Мал шаруашылығы өнімдері өндірудің инновациялық технологиясы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
3 деңгейдегі СМЖ құжаты
ПОӘК
ПОӘК
042-18-22.1.8302 -2013
Студентке арналған
Мал шаруашылығы өнімдері өндірудің инновациялық технологиясы пәнінің бағдарламасы
Басылым № ________20_____

Мал шаруашылығы өнімдері өндірудің инновациялық технологиясы

ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

6М080200 Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру технологиясы мамандығына арналған

МАГИСТРАНТТАР ҮШІН ПӘН БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ –2014

Алғы сөз

I. Әзірленді
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Мал шаруашылығы және аңшылықтану кафедрасының доценті қызметін атқарушы Ахметова Балнур Сериковна
____ ___________2014 жыл
2. Талқыланды
2.1. Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің Мал шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен кафедрасының мәжілісінде.
Хаттама 2014 жыл, №

Кафедра меңгерушісі ______________ Ахметова Б.С.
2.2. Аграрлық факультетінің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде
Хаттама 2014 жыл, №
Төраға _________________ Г.Джаманова

3. БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралды және баспаға ұсынылды
Хаттама 2014 жыл, №

ОӘК төрайымы_____________Г.Искакова

4. БАСЫЛЫМ АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН

МАЗМҰНЫ

1. Қолдану саласы
2. Пәндердің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
3. Пәндерді оқып – білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
4. Курс форматы
5. Курс саясаты
6. Баға қоюдың саясаты
7. Әдебиеттер

1. Қолдану саласы

1.1 Оқытушы және пән туралы жалпы мәліметтер

1. Оқытушының аты –жөні: Ахметова Балнур
Сериковна, доцент қ.а.
2. Кафедра: Мал шаруашылығы және аңшылықтану морфология негіздерімен
3. Хабарласу телефоны: 53-19-70 (факультет, жұмыс),
4. Жұмыс өткізілетін орны: № 5 корпус, аудитория № 208
5. Пәннің аты: Мал шаруашылығы өнімдері мен шикізатын өңдеу технологиясы
6. Кредит саны: 3(үш)

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны
Мал шаруашылығы өнімдері өндірудің инновациялық технологиясы пәнінің мазмұны: ауыл шаруашылығында малдың еті, жүні, елтірісін өндіру технологиясы пәнін оқу барысында қой малдарының өнімдерін, оның ішінде тұқымдарына байланысты ет, сүт, жүн, елтірі өнімін неғұрлым интенсивті жолмен дамуын дұрыс деп санау керек.
Мал түріне байланысты сүттің физико-химикалық қасиеті, химиялық құрамы. Мал түріне байланысты алынатын сүт және сүт өнімдерінің ерекшеліктері және оларды шаруашылық жағдайында алғашқы өңдеу. Малды сою. Сою әдістері. Әртүрлі мал ұшаларының сорттарға бөлінуі, еттің балғындығын анықтау. Субөнімдер. Мал етін алғашқы өңдеу ерекшеліктерін үйретеді.
1.3 Курстың мақсаты:
Мал шаруашылығынан алынатын өнімдер мен шикізат өнімдерінің көздерімен танысып, оларды өндіру жолдарын меңгеру.

1.4 Пәнді оқытудың міндеті:
- мал шаруашылығы өнімдерінің және шикізатын өндірудің маңызын үйрету;
- аз шығын шығарып экологиялық таза өнім алу үшін мал шаруашылығы өнімдерін өндіру мен оны алғашқы өңдеу негіздерін ұйымдастыру жұмыстарын қазіргі кездегі ғылым жетістіктерімен үйрету.
1.5 Пәнді оқу барысында студент:
Студент білуі керек:
- сүт туралы ұғым;
-сүтті шаруашылықта алғашқы өңдеу;
- сүт ассортименттері;
- сүттен алынатын өнімдер;
- мал түріне байланысты сою әдістері;
- мал етін алғашқы өңдеу;
- мал ұшасын бөлшектеу;

Меңгеруі керек:
- сүтті алғашқы өңдеу;
- етті алғашқы өңдеу;
- мал сою әдістерін;
- ұшаны бөлшектеуді;
- мал түрлеріне байланысты еті мен сүтін өндіру жолдарын.
Иеленуі керек: Ауыл шаруашылығы саласына білімін тәжірибе жүзінде қолдана білу керек.
Істей алуы керек: мал өнімдерін алғашқы өңдеу технологиясын.
Түсінуі керек: Ет және сүт өнімдерін сапалы өндіру үшін жасалатын басты міндеттерді.
Біліп шығуы керек: Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру мен өңдеу әдістері бойынша жан жақты біліктілік қажет.

