Хроммен илеу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СМЖ 3-деңгейдегі құжаты
ПОӘК

ПОӘК 042-18-7.1.4301-2013

Оқытушылар үшін Илегіш және майлағыш заттардың жалпы химиялық технологиясы пәннің жұмыс бағдарламасы
ПОӘК

№1 басылым
_____________2013ж.

Илегіш және майлағыш заттардың жалпы химиялық технологиясы
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5В072600– Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және құрастырылуы
мамандығына арналған

ОҚЫТУШЫЛАР ҮШІН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

Семей
2013

Алғы сөз

1 ӘЗІРЛЕНДІ
Құрастырған Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің Ет, сүт және тамақ өнімдерінің технологиясы кафедрасының оқытушысы Бауыржанова Айгүл Заманбекқызы ___________

2 қыркүйек 2013 ж.

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1. Ет, сүт және тамақ өнімдерінің технологиясы кафедрасының мәжілісінде

№1 хаттама 11 қыркүйек 2013ж.

Кафедра меңгерушісі ____________ Б.К. Асенова

2.2. Инженерлік-технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік бюро мәжілісінде

№1 хаттама 12 қыркүйек 2013ж.

Төрайымы ______________ С.С.Төлеубекова

3 БЕКІТІЛДІ.
Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде қолдау алды және басып шығаруға ұсынылды

№1 хаттама 18 қыркүйек 2013ж.

ОӘК төрайымы ____________ Г.Искакова

Алғашқы рет енгізілді

Мазмұны

1 Қолданылу аясы

2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің (модуль бойынша) мазмұны
5 Студенттердің өздік жұмыстарына арналған тақырыптар тізімі
6 Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы
8 Әдебиеттер

4

4

4

5

23

25

27

8

1 ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ

Илегіш және майлағыш заттардың жалпы химиялық технологиясы пәнінің оқу-әдістемелік кешенінің құрамына кіретін оқытушыларға арналған пәннің бағдарламасы 5В072600 – Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және құрастырылуы мамандығының студенттеріне арналған.

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Бұл оқытушыларға арналған пәннің бағдарламасы Илегіш және майлағыш заттардың жалпы химиялық технологиясы пәні бойынша келесідей құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес оқу үрдісін ұйымдастыру тәртібін орнатады:
- Білім дәрежесіне сәйкес келетін мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты;
- 5В072600 – Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының технологиясы және құрастырылуы мамандығының типтік оқу бағдарламасы;
- СТУ 042-ГУ-4-2013 Университет стандарты Пәннің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеу және безендіруге қойылатын жалпы талаптар;
- ДП 042-1.01-2013 Құжатталған процедура Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің мазмұны және құрылымы.

3 ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны:
Илеу процесінің маңызы және оның былғары мен үлбірдің қасиеттеріне әсерін оқытады. Илегіш заттар табиғатынан илеу әсерінің тәуелділігі, жартылай фабрикаттарды дайындау және илеу шарттары. Әртүрлі илегіш заттардың коллагенмен өзара әсері.

3.2 Пәнді оқытудың мақсаты:
Былғары мен үлбірді өңдеуде майлағыш және илегіш заттарды қолдануды меңгеру. Майлағыш және илегіш заттар классификациясын жете білу.

3.3 Пәнді оқытудың негізгі міндеттері:
Илеу түрлері мен илеу процесіне әсер ететін факторлар, жаңа илегіш заттар және оларды қолдану туралы біледі. Илегіш заттармен жұмыс істеуде техника қауіпсіздігін біледі.

3.4 Оқудың нәтижесі:
Пәнді оқудың нәтижесінде студент міндетті:
- Илеу түрлері мен илеу процесіне әсер ететін факторлар, жаңа илегіш заттар және оларды қолдану туралы білуі керек. Илегіш заттармен жұмыс істеуде техника қауіпсіздігін білуі керек.
- Былғары және үлбір өндірісінде илегіш және майлағыш заттарды таңдауда біліктілікке ие болуы керек.
- Ағзаға қауіпті химиялық заттармен жұмыс істей алуы керек.
- Майлағыш және илегіш заттардың физикалық және химиялық қасиеттерін анықтай алуы керек.

3.5 Курс пререквизиттері:
Химия, Былғары және үлбір технологиясы мамандығына кіріспе, Химиялық материалдардың былғары-технологиялық қасиеті.

