Қазақстанның экологиялық мәселелері.

Қазақстан Республикасында мұнай өндіру, мұнай өңдеу өнеркәсіптерінің, металлургияның, радиоактивті металлдарды өндіру және өңдеу кәсіпорындарының өріс алуы және ЖЭО қаланың жерлерде шығарылуы – сонымен қатар авторанспорт экологиялық жүйенің тепе-теңдігін бұзуға үлкен үлесін қосады.
«Қазгидромет» ЕМК арнаулы қызметтерімен орындалған бақылаулар, қуантарлықтай мәлімет бермей отыр.
Сонымен, атмосфералық ауадағы зиянды заттардың мөлшері өте жоғары болып отыр: ценалардағы формальдигидтік орташа жылдық концентрациясы 3 ШМК, шаң мен күкірт ентоксиді 1 ШМК-ға жетіп отыр. Іс-жүзінде барлық қалаларда бір немесе бірнеше қоспалардың бірреттік ең үлкен концентрациясы мүмкін нормадан асып отыр. Ауаның еі үлкен зияндылығы Лениногорскта, Шымкентте, Ақтөбеде (НЗА=10,0), Өскеменде (ИЗА=12,8) және Алматыда (НЗА=9,9) қара және түсті металлдардың кәсіпорындарында зиянды қалдықтардың салдарынан.
Жербеті суларының құрамына жасалған тексерулер көңіл көншір нәтиже бермей отыр. Маниторинг мәліметтері бойынша Қазақстанның ірі Ертіс өзенінің бассейні ластанған. Оны Красноярск, Брекс және Тихая ағысы таза емес (НЗВ=6,21-8,25) мысқа және өте ластанған. Зиянды заттар ішінде мырыш (25,3-41,0 ШМК), мыс (5-12 ШМК) ерекшеленеді. Бірқалыпты ластанған өзендерге Сырдария, Іле, Тобыл, Есіл жатады. Таза өзендерге Орал, Тобыл, Есіл жатады. Мұның барлығы да тұрғындарды таза ішімдік сумен қамтамассыз ету проблемаларының орын алуына тірейді [19].
Еліміздегі орын алып отырған көлемді мәселелердің бірі бұл жерлердің шөлейттенуі. Жер қыртысының құнарлылығын төмендетудің негізгі себебі, бұл жер жырту, эрозияның және тұзданудың болуына ыңғай жасау. Бұл процестердің шиеленісуіне дала өрттері мен жасыл егісті қырқу септігін тигізеді. Кең таралған құбылыс болып табылатыны, жер эрозиясының салдары болатын шаңды боран. Шөлейттену мәселесі жақын болашақта үдеу тенденциясына ие болады. Мал санының төмендеуі соңғы шегіне жетті және еліміздің барлық аумақтарында сандық көрсеткіші өсуде. Бұл жерде тәжірибелермен жорамалданып отырған ауа температурасының көтерілуі мен құрғаудың өршуін жатқызуға да болады.
Қазақстанның жалғыз және өзекті мәселесінің ең бастысы, ұтымды ластануы. Семейдегі сынақ алаңдары қазіргі күнге дейін жергілікті халықтағы өршіп отырған көптеген дерттің көзі болып отыр. Сонымен қатар Республикада жасанды (Уран өндіріп өңдейтін орындардағы каръералар, шалдыққан учаскелер), сондықтан жасанды (АЭС, реакторлар) ядролық қалдық көздері бар.
Экологиялық шалдығу аумақтары, сондай-ақ жоғары радиациялық фон Жамбыл, Батыс Қазақстан, Повладар, Алматы, ОҚО және Солтүстік Қазақстан Жамбыл облысының аумағында көму ашық мәселе болып отыр. Мойынқұм ауданындағы қалған кеніштердегі радиоактивтілік деңгейін зертеу нәтижесі нормадан 10-15 есе артықтығын көрсетті. Осының салдарында – аудандарда қатерлі ісікке шалдығу деңгейі жағады.

Ұқсас жұмыстар

«Қазақстанның экологиялық мәселелері»

Қазақстанның экологиялық мәселелері туралы

Радиация және Қазақстанның экологиялық проблемалары

Қазақстанның экология саласындағы қозғалыстары, оның даму перспективалары

Қазақстанның жалпы экологиялық проблемалары

Қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық мәселелері және шетелдік тәжірибелер

Қазақстан Республикасындағы экологиялық проблемалар және оларды жоюдың құқықтық жолдары

Экологиялық қауіпсіздік ұғымы және оның экономикалық аспектісі

Қазақстанның табиғат жағдайлары

Қазақстан және Еуропадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымы

Балқаштың экологиялық ахуалы