XIX ғасыр тіл білімі

Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасы
Жалпы тіл білімі пәнінен 2-межелік бақылау тапсырмалары

I. Тест сұрақтары
1. Араб лингвисі әл-Фируза-бади еңбегінің аты:
A) Нахв.
B) Хамус.
C) Ал китаб.
D) Сарф.
2. Уильям Джонның 1786 ж. жарияланған еңбегі қалай аталады:
A) Азиялық зерттеулер.
B) Шығыс зерттеулері.
C) Үнді зерттеулері.
D) Ежелгі Рим зерттеулері.
3. Ф. Бопптың Үнді Еуропа тілдерінің салыстырмалы грамматикасы атты еңбегі қай жылдар аралығында жарық көрді:
A) 1843-1959.
B) 1859-1869.
C) 1833-1849.
D) 1859-16-963.
4. Неміс тілі грамматикасы еңбегінің авторы кім:
A) Якоб Гримм.
B) Кристиан Раск.
C) Франс Бопп.
D) Вильгельм Гумбольт.
5. Натурализм бағытының көрнекті өкілі кім:
A) Якоб Гримм.
B) Расмус Раск.
C) Франс Бопп.
D) Вильгельм Гумбольт
6. Қазан лингвистикалық мектебі нешінші ғасырда қалыптасты:
A) XVIII ғ.
B) XVIII ғ. I жарт.
C) XIX ғ.
D) XIX ғ. I жарт.
7. Сөздер мен заттар мектебінің көрнекті өкілі:
A) Гуго Шухардт.
B) Карл Фосслер.
C) Бодуэн Де Куртэнэ.
D) Л. В. Щерба.
8. Эстетизм мектебінің өкілі кім:
A) Гуго Шухардт.
B) Карл Фосслер.
C) Бодуэн Де Куртэнэ.
D) Л. В. Щерба.
9. Эстетизм және неолингвизм бағыттары қай ғасырда пайда болды:
A) XХ ғ.
B) XХ ғ. I жарт.
C) XIX ғ.
D) XIX ғ. I жарт.
10. Неолингвизм мектебі қай елде қалыптасты:
A) Германия.
B) Рим.
C) Италия.
D) Франция.
11. Ф. де. Соссюр қай бағыттың көрнекті өкілі:
A) Неолингвизм бағытының.
B) Эстетизм бағытының.
C) Социологиялық бағыттың.
D) Сөздер мен заттар бағытының.
12. Глоссематикалық бағытты қалыптастырған көрнекті ғалым:
A) Р. Якобсон.
B) Н. Трубецкой.
C) В. Метезиус.
D) Луи Ельмслев.
13. Универсалды грамматика немесе рационалды жалпы грамматика авторлары:
A) Ф.Боб пен В. Гумбольд.
B) А. Арно мен К. Лансло.
C) Ф. Шлегель мен А. Шлегель.
D) Ф. Де Соссюр мен Б. де Куртене
14. Франс Бопптың тіл біліміне қосқан үлесі:
A) Герман тілдерінің латын, грек тілдерімен ұқсастығын алғаш айқындады.
B) Салыстырмалы тарихи әдісті герман тілдеріне, соның ішінде неміс тіліне қолданды.
C) Тіл философиясын негіздеді.
D) Салысмтырмалы-тарихи әдісті ашты.
15. Үнді-европа тілдері деген атауды еңгізген лингвист:
A) Р.Раск.
B) Ф. Бопп.
C) В. Гумбольд.
D) Я. Гримм.
16. Қайта өрлеу дәуірінің (XV-XVIII ғ) өкілдері:
A) Антуан Мейе; Жозеф Вандриес; Шарль Балли; Альбер Сешэ; Эмиль Бенвенист.B) Әбу Насыр әл-Фараби; Әбу Әли ибн Сина; Махмұд Қашқари.
C) Френсис Бэккон; Джон Локк; Рене Декарт; Гофрид Вельгельм Лейбнец.
D) Ф Бопп; Я Гримм; Р Раск; А Востоков.
17. “Жас грамматистер мектебінің” негізін салушылар:
A) Ф.Ф.Фортунатов; А.А. Шахматов; А.М. Пешковский.
B) А. Шлейхер; Ч. Дарвин; В. Гумбольдт.
C) Гейман Штейнталь; Мориц Лацарус; Вильгельм Вундт.
D) Герман Остгоф; Карл Бругман; Герман Пауль; Бертольд Дельбрюк; Август Лескин.
18. Психологизм бағытының ірі өкілдері:
A) А. Шлейхер; Ч. Дарвин; В. Гумбольдт.
B) Гейман Штейнталь; Мориц Лацарус; Вильгельм Вундт; Александр Афанасьевич Потебня.
C) Әбу Насыр әл-Фараби; Әбу Әли ибн Сина; Махмұд Қашқари.
19. Орта ғасыр лингвистикасында киелі және қасиетті тіл немесе Пайғамбар тілі деп есептелген тіл:
A) Философиялық тіл.
B) Аморфты тіл.
C) Даралаушы (изолирующий) тіл.
D) Канондық тіл.
20. Прага лингвистикалық мектебінің негізін салушы чех германисі:
A) Джулиано Бонфантелер.
B) Вилем Матезиус.
C) Гуго Шухардт.
D) Антуан Мейе
21. Грамматикалық өнер немесе жазу өнері деп нені айтамыз:
A) Жазба ескерткіштер тілі.
B) Тілді дұрыс қолдану ережесін белгілейтін сала.
C) Тіл ғылымының тарихын кезеңдерге бөлу.
D) Көне ғылымдардың бірі.
22. Филология термині нені білдіреді:
A) Сөзді дұрыс қолдану.
B) Сөзді құбылтып қолдану.
C) Сөзді сүю.
23.Универсалды грамматиканың авторы кім:
A) Френсис Бэкон.
B) Вильгельм Лейбниц.
C) Рене Декарт.
D) Пор-Рояль монастырының ғалымдары.
24. Алғашқы араб грамматикасы әл-Кітаптың авторы:
A) Ибн Манзур.
B) Әл-Жауһари.
C) Әл-Джавалики.
D) Сибаваихи.
25. Тілдің шығуын дыбысқа еліктеу теориясымен байланыстырушы:
A) Ж.Ж. Руссо.
B) Д.Дитро.
C) Г.Лейбниц.
D) И.Гердер.

II тапсырма
Өзің таңдаған бір тақырып бойынша эссе жаз.

1.Орта ғасыр тіл білімі. Араб тіл білімі. Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімі. 2.Универсал грамматика
3.XIX ғасыр тіл білімі.
4. XIX ғасыр тіл біліміндегі бағыттар мен мектептер.
5. XX ғасыр тіл біліміндегі бағыттар мен мектептер.
6. Кеңестік тіл білімі. Түркі тілдері туралы ғылым.