Линза шашыратқыш
Линзалар. Линзада кескін салу.
№31 -өзіндік жұмыс.
I деңгей
1. Линзаға параллель түскен жарық сәулелері линзадан сынғаннан кейін бір нүктеде қиылысады. Ол нүкте... Дұрыс жауапты таңда.
А) ...линзаның оптикалық центрі
Ә) ...линзаның фокусы
Б) ...линзаның жалған фокусы деп аталады.
2. Суретте шыны линзаның алдыңда АВ нәрсе тұр. Дұрыс жауапты таңда.
А) Линза шашыратқыш
Ә) Линза АВ нәрсенің шын кескінін береді
Б) Линзада нәрсенің үлкейтілген кескіні пайда болады.
3. Жинағыш линзамен нәрсенің жалған кескінін алу үшін, нәрсені... Дұрыс жауапты таңда.
А) Линзаның фокальдық жазықтығында нәрсені орналастыру керек.
Ә) Екі фокус аралығынан үлкен қашықтықта орналастыру керек.
Б) Линза мен оның фокусының арасына орналастыру керек.
4. Суретте ауада түрған шыны линза көрсетілген. Линзаның оң жағында 8 жарық көзі бар. Дұрыс жауапты таңда
А) бұл шашыратқыш линза
Ә) Линзаның бас оптикалық осіне параллель сәулелер линзада сынғаннан кейін оның бас фокусынан өтеді.
Б) Линза жарық көзінің жалған кескінін береді.
5. Егер нәрсе мен жинағыш линзаға дейінгі ара қашықтық линзаның фокус аралығына тең болса, онда нәрсенің линзадағы кескіні... Дүрыс жауапты таңда.
А) кішірейтілген, жалған
Ә) үкейтілген, шын
Б) анық емес болады
6. Суретте ауада орналасқ шыны линзаның алдыңда АВ нәрсе тұр.
Дұрыс жауапты таңда.
А) АВ нәрсенің кескіні жалған.
Ә) Линзаның оптикалық центрінен өтетін сәуле өзінің бағытын өзгертпейді.
Б) АВ нәрсенің кішірейтілген кескіні пайда болады.
ІІ-деңгей
1. Берілген нәрсенің линзадағы кескінін сыз. Бұл қандай кескін?
2. Берілген нәрсенің линзадағы кескінін сыз. Ол қандай кескін?
3. Берілген нәрсенің линзадағы кескінін сыз. Ол қандай кескін?
4. Берілген нәрсенің линзадағы кескінін сыз. Ол қандай кескін?
5. Берілген нәрсенің линзадағы кескінін сыз. Ол қандай кескін?
6. Суретте линзаның бас оптикалық осі ММ берілген. АВ-нәрсе ал А1В1 оның кескіні. Линзаның оптикалық центрін фокустарын сызып көрсет.
III деңгей
1. Линзаның баc оптикалық осі және бір сәуленің жолы көрсетілген. Линзаның фокустарын анықта.
2. Линзаның бас оптикалық осі және бір Сәуленің жолы көрсетілген. Линзаның фокустарын анықта.
3. Линзаның бас оптикалық осі ММ және А нүктесінде жарық көзі, ал Аі нүктесінде оның кескіні берілген. Линзаның оптикалық центрін және фокустарын анықта. Бүл қандай линза? Қандай кескін пайда болады?
4. Суретте ММ линзаның бас оптикалық осі көрсетілген А жарық көзі, А1-оның кескіні. Линзаның фокустарын анықтаңдар.
5. Суретте ММ-линзаның бас оптикалық осі А-жарық көзі, Агоның кескіні.
Линзаның түрін және фокустарын анықта.
6. ММ-бас оптикалық осі А жарық көзі Аі-оның кескіні. •М Линзаның фокустарының орнын анықтаңдар
Жұқа линзаның формуласы.
№32-өзіндік жұмыс
I-деңгей
1. Линзаның оптикалық күші 5дптр. Дүрыс жауапты таңда.
А) шашыратқыш линза
Ә) Жинағыш линза
Б) Линзаның фокус аралығы 2м.