1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Қой шаруашылығы, жүні, еті және елтірісін өндіру технологиясы
1.6.2 Ірі қара шаруашылығы, ірі қара еті мен сүтін өндіру технологиясы.
1.6.3 Жылқы шаруашылығы, жылқы еті мен сүтін өндіру технологиясы.
1.6.4 Мал шикізатын тауартану және сараптамасы.

1.7 Курстың постреквизиттері
жоқ

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САБАҚ ТҮРЛЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ САҒАТТЫ БӨЛУ
Кесте 1
№

Тақырып атауы
Сағат саны

Д
ЗТС
СОӨЖ
СӨЖ
Әдебиеттер
1
2
3
4
5
6
7
1 – модуль Халық шаруашылығындағы мал шаруашылығы өнімдерінің маңызы
1 – блок Әр түрлі мал сүтін өндіру және өңдеу

1

Халық шаруашылығындағы мал шаруашылығы өнімдерінің маңызы
1

Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006
2
Сүт және сүттің маңызы

1

Коснырева, Л.М. Товароведение и экспертиза мяса и мясных товаров.- М., 2008

Сүттің қасиеттері

1

1
2
3
4
5
6
7
3
Шаруашылықтағы сүт орындарының маңызы.

2

2

Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006
Коснырева, Л.М. Товароведение и экспертиза мяса и мясных товаров.- М., 2008
Нұрғазы, Қ.Ш. Мал шаруашылығы негіздері. Практикум.- Алматы, 2008
Зоотехния негіздері Е.Шакенов.- Астана, 2007

Сүтті алғашқы өңдеу.

1

4
Cүт ассортименті.

2

Сүтті тазалау әдістері

1

5
Сүт сапасына қойылатын талаптар

2

17

Сүтті суыту тәртібі

1
2

6
Сүт консервілері.

2

2

Сүтті жылулықпен өңдеу

1

7
Cүт қышқылды өнімдер.

2

Сүтті пастерлеу жолдары

1

РБ1
1

2-блок Сүт өнімдері
8
Сары май.

2

17
Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006

Қаймақ өндіру технологиясы

1
2

9

Сыр өндіру
2

2

Сүзбе алу жолдары

1
2

2 – модуль Ет өндірудің маңызы
3 – блок Әр түрлі мал етін өндіру және өңдеу
10
Ет тканьдері

2

Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006
Коснырева, Л.М. Товароведение и экспертиза мяса и мясных товаров.- М., 2008

Айран және
қымыз өндіру

1

17
Сабденов К.С. Технология производства продуктов животноводства.-М.,1989
11

Ет классификациясы

2

2

Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006

Сары май түрлері

1
2

Сабденов К.С. Технология производства продуктов животноводства.-М.,1989
12
Сойылған малды алғашқы өңдеу

2

2

Товароведение и экспертиза мяса и мясных товаров.- М., 2008

Сыр ассортименттері

1

16,5
Сабденов К.С. Технология производства продуктов животноводства.-М.,1989
13
Ет сапасы.

2

Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006
Коснырева, Л.М. Товароведение и экспертиза мяса и мясных товаров.- М., 2008
Сабденов К.С. Технология производства продуктов животноводства.-М.,1989

Еттің химиялық құрамы мен тағамдық құндылығы

1
2,5

14
Ет ақаулары

2

Етті таңбалау

1

15
Етті суықпен өңдеу және сақтау

2

2

Етті мүшелеу

1

16
Субөнімдер.

