Дауыссыз дыбыстар
1 А
Тілдің дыбыс жүйесін зерттейтін тіл білімінің бір саласы
А) Фонетика
В) Лексика
С) Морфология
Д) Синтаксис
Е) Фонема
2 С
Фонетиканы дыбыс жүйесі деп атаған қазақ тіл білімінің атасы
А) А. Құнанбаев
В) Ы.Алтынсарин
С) А.Байтұрсынұлы
Д) С.Кеңесбаев
Е) Ш.Құдайбердиев
3 В
Зерттеу мақсатына қарай фонетика нешеге бөлінеді?
А) 5
В) 4
С) 6
Д) 2
Е) 3
4 Д
1954 жылы шыққан Қазіргі қазақ тілі еңбегінің авторы:
А) А. Құнанбаев
В) Ы.Алтынсарин
С) А.Байтұрсынұлы
Д) С.Кеңесбаев
Е) Ш.Құдайбердиев
5 В
Тілдің өмір сүріп тұрған дәуіріндегі дыбыстық жүйесін қарастыратын фонетика түрі
А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
6 С
Тілдің дыбыстық жүйесін тарихи тұрғыдан зерттейтін фонетика түрі
А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
7 А
Туыс тілдердің дыбыс жүйесін салыстары зерттеп, олардың ұқсақтықтары мен айырым белгілерін айқындайтын фонетика түрі А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
8 Д
Туыстығы жоқ, құрылымы әр басқа тілдердің дыбыстық жүйесін салыстыра зерттейтін фонетика түрі
А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
9 А
Қазақ сөздерін алғаш орыс графикасымен жазған миссионер
А) Н.И.Ильминский
В) А.С.Пушкин
С) Ф. Достаевский
Д) Тянь-Шаньский
Е) А.Чехов
10 В
Жасалым фонетикасына жатады
А) Жаңғыртқы жүйе, айтылым күші
В) Жасалу орны, жасалу тәсілі, дауыс қатысы
С) Түйсінім түрі, естілім қарқыны
Д) Әуез жүйесі, жасалым белгісі, айтылым белгісі, естілім белгісі
Е) Жаңғыртқы жүйе, жасалым белгісі
11 А
Айтылым фонетикаға жатады
А) Жаңғыртқы жүйе, айтылым күші
В) Жасалу орны, жасалу тәсілі, дауыс қатысы
С) Түйсінім түрі, естілім қарқыны
Д) Әуез жүйесі, жасалым белгісі, айтылым белгісі, естілім белгісі
Е) Жаңғыртқы жүйе, жасалым белгісі
12 С
Естілім фонетикаға жатады
А) Жаңғыртқы жүйе, айтылым күші
В) Жасалу орны, жасалу тәсілі, дауыс қатысы
С) Түйсінім түрі, естілім қарқыны
Д) Әуез жүйесі, жасалым белгісі, айтылым белгісі, естілім белгісі
Е) Жаңғыртқы жүйе, жасалым белгісі
13 Д
Үндесім фонетикаға жатады
А) Жаңғыртқы жүйе, айтылым күші
В) Жасалу орны, жасалу тәсілі, дауыс қатысы
С) Түйсінім түрі, естілім қарқыны
Д) Әуез жүйесі, жасалым белгісі, айтылым белгісі, естілім белгісі
Е) Жаңғыртқы жүйе, жасалым белгісі
14 А
1912 жылы шыққан Ахмет Байтұрсынұлының Жазу тәртібі мақаласы қай журналда жарияланды?
А) Айқап
В) Қазақ
С) Дала
Д) Қазақ тілі
Е) Қазақстан
15 С
1912 жылы шыққан Ахмет Байтұрсынұлының Жазу тәртібі мақаласында қазақ тілінде қанша дыбыс бар делінген? А) 36
В) 42
С) 24
Д) 26
Е) 34
16 Е
Дауысты дыбыстың ережесі:
А) Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуы
В) Дыбыстау мүшелері арқылы айтылып естілетін тілдік құбылыс
С) Дыбысты таңбалау үшін алынатын таңба
Д) Тілдің ұшы тартылып,үсті дөңестенуі арқылы жасалуы
Е) Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырамай шығуы
17 Д
Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай қалай бөлінеді?
А) Жақты-жақсыз
В) Ашық-қысаң
С) Еріндік-езулік
Д) Жуан-жіңішке
Е) Тұйық-бітеу
18 С
Қай дыбыс жуан әрі еріндік дыбыс?
А) Ы
В) Ө
С) Ұ
Д) Ү
Е) А
19 Е
Қате жазылған сөзді табыңыз
А) әнші
В) ләззат
С) жаннат
Д) сый
Е) ақыю
20 С
Бірыңғай қысаң дауыстыларды тап
А) а,э,е,о
В) о,ө,ұ,ү
С) ы.і,и,у
Д) б,в,г,ғ
Е) п,т,с,к
21 С
Қай дауыссыз дыбыс қазақтың төл сөздерінде ғана қолданылады
А) ч
В) щ
С) қ
Д) в
Е) ц
22 А
Дауыссыз дыбыстың ережесі: А) Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуы
В) Дыбыстау мүшелері арқылы айтылып естілетін тілдік құбылыс
С) Дыбысты таңбалау үшін алынатын таңба
Д) Тілдің ұшы тартылып,үсті дөңестенуі арқылы жасалуы
Е) Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырамай шығуы
23 С
Дауыссыздар салдыр мен үннің қатысына қарай нешеге бөлінеді?
А) 5
В) 2
С) 3
Д) 9
Е) 6
24 Д
Қазақ тіліндегі дауыссыз дыбыстың саны қанша?
А) 12
В) 23
С) 21
Д) 25
Е) 20
25 Д
Салдырдан жасалған дауыссыз дыбыс түрін табыңыз
А) ашық
В) ұяң
С) бітеу
Д) қатаң
Е) үнді
26 В
Белгілі бір тілдің даму тарихының әртүрлі дәуірлерінде оның дыбыстық құрамының өзгеруін және өзгерудің себептерін зерттеп айқындауды мақсат ететін фонетиканың түрі:
А) Салғастырмалы фонетика
В) Тарихи фонетика
С) Сипаттамалы фонетика
Д) Жалпы фонетика
Е) Жеке фонетика
27 А
Тіл, тілдегі дыбыстық ерекшеліктер мен заңдылықтарды, тілдің дыбыстық жүйесін зерттейтін тіл білімінің бір саласы:
А) Фонетика
В) Лексика
С) Морфология
Д) Синтаксис
Е) Лексикология
28 Е
Белгілі бір тілдің дыбыстық құрамын, ондағы дыбыс заңдарын зерттейтін фонетиканың түрі:
А) Жалпы фонетика
В) Салыстырмалы фонетика
С) Салғастырмалы фонетика
Д) Сипаттамалы фонетика
Е) Жеке фонетика
29 С
Дауыстыларға тән акустикалық ерекшелік:
А) Иектің төмен түсуі
В) Жақтың кең ашылуы
С) Музыкальды тонның болуы
Д) Жақтың болар-болмас ашылуы
Е) Еріннің сүйірленуі
30 Д
Бір секунд ішіндегі дірілдің мөлшеріне байланысты болатын дыбыстың физикалық қасиетін көрсет:
А) Дыбыс күші
В) Дыбыс созылыңқылығы
С) Дыбыс әуені
Д) Дыбыс ырғағы
Е) Барлығы дұрыс
31 Е
Дыбыстау мүшелерінің жиынтығы қалай аталады?
