Барлыѓына ±сыныстары шін рахмет айтыњыз

СӨЖ орындауға әдістемелік нұсқаулар: СӨЖ орындауға әдістемелік нұсқаулар: Менеджмент курсы бойынша кредиттік технология студенттерімен СӨЖ эссе және жағдайлық тапсырма түрінде орындалады. СӨЖ орындауға кіріскенде студенттер берілген тапсырманың тақырыбын зерттеуі керек. Сонымен қатар ұсынылған әдебиеттер мен инструктивтік материалдарды қолдануға болады. Жұмыс А4 стандартты парақтың бір жағына жазылады. Студенттерге өздік жұмысты дәптерге жазуға рұқсат етіледі. Жұмысты орындау барысында келесідей өлшемдерді сақтау қажет: сол жағынан - 25-30 мм, оң жағынан – 10 мм, жоғарғы және төменгі жағынан – 20 мм. Қызыл жол бес белгіге немесе 15-17 мм-ге тең.
Жұмыс тақырыбын қолжазба түрінде немесе компьютермен жазуға болады. Қолжазба әдісімен мәтін қара немесе көк түсті сиямен, анық жазумен жазылуы тиіс. Бір жұмыста түрлі түсті сия қолдануға болмайды (графиктерді, диаграммаларды, суреттерді, кестелерді орындағанда түрлі түсті сия қолдануға болмайды.)
Жұмыс қолмен жазылғанда мәтіннің әрбір беті 28-30 жолдан тұруы қажет, әрбір жол ортасы 60-65 белгіден болуы керек, мұндағы әрбір сөздер арасындағы пробел бір белгі болып есептеледі. Қолжазбалық мәтінге №3 трафареті қолданылады. Жұмыстың қолжазбалық нұсқадағы жалпы көлемі қосымшаларды есептемегенде 5 беттен кем болмауы тиіс. Жұмыс беттерінде еш қателіктер жіберілмеуі тиіс – жолдарды және сөздерді сызу, жоларалық қосымша жазулар және т.б.рұқсат етілтейді. Сонымен қатар, жалпы қабылданбағандардан басқа сөздерді және сөз тіркестерін қысқартуға болмайды.
Жұмыстың әрбір тарауы жаңа беттен басталады, ал бөлімдер жолдың ортасынан мәтіннен бір жол қалдырғаннан кейін жазыла береді.
Екінші жағдайда жұмыс мәтіні компьютерде Microsoft Word мәтіндік редакторінде, Timеs New Roman шрифімен, 14 мөлшермен, жартылай жоларалық интервалмен басылады. Жұмыстың жалпы көлемі 5 беттен кем болмауы тиіс.
Студенттердің оқытушылармен өздік жұмысы сұхбаттасу, жазбаша бақылау жұмысы, рөлдік ойындар түрінде өтеді. Студенттің белсенді қатысуына қарай білімі бағаланады.

5. Студенттердің өздік жұмыстарының және студенттердің оқытушылармен өздік жұмыстарының тақырыптары

5.1 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары

Тапсырма 1
Білгір менеджердіњ мынадай сапалыќ ќасиеттері болу керек:
0* терењ білімі;
1* саяси кµзќарасы, саяси мєселелерді шеше білуі;
2* іздену ќабілеті, соѓан бейімділігі;
3* ѓылыми-техникалыќ прогрестіњ ењ озыќ жетістіктерін ќолдана білу;
4* психологиялыќ білімі;
5* єлеуметтік шындыќ ќаѓидаларына ќызыѓушылыѓы жєне басќара
білу;
6* µзіне жауапкершілік ала білу;
7* ж±мыс жµнінде сын кµзбен ќарауы жєне сынаѓанды ќабылдай білу;
8* әрќашанда белсенділік кµрсету;
9* бµгеттерді болдырмай, еркіндігі мен икемділігін кµрсету;
10* логикалыќ ойлауы;
11* әр ж±мыста µз пікірін айту, кµрсету.
Осы ќасиеттерге ќарап, идеалды менеджер болу м‰мкін бе?
Мына с±раќтарѓа жауап дайындањдар:
1. Сіздіњ кµзќарасыњыз бойынша осыныњ барлыѓы толыќ деп ойлайсыз ба?
2. Ќазаќстан бизнесінде жаќсы менеджер болу ‰шін таѓы ќандай ќасиеттер болу керек?

