде 15 СӨЖ.

5 КУРСТЫҢ САЯСАТЫ

Сабаққа қатысу: Дәріске, лабораториялық сабақтарға міндетті түрде қатысу керек.Сабаққа қатыспаған жағдайда, студент бүкіл оқымаған материал бойынша жауапты.
Тәртіп:сабақ кезінде пәннің жүйелік бұзылуы үшін аудиториядан қуылады не қанағаттандырлық емес бағамен бүкіл курс үшін бағаланады.
Бақылау тапсырмалары(СӨЖ):олар орындалуы тиіс және көрсетілген мерзімде тапсырылуы тиіс.Кешігіп орындалған жұмыстар автоматты түрде төмен бағаланады.
Рубежді аттестация: рубеж аттестациясының қорытындысы дәріске және лабораториялық сабақтарға (ПЗ) қатысу, дәріске және лабораториялық сабақтарға дайындалу(ДЗ),аудиториялы бақылау жұмыстарды орындау (АБЖ),студенттің өздік жұмысын көрсетілген мерзімде орындау (СӨЖ),өздік жұмыс графигін орындау (ӨЖГ).
Көшіріп алу және плагиат:кез-келген көшіріп алған не плагиат ( басқа стуленттердің дайын жұмыстары мен тапсырмаларын көшіріп алу , қолдану) үшін аудиториядан қуылады және қанағаттандырлық емес бағасымен бағаланады.
Ұялы телефондар:Сабақ үстінде өшіру.
Емтихан: емтихан оған жіберілген барлық студенттерге билет жүйесі негізінде (тестілеу) жүргізіледі.

5 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ САЯСАТЫ

Мал патологиясы пәні бойынша баллдардың бөлінуі

2 кесте

Апта
Бақылау түрі
Барлық балл
Ескертулер

1 аптадан 7 апта аралығында аулиториялық сабаққа қатысу
30

1
Патофизиологияның мазмұны мен міндеті.
40

2
Ауру туралы жалпы ілім
40

3
Жалпы этиология, патогенез, зиянды факторлардың организмге әсері.
50

4
Реактивтілік және оның патологиядағы маңызы. Стресс, иммунопатология, аллергия.
50

5
Перифериялық қан айналысының патофизиологиясы. Домбығу.
40

6
Қабыну. Қабынудың этиологиясы, патогенезі, жіктелуі.
50

7
Аралық бақылау-1
300

8
Қан патофизиологиясы.Анемия, лейкоцитоз, лейкопения. Лейкоз.
35

9
Қан айналысының патофизиологиясы.
35

10
Тыныс алу патофизиологиясы.
40

11
Ас қорыту патофизиологиясы
40

12
Бауыр және бұйрек патофизиологиясы.
40

13
Ішкі секрециялық бездерінің патофизиологиясы
30

14
Жұйке жұйесінің патофизиологиясы.
30

15
Коллоквиум
50

8 аптадан 15 апта аралығында қорытынды балл жиыны
300

Емтихан баллы
400

Академиялық кезенінің балл жиыны
1000



7 ӘДЕБИЕТТЕР

7.1. Негізгі әдебиеттер;

7.1.1 Кожабеков З.К., Отенов А.М. Малдың патологиялық физилогиясы.
Оқулық, Алматы. Ана тілі, 1992ж. 285б.
7.1.2 Қожабеков З.К. Мал аурулары. Алматы, Қайнар,1989ж. 384 б.
7.1.3 Патологическая физиология сельско-хозяйственных животных.
С.И.Лютинский . М., 2002.-496с
7.1.4 Практикум по патологической физиологии сх животных.
С.И.Лютинский и В.С.Степин
7.1.5 Жаров А.В., Налетов Н.А., Стрельников А.П. и др. Вскрытие и
патологоанатомическая диагностика болезней сх животных.
М., Колос,1982.
7.1.6 Жаров А.В. Патологическая анатомия сх животных М.,2001 .
7.1.7 Жаров А.В. Судебная ветеринарная медицина М.,2001.
7.1.8 Қаракөбенов Н.Н. Соттық медициналық сараптама. Алматы 1998ж.
7.1.9 Кокуричев П.И. , Добин М.А. Основый судебно –ветеринарной
экспертизы. М.Колос 1977.
7.1.10 Подред.акад.В.П.Шишкова и Н.А.Налетова. Патологическая анатомия сх животных. М.,Колос 1980.
7.1.11Шишков В.П., Жаров А.В. Практикум по патологической анатомии Сх животных. М., Агропромиздат, 1989.
7.1.12 Уголовно – процессуалный кодекс законов РК.
7.1.13 Ығылманұлы . Малдың жалпы патологиялық анатомиясы.
Алматы, Агроуниверситет 1997.
7.1.14 Жумабеков Х.С. Патологоанатомическая диагностика инвазионных
болезней домашных животных и птиц. Алматы, 2001 .

7.2. Қосымша әдебиеттер;
7.2.1 Керимбаев Е.Б. Физиология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме
сөздігі. Алматы. 1991 жыл.



Ұқсас жұмыстар

Жүректің гипертрофиясы
Қан тамырлар патологиясы
Ас қорыту және зәр шығару жүйелерінің патологиясы
Күйіктер және алғашқы ветеринариялық көмек туралы мәлімет
Бауырдың түйіршікті дистрофиясы
Ас қорытужүйесі мен зәр шығару жүйесінің патологиясы
Сиырдың жатырының субинволюциясын анықтау әдістері
Электр және сәуле жарақаттары кезіндегі алғашқы ветеринариялық көмек жайлы мәлімет
Жасушалар мен тіндердің патологиясы Несеп жолындағы тас ауруының себебі, потогенезі туралы ақпарат
Шудың түспей қалуының себебі
Тасымалдау шаруашылығын ұйымдастыру
ДОМАЛАҚ АНА
ПАСКАЛЬ - Программалау стилі, деректерді енгізу және шығару
Қазақстан Республикасындағы ақша реформалары және оның ерекшелiктерi
ТМД елдерiндегi ақша реформалары
Қазақстанның ұлттық экологиялық проблемалары
Мәтін және онымен жұмыстың бағдарламалық талаптарын орындаудың негізгі жолы – тілдік талдау
1922—1924 жж. Ақша реформалары
Қазақ радиодағы әлеуметтік экономикалық бағдарламалардың қисындары
Паскаль программалау тілі