А) Обертон
В) Әуен(тембр)
С) Парциалды тон
Д) Дыбыс әуені
Е) Сөйлеу аппараты
32 С
Резонаторлық қызмет атқаратын тамақ,ауыз қуыстарында пайда болатын тон:
А) Тіл дыбысындағы тон
В) Парциалды тон
С) Көмекші тон
Д) Обертон
Е) Дұрыс жауап жоқ
33 А
Дірілдің санымен қоса дыбыстың созылу уақытына (ұзақ немесе қысқа) байланысты болатын дыбыс түрін көрсет:
А) Дыбыс созылыңқылығы
В) Дыбыс әуені
С) Дыбыс күші
Д) Дыбыс ырғағы
Е) Дыбыс қалпы
34 В
Дауыс шымылдығының дірілінен пайда болатын тонды көрсет:
А) Көмекші тон
В) Тіл дыбысындағы тон
С) Парциалды тон
Д) Обертон
Е) Дыбыстық тон
35 Д
Дыбыстарды айтуда ... ... айрықша қызмет атқарады:
А) Тамақ-ауыз-мұрын қуысы
В) Өкпе-тамақ
С) Кішкентай тіл,тіс,ерін
Д) Дауыс шымылдығы мен тіл
Е) Сөйлеу аппараты
36 А
Жақтың кең ашылып, иектің төмен түсуінен жасалатын дауысты дыбыстар түрін тап:
А) Ашық дауыстылар
В) Еріндік дауыстылар
С) Қысаң дауыстылар
Д) Езулік дауыстылар
Е) Барлығының жасалуы бірдей
37 С
Дыбыс толқынын тудыратын жіне дірілдің қозғалысы күрделі болатын дыбыс түрі:
А) Дыбыс күші
В) Дыбыс созылыңқылығы
С) Дыбыс әуені
Д) Дыбыс қалпы
Е) Дыбыс ырғағы
38 Е
Жалпы тіл білімінің бір саласы ретінде адамның сөйлеу аппаратының дыбыстық мүмкіндігін айқындайтын, тіл дыбыстары классификациясының принциптерін белгілейтін фонетика:
А) Тарихи фонетикалық
Б) Салғастырмалы фонетика
С) Салыстырмалы фонетика
Д) Жеке фонетика
Е) Жалпы фонетика
39 В
Дауыс шымылдығы жиырылып, қысылмай және дауыстың қатысы болмай жасалатын дауыссыз дыбысы көрсет:
А) Шұғыл
В) Қатаң
С) Ызың
Д) Көмей
Е) Ұяң
40 Д
Тіл-тілде ызың дауыссыздар мен шұғыл дауыссыздардың ерекшеліктерін бірдей қамтитын дауыссыз дыбыстарды тап:
А) Фрикатиф
В) Эксплозив
С) Ұяң
Д) Аффрикат
Е) Қатаң
41 А
Дауыс шымылдығы үн шығарарлық қалыпта болып, яғни дауыстың қатысуымен жасалатын дауыссыздар:
А) Ұяң
В) Қатаң
С) Аффрикат
Д) Фрикатив
Е) Ызың
42 В
Тілдің дыбыстық жүйесін өзі өмір сүріп тұрған уақыт тұрғысынан қарастыратын фонетика:
А) Салғастырмалы фонетика
В) Сипаттамалы фонетика
С) Тарихи фонетика
Д) Жалпы фонетика
Е) Жеке фонетика
43 Е
Тілдің дыбыстық жүйесін туыс тілдердің дыбыстық жүйесімен салыстыра зерттеп, олардың айырмашылығы мен ұқсастығын қарастыратын фонетика түрі:
А) Жалпы фонетика
В) Сипаттамалы фонетика
С) Салғастырмалы фонетика
Д) Жеке фонетика
Е) Салыстырмалы фонетика
44 Д
Тілдің дыбыстық жүйесінің туыстығы жоқ, құрылымы әртүрлі басқа да тілдермен салыстыра зерттейтін фонетика түрі:
А) Жалпы фонетика
В) Салыстырмалы фонетика
С) Тарихи фонетика
Д) Салғастырмалы фонетика
Е) Жеке фонетика
45 С
Тілдің даму тарихының әртүрлі дәуірлерінде оның дыбыстық құрамының өзгеруін және өзгерудің себептерін зерттеп айқындауды мақсат еткен ғалым:
А) Мырзабеков
В) Жүнісбеков
С) Томанов
Д) Аханов
Е) Хасенов
46 А
Дыбыстарды дұрыс айту:
А) Орфоэпия
В) Орфография
С) Сингармонизм
Д) Синтаксис
Е) Фонетика
47 Д
Сөз ішіндегі дауыстылардың бір-бірімен үндесуі
А) Орфоэпия
В) Орфография
С) Фонетика
Д) Сингармонизм
Е) Синтаксис
48 Е
Фонеманы зерттейтін тіл білімінің
А) Семасиология
В) Лексикология
С) Фонема
Д) Фонетика
Е) Фонология
49 В
Сөздің дыбыстық бірлігі
А) Идеома
В) Фонема
С) Фонология
Д) Полисемия
Е) Морфема
50 А
Сөздің мағынасына қатысы жоқ терминді тап
А) Фонема
В) Лексика
С) Полисемия
Д) Тура мағына
Е) Ауыспалы мағына
51 Е
Дауыссыз дыбыстар түрін анықтаңыз.
Р, л, й, м, н, ң, у.
А) Қатаң дауыссыз ыбыстар.
В) Ұяң дауыссыз дыбыстар.
С) Жуан дыбыстар.
D) Жіңішке дыбыстар.
Е) Үнді дауыссыз дыбыстар.
52 А
Сөз соңы үнді дауыссыз дыбысқа аяқталса жалғанатын қосымша қандай дыбыстан болу керектігін көрсетіңіз.
А) Үнді немесе ұяң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
В) Қатаң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
С) Тек үнді дауыссыздан болуы керек.
D) Тек ұяң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
Е) Қатаң немесе ұяң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
53 Д
Көп нүктенің орнына қойылатын ұяң дауыссыз дыбыстарды белгілеңіз.
Ба...а, ...аз, ...ерек.
А) Б, з, в.
В) Д, г, з.
С) Д, ғ, в.
D) Ғ, ж, з.
Е) Ж, ғ, д.
54 Д
Буын түрін анықтаңыз.
Ат, ас, ақ, от
А) Ашық буын.
В) Бітеу буын.
С) Бітеу және тұйық буын.
D) Тұйық буын.
Е) Ашық және тұйық буын.
55 С
Қазақ тіліне тән жіңішке дауысты дыбыстарды белгілеңіз.
А) И, у
В) Я, ю, ұ.
С) Ү, і, ө, ә
D) Ә, и, ю, э.
Е) У, ю, я, и.
56 А
Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай қалай бөлінетінін көрсетіңіз.
А) Жуан, жіңішке.
В) Еріндік, езулік.
С) Ашық, қысаң.
D) Қатаң, ұяң.
Е) Үнді, жуан.
57 В
Әріп дегеніміз не?
А) Әріп-дыбыстардың бір-біріне ықпалы.
В) Әріп-дыбыстың таңбасы.
С) Әріп-механикалық дыбыс көрсеткіші
Д) Әріп-сөйлемде қойылатын тыныс белгісі
Е) Әріп-барлық дыбыс таңбаларының жиынтығы.
58 С
У әрпі қай қатарда жіңішке дауысты болып тұрғанын көрсетіңіз?
А) тауық,туылған
В) зуылдау,аһылау
С) кіру,түзу
Д) қуыс,жуан
Е) қу,бу
59 С
Денталь дауыссыздарын көрсетіңіз.
А) ч, ш, р, ж
В) б, п, м
С) т, д, с, з, н, л
Д) к, г, х, л
Е) в, ф, ғ, н, л
60 Е
Дифтонг дыбыстарды көрсетіңіз?
А) а,о,ы.
В) ү,ұ,у
С) ы,и,й
Д) ъ,ь,й
Е )я,ю,ё
61 С
Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?
А) 36
В) 35
С) 37
Д) 38
Е) 25
62 Е
Қазақ тіліне тән дыбыстар жасалған қатарды табыңыз.
А) ұ,ү,у.
В) ғ,қ,щ
С) ф,х,һ
Д) ы,і,и
Е) ө,і,ү
63 А
Жұп болып келетін қатаң,ұяң дауыссыздарды табыңыз?
А) п-б
В) д-т
С) қ-к
Д) ф-в
Е) х-һ
64 А
Буын талғайтын дыбыстарды атаңыз.
А) о, ө, ұ, ү, ә
В) э-е
С) қ-к
Д) ф-в
Е) х-һ
65 В
Дыбыс және әріп санында айырмашыцлық бар сөзді табыңыз?
А) орман
В) бояушы
С) кемеңгер
Д) ерекшелік
Е) қарауыл
66 Е
Қате сөзді табыңыз?
А) хайуанат
В) диана
С) сыйымды
Д) тыйылу
Е) қыйылысу
67 А
Сөз басында келмейтін әріптер.
А) ң, һ
В) ң, і
С) ә, і
Д) ц, щ
Е) ғ, ө
68 А
Қазақтың төл сөздерінің соңында келмейтін дыбыстар.
А) б, в, г, ғ, д
В) ң, і, ж, з
С) ф, в, ч, ц, щ
Д) л, м, н, ғ, д
Е) ғ, ө, с, т
69 А
Дұрыс сөзді табыңыз?
А) байыды
В) естійді
С) тоқыйды
Д) іріиді
Е) ысыйды
70 Е
Сөз ішіндегі дауыстылардың қысаңданып көмескіленуі қалай аталады:
A) Элизия.
B) Фонетикалық вариант.
C) Фонетикалық вариация.
D) Сингармонизм.
E) Редукция.
71 E
Фонетикалық элизияға ұшырайтын сөзді табыңыз:
A) Батыр жігіт.
B) Қалың орман.
C) Ұсақ жәндік.
D) Кезектес салалас.
E) Жүруші едік.
72 C
Тіл дыбыстары дегеніміз не:
A) Табиғаттағы құлаққа естілетін үнді дыбыс дейміз.
B) Бір зат пен екінші заттың соқтығысуынан пайда болған физикалық құбылыстар.
C) Адамның дыбыстау мүшелерінің қызметі арқылы шығатын, бір-бірінен сапалық жағынан ажыратылған, әлеуметтік мәні бар дыбыстар.
D) Сөйлеудің қағаз бетіне түскен бейнесі.
E) Белгілі бір сөзді белгілеу үшін алынған таңбалар дыбыс делінеді.
73 B
Буынның анықтамасын көрсетіңіз:
A) Буын – өкпеден шыққан ауаның леппен айтылуы.
B) Буын – фонациялық ауаның кілт үзілуінен пайда болған жеке дыбыс немесе дыбыстар тобы.
C) Буын – лексикалық немесе грамматикалық мағынасы бар сөз бөлшектері.
D) Буын – сөздің белгілі бір мағыналы бөлшегі.
E) Буын – сөздердің белгілі бір морфологиялық жікке бөлінуі.
74 E
Екпіннің анықтамасын табыңыз:
A) Екпін – сөз ішіндегі буындар мен дыбыстардың бірыңғай, біркелкі айтылуы.
B) Екпін – ауаның экспирациялық қарқынымен күшейтіліп айтылатын сөз тізбектері.
C) Екпін – сөздер мен сөз тіркестерінің бірнеше жікке бөлініп айтылуы.
D) Екпін – сөз бен сөзді форма жағынан ажырататын фонетикалық бірлік.
E) Екпін – сөз ішіндегі бір буынның басқаларға қарағанда айқынырақ ажыратылып, көтеріңкі айтылуы.
75. C
Көңіл-күй екпіні деген не:
A) Көңіл-күй екпіні деп дауыс ырғағымен байланысты екпінді айтамыз.