Тапсырма 2
Кәсіпорынныњ сыртқы ортасын қ±райтын факторлар

Әрбір факторлар тобын жекеше сипаттањыз. Байланысын кµрсетіњіз.

Тапсырма 3
Ақтай кәсіпорнының басқару құрылымы берілген

Берілген кәсіпорнының басқару құрылымы қандай басқарушылық құрылым типіне жататының анықтаныз және оның негізгі ерекшелігін сипаттаныз.

Тапсырма 4.
Келесі с±рақтарѓа толыѓырақ жауап беруге тырысыњыз:
1. Қаржы бақылауы не ‰шін қажет?
2. Менеджер қаржы ғдістерін бақылауда қандай орын алады?
3. Аудиторлық қызметтіњ даѓдарыс жаѓдайдыњ алдын-алуда мањызы қандай?
4. Фирманыњ жоѓары нғтижеге жетуге қаржы бақылаудыњ мањызы неде?
5. Алдыњѓы аѓымдаѓы жғне нғтижелі бақылаудыњ бір-біріне байланыстыѓы жғне бір-бірімен оѓаштыѓын неде кµресіз?
6. Қаржы кµмегімен іске асыратын бақылаудыњ, жалпы бақылаудан айырмашылыѓы неде?
7. Сіздіњ ойыњызша қандай ресурстарды пайдаланѓанда бақылаудыњ мањызы бар?
8. Қаржылық бақылау кезінде кері байланысты пайдаланудыњ жолдары қандай?
9. Қаржы бақылауын қамтамасыз ету ‰шін банк тғжірибесінде сіз не енгізуге тырысар едіњіз?
10. Бақылаудыњ тиімділігін жоѓарылату жғне жетілдіру процесінде мғліметтіњ рµлі қандай?

Тапсырма 5.
Қазақстан жаѓдайында коммерциялық банктердіњ қаржы жаѓдайы т±рақсыз болѓандықтан, алдыњѓы уақытта олар банкротқа ±шырауы м‰мкін? Коммерциялық банктіњ бғсеке қабілеттілігі кµптеген факторлармен байланысты: кµрсететін қызметтердіњ ғр т‰рлілігі жғне сапалыѓы, несиелер жғне депозиттер бойынша пайыз ставкалары, тарифтер дењгейі, қызмет кµрсетудіњ ыњѓайлылыѓы, есеп айрысудыњ жылдамдыѓы, беріктілік жғне т.б.
Бғсекелестікті бекіту қ±ралдары болып:техникалық қамсыздандыру, қызмет кµрсету жғне операцияларды ж‰ргізудіњ технологиясын жетілдіру, ±сынылатын қызметтердіњ т‰рін байыту, филиалдар жғне бµлімшелер ж‰йесін дамыту, жоспарланѓан стратегия, маркетинг жғне қоѓаммен байланыстарды ±йымдастыру; банк қызметкерлерініњ квалификациясыныњ дењгейін жоѓарлату.
Келесі с±рақтарѓа жауап беріњіз:
1. Коммерциялық банктіњ қандай бғсеке қабілеттілігін кµтеру факторын сіз тиімді деп ойлайсыз?
2. Қазақстандық коммерциялық банктер алдында бғсеке қабілеттілігін кµтеру ісінде қандай мғселе т±р, сонымен қатар д‰ние ж‰зілік алањдаѓы мањызы?

Тапсырма 6
Алѓашқы жалақысын алѓан жас ж±мысшы бригадаѓы жолдастарына “дғст‰рді” атап µтуден бас тартады. Оны мазақтай бастайды. Сіз б±л туралы білдініз.
Сіз қандай шешім қабылдайсыз?