3.6 Курс постреквизиттері:
Жеңіл өнеркәсіптің қазіргі заманға сай технологиясы, Жеңіл өнеркәсіп бұйымдарының дизайны және жобалау, Текстильді материалдарды өңдеу процестерінің физика-химиялық негіздері.

3.7 Жұмыс оқу бағдарламасынан үзінді
1 кесте
Курс
Семестр
Несие саны
Дәріс
сағат
Прак.
сағат
Зертх.
сағат
ОСӨЖ сағат
СӨЖ
сағат
Барлығы
сағат
Қорытынды бақылау түрі
2
3
3
15
15
15
22,5
67,5
135
тест

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬ БОЙЫНША) МАЗМҰНЫ

Тақырыптың атауы және оның мазмұны
Сағат саны
1
2
Дәрістік сабақтар
1 Модуль
Дайындық процестері

1 дәріс. Физикалық-химиялық процестер
Коллагенге электролиттердің әсерлері. Гидротациялық ылғал мөлшері.Өзеңнің ісінуіне әсер ететін факторлар.
1
2 дәріс. Жібіту
Жібіту. Жібітуге әсер ететін факторлар. Инкубациялық кезең. Жібітуді тексеру.
1
3 дәріс. Жүннен арылту
Жүннен арылту. Жүннен арылту кезеңдері. Түктің өзеңмен байланысының әлсіреу механизмі. Жүннен арылтудың тәсілдері. Жағып-сылау әдісі. Жүнді ферментативті жолмен арылту. Күлдеу. Күлдеуге әсер ететін факторлар. Күлдеуді қадағалау. Жарғақты күлсіздендіру.
1
4 дәріс. Босаңсыту
Босаңсыту. Босаңсытқыштар. Босаңсытудың теориялық негізі. Босаңсытуға әсер ететін факторлар.
1
5 дәріс. Пикельдеу
Пикельді ерітінді. Пикельдеу. Пикельдеудің мақсаты. Пикельдеуге әсер ететін факторлар. Пикельдің компоненттері мен концентрациясы. Ашытқымен өңдеу.
1
6 дәріс. Майсыздандыру
Майсыздандыру. Майсыздандыру әдістері. Еріткіштермен майсыздандыру. Эмульсиялы майсыздандыру. Өңдеу сұйығын қайта пайдалану.
1
7 дәріс. Майлау
Майлау. Майлаудың мақсаты. Майлағыш заттар. Былғары және мех жартылай фабрикаттарын майлау. Эмульсиялы майлау.
1
2 Модуль
Илеу процесі туралы жалпы түсінік