B) Көңіл-күй екпіні деп сөз тіркесі немесе сөз шумағы бір ғана екпінге ие болуын айтамыз.
C) Көңіл-күй екпіні деп сөйлеушінің көтеріңкі көңіл-күйін, абыржыған ішкі сезімін тыңдаушыға созылыңқы дыбыстар арқылы жеткізу тәсілін айтамыз.
D) Түбірдің соңғы буынына түсетін екпінді көңіл-күй екпіні дейді.
E) Көңіл-күй екпіні деп көп буынды, ешқандай екпін түспейтін сөздерді айтады.
76 B
Екпіннің жылжымалы болуы қай тілге тән:
A) Агглютинативті.
B) Орыс тілі.
C) Түркі тілдері.
D) Француз тілі.
E) Қазақ тілі.
77 A
Тіл-тілде екпін мынадай болып келеді:
A) Тоникалық, лебізді, сандық.
B) Көңіл-күй, логикалық, сандық.
C) Эмфазалық, тоникалық, лебізді.
D) Фразалық, логикалық, тоникалық.
E) Тоникалық, лебізді, фразалық.
78 C
Интонация деген не:
A) Сөйлеу мен ойлауды құрайтын синтаксистік бірлік.
B) Сөз ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы.
C) Сөйлеуші ойының қандай мағынада жұмсалғанын көрсететін құбылмалы дауыс ырғағы.
D) Сөйлеу толқынына түскен жеке дыбыстардың тізбегі.
E) Фонациялық ауаның қарқынымен пайда болған буын жігі.
79 Д
Сөйлемде синтаксистік білдіруші және сөйлемге эмоционалды-экспрессивті реңк беруші құралдың бірі:
A) Фраза.
B) Ырғақ.
C) Темп.
D) Интонация.
E) Синтагма.
80 С
Сингармонизм заңы дегеніміз не:
A) Дыбыстардың өзара тіркесуінде қалыптасқан заңдылық.
B) Түбір мен қосымшаның арасында дауыссыз дыбыстардың үндестігі.
C) Морфемалардың бірыңғай жуан не жіңішке буынды болып және олардың аралығында қатар келген дыбыстардың біріне-бірі акустика-артикуляциялық жақтан бейімделіп, үйлесіп тұруы.
D) Алдыңғы дыбыстың өзінен кейінгі дыбысты игеруі.
E) Тіліміздегі дауысты және дауыссыз дыбыстардың өзіндік ерекшеліктерін білдіретін заңдылық.
81 Д
Дыбыстардың бір-біріне етер ықпалы мынадай түрде болады:
A) Ілгерінді және кейінді.
B) Ілгерінді және тоғыспалы.
C) Кейінді және тоғыспалы.
D) Дауыс (салдыр) қатысына қарай және айтылу орнына (артикуляциясына) қарай.
E) Жуан және жіңішкелігіне қарай.
82 Е
Сөз ішіндегі дауыстылардың қысаңданып көмескіленуі қалай аталады:
A) Элизия.
B) Фонетикалық вариант.
C) Фонетикалық вариация.
D) Сингармонизм.
E) Редукция.
83 А
Ерін үндестігі бар сөзді көрсетіңіз:
A) Түркістан.
B) Тәжікстан.
C) Қырғызстан.
D) Қазақстан.
E) Татарстан.
84 В
Фонема туралы ілім қалай аталады:
A) Фонетика.
B) Фонология.
C) Лексикология.
D) Ассимиляция.
E) Диссимиляция.
85 Е
Фонема деген не:
A) Дыбыстардың таңбалануы.
B) Сөйлеу дыбыстарының естілуі.
C) Тілдің ішкі дыбыстық жүйесі.
D) Тілдік қатынастардың ауызша және жазбаша түрі фонема делінеді.
E) Сөз мағынасы мен сөз тұлғасын ажырататын ең кішкене дыбыстық бірлік.
86 В
Бір сөздің түрліше дыбысталуы қалай аталады:
A) Элизия.
B) Фонетикалық вариант.
C) Фонетикалық вариация.
D) Сингармонизм.
E) Редукция.
87 В
Тілдегі фонемалардың қызметі:
A) Коммуникативті.
B) Дейктивті.
C) Номинативті.
D) Сигнификативті.
E) Эмотивті.
88 В
Тілдегі фонемалардың қызметі:
A) Коммуникативті.
B) Дейктивті.
С) Номинативті
Д) Сигнификативті.
E) Эмотивті.
89 С
Сингармонизм заңы дегеніміз не:
A) Дыбыстардың өзара тіркесуінде қалыптасқан заңдылық.
B) Түбір мен қосымшаның арасында дауыссыз дыбыстардың үндестігі.
C) Морфемалардың бірыңғай жуан не жіңішке буынды болып және олардың аралығында қатар келген дыбыстардың біріне-бірі акустика-артикуляциялық жақтан бейімделіп, үйлесіп тұруы.
D) Алдыңғы дыбыстың өзінен кейінгі дыбысты игеруі.
E) Тіліміздегі дауысты және дауыссыз дыбыстардың өзіндік ерекшеліктерін білдіретін заңдылық.
90 В
Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай қалай бөлінеді?
А) жақты-жақсыз
В) ашық-қысаң
С) еріндік-езулік
Д) жуан-жіңішке
Е) тұйық-бітеу
91 С
Қай дыбыс жуан әрі еріндік дыбыс?
А) Ы
В) Ө
С) Ұ
Д) Ү
Е) А
92 Е
Қате жазылған сөзді табыңыз
А) әнші
В) ләззат
С) жаннат
Д) сый
Е) сыйыр
93 В
Белгілі бір тілдің даму тарихының әртүрлі дәуірлерінде оның дыбыстық құрамының өзгеруін және өзгерудің себептерін зерттеп айқындауды мақсат ететін фонетиканың түрі:
А) Салғастырмалы фонетика
В) Тарихи фонетика
С) Сипаттамалы фонетика
Д) Жалпы фонетика
Е) Жеке фонетика
94 А
Тіл, тілдегі дыбыстық ерекшеліктер мен заңдылықтарды, тілдің дыбыстық жүйесін зерттейтін тіл білімінің бір саласы:
А) Фонетика
В) Лексика
С) Морфология
Д) Синтаксис
Е) Лексикология
95 Е
Белгілі бір тілдің дыбыстық құрамын, ондағы дыбыс заңдарын зерттейтін фонетиканың түрі:
А) Жалпы фонетика
В) Салыстырмалы фонетика
С) Салғастырмалы фонетика
Д) Сипаттамалы фонетика
Е) Жеке фонетика
96 С
Дауыстыларға тән акустикалық ерекшелік:
А) Иектің төмен түсуі
В) Жақтың кең ашылуы
С) Музыкальды тонның болуы
Д) Жақтың болар-болмас ашылуы
Е) Еріннің сүйірленуі
97 С
Дыбыс толқынын тудыратын жіне дірілдің қозғалысы күрделі болатын дыбыс түрі:
А) Дыбыс күші
В) Дыбыс созылыңқылығы
С) Дыбыс әуені
Д) Дыбыс қалпы
Е) Дыбыс ырғағы
98 Е
Жалпы тіл білімінің бір саласы ретінде адамның сөйлеу аппаратының дыбыстық мүмкіндігін айқындайтын, тіл дыбыстары классификациясының принциптерін белгілейтін фонетика:
А) Тарихи фонетикалық
Б) Салғастырмалы фонетика
С) Салыстырмалы фонетика
Д) Жеке фонетика
Е) Жалпы фонетика
99 В
Дауыс шымылдығы жиырылып, қысылмай және дауыстың қатысы болмай жасалатын дауыссыз дыбысты көрсет:
А) Шұғыл
В) Қатаң
С) Ызың
Д) Көмей
Е) Ұяң
100 Д
Тіл-тілде ызың дауыссыздар мен шұғыл дауыссыздардың ерекшеліктерін бірдей қамтитын дауыссыз дыбыстарды тап:
А) Фрикатиф
В) Эксплозив
С) Ұяң
Д) Аффрикат
Е) Қатаң
101 А
Тілдің дыбыс жүйесін зерттейтін тіл білімінің бір саласы
А) Фонетика
В) Лексика
С) Морфология
Д) Синтаксис
Е) Фонема
102 С
Фонетиканы дыбыс жүйесі деп атаған қазақ тіл білімінің атасы
А) А. Құнанбаев
В) Ы.Алтынсарин
С) А.Байтұрсынұлы
Д) С.Кеңесбаев
Е) Ш.Құдайбердиев
103 В
Зерттеу мақсатына қарай фонетика нешеге бөлінеді?
А) 5
В) 4
С) 6
Д) 2
Е) 3
104 Д
1954 жылы шыққан Қазіргі қазақ тілі еңбегінің авторы:
А) А. Құнанбаев
В) Ы.Алтынсарин
С)А.Байтұрсынұлы
Д) С.Кеңесбаев
Е) Ш.Құдайбердиев
105 В
Тілдің өмір сүріп тұрған дәуіріндегі дыбыстық жүйесін қарастыратын фонетика түрі
А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
106 С
Тілдің дыбыстық жүйесін тарихи тұрғыдан зерттейтін фонетика түрі
А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
107 А
Туыс тілдердің дыбыс жүйесін салыстары зерттеп, олардың ұқсақтықтары мен айырым белгілерін айқындайтын фонетика түрі А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
108 Д
Туыстығы жоқ, құрылымы әр басқа тілдердің дыбыстық жүйесін салыстыра зерттейтін фонетика түрі
А) Салыстырмалы
В) Сипаттамалы
С) Тарихи
Д) Салғастырмалы
Е) Дыбыстық
109 А
Қазақ сөздерін алғаш орыс графикасымен жазған миссионер
А) Н.И.Ильминский
В) А.С.Пушкин
С) Ф. Достаевский
Д) Тянь-Шаньский
Е) А.Чехов
110 В
Жасалым фонетикасына жатады
А) Жаңғыртқы жүйе, айтылым күші
В) Жасалу орны, жасалу тәсілі, дауыс қатысы
С) Түйсінім түрі, естілім қарқыны
Д) Әуез жүйесі, жасалым белгісі, айтылым белгісі, естілім белгісі
Е) Жаңғыртқы жүйе, жасалым белгісі
111 Е
Дифтонг дыбысытарды көрсетіңіз?