Тапсырма 7.
Велосипеттерді шығаратын кәсіпорында келесі көрсеткіштерге жету үшін келесі міндеттер қойылды:
А) қазіргі кезде шығарылатын өнімнің бірінші жылына 10%, екінші – 30%, үшінші – 40%, төртінші – 50%, бесінші – 70% - ке өнім шығарыуын кеңейту;
Б) бірінші жылда 5%, үшінші жылдың аяғына 12%, ал 5 жылдан кейін 18% капитал айналымын ұлғаю;
В) бірінші жылда – 8%, екінші – 12%, үшінші – 15%, төртінші -18%, бесінші – 71% станок саябағын жаңарту
Ұйымның қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді мақсаттарына анықтама беріп, оларды анықтандар.
Тапсырма 8.
Сіз әйелдер және еркектердің сыртқы киімді өндіретін кәсіпорынды ашасыз. Өз назарынызды жағары сапалы және қымбат бағалы тондарды және дубленкаларды шығаруды жоспарлайсыз. Кәсіпорыныздың негізгі кредосы бай сатып алушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру, олардың сауалдары мен тілектерін есептеу. Осы мәселені шешу үшін фирма ең жықсы тігін машиналарды сатып алды, жоғары мамандырылған мамандарды жалдады, жоғары сапалы және қымбат теріілерді әкелуге келісім-шартқа қол қойды.
Кәсіпорыныздың миссиясын анықтаныз және оны дәлелденіз.

Тапсырма 9.
Менеджердіњ басты мақсаты - ±жымныњ шыѓармашылық қабілетін максимальды пайдалану. Б±л ‰шін менеджерде келесі іс-ғрекет диапазоны бар:
1. Ж±мысшылардыњ араласуына кµмектесетін ж±мыстарды ±сыну.
2. Партнерлармен бірге кењестер µткізу, олармен фирма ж±мысы бойынша кењесу.
3. Фирманыњ қызмет етуіне кедергі тигізбейтін ±жымдаѓы ресми емес топтарды сақтау.
4. Ж±мысшыныњ ғлеуметтік белсенділігіне жаѓдай жасау.
5. Қызметкерлерге неѓ±рлым мғнді шыѓармашылық ж±мыстар ±сыну.
6. Оларѓа жеткен нғтижелеріне сғйкес кері байланысты қамтамасыз ету.
7. Ғрбір ж±мысшыныњ барлық жаѓымды жетістіктерін баѓалау жғне мадақтау.
8. Қызметкерлерді фирма мақсаттарын т±жырымдауѓа жғне шешімді шыѓаруѓа қатыстыру.
9. Қызметкерлерге µзініњ қ±қықтарымен µкілдіктерін бµлу.
10. Ынталы қоластындаѓыларды қызмет сатысы бойынша жылжуын қамтамасыз ету.
11. Қызметкерлерді қайта дайындауды ±йымдастыру.
12. Қызметкерлерге жауапкершілікті ж±мыс беру.
13. Қол астындаѓылардыњ ж±мыстаѓы шыѓармашылық бастауын ‰немі дамыту.
Келесі с±рақтарѓа жауап беріњіз:
1. Ж±мыскерлердіњ шыѓармашылық қабілетін толық пайдалану ‰шін қандай ғрекетті сіз ењ негізгі деп ойлайсыз, неге?
2. Сіздіњ ойыњызша менеджер ж±мысшылардыњ ењбек белсенділігін жоѓарылату жғне µнімділігін µсіру ‰шін таѓы қандай шараларды қолдануы м‰мкін?

