Соғыс жылдарындағы мектеп

. Совет халқының фашистік Германиаға қарсы соғысы көптеген материалдық күшті керек етті , еңбекке жарайтын миллиондаған адамдарды бейбітшілік еңбектен бөлді . Соғыстың ауыр зардабы еліміздегі халық ағарту ісіне , совет мектебінің өміріне әсер етпей қойған жоқ . Сан мыңдаған жоғарғы класс оқушылары , мғұғалімдер мен студенттер Совет Армиясы қатарына , халық ағарту ісіне, совет мектебінің өміріне әсер етпей қойған жоқ. Сан мыңдаған жоғары класс оқушылары, мен студенттер Совет Армиясы қатарына партизандық күреске аттанды. Мұғалімдер мен оқушылар қорғныс жұмыстарына, ауада қорғану, колхоз бен совхоздағы ауыл шаруашылық жұмыстарына, ауада қорғану, колхоз бен совхоздағы ауыл шаруашылық жұмыстарына,металл сынықтарына, дәрі-дәрмектер жию, семьяларына қамқорлық жасау жұмыстарына белсенді араласты. Мектептерде қоғамдық пайдалы еңбекке араласу жұмысы кең өріс алды.
Соғысқа жақын жерлердегі балалар тылға көшірілді. Жергілікті жерлерде ол балалар үшін үлкен қамқорлық жасалды. Мектеп-интернаттар ұйымдастырылды. Немістер уақытша жаулап алған жерлерде он мыңдаған мектептер қиратылды және талан-таражға түсірілді. Мыс: РСФСР жерінде 17 мың, Украинада 20 мың мектеп үйі жойылды.
Балалардың панасыздығымен және бақылаусыздығымен күрес ерекше маңызға ие болды. Соғыс жылдарында мыңдаған бала ата-анасын айрылды. Оларға деген барлық қамқорлықты мемлекет өз міндетіне алды. Қазақстанның барлық былыстарында да жаңадан балалар үйлері ашылды. Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстан барлық облыстарында да жаңадан балалар үйлері ашылды. Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстанның балалар үйлерінде 45 мың бала тәрбиеленді. Соғыстың қатерлі алғашқы жылдарында шалғай тылдағы республика ретінде Қазақстанда күнбе – күн дерлік балаларды тиеген эшелондар келіп жатты. Бұлар Россия федерациясының , Украинаның, Белруссияның майдан шебіндегі аудандарының балалар үйлерінің тәрбиеленушілері еді. Қазақстанға Москваның Совет, Пролетар, Таган аудандарының әкелері майданға, шешелері қорғанысқа еңбек етуге кеткен төменгі класс оқушыларын әкелді. Олар үшін Алматы, Жамбыл және Қызылорда обылыстарында интернаттар ұйымдастырылды. Қазақстанда Польша балалары үшін балалар үйлері ашылды. Балаларды орналастыру үшін мектептер, әкімшілік үйлері, тұрғын үйлер дереу босатылды. Жергілікті халық келген балаларға шын мәнінде әкелік қамқорлық көрсетті.
Біздің Отанымыздың басына түскен ауыр сын сағаттарында Қазақстанда 149 майдан шебінен келген балалар мекемелері мен оқу орындарына орналастырды, оларды қамқорлыққа бөледі.
Бұл жылдары мыңдаған бала еңбекшілер семьяларына тәрбиелеуге берілді, жүздеген баланы жұрт асрап алды. Халық ағарту органдары балаларға қамқорлық көрсету, ата- анасыз қалған жас өспірімдерді жұмысқа орналастыру мәселесімен күнбе-күн айналысты.
Мектепте мұғлімдердің және оқу құралдарының жетімсіздігіне қарамастан, соғыс жылдарында балаларды жаппай оқуға тарту жұмыстары тоқтатылған жоқ, жеке пәндерді оқытуда балаларды патриоттық идеяда тәрбиелеу мәселесіне көп көңіл бөлінді, дене тәрбиесі дамытылды, жастарғ ауыл шарушылығын араласуға қажетті агротехникалық білімдер берілді, халық арасында жалпы отан қорғау және саяси-көпшілік жұмыстарын жүргізуге араласу, оқушыларды қоғамдық пайдалы еңбекке қатыстыру мәселелеріне жете көңіл бөлінді. Совет мұғалімдері бұл міндеттерді ойдағыдай орындады. Мектепте жаппай оқытуды ұйымдастыру мақсатымен қосымша мектептер ашылды. Тез қарқынмен мұғалімдер даярланды, оқуға тартылатын балалардың есебі мұқият жүргізілді. Осы шаралардың нәтиежесінде мектепке тартылған балалардың саны көбейіп отырды.