А) а,о,ы.
В) ү,ұ,у
С) ы,и,й
Д) ъ,ь,й
Е) я,ю,ё
112 С
Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?
А) 36
В) 35
С) 37
Д) 38
Е) 25
113 Е
Қазақ тіліне тән дыбыстар жасалған қатарды табыңыз.
А) ұ,ү,у.
В) ғ,қ,щ
С) ф,х,һ
Д) ы,і,и
Е) ө,і,ү
114 А
Жұп болып келетін қатаң,ұяң дауыссыздарды табыңыз?
А) п-б
В) д-т
С) қ-к
Д) ф-в
Е) х-һ
115 В
Буын талғайтын дыбыстарды атаңыз.
А) о, ө, ұ, ү, ә
В) э-е
С) қ-к
Д) ф-в
Е) х-һ
116 Е
Дыбыс және әріп санында айырмашылық бар сөзді табыңыз?
А) орман
В) бояушы
С) кемеңгер
Д) ерекшелік
Е) қарауыл
117 А
Қате сөзді табыңыз?
А) хайуанат
В) диана
С) сыйымды
Д) тыйылу
Е) қыйылысу
118. А
Сөз басында келмейтін әріптер.
А) ң, һ
В) ң, і
С) ә, і
Д) ц, щ
Е) ғ, ө
119 А
Дұрыс сөзді табыңыз?
А) байыды
В) естійді
С) тоқыйды
Д) іриді
Е) ысыйды
120 Е
Сөз ішіндегі дауыстылардың қысаңданып көмескіленуі қалай аталады:
A) Элизия.
B) Фонетикалық вариант.
C) Фонетикалық вариация.
D) Сингармонизм.
E) Редукция.
121 Д
Бір секунд ішіндегі дірілдің мөлшеріне байланысты болатын дыбыстың физикалық қасиетін көрсет:
А) Дыбыс күші
В) Дыбыс созылыңқылығы
С) Дыбыс әуені
Д) Дыбыс ырғағы
Е) Барлығы дұрыс
122 Е
Дыбыстау мүшелерінің иынтығы қалай аталады?
А) Обертон
В) Әуен(тембр)
С) Парциалды тон
Д) Дыбыс әуені
Е) Сөйлеу аппараты
123 С
Резонаторлық қызмет атқаратын тамақ,ауыз қуыстарында пайда болатын тон:
А) Тіл дыбысындағы тон
В) Парциалды тон
С) Көмекші тон
Д) Обертон
Е) Дұрыс жауап жоқ
124 А
Дірілдің санымен қоса дыбыстың созылу уақытына (ұзақ немесе қысқа) байланысты болатын дыбыс түрін көрсет:
А) Дыбыс созылыңқылығы
В) Дыбыс әуені
С) Дыбыс күші
Д) Дыбыс ырғағы
Е) Дыбыс қалпы
125 В
Дауыс шымылдығының дірілінен пайда болатын тонды көрсет:
А) Көмекші тон
В) Тіл дыбысындағы тон
С) Парциалды тон
Д) Обертон
Е) Дыбыстық тон
126 Д
Дыбыстарды айтуда ... ... айрықша қызмет атқарады:
А) Тамақ-ауыз-мұрын қуысы
В) Өкпе-тамақ
С) Кішкентай тіл,тіс,ерін
Д) Дауыс шымылдығы мен тіл
Е) Сөйлеу аппараты
127 А
Жақтың кең ашылып, иектің төмен түсуінен жасалатын дауысты дыбыстар түрін тап:
А) Ашық дауыстылар
В) Еріндік дауыстылар
С) Қысаң дауыстылар
Д) Езулік дауыстылар
Е) Барлығының жасалуы бірдей
128 С
Дыбыс толқынын тудыратын жіне дірілдің қозғалысы күрделі болатын дыбыс түрі:
А) Дыбыс күші
В) Дыбыс созылыңқылығы
С) Дыбыс әуені
Д) Дыбыс қалпы
Е) Дыбыс ырғағы
129 В
Тілдің дыбыстық жүйесін өзі өмір сүріп тұрған уақыт тұрғысынан қарастыратын фонетика:
А) Салғастырмалы фонетика
В) Сипаттамалы фонетика
С) Тарихи фонетика
Д) Жалпы фонетика
Е) Жеке фонетика
130 Е
Тілдің дыбыстық жүйесін туыс тілдердің дыбыстық жүйесімен салыстыра зерттеп, олардың айырмашылығы мен ұқсастығын қарастыратын фонетика түрі:
А) Жалпы фонетика
В) Сипаттамалы фонетика
С) Салғастырмалы фонетика
Д) Жеке фонетика
Е) Салыстырмалы фонетика
131 Д
Тілдің дыбыстық жүйесінің туыстығы жоқ, құрылымы әртүрлі басқа да тілдермен салыстыра зерттейтін фонетика түрі:
А) Жалпы фонетика
В) Салыстырмалы фонетика
С) Тарихи фонетика
Д) Салғастырмалы фонетика
Е) Жеке фонетика
132 С
Тілдің даму тарихының әртүрлі дәуірлерінде оның дыбыстық құрамының өзгеруін және өзгерудің себептерін зерттеп айқындауды мақсат еткен ғалым:
А) Мырзабеков
В) Жүнісбеков
С) Томанов
Д) Аханов
Е) Хасенов
133 А
Дыбыстарды дұрыс айту:
А) Орфоэпия
В) Орфография
С) Сингармонизм
Д) Синтаксис
Е) Фонетика
134 Д
Сөз ішіндегі дауыстылардың бір-бірімен үндесуі
А) Орфоэпия
В) Орфография
С) Фонетика
Д) Сингармонизм
Е) Синтаксис
135 Е
Фонеманы зерттейтін тіл білімінің
А) Семасиология
В) Лексикология
С) Фонема
Д) Фонетика
Е) Фонология
136 В
Сөздің дыбыстық бірлігі
А) Идеома
В) Фонема
С) Фонология
Д) Полисемия
Е) Морфема
137 А
Сөздің мағынасына қатысы жоқ терминді тап
А) Фонема
В) Лексика
С) Полисемия
Д) Тура мағына
Е) Ауыспалы мағына
138 Е
Дауыссыз дыбыстар түрін анықтаңыз.
Р, л, й, м, н, ң, у.
А) Қатаң дауыссыз ыбыстар.
В) Ұяң дауыссыз дыбыстар.
С) Жуан дыбыстар.
Д) Жіңішке дыбыстар
Е) Үнді дауыссыз дыбыстар.
139 А
Сөз соңы үнді дауыссыз дыбысқа аяқталса жалғанатын қосымша қандай дыбыстан болу керектігін көрсетіңіз.
А) Үнді немесе ұяң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
В) Қатаң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
С) Тек үнді дауыссыздан болуы керек.
Д) Тек ұяң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
Е) Қатаң немесе ұяң дауыссыз дыбыстан болуы керек.
140 Д
Буын түрін анықтаңыз.
Ат, ас, ақ, от
А) Ашық буын.
В) Бітеу буын.
С) Бітеу және тұйық буын
D) Тұйық буын.
Е) Ашық және тұйық буын.
141 D Тура мағыналы сөзді табыңыз.
А) Құлақ салды.
B) Құлақ етін жеді.
C) Баспасөз – қоғамның құлағы, тілі.
D) Құлағым ауырып жүр.
E) Ақпа құлаққа айтсаң, ағып кетеді.
142 C
Ауыспалы мағынада қолданылап тұрған сөзді табыңыз.
А) Күн сәулесі нұрын шашады.
B) Терезеден күн түсіп тұр.
C) Күнсіздерге күн болған.
D) Күнде-күнде осы жаттығуды қайталайды.
E) Күн ыстық екен.
143 B
Тура мағыналы сөзді табыңыз.
А) Бұл іс менің қолым екен.
B) Өз қолымен берді.
C) Әділ, Шалабайлар – байдың қол шоқпары.
D) Қолдың қысқалығынан бұл жолы да мардымды ештеңе бере алмады.
E) Көкеңе айтарсың, қолы ұзын адам емес пе?
144 A
Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.
А) Қолымен істегенді мойнымен көтереді де...
B) Бала-шағаға мойын-сойын да тамақ.
C) Аққудың мойнындай мойын көз алдынан кетер емес.
D) Компьютер алдында көп отырғандықтан, мойным қарысып қалыпты.
E) Күнде-күнде мойнына массаж жасатады.
145 B
Көп мағынаға ие болатын сөзді табыңыз.
Өзі бір жүзіктің көзінен өткендей пысық жігіт екен.
А) Жүзіктің.
B) Көзінен.
C) Өткендей.
D) Пысық.
E) Жігіт.
146 C
Көп мағыналы сөзді табыңыз.
Жақындаса, обаның басында жалпиған бір адам отыр.
А) Жақындаса.
B) Обаның.
C) Басында.
D) Жалпиған.
Е) Адам.
147 A
Құрамында бет сөзінің синонимі бар мақал-мәтелді табыңыз.
А) Еңбек - өмір ажары.
B) Жақсы ұл – елдің туы.
C) Айна - айна емес, халық- айна.