5.2 Студенттердің оқытушылармен өздік жұмыстарының тақырыптары

1. Іскерлік ойын “БІР МИНУТҚА КЕҢЕСУ”
Мақсаты: Қиын тапсырмаларды немесе мғселелерді шешу ‰шін ойынѓа қатысушылардыњ м‰мкін болатын ±сыныстарды әзірлеуі.
Материалдары: Қаѓаз немесе блокнот, қарындаштар
Процедурасы:
12* Домалақ немесе тµртб±рышты столѓа қатысушылардыњ алтыдан сегіз адамѓа шекті топ қ±руын с±рањыз.
13* Әрбір қатысушыны ж±мыспен байланысты қазіргі кездегі мғселелерді таза бетке немесе блокнотқа жазуын µтініњіз. Мәселен:"Топтыњ ынтасын қалай кµтеруге болады?"
14* Б±л бойынша ойлануѓа м±рша бергеннен кейін жғне б±ны с±рақ ретінде жазуѓа уақыт бергеннен кейін (б±ѓан бір-екі минут беріледі) б±ны µзініњ оњ жақтаѓы кµршісіне беруін µтініњіз. Соњѓысы алѓан с±рақ бойынша ойындаѓы жауабын жазсын. С±раққа жауап беруге 60 секунд беріледі.
15* Б±л процесті әрбір 60 секунд аралыѓында қайталап µткізіњіз. Б±ны әрбір жазбаныњ µз иесіне келгеніне дейін қайталањыздар.
Талқыланатын с±рақтары
1. Біреу болса да жања шешім тапты ма (алдын-ала ескерілмеген)?
2. Кейбір ±сыныстардан қандай да бір пайда бар ма?
3. Осы ±сыныс бойынша сізде жања ой немесе шешімдер пайда бола ма?
4. Достар жғне әріптестерден кµмек с±раудан қандай сабақ аламыз?
Топ м‰шелеріне әріптестерімен ақылдасатын с±рақтар (ортақ) тањдап алуын µтініњіз.
Егер уақыт қалса
Топты ±сынылѓан шешімніњ ењ жақсысын талқылауды µтініњіз. Олар µзіне пайдалы нәрсе алды ма? Олар қандай баламаларды ашты?
2. Іскерлік ойын “ҚОРШАҒАН АДАМДАРДЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІН БІЛУГЕ ТЫРЫСЫҢЫЗ”

Мақсаты: Қызметкерлердіњ мғселелеріне кµніл аудару, кµмектесу.
Материалдары: Әрбір қатысушыларѓа "ж±мыс факторлары" бланкісініњ бір кµшірмесін, қалам немесе қарандаш.
Процедурасы:
16* "Ж±мыс факторы" бланкісініњ кµшірмесін әрбір қатысушыѓа тарату. Он балдық ж‰йе бойынша (1 бал - ењ жоѓары, 10 - ењ тµмен) он пункті баѓалау қажет дењіз. Осылайша ж±мысқа қабылдау кезінде ескерілетін факторлар топтастырыланады. Б±ныњ қортындысы бірінші тізбекке енгізілуі қажет.
17* Кµрнекілік ретінде плакатты қолдана отырып ортастатистикалық баѓаны кµрсетіњіз. Статистикалық кµрсеткіштерді екінші баѓанаѓа енгізуін с±рањыз жғне әрбір кµрсеткіш бойынша абсолютті арифметикалық айырмашылықты есептењіз (жаѓымды және жаѓымсыз жаѓдайын ескермей-ақ); б±ныњ қорытындысын ‰шінші баѓанаѓа енгізіњіз. Б±дан кейін жалпы сомманы табуды талап етіњіз.
Талқыланатын с±рақтары
1. Әрбір қатысушы қандай дәрежеде дәл тапты?
2. Неге біз қызметкерлердіњ қажеттілігін білмеуіміз м‰мкін?
3. Оны білу ‰шін біз не істей аламыз?
Кењестер
18* Қатысушыларды тек қана µзініњ ±йымындаѓы ж±мысшылар туралы ойлап қана қоймай сонымен қатар б‰кіл мемлекеттегі ж±мысшылар туралы ойлауѓа сендіріњіз.
19* Сіздіњ ±йымыњызѓа байланысты факторларѓа топ м‰шелерін жања баѓа беруді µтіњіз. Шолуды аяқтау ‰шін жғне қортындыларды салыстыру ‰шін оларѓа бірнеше қызметкерлерден с±рау µткізуді µтініњіз.
Егер уақыт қалса
Қатысушылардыњ ғрбір ‰ш-тµртеуінен шаѓын топ қ±рып процедураны қайталањыз. Б±дан шыққан топтыњ баѓаларын 4-ші баѓанда кµрсетіњіз. Абсолютті арифметикалық айырманы есептеуді қайталањыз. Б±дан шыққанды 5-ші баѓанаѓа енгізіњіз.
Талқыланатын с±рақтары
1. Жеке немесе топтаѓы ж±мыстардыњ қайсысы жақсы µтті?
2. Топтыњ жетістікке жетуіне қандай факторлар әсер етті (тапсырманы орындау кезіндегі)?
Жұмыс факторлары
Н±сқау: Келесі пункттерді он бал ж‰йе бойынша баѓалањыз (1-жоѓары, 10-тµменгі)
1. Қызмет бойынша жоѓарылау м‰мкіндігі
2. Ж±мыс кµлемін бақылау
3. Икемді ж±мыс графигі
4. Шектеудіњ м‰мкіншілігі
5. Ж±мыс қауіпсіздігі
6. Ж±мыс типі
7. Ашық қарым-қатынас
8. Жалақы
9. ¦йым кµлемі
10. Ж±мысқа ынталандыру