1

РБ2

1

Барлығы
30
15
22,5
67,5
135

3 Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулар
а) Пәнді оқу барысында қажетті уақытты ұйымдастыру және жоспарлау бойынша
кеңестер:
Семестрдегі оқу жүктемесін біркелкі үлестіру керек және әрбір студент міндетті түрде орындайтындай, тапсырмалар жиынтығын беру керек, және олардың орындалуын қатаң бақылау керек. Бұл үшін кафедрада бақылаудың әртүрлі формасы бар.
Әрбір пән бойынша өздік жұмысының сағат санын анықтау, оқу тапсырмаларын регламенттеу нақтылыққа, анықттыққа әкеледі, басқа сабақтардың есебінен СӨЖ дің көбейіп кетпеуін қамтамасыз етеді.Бұл қорытынды студенттердің пікірімен нақтыланады.
Пәнді оқу барысында сұрақтардың бір бөлігін студент өздігінен оқу керектігін білуі қажет.
Біздің кеңес: өз уақытыныздың шығынын талдау керек. Өз уақытынды есепте және бақылау жаса, оған ұқыпты қара.
б) Студенттің іс-әрекеті, немесе пәнді оқудың сценарий
1. Оқу материалын дұрыс орналастыру және пәнніңөткен материалдарын және басқа пәндерді байланыстыру.
2. Тақырыпқа байланысты сабақты өткізудің түрлері мен әдістері анықталады. Пәннің көптеген сұрақтарын нақты мысалдардан және зертхана жұмыстарынан меңгеруге болады.
3. Теориялық курс зертханалық- тәжірибелік жұмыстармен және тәжірибеден өту барысында, оның ішінде диплом алды тәжірибеден өту барысында бекітіледі.
Зертханалық сабақтар тақырып дәрістері оқылғаннан кейін жүргізіледі.
Сөзсіз, бұндай сабақтарда ойлау, талдай білу қабілеттері дамиды. Пәнаралық байланыс студенттердің ғылым негізін терең меңгеруге қажет. Олар ойкеңістігінің кеңеюіне, білуге деген қызығушылықтың дамуына, жаңа ғылымды өздігінен игеруге және оларды тәжірибеде қолданудын белсенділігін жоғарылатады.
Пән аралық байланыстың негізінде бір пәнмен келесісінің арасын жалғастыруға болады, оқу материалдарын көшіруді болдырмау керек. Оқу процесінде бұндай байланыстар туындауы мүмкін, оларды алдын ала анықтап және де оларды жұмыс бағдарламасына, жоспарына кіргізу керек.
в) Оқу- әдістемелік кешенінің материалдарын қолдану бойынша ұсыныстар.
ПОӘК енгізілген оқу- әдістемелік материалдаы дамыған ғылымның жетілдірілген
деңгейін көрсетуі керек, оқу материалының логикалық мазмұның қарастыру керек,
студенттердің оқу материалын терең меңгеру үшін және оны тәжірибеде пайдалану үшін жетілген әдістер мен техникалық тәсілдер қолдану керек.
Кредиттік оқу жүйесінде СӨЖ- нің үлесі өсіп, мәні жоғарылайды, ал бұл өз кезегінде студенттің жұмысын өзгертеді, оның іс- әрекетіне талап жоғарылайды.
г) Әдебиеттермен жұмыс істеу бойынша ұсыныстар.
Оқырманның мақсатын білмей, қандай әдебиет көздерімен жұмыс жасау керек екенін, қандай көлемде әдебиет қолдану керек екенін айту қиын. Студент оқу бағытын жоспарлай білу керек, табылған әдебиет көзіне тез және дәл есеп беріп, содан кейін оны кез- келген уақытта оңай табылатындай етіп қою керек. Өйтпеген жағдайда үлкен әдебиет қорын
белсенді пайдалану мүмкін емес.
Пән бойынша арнайы әдебиетпен жұмыс ітеудің негізгі мақсаты келесідей болып бекітіледі: улкен көлемдегі материалдан өзіне керекті негізгі мәліметтерді, болашақ мамандарға қажетті материалдарды таңдап алу керек.
д) Емтиханға дайындалу бойынша кеңестер.
Жазғы және қысқы сессия – ең қиын жұмыс кезеңдері.
Қысқы сессия уақытында, семестр бойына жүйесіз жұмыс істеу нәтижесінде меңгеруге мүмкін емес үлкен материалдарды еске түсіруге тура келеді. Сессия уақытында материалдарды тек қайталап, бір жүйеге келтіріп және түсініксіз сұрақтар бойынша кеңестер алуға болады.
Сессияға дайындықты алғашқы, ынтамен тындалған дәрістерден және толық орындалған зертхана-тәжірибелік, семинар сабақтарынан бастау керек. Бұл Сіздің табысыныздың негізі.
Есте сақтаңыздар- түнгі дайындық сабақтары аз өнімділік береді. Олар ойдың жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуіне әкеледі. Уақытты жоспарлау кезінде, қандай емтихан сізге қиын болады және қайсысына уақыт қорын көп қолдану керек екенін ескеру керек.
Өзіндік дайындық үшін кафедра берген бақылау сұрақтарын және бағдарламаларын ұтымды пайдалану керек.
Семестрдегі ұқыпты жұмыстарыңыз және емтиханға деген екпінді дайындығыңыз сізге сенімділік туғызады және білімінізге сай бағаны аласыз.