D) Көпке күл шашпа.
E) Мал сақтама, ар сақта.
148 D
Синоним болатын қатарды табыңыз.
А) Еріншек, сараң.
B) Ауыл-аймақ, ағайын.
C) Күйзелу, сүйсіну.
D) Келемеждеу, мазақтау.
E) Тоңу, шаршау.
149 B
Омоним болатын қатарды көрсетіңіз.
А) Жігер, күш.
B) Сыр, шық.
C) Терезе, есік.
D) Оқтау, тұтқа.
E) Түбір, түн.
150 C
Омоним сөзді көрсетіңіз.
А) Мектепті бітіруге бір жыл қалып еді.
B) Өзің кездескеннен өзгерген жоқ.
С) Мөңкенің үйі таң атқанша кісіден құр болмады.
D) Андрей тірліктен әлі үміт үзген жоқ.
E) Жүрегі анық бір жаманшылықты сезіп алқынып барады.
151 E
Антонимдері бар қатарды белгілеңіз.
А) Ар жазасы бар жазадан ауыр.
B) Малсыз болсаң да, арсыз болма.
C) Шеберден - олжа, шешеннен - сауға.
D) Еңбек – дәулет, бедел – сәулет.
E) Ағайын бір өліде, бір тіріде.
152 A
Антонимді бар қатарды белгілеңіз.
А) Өмірдің ащысы мен тұщысын қатар көріп келе жатқан бір бейбақ.
B) Қос жирен бастарын шұлғып, қайта-қайта пысқырынады.
С) Бүгін түн бойы ол баласын бауырына қысып жатты.
D) Бірақ миына сіңіп қалған дағдыдан әлі арыла алмай жүр.
E) Сөйтіп дар мен ар арпалысқа түсті.
153 B
Тұрақты тіркесті анықтаңыз.
А) Халық мұнша жиылады деген есте жоқ.
B) Ойын басталмай-ақ жұрт қымызға бас қойып жатыр.
C) Хорымыз жамырап жақсы шықпады.
D) Сауыққа өз әлімізше жақсы даярланғанбыз.
E) Әмірқан шығысымен шапалақ шартылдады.
154 E
Мақалды табыңыз.
А) Бұл жолы Әмірқан басқа әнге салды.
B) Түркістан – ер түріктің бесігі ғой.
C) Өңім екенін, түсім екенін білмедім.
D) Ғылым таппай мақтанба.
E) Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей.
155 B
Тұрақты тіркесті анықтаңыз.
А) Немересі алдындағы асын тауысып ішті.
B) Таяуда әкемізге ас береміз.
C) Ас дайындау – сенің міндетің.
D) Ас алдында жеңіл сусын пайдалы.
E) Бұл дәмханада ыстық ас берілмейді екен.
156 D
Диалект сөзді табыңыз.
А) Қуырдақ.
B) Қамыр.
С) Табақ.
D) Кәсе.
E) Қазан.
157 B
Кәсіби сөзді табыңыз.
А) Жапырақ, гүлдесте.
B) Қоза, терімші.
C) Өсімдік, жеміс-жидек.
D) Жүзім, құлпынай.
E) Сәбіз, қарбыз.
158 B
Диалект сөзді табыңыз.
А) Нағашы.
B) Құдағай.
C) Бөле.
D) Абысын.
E) Құдаша.
158 E
Кәсіби сөзді қатарды табыңыз.
А) Қауын, қала.
B) Есік, қақпа.
C) Көзілдірік, дәрі-дәрмек.
D) Компьютер, монитор.
E) Әңгелек, торлама.
159 C
Көнерген сөзді сөйлемді көрсетіңіз.
А) Оңтүстікте қыс тез өтеді.
B) Кәрі тарих – кәрі шежіре.
C) Болыс сайлауы болады деген лақап жұртқа тез тарады.
D) Үйдің іші ала-көлеңке.
E) Біраздан кейін көзден біржола ғайып болды.
160 A
Көнерген сөзге жатпайтын қатарды анықтаңыз.
А) Жарық жұлдыз, қызыл қайың.
B) Ханша, ханшайым.
С) Қызыл отау, кебеже.
D) Дойыр қамшы, қалқан.
E) Мауыты, батсайы.
161 E
Көнерген сөздің қанша топқа бөлінетінін анықтаңыз.
А) 5.
В) 6.
C) 4.
D) 3.
E) 2.
162 E
Көнерген сөзді сөйлемді көрсетіңіз.
А) Төр бөлмеде шам жағылды.
B) Кәдуілгі, ағаш арасына ықтай қыстаған ауыл.
C) Қайсар Күреңтөбелді ерттей бастады.
D) Күреңтөбел мен Көкдауылдан қасқыр құтылған емес.
Е)Қасындағы бар жолдасына қоржын тола манат, мақпал, сәлемдеме берілді.
163 C
Көнерген сөзді қатарды анықтаңыз.
А) Ұл-қызыңның игілігін көр, жақсы ана.
B) Қолымнан домбырамды қалды тартып.
С) Жанбота, өзің болыс, әкең Қарпық.
D) Бұл екеуінің осы жолғы қонағы да өзгеше.
E) Аттар ерттелгелі де бірталай уақыт болған еді.
164 B
Кірме сөздердің қай тілден енгенін анықтаңыз.
Мектеп, тәрбие.
А) Орыс.
В) Араб.
C) Парсы.
D) Моңғол.
E) Түрік.
165 D
Кәсіби сөздерге қатысы жоқ саланы анықтаңыз.
А) Қолөнершілік, зергерлік.
B) Мақташылық, диқаншылық.
C) Диқаншылық, ұсталық.
D) Ағашшылық, суретшілік.
E) Тоқымашылық, малшылық.
167 A
Қазақ тіліндегі терминдердің жасалу жолын анықтаңыз.
А) 2.
B) 3.
C) 4.
D) 5.
Е) 6.
168 B
Комплекс сөзінің қазақша баламасын табыңыз.
А) Құрылым.
B) Кешен.
C) Мекеме.
D) Кеден.
E) Құрылыс.
169 B
Термин сөзді қатарды табыңыз.
А) Қасым ұста іске жарайды-ау деген мүйіздерді жинады.
B) Төртінші баптың бірінші тармағында қаралады.
C) Ініміздің пәтері төртінші қабатта.
D) Сұрапыл дауылға төтеп беру қиын-ақ.
E) Қарағым, қолыңнан келеді, зерттеушілікпен айналысқаның жөн.
170 E
Кәсіби сөзді анықтаңыз.
А) Нарық.
B) Әуежай.
C) Кеден.
D) Мамандық.
E) Торлама.
171 A
Қазақша баламасы жоқ интернационалдық терминді көрсетіңіз.
А) Глобус.
B) Космос.
C) Ракета.
D) Комплекс.
Е) Музей.
172 B
Терминдердің қандай ғылым саласына қатысты екенін табыңыз.
Аммиак, азон.
А) Физика.
B) Химия.
C) Математика.
D) География.
E) Биология.
173 D
Термин сөзді табыңыз.
А) Қарлығаш.
B) Бұлақ.
C) Аспан.
D) Жер серігі.
E) Болашақ.
174 C
Әріптің анықтамасын көрсетіңіз.
A) Үннен ғана тұратын дыбыстар.
B) Дыбыстық жақты зерттейтін.
C) Дыбыстың жазудағы таңбасы.
D) Алиф пен би атауларының бірігуі.
E) Кедергісіз шығатын дыбыстар.
175 B
Әліпбидегі әріптердің түрін анықтаңыз.
A) Жазба, ашық түрі.
B) Жазба, баспа түрі.
C) Ашық, тұйық түрі.
D) Баспа, ұяң түрі.
E) Қатаң, ұяң түрі.
176 B
1929 жылы қай әліпбиге көшкенімізді табыңыз.
A) Орыс әліпбиі
B) Латын әліпбиі.
C) Араб әліпбиі.
D) Түрік әліпбиі.
E) Қазақ әліпбиі.
177 E
Қазақ тіліне тән дыбыстардың санын анықтаңыз.
А) 5.
B) 6.
C) 7.
D) 8.
E) 9.
178 A
Қоян сөзінің құрамында қанша дыбыс, қанша әріп барын анықтаңыз.
А) 5 дыбыс, 4 әріп.
B) 5 дыбыс, 5 әріп.
C) 4 дыбыс, 4 әріп.
D) 4 дыбыс, 5 әріп.
E) 6 дыбыс, 4 әріп.
179 A
Орыс әліпбиіне көшкен жылды көрсетіңіз.
А) 1940.
B) 1929.
C) 1924.
D) 1939.
E) 1941.
180 C
Қазақ тіліне тән дыбыстар топтастырылған қатарды белгілеңіз.
А) Ә, ғ, қ, к, ң, ө, ү, ұ, і.
B) Ғ, қ, і, к, ә, ң, ө, ү, ұ..
C) һ,ә, ғ, қ, ң, ө, і, ұ, ү.
D) Ы, ә, ғ, қ, ң, ө, ұ, і.
E) Ә, ғ, ү, қ, ң, ы, ұ, і, у.
181 C
Дауысты дыбыстардың жақ қатысына қарай бөлінуін көрсетіңіз.
А) Жуан, жіңішке.
B) Жіңішке, ашық.
C) Ашық, қысаң.
D) Еріндік, езулік.
E) Езулік, жуан.
182 B
Ы дыбысына тән сипаттаманы табыңыз.
А) Жіңішке, еріндік, қысаң.
B) Жуан, езулік, қысаң.
C) Жуан, езулік, ашық.
D) Жіңішке, езулік, қысаң.
E) Жуан, еріндік, ашық.
183 B
Дауысты дыбыстың жасалу ерекшелігін көрсетіңіз.
