Эссе тақырыптары

Берілген тақырыптың біріне эссе жазу:
Эссе тақырыптары:

Отбасындағы кикілжің
Бизнестегі конфликт
Мен және менің әлемім
Конфликт және стресс
Жұмыс орында туындайтын конфликт

Эссе жазуда қойылатын талаптар

1. Эссенің жалпы көлемі басылған мәтіннің 1 парағынан (А 4) аспауы қажет, кеглі – 14, интервалы – 1, парақтағы мәтін шекарасы – 1,5.
2. Эссені бағалау барысында келесі жайттарға ерекше көңіл аударылады:
- мәтіннің берілген тақырып пен жанрға сай болуы;
- мәтінде аталған қандай да бір фактілердің дұрыстығы;
- авторлық көзқарас, шыншылдық, айтылған ойдың эмоционалдығы;
- мәтінді құру тәртібі (стилдік бірлік, сөз көркемдігі мен сөз қорының молдығы және т.б.)
Бүгінде ЖОО-да берілген біліміді бағалау үшін ЭССЕ көп жазылады. Ал батыс елдерінде оқуға құжат тапсырылғанда ерекше көңіл тағы да ЭССЕге бөлінеді. Азғантай тәжірбиеммен бөліссем деп едім ...
Эссе дегеніміз (фр. тіл. essai -тәжірбие, лат.тілінен exagium – құрау ) – философиялық, әдеби, тарихи, публицистикалық, әлеуметтанулық, саяси және тағы басқа саладағы ғылыми емес, автордың жеке көзқарасын білдіретін прозалық мәтін. Жанр ретінде енгізген 1580 ж. Мишель Монтень болатын, ал эссе сөзін бірінші рет қолданып, осы жанрда 1597 жылы Френсис Бэкон кітаптарын жазып шығарды.
Эссе екіге бөлінеді: 1) субъективті; негізгі мақсаты – авторды жан жақты ашу, таныту. 2) объективті; негізгі мақсаты – белгілі бір ғылыми тақырып бойынша автордың көзқарасын ашу, таныту.
Қолданылуына қарай: әдеби жанрда, білімді бақылау әдісі ретінде, батыс елдерінде ЖОО-ға түсуде талап етіледі. Жазылу көлемі: 500 сөз, 1-2 беттен 20 бетке дейін.
Эссе жазу кезеңдері: Проблеманы анықтау -ойлану–жоспарлау –жазу–тексеру
ЭССЕ жазу барысында қатаң сақталынуы тиіс талаптар:

Жеке көзқарастың көрінісі;
Фактілі дәлелдер (аргументтер);
Теоретикалық негіздеме;
Терминдерді қолдану;
Цитаталарды келтіру;
Әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;
Логикалық заңдылықтың сақталынуы;
Салыстыру және қорытындылау әдістерін қолдану;
Сауаттылық;
Қолданылған ғылыми еңбектерге сілтеме жасау.

Эссенің жазылу құрылымы:

1. Кіріспе. Тақырыптың негізгі мәні мен негіздемесі тезис түрінде көрсетіледі;
2. Тақырыпты дамыту: Тақырыпқа сәйкес бар біліміңізбен: теория, фактілер, идея, ақпараттар, аналогия, ассоцация, теңеу, сұрақтар қою, т.б. қолданып, дәлелдейсіз (аргументация). Мысалы, 1. Аргумент түсіндіру мысал (факт) байланыстырушы сөйлемдер. 2. Аргумент түсіндіру мысал (факт) байланыстырушы сөйлемдер; 3. Қорытынды. Жалпылау мен аргументтеріңіздің логикалық қорытындысы. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні”.
Жиі кездесетін қателіктер:
1. Проблема ашылмайды;
2. Автордың жеке позициясы көрінбейді;
3. Теоретикалық негіздемесі жоқ;
4. Терминдерді орынсыз, сауатсыз қолдану;
5. Тым қарапайым өмірдің мысалдары көп;
6. Ауызекі сөздер, диалект, сленг, жаргон сөздер;
7. Келтірілген мысалдар автор позициясына қайшы;
8. Қорытындылау, түйін шығару деген жоқ;
9. Логиканың болмауы.

Эссе мәтінін бағалау критерий 100%
95-100%
ғылыми бағыттылығы және өзектілігі;
мазмұны, тұтастылығы, бірегейлігі;
тіл мәдениетінің көркемдігі, қол жетімділігі, креативтілігі, қажеттілігі;
эссе тақырыбының мазмұнындағы мәселелерді түсінуі;
эссе тақырыбына мазмұнының сай келуі;
эссенің мазмұны өзекті мәселе бойынша автордың жеке ойын білдіруі тиіс.
90-95%
ғылыми бағыттылығы және өзектілігі;
мазмұны, тұтастылығы, бірегейлігі;
тіл мәдениетінің көркемдігі, қол жетімділігі, креативтілігі, қажеттілігі;
өз ойын өмірлік фактілері мен жеке әлеуметтік тәжірибесін ұстанып білдіруі тиіс;
ішкі мағыналық бірлік, ұшқыр ой мен бекітілімдердің келісімі, жеке қарсылықты ойлардың болмауы;
эссе тілдік нормаларды ұстана отырып, жалпыға түсінікті мазмұнда жазылуы тиіс;
грамматикалық, пунктуациялық және стилистік қателер қатаң тексеріледі.
90-85%
нақты тезистер енгізілген.
осы тезистер пікірлермен бекітілген.
негізгі мазмұн және қорытындысы бар анық баяндамамен қамтамасыз етілген.
мұқият және қатесіз жазылған.

Ескерту:
Эссе мәтінінің талаптарына сай безендірілмеген, бағалау критерийлерін ескермеген эссе мәтіні тексерілмейді және есептелмейді.