Қария науқастардың күтімі



СӨЖ
Тақырыбы: Қария науқастардың күтімі

Қазіргі кезде науқастардың күтімі, олардың әр түрлі жастарының ерекшеліктеріне қарай күтім жасау, тасымалдау, олардың қасиеттерін білу- медицинаның негізгі талаптарының бірі болып отыр. Науқастардың ауруханаға түсу ерекшелігіне қарай әртүрлі факторлары, белгілері болады. Сол айқын белгілерге қарап дәрігерлер мен медбикелер түрлі қамдарды жасайды.
Науқастарды жас ерекшеліктеріне қарай егде, ересек, жасөспірім, бала, нәресте деп бөледі.
Қазіргі кезде ең қиыны егде адамдардың күтімі болып отыр. Себебі олар өте нәзік, олармен жұмыс істеу немесе тасымалдау барысында барынша сақтықтықты ұстап, денесін зақымдап, жарақаттап алмас үшін абай болу қажет.

Төсек тартып жатқан науқасқа ерекше күтім керек екенін бәріміз білеміз. Дегенмен оның да өзіндік ереже-тәртібі бар екенін ескере бермейміз. Бұл кездегі болмашы қателік науқастың жағдайы бұрынғыдан да нашарлауына соқтыруы мүмкін екен. Ендеше төмендегі жайды жадыңызға түйе жүріңіз.
Тез жаурағыш болады
* Адам ұзақ уақыт бойы төсекте жатқан кезде оның ағзасы әлсірейді. Сонымен бірге ауа еркін жетпеген жер­­лер­де ойық жаралар мен инфекция пайда болуы мүм­кін. Сондықтан төсекте жат­­қан адамның гигиеналық тазалығына ерекше көңіл бөлген дұрыс.
* Бір орында ұзақ уақыт қимылсыз жатқан адам жаурағыш келеді. Бөлмені жел­детіп, киімі мен төсек жабдықтарын ауыстырғанның өзінде оның жаурап қалуы мүмкін. Сондықтан науқастың үстіне жұқа жамылғы жауып қойған жөн.
* Төсекке таңылған науқастың денесін күніне екі рет ылғал сүлгімен сүртіп отыру керек. Науқасты жауратып ал­мас үшін шылапшындағы суды ыстықтау етіп құйған дұрыс. Бұл мақсатта арнайы гигиеналық дымқыл салфеткаларды пайдалануға да болады. Ондайда бөлмені жылытып, есік-терезелерді жауып қою керек. Өйткені жатқан адамға өтпе жел тез тиіп, суықтап қалуы мүмкін.
* Ылғалды сүлгімен сүр­тіп болғаннан кейін тез базданып, жауыр болатын жерлерге, әсіресе шаптың арасына денеге арналған май немесе арнайы крем жағып қою керек. Егер науқасқа подгузник кигізілген болса, онда арнайы тазартатын кө­біктер пайдаланған дұрыс. Ол кірді кетіріп қана қоймай, жаман иістен арылтады. Сулы теріге құрамында цинк оксиді бар крем жағу керек.
Аяқ-қолын қозғалтып тұру керек
* Төсек тартып жатқан жанның аяқ-қолын ары-бері қозғалтып, иіп-бүгіп тұру керек. Ауыр сырқаттан кейін, мысалы, инсульттан соң адамдар­дың бұлшық ет то­нусы өзгереді. Егер қол мен аяқты қадағалап, оларды қимылдатып тұрмаса буын мен бұлшықетте көптеген өзгерістер орын алуы әб­ден мүмкін.
* Қозғалысы шектеулі сыр­қаттың шынтағы жазы­лып, денеден алшақ жатуы тиіс. Ол үшін арнайы тақтайшалар пайдалануға да болады. Оны фанерден кесіп алып, мақта және дәкемен қаптап, ала­қанға қойып, дәкемен білек­ке байлау керек. Сөйтіп оны жиі-жиі шешіп, қолды уқалап тұрған жөн.
* Аяқтың тізеге дейін бү­гіліп тұрғаны жақсы. Ол үшін тізенің астына жұмсақ белдік қойылады. Ал табанды арагі­дік қимылдатып, майыстырып тұрған жөн. Ол үшін тіреуіш іс­теп қою керек. Кереуеттің аяқ жағын тіреуіш ретінде пайдалануға да болады.