А) Дауыстап айтуға келетін дыбыстар.
B) Ауа өкпеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстар.
C) Ауа өкпеден кедергісіз шығып, үн мен қоса салдыры бар дыбыстар.
D) Салдырдан жасалған дыбыстар.
E) Өкпеден шыққан ауаның кедергіге ұшырап шығуынан жасалған дыбыстар.
184 B
Дауысты дыбыстардың тіл қатысына қарай бөлінуін көрсетіңіз.
А) Жіңішке, ашық.
B) Жуан, жіңішке.
C) Ашық, қысаң.
D) Жуан, ашық.
E) Еріндік, езулік.
185 C
Құрамында үш дауысты дыбысы бар сөздер қатарын көрсетіңіз.
А) Көмек, бақташылар.
B) Барымташы, жақсылық.
C) Келіссөз, жеңілдік.
D) Сағыныш, аспан.
E) Тапсырма, табалдырық.
186 E
Сөз соңында келмейтін дауыстылар қатарын табыңыз.
А) А, ы, ө.
B) Ы, і, о.
C) Ә, о, и.
D) Ү, ы, ә.
E) Ө, ұ, ү.
186 C
Бірыңғай жуан дауыстылардан тұратын сөздерді табыңыз.
А) Ынталы, қауесет, дауылпаз.
B) Ойшыл, әулие, көлеңке.
C) Ұлағат, байланыс, құнарлы.
D) Талап, тілек, керуен.
E) Тәжірибе, дүние, туынды.
187 D
Жуан және жіңішке дауыстылар араласып келген сөздерді табыңыз.
А) Найзағай, қолтаңба, дәулет.
B) Ұшқын, жасын, сәуле.
C) Тәлімгер, түлек, талап.
D) Ғарышкер, бапкер, Ақтөбе.
E) Мөлдір, кәусәр, бұлақ.
188 D
Бірыңғай жуан дауыстылардың қатарын табыңыз.
А) А, ы, ұ, ө, о.
B) О,ө, ы, і, у.
C) Ұ, ы, а, ә, ү.
D) О, а, ы, у, ұ.
E) У, и, а, ы, і.
189 D
Бірыңғай жіңішке дауыстылардан құралған сөздерді табыңыз.
А) Сабыр, салмақ, сәлем.
B) Көмек, кітап, бағбан.
C) Қауіп, қатер, күнә.
D) Сезім, төзім, білім.
E) Кеңшілік, дәурен, қадір.
190 A
Ашық дауысты дыбыстар қатарын табыңыз.
А) А, ә, о, ө, е, э.
B) А, ә, ұ, ү, у.
C) Ы, і, и, ұ, ү, у.
D) О. ө, а, ә, е, у.
E) А, ә, е, о, ө, ұ, ү.
191 E
Қысаң дауысты дыбыстан құралған қатарды табыңыз.
А) Күшік, кешік.
B) Ыстық, қапырық.
C) Қыран, тұлпар.
D) Дәстүр, мүлік.
E) Түлкі, күлкі.
192 B
Ашық және қысаң дауыстылар араласып келген сөздер қатарынтабыңыз.
А) Көгілдір, бозша.
B) Масаты, төзім.
C) Күлкі, түлік.
D) Ырыс, құдірет.
E) Уақыт, тұрмыс.
193 B
Бірыңғай еріндік дауыстылардан құралған сөздерді табыңыз.
А) Отан, ел.
B) Бұлбұл, құс.
C) Ұрпақ, жәдігер.
D) Төзім, молшылық.
E) Уақиға, толқын.
194 A
Еріндік және езулік дауыстылар араласып келген сөздерді анықтаңыз.
А) Құштарлық, құлаш.
B) Жарық, жаңалық.
C) Тән, жан.
D) Жазылым, айтылым.
E) Береке, бірлік.
195 A
Еріндік дауыстылар қатарын анықтаңыз.
А) О, ө, у, ұ, ү.
B) А, ә, о, ө, ұ, ү.
C) Ұ, ү, ы, і, о, ө.
D) У, ұ, ү, а, ә.
E) У, о, ө, ы, і.
196 B
Бірінші буыны езулік дауыстыдантұратын сөзді анықтаңыз.
А) Өмір.
B) Қарақұм.
C) Ұстаз.
D) Мұздақ.
E) Ошаған.
197 C
Дауыссыз дыбыстар санын анықтаңыз.
А) 24.
B) 25.
C) 26.
D) 27.
E) 30.
198 B
Дауыссыздар жасауға қажетті қатарды анықтаңыз.
А) Салдыр мен дыбыс.
B) Үн мен салдыр.
C) Дыбыс пен үн.
D) Салдыр мен дауыс.
E) Дауыс пен үн.
199 E
Дауыссыз дыбыстардың түрінанықтаңыз.
А) 4.
B) 2.
C) 6.
D) 5.
E) 3.
200 A
Үнді дауыссыздардың жасалуын көрсетіңіз.
А) Салдыр мен үннен жасалып, үні басым болады.
B) Үн мен салдырдан жасалып, салдыры басым болады.
C) Үн мен дыбыстан жасалып, үні басым болады.
D) Салдыр мен дауыстан жасалып, салдыры басым болады.
E) Дыбыс пен үннен жасалып, дыбысы басым болады.
201 E
Бірыңғай үнді дауыссыз қатысқан сөздер қатарын табыңыз.
А) Раушан, келбет.
B) Оспан, өмірлік.
C) Ұсыныс, ынтымақ.
D) Лағыл, дүние.
E) Лаула, өнер.
202 A
Үнді дауыссыздардың қатарын көрсетіңіз.
А) Р, л. й, у, м, н, ң.
B) П, ф, к, қ, т, с, ш, щ, х, ц, ч, һ.
C) Б, в, г, ғ, д, з, ж.
D) Т, с, ш, щ, х, ц, ч, һ, р, л, м, н.
E) У, м, н, ң, б, в, г, ғ, д, з, ж.
203 A
Мақал құрамындағы үнді дауыссыздардың санын анықтаңыз.
Күшіңе сенбе, ісіңе сен.
А) 4.
B) 6.
C) 3.
D) 2.
E) 5.
204 B
Қатаңдардың жасалу жолын көрсетіңіз.
А) Тек қана үннен тұрады.
B) Салдырдан жасалады.
C) Үннен салдыры басым болады.
D) Салдырдан үні басым болады.
E) Үнге қоса дыбысы болады.
205 C
Қатаң дауыссыздан басталған тұрақты тіркесті табыңыз.
А) Жаны мұрнының ұшына келу.
B) Аузын майлау.
C) Көзінен таса қылмау.
D) Беті бүлк етпеу.
E) Мұрнына исі бармау.
206 А
Өзара жұп құраған қатаңдар қатарының дұрысын белгілеңіз.
А) С, ш.
B) Қ, ғ.
C) Т, с.
D) Ц, щ.
E) Т, ж.
207 C
Сөз соңында келген қатаң дауыссызды қатарды табыңыз.
А) Ұшақ, анар, арық.
B) Шама, нарық, ысырап.
C) Тулақ, бейбітшілік, атырап.
D) Орыс, көмір, өркеш.
E) Уақыт, таңғыш, ұран.
208 E
Ортаңғы буында ұяң дауыссыз келген қатарды табыңыз.
А) Аңсарым.
B) Жартыкеш.
C) Бұрынғы.
D) Зымыра.
E) Қажырлы.
209 C
Ұяңнан басталып, ұяңға аяқталған сөзді көрсетіңіз.
А) Жауын.
B) Дарқан.
C) Дарбыз.
D) Болат.
E) Ғасыр.
210 D
Ұяң дауыссыздан басталған қатарды табыңыз.
А) Түйменің инесіз күні жоқ.
B) Ерінген екі істейді.
C) Шам жарығы түбіне түспейді.
D) Жол азабы – көр азабы.
E) Әділдікке жығылмайтын адам жоқ.
211 E
Құрамында ұяң дауыссызы бар сөзді көрсетіңіз.
А) Қырсық.
B) Мәлімет.
С) Намыс.
D) Ықылас.
E) Тағдыр.
212 E
Сөз басында келмейтін дауыссызды көрсетіңіз.
А) Ж.
B) Ф.
C) Т.
D) У.
E) Ң.
213 C
Сөз соңында келмейтін дауыссызды көрсетіңіз.
А) У.
B) Һ.
C) Ғ.
D) Ң.
E) Й.
214 B
У дыбысы дауыссыздың қызметін атқаратын жауапты таңдаңыз.
А) Қуаныш.
B) Жауын.
C) Туырлық.
D) Ару.
E) Бұзу.
215 D
Сөз басында келмейтін дауыссызды көрсетіңіз.
А) Ғ.
B) Ф.
C) Х.
D) Ң.
E) У.
216 B
Буынның неден құралатынын табыңыз.
А) Әріптен.
B) Фонемадан.
C) Түбірден.
D) Қосымшадан.
E) Сөзден.
217 A
Буынға бөлінбейтін сөзді табыңыз.
А) Тарс.
B) Мұра.
C) Бұлақ.
D) Ана.
E) Тілек.
218 A
Буынға бөлінбейтін сөзді табыңыз.
А) Қарт.
B) Жарты.
C) Ұнау.
D) Оңай.
E) Ата.
219 B
Төрт буынды сөзді табыңыз.
А) Құмырсқа..
B) Қарапайым.
C) Адамгершілік.
D) Арбакеш.
E) Таңертеңгілік.
220 D
Буынға бөлінбейтін сөздер қатарын анықтаңыз.
A) ХБЖ, қала.
B) Бақыт, нан.
C) Сақ, қалам.
D) БҰҰ, 50см.
E) Күн, қағаз.
