Күшейткіштің параметрлерін беру

Мазмұны
1. Кіріспе.
2. Тапсырма
3. Негізгі бөлім.
3.1 Цифрлық құрылғылар.
3.2 Триггерлер.
3.3 Регистрлер.
3.4 Шефраторлар.
3.5 Дешефраторлар.
3.6 Код түрлендіргіштер.
3.7 Жедел есте сақтау құрылғысы.
3.8 Клавиатура.
4. Есептеу бөлімі.
5. Қорытынды.
6. Қолданылған әдебиеттер.

өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

Жетiлд.
Тенизбаев Д.

Мазмұны
белгi
парақ
парақ-р
Тексерг.
Бекбаева Р.С

о

1

Т.бақ

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік универсиеті
Н.бақ

Бекiт.

kтп=(15+2*8)=31; TТП=(0.05+0.001*8)=0.058, c.

Тиристорлы түрлендіргіштіңберіліс функциясы:

WTП(р)=31(0,058р+1)

Г – генератор, апериодтық буын:

kг=0.1(13+0.1*8)=1.38; Tг=0.01(8+8)=0.16, c.

WГ(р)=1,38(0,16р+1)

ОСН – керену бойынша болатын иілмелі кері байланыс, инерциялы – дифференциялдық буын

kосн=0.1(1.5+0.1*8)=0.23; Tосн=0.01(5+8)=0.13, c.

WОСН(р)=0,00299р(0,013р+1)

ТГ – тахогенератор, күшейткіш (пропорционалды) буын:

kтг=0.01(2+0.3*8)=0.044, [B*секайн]

WТГ(р)= kтг=0,044

ДПТ – тұрақты тоқ двигателі, тербелістік буын:

kду=0.1(12+N)=2, [айн(сек*В)]; kдв=0,05(15+N)=1.15, [айнсек*Н*м];
Тя=0.01(6+0.32*N)=0.0856, c; TM=0.1(5+0.5*N)=0.9, c.

Басқару каналы бойынша болатын ДПТ беріліс функциясы, двигатель зәкіріндегі кернеудің оның вал айналысының жиілігіне әсер етуін анықтайды:
Wду(р)=2(0,07704р²+0,9р+1)
Сырттан әсер ету каналы

Wдв(р)=-1,15(0,0856р+1)(0,07704р²+0,9р+1)

Wдв(p) беріліс функциясы двигатель валындағым кедергі моментінің оның айналыс жиілігіне әсерін анықтайды. Валдағы кедергі моментін двигатель қозғалысқа келтіретін машинамен қоса тіркеледі.
Элементтердің беріліс функциялары мен функционалдық сұлбаның біріктілігі АРЖ құрылымды – алгоритмдік модельді құруға мүмкіндік

пар

9
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

береді, ол бүкіл АРЖ-нің беріліс функциясын көрсетеді. Программасы өте ыңғайлы болып келеді, ол АРЖ аналитикалық модельін жасағанда үлкен, көрнексіз бейне - суреттерді салу қажеттілігінен арылтады.

3.1. Тұрақтылықты бағалау және байналысқан
АРЖ тұрақтандырылуы.

3.1.1.АРЖ құрылымдық сұлбасын құру.

Vissim программасын іске қосып, Волна В – 0 АРЖ модельінің құрылымдық сұлбасын құра бастаймыз, және де модельдеу процессін жүргіземіз.
Жұмыс ыңғайлы түрде жүру үшін шрифті орыс тілінде қойып аламыз: View – Fonts – Кириллица.

Сур.3 П2 АРЖ өтпелі сипаттамасы, ол уақыт ампитудасының жоғарлайтын толқындық процесті көрсетеді. Бұл АРЖ тұрақсыз.

Суреттерді сақтап, басуға шығару үшін Print Screen клавишасын басып Paint программасында (Пуск – Программа – Стандартные - Paint) Правка – Вставить пунктін басамыз. Суретті ұқыпты түрде қиып алып және құжатта сақтау керек.

пар

10
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

VisSim жұмыс кеңістігіне блоктарды шығару және оларды байланыстыру
Қадамды сигналдың Генераторы (step) Bloks – Signal Producer – Step менюінен шығарылады.

Сур.4 VisSim жұмыс істеу аумағындағы step блогын шығару (сигналдың сатылы генераторы)
Одан Сумматорды шығарамыз: Bloks – Arithmetic – Summing Sunction.

Сур.5 Сумматордың шығу реті, оның кірісін генератордың шығысына қосамыз.
Осы жолмен екінші сумматор шығарылып қосылады.

пар

11
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

Апериодтық, тербелістік буындар мен жоғарғы ретті буындар, сонымен бірге ПИ – түрлендіргіш transfer Function - жалпы түрдегі сызықты блок көмегімен модельденген жеңіл болады.

Жалпы түрдегі сызықты блок (transfer Function) мына түрде шығарылады: Blocks linear System – transfer Function.

Сур.6 TransferFunction (Беріліс функция) блок ретінің шығуы – жалпы түрдегі сызықты блок және оның сумматорға қосылуы.

Осылайша АРЖ-нің жеке элементтерін модельдейтін сызықты блоктар шығарылады.

пар

12
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

Сур. 7 Кернеу бойынша кері байланысқа сәйкес келетін сызықты блок ретімен шығуы, 180°-қа бұрылуы және қосылуы.