4 Курс форматы
Аудиториялық сабақтар курсты оқу бойынша методикалық ұсыныстарға сәйкес жүргізіледі. Әрбір тақырыпты оқу кезінде жұмыс дәптерінде зерттелген тақырыптың мақсаты, тапсырмасы, шешімі және қорытындысы көрсетілуі керек. СОЖӨЖ аудиториялық және аудиториядан тыс деп бөлінеді. Аудиториялық толық өңделген бақылау жұмысы түрінде жұмыс дәптерінде және реферат түрінде орындалады.
Сабаққа қатысу: Дәріс және тәжірибелік сабақтарға міндетті түрде қатысу керек. Дәріс кезінде түсінбеген материалдарды оқытушыдан қосымша түсіндіруін сұрауға болады. Егер студент белгілі бір себептермен сабаққа қатыса алмаса, барлық өткен материалдар бойынша жауап беруі тиіс.
Үй жұмысы: үй жұмысы өткен материалды бекіту үшін және міндетті түрде орындау үшін арнайы жасалған. График бойынша әр тақырыпытың соңында тапсырылуы керек.
Тәртіп: Сабақ үстінде үнемі тәртіп бұзған студент аудиториядан шығарылып, жіберіледі және барлық курс бойынша қанағаттанарлықсыз бағасы қойылады. Сабаққа кешігіп келуге болмайды, сабаққа кешіккен студент дәрісханаға кірмейді. Сабақ кезінде ұялы телефондар өшірілуі тиіс.
Сабаққа дайындық: Студенттер сабаққа дайындалу барысында Шәкәрім атындағы
Семей мемлекеттік университетінің компьютерлерін қолдана алады. Кітапханада белгіленген ережелер бойынша оқулықтарды, мерзімдікк басылымдарды оқуға, үйге алуға болады.
Өздік жұмыстар: Дәрісханадан тыс уақытта студенттер СОЖӨЖ және СӨЖ дайындап, белгіленген мерзімде оқытушыға өткізеді. СОЖӨЖ және СӨЖ тапсырмалары 6-пунктте белгіленген. СОЖӨЖ және СӨЖ 4 форматтағы таза ақ беттерге орындалады.
Бақылау жұмыстары: бақылау жұмысын студент міндетті түрде орындап, белгіленген уақытта тапсырылуы тиіс.
Көшіріп алу: Кез-келген көшіріп алу үшін қатаң жазалап, аудиториядан шығарумен қоса, жалпы курс үшін Ғ бағасын қоюмен қамтылады.
Межелік бақылау: Межелік бақылау қорытындысы студенттің сабаққа қатысуын, өздік жұмысты уақытында орындауын, сабақта ауызша және жазбаша түрде жауап беруін ескере отырып қойылады.
Емтихан: қорытындысы бойынша бағалық баллдар қойылады. Емтиханда сіздің дәрістік жазбаларынызды және кітаптарды пайдалануға болмайды. Емтихан тест түрінде өтеді.
оқу процесіне белсенді қатысу керек, барлық тапсырмаларды талпынып орындау керек, ұжымдық жұмыстарға қатысу керек. Пунктуальды, сабырлы болу керек.

5 КУРС САЯСАТЫ
Біз бірігіп жұмыс жасау барысында төмендегідей ережелерді ұстануымыз қажет:
оқытушы мен студен бір біріне түсіністікпен қарауы тиіс
оқу процесіне белсенді қатысу керек
барлық тапсырмаларды талпынып орындау керек
сабақтан себепсіз қалмау
сабақтан қалған уақыт электронды журналға тіркелісімен баға автоматты түрде төмендейді
білімді бағалау балдық - рейтингілік жүйемен бағаланады

6 БАҒА ҚОЮ САЯСАТЫ
Мал шаруашылығы өнімдері мен шикізатын өңдеу технологиясы пәні бойынша студенттердің білімін бақылау келесідей формаларда іске асырылады:
Кесте 2
Апта
Бақылау түрі
Барлық балдар
Ескерту
1
2
3
4
1
Барлық сабаққа қатысу 1 аптадан 7 аптаға дейін
30

2
Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл
24

3
Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл
24

4
Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл СӨЖ 30 балл
54

5
Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл
24

6
Ағымды бағылау 18 балл. СОӨЖ 6 балл. СӨЖ 30 балл.
54

7
Рубеждік бақылау 1
90

1 аптадан 7 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл
300

Барлық сабаққа қатысу 8 аптадан 15 аптаға дейін
30

8
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл
17

9
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл
17

10
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл. СӨЖ 30 балл
47

11
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл
17

12
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл.
17

13
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл. СӨЖ 30 балл
47

14
Ағымды бағылау 12 балл. СОӨЖ 5 балл

15
Рубеждік бақылау 2
90

8 аптадан 15 дейін оқыту нәтижесі бойынша жиынтық балл
300

Емтихан үшін жиынтық балл
400

Академиялық кезеңдегі жиынтық балл
1000

7. ӘДЕБИЕТТЕР

7.1. Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Күзембаев, Қ. Азық-түлік өнімдерін тану.- Алматы, 2006
7.1.2 Коснырева, Л.М. Товароведение и экспертиза мяса и мясных товаров.- М., 2008

7.2. Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Нұрғазы, Қ.Ш. Мал шаруашылығы негіздері. Практикум.- Алматы, 2008
7.2.2 Зоотехния негіздері Е.Шакенов.- Астана, 2007
7.2.3 Сабденов К.С. Технология производства продуктов животноводства.-М.,1989
7.2.4 Қой шаруашылығы және қаракөл мен ет өндіру тәсілдері.-А.,1992