Жай сөйлем

Қазіргі қазақ тілінің жай сөйлем синтаксисі пәнінің
ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

5 В 020500 - Филология: қазақ тілі мамандығына арналған

СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ БАҒДАРЛАМАСЫ

СЕМЕЙ
2014
Кіріспе

1 ӘЗІРЛЕНДІ

Құрастырған __________ ___ ______2014 ж.

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының филология ғылымдарының кандидаты, доцент Э.М. Сәмекбаева

2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.

Хаттама №___ ___ ___________2014 ж.

Кафедра меңгерушісі_______________Мұқанова Қ.Қ.

2.2 Филология факультетінің оқу- әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді

Хаттама № ___ ___________2014 ж.

Төрайымы_________________ Сәмекбаева Э.М.

3 БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және шығаруға ұсынылды

Хаттама №___ ___ ___________2014 ж.

ОӘК төрайымы _________________ Искакова Г.К.

4 ____ __________ 2014 ж. шыққан ПОӘК-нің

№ 1БАСЫЛЫМЫ

Мазмұны
1 Жалпы ережелер
2 Оқу жұмыс жоспарының мазмұны, сағаттарға шағу
3 Пәнді оқытудағы әдістемелік нұсқаулықтар
4 Курс форматы
5 Курс саясаты
6 Бағалау саясаты
7 Әдебиеттер

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы мен пән туралы жалпы мәліметтер
Самекбаева Э.М. ф.ғ.к., доцент
Кафедра Қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі
Кафедраның мекен-жайы: оқу ғимараты № 8, 223 кабинет
Ақпараттық қатынас: телефон:
Кафедрада болатын уақыты: дүйсенбі, жұма: 8.00-17.00
Сабақ өтетін орын: 317 дәрісхана
Кредит саны: 3

1.2 Пәннің қысқаша мазмұны:
Тілді талдаудың негізгі әдістері, оларды практика жүзінде қолдануға шыңдалу. Тіл білімі тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелері.
1.3 Осы курстың мақсаты:
Лингвистикалық ойлау қабілетін қалыптастыратын жалпы методологиялық сипаттағы күрделі мәселелерді түсіну, тілдің мәні және тіл бөлшектерінің семиологиялық табиғаты, тілдің дамуы мен коммуникативтік қызметі, тіл- ойлау- ақиқат, тіл және қоғам, басқа да коммуникативтік құралдар мәселелерін танып білу.
1.4 Курстың негізгі міндеттері:
Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу, ғылыми идеяларға сын көзбен қарап дәлелдей алу және концепциялар мен
теорияларды талдай білуге дағдыландыру.
1.5 Курстың соңында студент мыналарды білуі керек:
- Жай сөйлем синтаксисінің өзекті мәселелерін білуі керек;
- Алған білімдерін практикада қолдана білу;
- Тілді талдаудың негізгі әдістерін меңгеру керек;
- Теориялық талдау жасай алу;
- Жай сөйлем синтаксисінің тарихының даму және қалыптасу сатылары, бағыттары және концепция мәселелерін түсіну;
- Өзіндік пікір айта алу;
- Негізделген және қалыптасқан теориялық білімдерін жинақтай білу.
1.6 Курстың пререквизиттері:
1.6.1 Тіл біліміне кіріспе
1.6.2 Грамматикалық талдау әдістемесі
1.6.3 Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы
1.7. Курстың постреквизиті:
1.7.1 Қазақ тілін оқыту әдістемесі
1.7.2 Қазіргі қазақ тілі
1.7.3 Қазіргі қазақ тілінің құрмалас сөйлемі
1.7.4 Қазақ тілін оқыту әдістемесі

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ САҒАТТАРДЫ САБАҚ ТҮРІНЕ ШАҒУ
1- Кесте
№
Тақырыптардың
Атауы
Сағаттар
Әдебиеттер

ЛК
ПР
ЛБ
СРПС
СРС

1
2
3
4
5
6
7
8
1
Синтаксис туралы жалпы түсінік
2
1
-
-
6

1,2,3
2
Сөз тіркесі синтаксисі
2
1
-

6
1,2,3
3
Сөз тіркесінің байланысу тәсілдері мен байланысу формалары. Қиысу. Меңгеру.
2
1
-

6
1,2,3
4
Сөз тіркесінің байланысу формалары. Матасу. Қабысу. Жанасу.
2
1
-

6
1,2,3
5
Жай сөйлем. Жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі
2
1
-

6
1,2,3
6
Жай сөйлемнің құрылымдық типтері
2
1
-

6
1,2,3
7
Атаулы сөйлем
2
2
-

6
1,2,3
8
Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері
2
1
-
1
6
1,2,3
9
Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері

2
1
-
1
6
1,2,3
10
Сөйлемнің айқындауыш мүшелері. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
2
1
-