221 C
Төрт буыннан тұратын сөзді көрсетіңіз.
A) Төзімді.
B) Саңырауқұлақ.
C) Шаруашылық.
D) Жақсылық.
E) Орта.
222 A
Буынға бөлінетін сөздерді анықтаңыз.
A) Дала, бала.
B) Қала, нан.
C) Сарт-сұрт.
D) Қаңқ, қора.
E) Қақ, тарт.
223 C
Жіңішке буынды сөздер қатарын көрсетіңіз.
A) Мектеп, орта.
B) Кітап, дос.
C) Есіл, Іле.
D) Астана, көрініс.
E) Мұғалім, мектеп.
224 A
Буын құрай алатын дыбыстарды белгілеңіз.
A) Дауысты дыбыстар.
B) Үнді дауыссыз дыбыстар.
C) Дауыссыз дыбыстар.
D) Қатаң дауыссыз дыбыстар.
E) Ұяң дауыссыз дыбыстар.
225 C
Буынға қате бөлінген сөзді көрсетіңіз.
A) Жұ-мырт-қа.
B) Ки-е-лі.
C) Құ-мыр-сқа.
D) Ба-ла-лық.
E) Қо-ңыр.
226 C
Ашық буынды қатарды көрсетіңіз.
А) Жаңбыр, алақан, сенім.
B) Кесте, ерулік, жаңа.
C) Дала, жылы, орама.
D) Тапсырма, дәулет, балық.
E) Лағыл, кәусар, уақыт.
227 E
Мақал-мәтелдің ішінен ашық буынды қатарды анықтаңыз.
А) Алтын алма, ақыл ал.
B) Сөз тапқанға қолқа жоқ.
C) Семіздікті қой көтерер.
D) Ажалды киік адырға қашады.
E) Бала ісі шала.
228 A
Ашық буынның ережесін белгілеңіз.
А) Жалғыз дауыстыдан құралған немесе дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталатын буын.
B) Дауыстыдан басталып, дауыссызға аяқталатын буын.
C) Дауыстыдан басталып, дауыстыға аяқталатын буын.
D) Дауыссыздан басталып, дауыссызға аяқталатын буын.
E) Дауысты дыбыстардан ғана тұратын буын.
229 D
Тіркестердің ішінен ашық буыны бар қатарды анықтаңыз.
А) Аспандап кеткен.
B) Айтылған сыр.
C) Көлгір жан.
D) Тас жүрек.
E) Көп арман.
230 B
Тұйық буынды сөзден басталатын қатарды анықтаңыз.
А) Жұртпен жүрген жүдемес.
B) Ұрыс болса, ырыс қашады.
C) Құс қанатымен, ер атымен.
D) Досыңның асын қсыңдай іш.
E) Ас адамның арқауы.
231 E
Бірыңғай ашық буынды қатарды көрсетіңіз.
А) Ерлік пен бірлік.
B) Толған ел.
C) Құлқынның құлы.
D) Ел намысы.
E) Тілегіне жету.
232 C
Тұйық буыны жоқ қатарды анықтаңыз.
А) Көңіл, тамақ, сайра.
B) Орындық, ардақты, бостандық.
C) Ұрпақ, ертең, ырым.
D) Сынақ, ірге, күнделік.
E) Уайым, ождан, ізгілік.
233 D
Тұйық буынды еліктеуіш сөздер қатарын көрсетіңіз.
А) Тарс ету, елп ету.
B) Кегжең ету, саңқ ету.
C) Пыс ету, шаңқ ету.
D) Арс ету, ыңқ ету.
E) Мырс ету, ірк ету.
234 B
Бітеу буынды сөздер қатарын көрсетіңіз.
А) Шаңғы, қайқаң, торпақ.
B) Бақбақ, шындық, маңғаз.
C) Дәлдік, батылдық, маңай.
D) Растау, уылдырық, сақтық.
E) Жорамал, қасқыр, рет.
235 B
Бітеу буынды қатарды көрсетіңіз.
А) Топқа түсу.
B) Баппен сөйлеу.
С) Әдемі қала.
D) Арлы кісі.
E) Шамалы ас.
236 B
Бітеу буынды қатарды көрсетіңіз.
А) Ынтымақтың түбі – игілік.
B) Бірлік болмай, тірлік болмас.
С) Тісі ауырғанның көңілін сұрамайды.
D) Баланың бас ұстазы – ата-ана.
E) Жұмыла көтерген жүк жеңіл.
237 D
Төрт рет тасымалданатын сөзді көрсетіңіз.
А) Аударыспақ.
B) Шапағатты.
С) Көкжиек.
D) Оңтайландыру.
E) Көңілдірек.
238 C
Тасымалдауға келмейтін сөзді анықтаңыз.
А) Ирелең.
B) Көлденең.
С) Әрең.
D) Тұлға.
E) Ойпат.
239 D
Тасымалдауға келмейтін жауапты табыңыз.
А) Еңбегі жану.
B) Қуанышқа ортақтасу.
С) Дұрыстап айту.
D) Сылқ ету.
E) Шаттыққа толы.
240 B
Тасымалдауға келмейтін сөзді анықтаңыз.
А) Жырақ.
B) Орақ.
С) Құрақ.
D) Пырақ.
E) Орта.
241 D
Буын үндестігінің ғылыми түрдегі атауын көрсетіңіз.
A) Дыбыс үндестігі.
B) Ілгерінді ықпал.
C) Кейінді ықпал.
D) Сингармонизм.
E) Тоғыспалы ықпал.
242 B
Үндестік заңының нешеге бөлінетінін көрсетіңіз.
A) 1.
B) 2.
C) 3.
D) 4.
E) 5.
243 D
Буын үндестігі сақталып жазылған сөзді көрсетіңіз.
A) Балгер.
B) Әсемпаз.
C) Сәнқой.
D) Өнерлі.
E) Әкетай.
244 B
Буын үндестігіне сай емес сөзді көрсетіңіз.
A) Жартас.
B) Кітап.
C) Қоғамтану.
D) Ұлболсын.
E) Өнер.
245 B
Буын талғамайтын жұрнақ арқылы жасалып тұрған сөзді көрсетіңіз.
A) Еңбекші.
B) Еңбекқор.
C) Еңбеккер.
D) Еңбектер.
E) Еңбексіз.
246 B
Сингармонизм заңына бағынбайтын сөзді анықтаңыз.
A) Балалық.
B) Әуезов.
C) Жігерлі.
D) Құрманғазы.
E) Балалар.
247 A
Буын үндестігіне сай қосымша сөзге қалай үндесетінін көрсетіңіз.
A) Буынның жуан-жіңішкелігіне қарай.
B) Дауыссыз дыбысқа қарай.
C) Тұйық буынға қарай.
D) Тек жіңішке буынға қарай.
E) Тек жуан буынға қарай.
248 C
Үндестік заңына сай қазақ тілінің байырғы сөздерінің жазылуын белгілеңіз.
А) Ережеге сай жазылады.
B) Түбірі сақталып жазылады.
С) Бірыңғай жуан немесе бірыңғай жіңішке жазылады.
D) Дыбыс үндестігіне бағынып жазылады.
E) Қосымша қосуға лайықталып жазылады.
249 E
Буын үндестігіне сай келмейтін қосымшаны табыңыз.
А) Самалды.
B) Кітаптар.
С) Өңір.
D) Дәлдікке.
E) Күнәлар.
250 A
Буын үндестігінің ережесін анықтаңыз.
А) Сөздегі, сөз бен қосымша аралығындағы дауыстылардың не бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып үндесуі.
B) Сөздегі, сөз бен қосымша аралығындағы дауыстылардыңбірыңғай жуан болып үндесуі.
С) Сөздегі, сөз бен қосымша аралығындағы дауыстылардың бірыңғай жіңішке болып үндесуі.
D) Сөздегі, сөз бен қосымша аралығындағы дауыстылардың бірыңғай ашық болып үндесуі.
E) Сөздегі, сөз бен қосымша аралығындағы дауыстылардың бірыңғай қысаң болып үндесуі.
251 D
Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар қатарын анықтаңыз.
А) -тар, -лер, -паз.
B) -қой, -мен, -лық.
С) -дық, -дік, -хана.
D) -нікі, -ов, -тал.
E) -пен, -лы,-қой.
252 E
Буын үндестігіне бағынбайтын күрделі сөздерді көрсетіңіз.
А) Алатау, ала-құла, ырың-жырың.
B) Қалғып-шұлғып, шым-шытырық, қолқанат.
С) Сап-сары, іс-міс, жігіт-желең.
D) Аққұтан, азық-түлік, кәріқыз.
E)Атамекен, ауыл-үй, жай-күй.
253 C
Септік жалғауы дәнекер і дыбысы арқылы жалғанатын сөзді көрсетіңіз.
А) Парашют.
B) Парк.
С) Томск.
D) Хирург.
E) Тарих.
254 B
Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны көрсетіңіз.
А) Далалық.
B) Әкетай.
С) Жұмысшы.
D) Орындаушылар.
E)Көркемірек.
255 D
Кісі аттарындағы кейінді ықпалды табыңыз.
А) Болатқожа, Алшағыр.
B) Таңшолпан, Дәмежан.
С) Ханшайым, Зәмзагүл.
D) Сәрсенбек, Ауданбай.
E) Айдархан, Әубәкір.
256 B
Қатаңға аяқталған сөздердің соңғы дыбысын өзгертетін қосымшаны табыңыз.
А) Жіктік жалғауы.
B) Тәуелдік жалғауы.
С) Септік жалғауы.
D) Көптік жалғауы.
E) Сөз тудыратын жұрнақтар.
257 C
Сөз ішіндегі кейінді ықпалды табыңыз.