2. Линзаның фокус аралығы 50см. Дүрыс жауапты таңда.
А) Линзаның оптикалық күші 0,02 дптр.
Ә) Линзаның оптикалық күші 2 дптр.
Б) Егер нәрсе линзадан 75см-ге қойсақ, онда кескін жалған болады.
3. Бірінші линзаның оптикалық күші 4дптр, екіншінікі-1,5дптр, үшіншінің оптикалық күші-0,5дптр. Дұрыс жауапты таңда.
А) Бірінші линзаның фокус аралығы ең үлкен.
Ә) Екінші линзаның фокус аралығы 25см.
Б) Үшінші линза шашыратқыш.
4. Жинағыш линзадан 50см аралықта майшам қойылған. Линзаның фокус аралығы 25см. Дұрыс жауапты таңда.
А) Линзаның оптикалық күші 0,04дптр.
Ә) Линза нзрсенің жалған кескінін береді.
Б) Май шамның кескіні линзадан 50см-де тұр.
5. Әже кітапты көзілдірікеіз оқи алмайды, егер кітаппен көздің арасы 40см кіші болмаса. Дұрыс жауапты таңда.
А) Әженің көзі жақыннан көреді.
Ә) Әжеге шашыратқыш линзадан дайындалған көзілдірік керек.
Б) Көздің қарашығында төңкерілген кескін пайда болды.
6. Бала өзенде жүзіп бара жатқан кемені суретке түсірді.
А) Объективтің комегімен кеменің үлкейтілген кескіні алынды.
Ә) Объективтің комегімен жалған кескін алынды.
Б) Объектив жинағыш линза тәрізді әсер білдірді.
ІІ-деңгей
1. Линзалардың оптикалық күштері: -0,5дптр, 2дптр, -1,5дптр. Осы линзалардың ішінде шашыратқыш линза бар ма? Фокус аралығы қандай?
2. Бірінші линзаның оптикалық күші 4дптр, ал екінші линзаның фокус аралығы 0,4м. Қайсысының оптикалық күші, неше есе үлкен?
3. Фокус аралығы 40см. Линзаның оптикалық күші қандай?
4. Линзалардың оптикалық күштері фокус аралығы 1,5дптр, Здптр қай линзада қанша есе коп?
5. Көздің жақыннан көру және алыстан көру кемшілігін қалай жоюға болады?
6. Шашыратқыш линзаның фокусына жарық көзін орналастырса оның кескіні қайда болады?
ІІІ-деңгей
1. Дене шашыратқыш линзадан 15см, ал оның кескіні линзадан 6см қашықтықта. Линзаның фокус аралығын анықтаңдар.
(-0,1м)
2. Фокус аралығы 20см линзадан дене 15см қашықтықта болса, оның кескінін линзадан қандай қашықтықта көруге болады?
(-0,6м)
3. Линзадан ЗОсм дененің кескінін оның екінші жағында сондай қашықтықта кескіні түрса, фокус аралығы қандай? Оптикалық күші ше?
(0,15м, 6,7дптр)
4. Оптикалық күші Юдптр жинағыш линзадан жарық көзі 12,5см, қашықтықта. Линзадан қандай қашықтықта дененің кескінін алуға болады?
(0,5м)
5. Фокус аралығы 0,2м шашыратқыш линзадан Юсм қашықтықта қойылған дененің линзадан қандай қашықтыкта кескінін көруғе болады?
(-20см)
6. Фокус аралығы Ғ=30см шашыратқыш линзадан дене кескіні !=2Ғ3 қашықтықта болу үшін, денені линзадан қандай қашықтықта орналастыру керек?
(60см)
Геометриялық оптика
Жинағыш линза
Линзалар
Линзалар - сәулелену
Жұқа линзаның формуласы
Оптиканы оқытуда линзаның қажеттілігі
Жарықтың дифракциясы
Эксперименттік есептер
Оптикадағы жарықталыну
Көру мүшесі – біздің көзіміз
Жұқа линза формуласын есептер шығару
Линзаның фокус аралығы