2. 1944-1945 жылынан бастап оқушылар мектепке жеті жастан алына бастады. Мектепті тастап, еңбекке араласқан жастар үшін 1943жылдан бастап кешкі мектептер ашылды. Ұлы Отан соғысы жылдарында мектеп өміріне аздаған өзгерістер енгізілді . Бастауыш кластарда тарих, география, жаратылыс пәндері жеке оқытылмай, оқу сабағына қосылды.
Оқушыларға саяси-идеялық тәрбие беруге тікелей қатысы бар тарих, конституция, әдебиет сабақтарына мектепте көбірек көңіл бөлінді, сабақта болсын, сабақтан тыс тәрбие жұмысында болсын, балаларды советтік птриотизм рухында тәрбиелеуге баса назар аударылды. Физика, химия, жаратылыс сабақтарын оқытудың программасына белгілі өзгеріс енгізілді, бұл сабақтардың өмірге байланысы күшейтілді. 1941 жылдан бастап ауыл шаруашылығының негіздері оқытыла бастады.
1943 жылдан бастап «Оқушылар ережесі» енгізілді. Мұнда оқушылардың мектеп, мұғалімдер, ата-ана және жолдастары алдындағы міндеттері, олардың мектептегі және мектептен тыс мінез – құлқы белгіленді. Мектептің оқу-тәрбие жұмысының жақсаруынд «Оқушылар ережесін» енгізудің мәні өте зор болды.
Мектеп жұмысынд белгілі кемшіліктер де орын алды. Оқытуд формализмге жол берілген жағдайлар да болды. Әсіресе орыс тілін оқытуда елеулі кемшіліктер кездесті, оқыту өмірден алшақ, мектеп бітірген жастарды практикалық даярлығы шамалы болды. Оқытуда социалистік жарыстың орн алуы балаларға көтерме баға қоюға әкеп соқты. Сондықтан оқу жұмысында социалистік жарысқа тыйым салынды . 1944 жылдың январында балалардың сабақ үлгеріміне бес балдық баға қою жүйесі енгізілді. Бұл жаңалық мұғалімдерден баға қоюға жауапты қарауды талап етті. 1943 жылы енгізілген ер балалар мен қыз балаларды бөлек мектептерде оқыту 1954 жылы қате шешім ретінде өзгертілді.
3. 1944 жылы СССР Халық Комиссрлары Советі «Мектептегі оқу жұмысының сапасын жақсарту шаралары туралы» қаулы алды. Бұл қаулы бойынша бастауыш және жеті жылдық мектепті бітірушілер мектеп бітіру емтихандарын, ал мектепті бітірушілер кәмелдеттік аттестат алу емтихандарын тапсыруға міндеттелді. Орта мектепті үздік бітірушілер алтын және күміс медальдармен нградталатын болды. Бұл қаулы мұғалімдер мен оқушылардың жауапкершілігін күшейтті.
Совет мектебі және педагогикалық ғылымдарды дамыту мақсатымен 1943 жылы РСФСР Педагогикалық ғылымдар академиясы құрылды. Бұл академияға жалпы және арнаулы педагогика, педагогика тарихы, психология ,мектеп гигиенасы және пәндерді оқыту методикасын зерттеу мәселелерімен шұғылдну міндеті жүктелді.
Көптеген мұғалімдерді Совет Армиясы қатарына алынуы лоардың орнына қысқа мерзімде даярланған мұғалімднрді қызметке алуға мәжбүр етті. Сондықтан мұғалімдердің білімін жетілдіру мәселесі ерекше көңіл бөлуді керек етті. Бұл салада мұғлімдердің білімін жетілдіру институттары елеулі міндет атқарды.

Ұқсас жұмыстар

Ұлы Отан соғысы жылдарындағы қазақстандықтардың ерен ерлігі

Оқушылардың әлеуметтік-азаматтық сезімінің қалыптасуының психологиялық негізі

Қазақстанда XX ғасырдың 40 жылдарындағы білім беру тарихын жүйелеудегі Ә.Сембаевтың еңбегі

Ұлы отан соғысы жылдарындағы қазақ әйелдерінің тылдағы ерлігі

Отан соғысы майдандарында

Ұлы Отан соғысы жылдарындағы соғыс және еңбек майдандарындағы қазақстандықтар

Ұлы Отан соғысы кезіндегі мәдениет пен ғылым

Сүйемелмен орындалатын шығармаға аннотация жазу

Қазақстан тарихы пәні

Батыс Қазақстандағы Сталинград майданы тылының инфрақұрылымының, күштері мен құралдарының қызметі

Баланың мектепке келу мәселесі