А) Тамшыдан тама-тама дария болар.
B) Терең құдықтың суы тәтті.
С) Көптің құрығы ұзын.
D) Көп жүрген жер көңілді.
E) Сараңдық пен арамдық ағайындас.
258 D
Қосымша қосылғанда кейінді ықпалдың әсерінен өзгеретін түбірді табыңыз.
А) Зыт, қаш.
B) Тарт, жар.
С) Ор, құлат.
D) Кеп, жап.
E) Жат, сат.
259 E
Тұтастай ілгерінді ықпалға бағынған мақал-мәтелді табыңыз.
А) Арықтың жілігі татымас.
B) Тату үйдің тамағы тәтті.
С) Қымызы бар үйдің қызығы бар.
D) Жұмысы бағу еді.
E) Піл көтермегенді тіл көтереді.
260 B
Айтылуында өзгешелік байқалатын қатарды анықтаңыз.
А) Ала-құла, іске қосу.
B) Асқан сұлу, келген еді.
С) Орамжапырақ, қылшық-қыбыр.
D) Қақ төрі, алып кет.
E) Қосымшасы бар, жазғы леп.
261 A
Орфоэпияның негізгі нормасын көрсетіңіз.
А) Ережеге сай айтылу.
B) Түбір мен қосымшаның үндестігі.
С) Дыбыс үндестігі.
D) Буын үндестігі.
E) Орфографиялық норма.
262 E
Дұрыс жазылған қатарды көрсетіңіз.
А) Алағ-жұлақ, бөлтірік, бір тектес.
B) Бірыңғай, ата тек, шаң сорғыш.
С) Тауқымет, төрттаған,сүт қоректі.
D) Қараөзек, қара шымшық, шай қурай.
E) Бойтұмар, айы-күні, алакөз.
263 B
Айтылуында өзгешелік байқалатын қатарды анықтаңыз.
А) Көл жағасынан құдық қазба.
B) Үйінде озған – түбінде озар.
С) Ақыл – бастан, асыл – тастан.
D) Ақыл айтсаң – батыл айт.
E) Егінші – мәрт, жер – жомарт.
264 B
Түбір сөзді табыңыз.
А) Ақтау.
B) Дидар.
С) Орманшы.
D) Қосымша.
E) Бөлгіш.
265 B
Түбірдің ережесін анықтаңыз.
А) Негізгі ойды білдіретін бөлшек.
B) Сөздің бастапқы мағыналы бөлшегі.
С) Жаңа мағына тудырушы бөлшек.
D) Қосымша жалғанған бөлшек.
E) Қосымша қосуға болмайтын бөлшек.
266 E
Туынды түбірлерді көрсетіңіз.
А) Қасиеттер, парасат.
B) Сөздік, малақай.
С) Әділет, дәреже.
D) Шұңқыр, домалақ.
E) Бөлшек, жақсылық.
267 D
Сөз түрлендіруші жұрнақты көрсетіңіз.
А) - лық, -лік.
B) - -гер, -паз.
С) - сыз, -сіз.
D) - ырақ, -ірек.
E) - шы, -ші.
268 B
Туынды түбірлерді анықтаңыз.
А) Негізгі, мекені.
В) Өнім, жолдастық.
С) Тәрбие, сөздер.
D) Береке, көрімдік.
E) Елдік, баласы.
269 B
Туынды түбірлерді көрсетіңіз.
А) Ағажан, әкетай.
B) Адалдық, рақымсыз.
С) Әлдірек, кеңдеу.
D) Жүрек, нашар.
E) Кес, кесер.
270 B
Бірге жазылатын сөздерді көрсетіңіз.
А) Кең өріс, балық шаруашылығы.
B) Қағаз бастылық, қалжың бас.
С) Дүние жүзі, бос сөз.
D) Ала аяқ, ал қызыл.
E) Ат спорты, ат жарыс.
271 C
Анатомиялық атауларға қатысты біріккен сөздерді көрсетіңіз.
А) Орынбасар, ешқашан, бүгін.
B) Сөзжұмбақ, Алакөл, ақсүйек.
С) Мойыномыртқа, сегізкөз, тазқарын.
D) Алтыбақан, асқазан, қаптесер.
E) Тоқішек, кейбіреу, қыстыгүні.
272 B
Кіріге біріккен қатардыкөрсетіңіз.
А) Әнеугүні, көкжөтел.
B) Білезік, әпер.
С) Өнеркәсіп, биыл.
D) Жағажай, саябақ.
E) Абайтану, әркім.
273 A
Бірге жазылатын сөздер қатарын көрсетіңіз.
А) Аб жылан, ақ сұңқар.
B) Ағаш өңдеу, адал бақан.
С) Сықпа құрт, суық хабар.
D) Сән құмар, сасық кеуде.
E) Патша ағзам, мүйіз шақша.
274 D
Дыбыстық өзгеріске ұшырапқосарланған сөзді анықтаңыз.
А) Жүзбе-жүз.
B) Малды-малсыз.
С) Әп-әдемі.
D) Жалт-жұлт.
E) Қараптан-қарап.
275 C
Қос сөздің жасалу жолын анықтаңыз.
Кеше кешкілік көйлек-көншегін орамалға түйіп қойды.
А) Мағынасы бір-біріне жақын сөздер.
B) Мағынасы өзара қарама-қарсы сөздер.
С) Бір сыңары мағыналы, екінші сыңары мағынасыз сөздер.
D) Екі сыңары да мағыналы сөздер.
E) Екінші сыңары бірінші сыңарына еліктеу мәнінде келген сөздер.
276 E
Қос сөзді көрсетіңіз.
А) Бел буу.
B) Бейне жазба.
С) Бәйге ат.
D) Бәле құмар.
E) Бәле жала.
277 B
Сын есімнен жасалған қос сөзді анықтаңыз.
А) Соңғы кезде ағамыз елдің гу-гуіне құлақ түретінді шығарды.
B) Топ-томпақ болған бала бейнесі көз алдымнан кетер емес.
С) Сөзінің соңы міңгір-міңгір бірдемеге ұласты.
D)Дәл қазір той-думанның көркіне айналғандай.
E) Кемшілік атаулыны түп-тамырымен жоятын кез жетті.
278 E
Қысқартуға болатын қатарды анықтаңыз.
А) Ат спорты федерациясы.
B) Жазушылар одағы.
С) Жаңа экономикалық аймақ.
D) Тәуелсіз Қазақстан.
E) Бұқаралық ақпарат құралдары.
179 D
Қандай сөздердің қысқартылып берілетінін табыңыз.
А) Тұрақты тіркестер.
B) Жаңа сөздер.
С) Біріккен сөздер.
D) Күрделі атаулар.
E) Қос сөздер.
280 B
Дерексіз зат есімді табыңыз.
А) Болат Бурабайды бұрын көрмеген.
B) Рәбиға зұлымдық пен зорлықтан қашып келеді.
С) Сен бесікте жатқанда, бала болып жыламадың.
D) Топтанып келіп жылқыға да шапты.
E) Екі беті алмадай қызарып кетіпті.
281 E
Жалқы есімдерді табыңыз.
А) Намыс, Ақтөбе, Құбылыс.
B) Шығарма, Кітап, Жомарт.
С) Баба, Жетісу, Айнұр.
D) Тайбурыл, Хайуан, Қарағанды.
E) Кәмшат, Едіге, “Қазақ әдебиеті”.
282 E
Етістіктен жасалған дерексіз зат есімді табыңыз.
А) Тіл байлығы – ой байлығы.
B) Қоянды қамыс өлтіреді, ерді намыс өлтіреді.
С) Сол кезде бақыт дегенді бағалай білсемші!...
D) Қызық еді Аянның мінезі.
E) Қуанышыма ортақтаса келгендеріңе рахмет.
283 B
Жалқы есім де, жалпы есім де болатын дерексіз зат есімді табыңыз.
А) Ар.
B) Шаттық.
С) Көңіл.
D) Қайғы.
E) Мұң.
284 B
Туынды зат есімді табыңыз.
А) Тымақ – қысқы бас киім.
B) Ғасырлар сырын шерткен халық даналығы көңіліне ой салды.
С) Таңертең Батырбек көзін ашып, дереу сағатына қарады.
D) Мұндай шарт-шұрт қимылдар ұзаққасозылмайды да.
E) Жетектерінде жеңіл-желпі жүгін артқан жалғыз тайынша.
285 A
Күрделі зат есімді табыңыз.
А) Тарихшы Әбілғазының шежіресінде жазылған пікірді негізге алды.
B) Күнұзын аттан түспей, өзге жүргіншілерді бақылады.
С) Біз сапарға шығар алдында жазушы кітапханасын ақтарып, біраз кеңескен едік.
D) Біраздан кейін көзге түспей ғайып болды.
E) Жанын жеген әлдебір ішкі күйзелісін жасырғандай.
Дауыссыз дыбыстар
Жуысыңқы дауыссыз дыбыстың жасалу тәсілі
Дауыссыз дыбыстар емлесі
Қазақ тіліндегі дыбыстардың жасалу қоры
Тіл дыбыстарының түрлері
Дауысты дыбыстар кестесеі
Дауысты дыбыс әріптерінің емлесі
Тіл дыбыстарының түрлері. Дауысты, дауыссыз дыбыстар
Қытай тіліндегі дауысты дыбыстар мен дауыссыз дыбыстардың айырмашылығы
Дыбыстар бойынша талдау
Дауысты дыбыстар
Тіл дауыссыздары
Сөздер мен дыбыстар
Музыкалық дыбыстардың түрлері мен атаулары
Қазақ тіліне тән дыбыстар нешеу
Дауысты дыбыстардың орфографиясы
Тіл дыбыстары
Тіл арты дыбыстарын анықта