3. Іскерлік ойын “СІЗ КІМСІЗ?”
Мақсаты: Ресми емес жаѓдайда қатысушылардыњ бір-бірімен танысуына м‰мкіндік беру
Материалдары: Қаѓаз, қалам немесе қарындаш
Процедурасы:
¤зіњіздіњ ж±мыс тобыњыздан кездесетін адамѓа қойылатын ‰ш с±рақтарын жазуын µтінесіз. Бірақ қарапайым с±рақтарды қоймауды µтінесіз (аты, қызметі жғне т.б.).
Қойылатын с±рақ туралы бір-екі минут бергеннен кейін, жиналѓандардыњ бµлмеде шењбер бойынша ж‰руін µтініњіз. Осы шењбер бойынша ж‰ру кезінде µз с±рақтарын басқа біреудіњ с±рақтарымен алмастырып отыруын да µтініњіз. Кµп адамды кездестіруге тырысу қажет.
Бес-он минут µткеннен кейін қатысушыларды топқа бµліп әрбір қатысушыныњ орнынан т±рып атын ѓана атауын µтінесіз. Одан кейін қалѓан адамдардыњ орнынан т±рѓан адам туралы не білетінін анықтањыз. Бір адам бойынша бірнеше (‰ш-тµрт кісі) сµз сµйлегеннен кейін келесі адамѓа кµшіњіз.
Талқыланатын с±рақтары
1. Қандай қызықты нәрселерді сіз осы кездесуде ала білдіњіз?
2. Әрбір адам басқалармен ортақ нәрсе ала алды ма?
3. Сізге қойылѓан с±рақтыњ ењ қызықтысы?
4. Сіздіњ с±раѓыњызѓа ењ к‰лкілі жауап?
Кењестер
Сµз сµйлеудіњ тез µтуін қадаѓалањыз
Егер орнынан т±рѓан адам туралы ешкім білмесе онда ол кісіге қойылѓан бірнеше с±рақты атап оѓан жауап беруді с±рањыз.

4. Іскерлік ойын “ЖЕТЕКШІЛЕР ҮШІН ТЕСТ”
Мақсаты:
20* Жетекшілердіњ µзін-µзі баѓалауѓа м‰мкіндік беру
21* Қандай позицияларды жақсарту қажет
Материалдары: Тест
Процедурасы:
22* Тесті оқып шыѓып мекемењізге қажет µзгерістер енгізіњіз
23* Тест кµшірмесін топ м‰шелеріне таратып толтыруын с±рањыз.
24* Толтырылѓан форманы жинамай, қатысушыларѓа оны бірнеше апта бойы сақтауын ±сыныњыз.
25* Біраз уақыттан кейін олардан µз рейтингілерін қайта қарап талдап шыѓаруын µтініњіз.
Талқыланатын с±рақтары
1. Б‰гін сіздіњ ж±мысыњыздаѓы баѓыттардыњ қайсысы мањызды?
2. Б±л с±раққа сіздіњ жауабыњыз бір жыл б±рын қандай болды?
3. Әр т‰рлі с±рақтар бойынша сіз білімдерді қалай аласыз?
4. Сіздіњ позицияњызды жақсарту ‰шін не істеу керек?
Кењестер
Кµрсетілген с±рақтарды кµптеген ±йымдар ‰шін қолдануѓа болады. Бірақ ол с±рақтарды µз ±йымыњызѓа байланысты µзгерте аласыз.
Жетекші үшін тест
Аты

¤зіњіздіњ м‰мкіндігіњізді 1-ден 10-ѓа дейінгі шкала бойынша баѓалањыз
(1-тµменгі бал, 10-ењ жоѓарѓы бал)

1.
Адамдардыњ мотивациясы туралы не білесіз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