Күшейткіш (gain) Blocks – Arithmetic – gain менюінен шығарылады.

Сур. 8 gain (күшейткіш) блогының бұрылуы және қосылуы.

Осциллографты (plot) Blocks – Signal Consumer – plot менюдегі батырмаларды басу арқылы шығарамыз.

Сур. 9 plot (осциллограф) блогының бұру және оны қосу

пар

13
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

Жұмыс кеңістігіндегі мәтіндік түсіндемелер label (Blocks – Annotation – label) менюі көмегімен жазылады.

Блок параметрлерінің жұмысы

Одан кейін жеке блоктардың парметрлерін беру керек, олар өз тағайындалуына сәйкес болу керек, яғни олардың беріліс функциялары АРЖ-не есептелген түрде болғаны дұрыс.

Күшейткіш

Күшейткіш блогінің үстінен сол жақ батырманы екі рет не оң жағымен бір рет шертіп, пайда болған терезеде беріліс функциясының күшейту мәндерін және бөлімі коэффиценттерін енгізу керек.

Сур. 10 Күшейткіштің параметрлерін беру. Gain (күшейткіш) 28, Numerator (алымы) 1, Denominator (бөлімі).

Одан кейін ОК-ді басу керек.

Осы түрде тиристорлы түрлендіргіш пен генератор параметрлерін енгіземіз, өйткені олар күшейткіш сияқты апериодтық буындармен модельденеді.

Тұрақты тоқ двигателі.

Двигатель болашақ модельіне екі рет шертіп, диалогтік терезеге беріліс функциясымен сәйкес параметрлерді енгіземіз.

пар

14
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

Сур. 11 Тербеліс буының параметрлерін беру, мұнда тұрақты тоқтың двигательі модельденеді.

Бөлімі полиномының коэффиценттері оның дәрежесінің кему ретімен енгізіледі де пробелдермен бөлінеді.

Кернеу бойынша кері байланыс буыны (ОСН).

Параметрлерді енгізудің ерекшелігі бар: санағыш бос мүшесі болмайды, бұл жөнінде Vissim-де бос мүше коэффицентінің нольдік мәнін белгілеп көрсету керек.

Сур. 12 ОСН буының беріліс функциясының алымы мен бөлімінің коэффиценттері және күшейтудің мәні.

Тахогенератор инерциясыз күшейткішпен модельденеді, оның қасиеттер терезесіне тек күшейту коэффицентінің мәнін орнату керек.
Нәтижесінде модель құрылады.

пар

15
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

3.1.2. Модельді алғашқы рет іске қосу

Жасыл үшбұрышы бар Пуск батырмасына шерту керек, есептеу нәтижесінде бастапқы АРЖ өтпелі сипаттамасы құрылатын болады, бұдан бастапқы АРЖ орнықсыз екені көрінеді. Сол себепті элементтер параметрлерінің, әлде АРЖ құрылымының түзетілуі қажет, бұл әрекет оның тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін жүргізіледі.

Диаграмманы Isch_SAR.vsm атауымен жеке папкада сактаймыз.

3.2. АРЖ-нің параметрлік тиімделуі

3.2.1. Байланыспаған АРЖ-нің тұрақтандырылуы

Негізгі кері байланыс контурын ағытып тастаймыз, оны осциллографқа қосамыз және модельдеуді іске қосамыз:

Сур. 13 Тұйық контурдың тұрақтылығын тексеру. Өтпелі функцияның графигі тұйық контурда тұрақсыз.

Тербелістер саны өте көп болып кетпес үшін модельдеу уақытын азайту қажет болуы мүмкін. Ол үшін Vissim негізгі менюінде: Simulate – Simulation Properties – Range бөлімшесінде End параметірінің қажетті

пар

16
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi

мәнін орнатамыз. Сонымен қатар, Step Size-дің интегралдау қадамын 0,001 мөлшерінде орнатудың мағынасы бар. ОК-ді басамыз. Модельдеуді іске қосамыз.

Байланыспаған АРЖ-нің тұрақтылығының жоғалуы жергілікті кері байланысының боуынан туындайтын байқау қиын емес (тұрақты буындардан жасалған және кері байланыстары бар жүйелер тұрақтылықты жоғалта алады). Бұл байланыс жеткілікті тұрақтылықпен нәтиже беретін АРЖ сапасын қамтамсыз ету үшін енгізілгені жөнінде айта кеткен жөн.

Күшейткіштің күшейту коэффицентін азайтумен контурді тұрақтандыру

АРЖ-нің тұрақтандырылуы біраз практикалық тәжірибені талап етеді, соның негізінде қангдай буындарда параметрлердің өзгерісін жасауға болатынын анықтауға болады. Берілген жағдайда байланыспаған контурдің тұрақтандырылуын екі элементтің күшейткіш пен кері байланыс буынының параметрлерін өзгерте отырып жасауға болады: алдымен күшейткіштің күшейту коэффицентін азайтып көреміз, азайтуды байланыспаған контур және тұрақсыз режимдерінің шегіне жақын болған жағдайға дейін келтіреміз.

Сур. 14 Күшейту коэффицентінің күшеюін 28-ден 14-ке төмендетеміз

пар

17
өзг
пар
Құжат №
қолы
күнi