8 дәріс. Минералды заттармен илеу
Хромның илегіш қосылыстары. Хромның илегіш қосылыстарының қасиеттері мен құрылысы. Хром қосылыстарының гидролизі.
1
9 дәріс. Хроммен илеу.
Хроммен илеу әдістері. Бір ванналы илеу. Пикельсіз илеу. Хроммен илеу процесіне әсер ететін факторлар. Хром-эмульсиялық илеу әдісі.
1
10 дәріс. Бейтараптау
Бейтараптау. Иді қанықтыру. Хроммен илеуде және бейтараптауда пайда болатын ақаулар. Хроммен иленген былғары мен мехтың қасиеттері.
1
11 дәріс. Алюминиймен илеу
Алюминийдің илегіш қосылыстары. Алюминийдің илегіш қосылыстарының коллагенмен әрекеттесуі. Алюминий қосылыстарымен илеу әдістері.
1
12 дәріс. Циркониймен илеу
Цирконийдің илегіш қосылыстары. Цирконийдің илегіш қосылыстарының коллагенмен әрекеттесуі. Цирконий қосылыстарымен илеу әдістері.
1
13 дәріс. Титанмен илеу
Титанның илегіш қосылыстары. Титанның илегіш қосылыстарының коллагенмен әрекеттесуі. Титан қосылыстарымен илеу әдістері.
1
14 дәріс. Темірмен илеу
Темірдің илегіш қосылыстары. Темірдің илегіш қосылыстарының коллагенмен әрекеттесуі. Темір қосылыстарымен илеу әдістері.
1
15 дәріс. Кремниймен илеу
Кремнийдің илегіш қосылыстары. Кремнийдің илегіш қосылыстарының коллагенмен әрекеттесуі. Кремний қосылыстарымен илеу әдістері.
1
Зертханалық сабақтар
1 зертханалық жұмыс. Тері және мех шикізатын, былғары мен мехті химиялық талдау
1
2 зертханалық жұмыс. Үлгілерді сынауға дайындау
1
3 зертханалық жұмыс. Қалыңдықты анықтау
1
4 зертханалық жұмыс. Тығыздықты және кеуектікті анықтау
1
5 зертханалық жұмыс. Ауа өткізгіштігін анықтау
1
6 зертханалық жұмыс. Су тартқыштықты және су өткізгіштікті анықтау
1
7 зертханалық жұмыс. Ылғал сыйымдылығын және суланғыштықты анықтау
1
8 зертханалық жұмыс. Бу өткізгіштікті анықтау
1
9 зертханалық жұмыс. Бу сыйымдылығын анықтау
1
10 зертханалық жұмыс. Гигроскопиялықты және ылғал берушілікті анықтау
1
11 зертханалық жұмыс. Пісіру температурасын анықтау
1
12 зертханалық жұмыс. Гигротермиялық тұрақтылықты анықтау
1
13 зертханалық жұмыс. Былғарыны және былғары тканін механикалық сынау әдістері
1
14 зертханалық жұмыс. Созуға сынау
1
15 зертханалық жұмыс. Үйкелеуге сынау
1
Практикалық сабақтар (семинар)
1 практикалық сабақ. Физика-химиялық процестер
1
2 практикалық сабақ. Жібітуді тексеру
1
3 практикалық сабақ. Күлдеуді қадағалау
1
4 практикалық сабақ. Босаңсытқыштар
1
5 практикалық сабақ. Ашытқымен өңдеу
1
6 практикалық сабақ. Майсыздандыру әдістері
1
7 практикалық сабақ. Майлағыш заттар
1
8 практикалық сабақ. Минералды заттармен илеу
1
9 практикалық сабақ. Хроммен илеу
1
10 практикалық сабақ. Бейтараптау
1
11 практикалық сабақ. Алюминиймен илеу
1
12 практикалық сабақ. Циркониймен илеу
1
13 практикалық сабақ. Титанмен илеу
1
14 практикалық сабақ. Темірмен илеу
1
15 практикалық сабақ. Кремниймен илеу
1

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАР ТІЗІМІ

5.1 Былғары мен терінің сипаттамасы және жіктелуі
5.2 Аяқ киімнің төменгі бөлігіне арналған былғары
5.3 Аяқ киімнің үстіңгі бөлігіне арналған былғары
5.4 Аяқ киімдік лакталған былғары
5.5 Ер-тұрмандық былғарылар
5.6 Техникалық былғарылар
5.7 Киімдік-галантереялық былғарылар
5.8 Қазақтың теріден жасалған ұлттық киімдері мен үй тұрмысына арналған кейбір мүліктері
5.9 Кептіру
5.10 Конвективті кептіру
5.12 Контактілі кептіру
5.13 Радиациялы кептіру
5.14 Ылғалдандыру
5.15 Былғарының бетін әрлеу
5.16 Беткі бояудың құрамы
5.17 Полиакрилаттар
5.18 Полиуретандар
5.19 Пигменттер
5.20 Түрленген былғарының бетін әрлеу
5.21 Былғарыны әрлеудің механикалық операциялары
5.22 Сүргілеу
5.23 Былғарыны тегістеу және қыртысын жазу
5.24 Былғарыны керу
5.25 Былғарының бетін түрпілеу және шаңнан арылту
5.26 Престеу, үтіктеу және бедер салу
5.27 Дайындық процестері
5.28 Илеу процесі
5.29 Минералды илегіш заттар
5.30 Органикалық илегіш заттар

6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА

Тақырып
Көрнекі құралдар
Өздігінен оқу сұрақтары
Бақылау түрі
Дәрістік сабақ
Практикалық сабақ
Зертханалық сабақ

Физикалық-химиялық процестер

Физика-химиялық процестер
Тері және мех шикізатын, былғары мен мехті химиялық талдау
Сызбанұсқа
Физикалық-химиялық процестер
Жауап алу
Жібіту

Жібітуді тексеру
Үлгілерді сынауға дайындау
Таспа
Жібіту процесі
Сұрақтар кою
Жүннен арылту

Күлдеуді қадағалау
Қалыңдықты анықтау
Слайд
Жүннен арылту

Жауап алу
Босаңсыту

Босаңсытқыштар
Тығыздықты және кеуектікті анықтау
Сызбанұсқа
Босаңсыту

Сұрақтар кою
Пикельдеу

Ашытқымен өңдеу
Ауа өткізгіштігін анықтау
Слайд
Пикельдеу

Жауап алу
Майсыздандыру

Майсыздандыру әдістері
Су тартқыштықты және су өткізгіштікті анықтау
Слайд
Майсыздандыру

Сұрақтар кою
Майлау

Майлағыш заттар
Ылғал сыйымдылығын және суланғыштықты анықтау
Слайд
Майлау

Жауап алу
Минералды заттармен илеу

Минералды заттармен илеу
Бу өткізгіштікті анықтау
Сызбанұсқа
Минералды заттармен илеу

Сұрақтар кою
Хроммен илеу.