2.
Қаншалықты сіз еркін қарым-қатынас жасай аласыз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

3.
Басқалар сізді жетекші ретінде қалай баѓалайтыны туралы не ойлайсыз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

4.
Сіз µзіњізді жетекші ретінде қалай баѓалайсыз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

5.
Мінезі қиын адамдармен сіз қаншалықты келісімге келе аласыз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

6.
¤зіњіз білмейтін адамдарѓа µзіњізді таныстыруды қаншалықты жақсы кµресіз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

7.
Жетекшілік туралы сіз қаншалықты кµп білесіз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

8.
Сіздіњ жетекшілік тғжірибењіз қаншалық?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

9.
Қысым негізінде сіз қаншалықты жақсы ж±мыс істейсіз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

10.
Фирманыњ табыстылыѓында сіз қандай орын аласыз?

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Жалпы есеп

5. Іскерлі ойын “КЕЛ СӨЙЛЕСЕЙІК!”
Мақсаты: Ресми емес жаѓдайда адамдар қалай тез танысатынын кµрсету
Процедурасы
26* Біз бір топта ж±мыс ітесек те біздіњ ғріптестер туралы аз білетінімізді топқа хабарлањыз
27* Соншалықты таныс емес серіктес табуды қатысушылардан с±рањыз
28* Содан кейін олардыњ бір-бірімен әњгімелесе т±руѓа екі-‰ш минут барын айтыњыз. “Кел сµйлесейік!” ойныныњ негізгі ойы осында жатыр. Олар кез-келген тақырыпқа сойлесе алады, бірақ оларѓа µздері туралы сµйлескен жµн.
Талқыланатын с±рақтары
1. Сіз жања досыњызды қаншалықты жақсы білесіз?
2. Берілген екі-‰ш минут тез µткендей болѓан жоқ па?
3. Жања досыњ б±рынѓы досыңнан да жақсы біле бастаѓан секілді боп ешкім µзін сезінген жоқ па?
Кеестер
29* қатысушылардан µздері ж‰рексінбей сµйлеуін с±рањыз
30* Кейбір адамдара әғнгімені негізсіз бастаан ызысыз секілді. Оларды теріп алыыз, жолдастарына µздері туралы айтуа итермелеіз
31* Ойынны ортасында ойына бәрі тартылды ма, жо па екенін соны тексерііз. Егер басалар атыспаса олара атысуа жадай жасаыз.
Тапсырма 28
¦жымдаѓы келіспеушілік менеджерге кµптеген ж‰йке, ал фирмаѓа шыѓындар әкелуі м‰мкін. Сондықтанда, басшыѓа оларды уақытында тауып жғне сәйкесінше қортынды жасау қажет. Келіспеушілікті болдырмау ‰шін ж±мыс стилін µзгерту керек.
Мысалы, тапсырмаларды кµзбе-кµз емес, жалпы кењесте бµлу, тәжірибеге пікірлермен ашық ауысуды, жиі бірігіп қортынды жасауды ењгізу.
Кейде басшы µзі сезбей келіспеушілік тудыруы м‰мкін. Есіњізде болсын - басшы ретінде мыналарѓа жол бермеу керек:
32* µзіњіздіњ қол астыњыздаѓылардан қандай болсын іскерлік мәліметтерді жасыру;
33* қол астындаѓыларыњыздыњ белгілі біреуіне арнайы ықыласпен қарау;
34* µзіњіздіњ қол астындаѓыларыњызды жоѓары т±рѓан басшыѓа қорықпай "талауѓа" беру;
35* µз әріптестеріњіздіњ мамандандырлыѓына сенбеу
Келесі сұрақтарға жауап беріњіз:
1. ¦жымда шиеленіскен жаѓдайлар тумау ‰шін менеджер не істеу керек?
2. Егер шиеленіскен жаѓдай нақты болса, оны қалай басқару керек?
3. Шиеленісті шешуде менеджер ретінде сіздіњ әрекетіњіз қандай?