* Мүмкіндік болса ер­теңгісін гимнастика жасауға көшу керек. Емдік дене шынықтыру буынның бәріне қозғау салғаны дұрыс. Әсі­ресе аз қимылдайтын жерлерге назар аударған жөн. Бірақ шалт қозғалыстан ау­лақ болу керек.
Өкпесі тез қабынады
* Ұзақ уақыт шалқасы­нан жату адамды екі түрлі жағдайға: ойық жараларға жә­не өкпенің қабынуына соқты­руы мүмкін. Ұзақ уа­қыт төсекке таңылған адамның еті мен сүйегі жаншылады. Сөйтіп тері­дегі және майда клет­калардағы қан айналымы бұзылып, соның салдарынан ойық жаралар пайда болады. Ал өкпедегі проблемалар жатқан адамға ауа дұрыс бармағандықтан пайда болады. Бұл кезде жабысқақ, қою қа­қы­рық түсуі мүмкін. Жөтелу де қиынға түседі. Одан ағ­зада инфекцияның түсуіне қолайлы жағдай туындайды. Ойық жараларды болдырмас үшін жауырын, шын­тақ, құйымшаққа ауа барып тұруы керек. Ол үшін науқасты әр екі сағат сайын ау­натып, бір қырымен жатқызып тұрған дұрыс.
* Дене терісі қызарып кеткен жағдайда күніне екі-үш рет теріні сергітетін арнайы сұйықтықпен сүртіп тұру керек. Ал өкпені қабындырып алмас үшін кереуетте жа­тып-ақ қимылдап­, тыныс алу жолдарын жақсартатын гимнастика жасап тұру керек.­
Клеенка төсеуге болмайды
* Төсекке таңылған нау­қастың астына клеенка тө­сеуге мүлде болмайды. Олай етсе тері дұрыс тыныс ала алмай, терлеуі мүмкін. Ал бір қабатты мақта мата теріні сіңіріп алуға аздық етеді. Со­ның салдарынан дененің ауа аз тиетін жерлерінде жара пайда болуы мүмкін.
* Төсек тартып жат­қан нау­қасқа мүмкін болса ойық жараларға қарсы төселетін арнайы матрастарды пай­даланған дұрыс. Оның үсті­не жайма төсеп, проб­ле­малы жерлердің астына өлшемі 60х90 болатын аллергияға қарсы бір реттік арнайы сіңі­ру­ші жаялықтар төсеуге болады. Олар көп­қабатты және денеге жа­бысып тұрмайды. Тиісінше науқасты көптеген проблемалардан құтқарады.
* Төсектің кедір-бұдыр­сыз түзу болғанын қадағалаңыз. Жаймалар мен жаялықтарды тегіс етіп жайыңыз. Науқастың киімі мен тө­сегінде сызықтар пайда болмасын. Төсек жаймаларын аптасына бір рет, ал жастық қабын 2-3 күнде бір рет ауыстырып тұрыңыз.
* Әжетханаға өздігінен шы­ға алмайтындықтан тө­секте жатқан науқастар суды аз ішеді. Бірақ олай етуге болмайды. Себебі жатқан кезде зәр бүйректе ұзақ кіді­реді. Ол инфекцияның пайда болуымен қатар бүй­ректе тастың түзілуіне әкеледі. Ал зәрдің қоюлануы қуықты тітір­кендіруі және зәрдің тоқта­мауына соқтыруы мүм­кін. Осындай жағдайларға ұрынбас үшін суды көбі­рек ішу керек. Негізі сау адам күніне 2 - 2,5 литр су ішуі тиіс.
Қай-қайсымызды да Ал­ла төсек тартып жатып қалудан сақтасын. Дегенмен де бұл жай­ды біле жүргеннің зияны жоқ.



Ұқсас жұмыстар

Қария науқастардың күтімі
Халі ауыр науқастар күтімі принциптері
Біліктілікті медициналық көмек
Дәрігерге дейінгі медициналық көмек
Күтім
Ішкі аурулар пәнінен дәрістер жиынтығы
НАУҚАСТЫҢ ҚҰЛАҚ КҮТІМІ
Науқастың көзіне, мұрнына, құлағына күтім жасау, басын жуу, шашын тарау
Эпилепсия ауруына жалпы сипаттама
Науқастың жеке басының тазалығы
Ерте, ерте, ертеде бір қарияның келіні болыпты
Керек бізге қариядан құндылық
Шала туған балалардың күтімі