Хроммен илеу
Бу сыйымдылығын анықтау
Таспа
Хроммен илеу.

Жауап алу
Бейтараптау

Бейтараптау
Гигроскопиялықты және ылғал берушілікті анықтау
Таспа
Бейтараптау

Сұрақтар кою
Алюминиймен илеу
әдістері.
Алюминиймен илеу
Пісіру температурасын анықтау
Слайд
Алюминиймен илеу
әдістері.
Жауап алу
Циркониймен илеу
Цирконий қосылыстарымен илеу әдістері.
Циркониймен илеу
Гигротермиялық тұрақтылықты анықтау
Слайд
Циркониймен илеу
Цирконий қосылыстарымен илеу әдістері.
Сұрақтар кою
Титанмен илеу

Титанмен илеу
Былғарыны және былғары тканін механикалық сынау әдістері
Таспа
Титанмен илеу

Жауап алу
Темірмен илеу

Темірмен илеу
Созуға сынау
Слайд
Темірмен илеу

Сұрақтар кою
Кремниймен илеу
Кремниймен илеу
Үйкелеуге сынау
Сызбанұсқа
Кремниймен илеу
Жауап алу

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАРТАСЫ

Оқулық,оқу-әдістемелік құралдардың атауы
Дана саны
Студенттер саны
Қамтамасыз ету пайызы
Әсенова Б.Қ. Былғары және мех технологиясы: оқу құралы А.Н.Нұрымхан, А.Н.Нұрғазезова.- Семей, 2008.- 123б.
5
5
100
Мәдиев Ө.Қ. Былғары және тері технологиясы: оқулық Айтөленова Қ.Т. 2010.

5
5
100
Линь В.В. Обработка кожи и меха. - Москва: Аделант, 2006. - 388 с.

5
5
100
Н. В. Булгаков. Меховое производство. - Екатеринбург: Каменный пояс, 2007. - 280 с.
5
5
100
Павлов С.А. Химия и физика высокомолекулярных соединений в производстве искусственной кожи, кожи и меха. Изд. 2-е, пер и доп. Учебник для студентов вузов легкой промышленности Шестакова И.С, Касьянова А.А. - М., "Легкая индустрия", 2009. - 528 с.
5
5
100
7. Ғайдар Л.П. Технология кожи: учебник для студентов вузов легкой промышленности. - М., "Легкая иидустрия", 2010. - 168 с.
5
5
100
Страхов И.П. Химия технология кожи и меха: учебник для вузов. - М., Легпромбытиздат, 2003. - 496 с.
5
5
100

8 ӘДЕБИЕТТЕР

8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1. Әсенова Б.Қ. Былғары және мех технологиясы: оқу құралы А.Н.Нұрымхан, А.Н.Нұрғазезова.- Семей, 2008.- 123б.
8.1.2. Мәдиев Ө.Қ. Былғары және тері технологиясы: оқулық Айтөленова Қ.Т. 2010.
8.1.3. Н. В. Булгаков. Меховое производство. - Екатеринбург: Каменный пояс, 2007. - 280 с.
8.1.4. Линь В.В. Обработка кожи и меха. - Москва: Аделант, 2006. - 388 с.
8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Туменова Г.Т. Методическое указание к выполнению лабораторных работ по дисциплине "Технология кожи и меха". - Семипалатинск, 2005.-50 с.
8.2.2 Павлов С.А. Химия и физика высокомолекулярных соединений в производстве искусственной кожи, кожи и меха: учебник для студентов вузов легкой промышленности Шестакова И.С, Касьянова А.А. - М., "Легкая индустрия", 2009. - 528 с.
8.2.3 Ғайдар Л.П. Технология кожи: учебник для студентов вузов легкой промышленности. - М., "Легкая иидустрия", 2010. - 168 с.
8.2.4 Страхов И.П. Химия технология кожи и меха: учебник для вузов. - М., Легпромбытиздат, 2003. - 496 с.