6. Іскерлік ойын “КЕЛІССӨЗДЕГІ ӘДІЛДІК”
Мақсаты: Әрбір келіссµздегі ғділдік пен шындықтыњ мањыздылыѓын атау.
Материалдары: 2 адам бµле алатын зат.
Процедурасы:
Ойынѓа қатысушылардан 2 адам тањдањыз. Біреуін А деп, екіншісін В деп атањыз.
А-ѓа белгілі бір зат беріњіз, оны В мен А бµлісуі қажет дењіз. Б±л кез-келген нғрсе болуы м‰мкін, 100 $ бастап 100 алмаѓа дейін. А-ѓа кез-келген В мен келісілген пропорцияда бµле алады деген инструкция беріњіз, бірақ В А-ныњ ±сынысына келісе немесе келіспей қоя алады, ал µзі шарт жаѓдайын жасамайды. Егер В келіссе онда шартқа отырады. Егер В келіспесе шарт қ±рылмайды. Егер В шартты қабылдамаса екі жақ ештење алмайды.
Сол инструкцияны енді В-ѓа беріњіз
Б±л кµріністі бірнеше рет қайталањыз
Талқыланатын с±рақтары
1. Неге А осылай істеді?
2. Неге В осындай жауап берді?
3. А және В сияқты жаѓдайѓа душар болѓан адамдарѓа сіз қандай кењес берер едіњіз?
Кењестер
А- µзіне ѓана тиімді шарттарды ѓана ±сынады. Б±л сізді ресурстар ‰шін к‰рес әлеміне әкелді. В-ѓа А-ныњ кез-келген ±сынысын қабылдауын с±рањыз. ¤йткені ол кез-келген жаѓдайда б±рынѓыдан кµп алады. В- кµптеген ±сыныстан (егер ол оларѓа ғділ болып кµрінбесе) бас тартады. А-да осындай ±сыныстарды жасайды. М±ндай жаѓдайда А жғне В келісімге келу ‰шін А- В-дан кµп алмауы қажет. Б±л келісімде кµп пайда таба алсањыз да м±ндай жаѓдайда ғділ ±сыныс жасаѓан жµн.
Егер уақыт қалса
Б±л ойынды бір рет ж‰ргізгеннен кейін, осыны кім қайталаѓысы келетінін с±рањыз.
В- µз ±сынысын А-ѓа жасай алатындай етіп қайталањыз.

7. Іскерлік ойын “КЕЗДЕСУ ҚАЛАЙ ӨТТІ?”
Мақсаты: ¤ткен кездесу туралы топ м‰шелерініњ ойын білу
Материалдары: Екі парақ қаѓаз және бірнеше т‰рлі-т‰сті маркер
Процедурасы
Қаѓаз парақтарын топ алдына қабырѓаѓа іліп қойыњыз. Бірінші бетке былай деп жазыњыз: “Біз атап µткіміз келетін кездесу моменттері”. Екінші бетте: “Келесі кездесулерді жақсарту ‰шін бірнеше ±сыныс” деп жазыњыз. Алты-жеті минут ішінде µткен кездесуді ойластыруды және талдауды топ м‰шелерінен с±рањыз. Барлық ойлардыњ мәнін жазыњыз.
Барлыѓына ±сыныстары ‰шін рахмет айтыњыз
Қабырѓадаѓы плакаттарды шешіп µз офисіњізге алыњыз. Б±ны жазып қатысушыларѓа таратып бере аласыз немесе қатысушыларды есте сақтауын с±рањыз.
Талқыланатын с±рақтары
1. Қандай пунктілер келісілді?
2. Қандай пунктілер келіспеушілік тудырды? Б±л келіспеушілікті қалай жењуге болады?
3. Тиімділікті арттыру ‰шін әрбір қатысушы не істеу қажет?
Кењестер
Егер сіздіњ топпен сенім дењгейіњіз әлі тµмен болса, онда сіз бірінші жолы анонимді с±рау ретінде ж‰ргізіњіз. Плакатты қабырѓаѓа іліп қойып топқа 10 минуттан кейін келетініњізді айтыњыз. Олардыњ шын жауап беруін с±рањыз. Жауапқа атын жазбай-ақ қоюына болатынын айтыњыз. Егер сіз қайтып келгенде олар әлі µздерініњ ±сыныстарын жазып жатса таѓы уақыт беріњіз. Одан кейін б±л ±сыныстарды зерттењіз. Негізгі ±сыныстарды міндетті т‰рде ж‰зеге асырыњыз.