6
1,2,3
11
Оқшау сөздер туралы түсінік
2
1
-

6
1,2,3
12
Күрделенген жай сөйлемдер
2
1
-

6
1,2,3
13
Күрделенген жай сөйлемдер. Айқындауыштық қосалқы сөйлемдер
2
1
-

6
1,2,3
14
Күрделенген жай сөйлемдер. Синтаксистік оралымдар
2
1

6
1,2,3
15
Бөлшектенген жай сөйлемдер
2
1

6
3,4,5

3,4,5

Барлығы:
30
15
-

90

3 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ

Студент Қазіргі қазақ тілінің жай сөйлем синтаксисі пәнінде тәжірибе жүзінде кең қолданылатын, әрі жан-жақты игерілген тілді талдаудың негізгі әдістерін білуі қажет. Ғылыми ой-өрісті қалыптастыруда тіл білімі тарихының ғылыми білім ретінде пайда болуы ерекше роль атқарады. Лингвистика ілімі қазіргі теорияның тіл білімі ғылымының әр сатысындағы философиялық дүниетаныммен және ғылыми методологиялық таныммен терең байланысын, тіл теориясының әр түрлі мектептерге, бағыттарға және концепцияларға тән процестерге тәуелділігін түсінуге мүмкіндік береді. Лингвистика ілімі тарихы әр кезеңдегі ғылым алдына қоятын қоғамдағы әлеуметтік-мәдени шарттардың шектес ғылымдармен және олардың практикалық шешімдерімен тікелей байланысы постулатын түсінуге көмектеседі.

4 КУРС ФОРМАТЫ

Курсты оқу барысында алынған ұпай жинақталып. жалпы саны шығарылады. Жиынтық бағаны шығару үшін әрбір тапсырма, сабаққа қатысуы, СӨЖ, ОСӨЖ тапсырмаларын, тиісті жаттығу жұмыстарын орындағаны жөніндегі ұпай жиынтығы,кезеңдік, қорытынды бақылау нәтижелері т.б. түгел ескеріледі. Берілген тапсырманы уақытында орындау қажет. Тиісті тапсырмалар сессияның соңғы аптасына дейін өткізілуі тиіс. Орташа ұпай жинақтай алмаған студент емтиханға жіберілмейді. Әрбір тақырыпты өтеу міндеті , өтілген материалды меңгеру деңгейі тест, жатқа жазу,бақылау түрінде тексеріледі.Себепсіз сағат босатсаңыз қосымша шығармашылық жұмыс беріледі.Сабақтан екі рет кешігу бір рет сабақ босатқанға теңгеріледі.

5 КУРС САЯСАТЫ

Қазіргі қазақ тілінің жай сөйлем синтаксисі пәні бойынша 15 аптаға бөлінген дәріс, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ тапсырмаларының ұпай саны берілген. Әр аптада қойылған ұпайлар бойынша 7-15 апталарда межелік бақылау тапсырмаларының қорытындысы қойылады. 7-15 апталарда ең жоғарғы көрсеткіші – 270 ұпайдан жинау шарт.

6 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
Қазіргі қазақ тілінің жай сөйлем синтаксисі пәні бойынша ұпайлардың бөлінісі

Апта
Бақылау түрі
Барлық ұпай
Ескерту
1
2
3
4

1-аптадан 7-апта аралығында дәріске қатысу
30

1
Семинар
СӨЖ

2
Семинар
СӨЖ

3
Семинар
СӨЖ
35

4
Семинар
СӨЖ

55

5
Семинар
СӨЖ
35

6
Семинар
СӨЖ
30
55

7
Семинар
СӨЖ
Аралық бақылау

60

1-7 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша қорытынды ұпай
300

8-15 апта аралығында дәріске қатысу
30

8
Семинар
СӨЖ

9
Семинар
СӨЖ

10
Семинар
СӨЖ
35

11
Семинар
СӨЖ

55

12
Семинар
СӨЖ
35

13
Семинар
СӨЖ

14
Семинар
СӨЖ

30
55

15
Семинар
СӨЖ
Аралық бақылау

60

8-15 апта аралығындағы оқу нәтижесі бойынша қорытынды ұпай
300

Емтихан бойынша қорытынды ұпай
400

Академиялық кезең бойынша қорытынды ұпай
1000

7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1. 2 Маманов, Ы. Қазақ тіл білімінің мәселелері. "Арыс қоры".- Алматы: Арыс, 2007.
7.1. 3 Аманжолов, С. Қазақ әдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы С. Аманжолов.- Павлодар: С.Торайғыров ат.ПМУ, 2008.- 110 б.- (Қазақ тіл білімінің антологиясы).
7.1.4 Исаев , С. Қазақ тіл білімінің мәселелері [Текст] = Вопросы казахского языкознания .- Алматы, 2011
7.1.5 Жүнісова, М.Ә. Қазіргі қазақ тілі: оқу құралы .- Алматы: Дарын, 2008.
7.1.6 Шалабай, Б. Қазіргі қазақ тілі синтаксис. – Алматы, 2012.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Ақбұзауова, Б. Қазіргі қазақ тіліндегі етістікті анықтауыштар: оқу құралы. әль-Фараби атындағы ҚазҰУ.- Алматы: Қазақ ун-ті, 2008.- 165 б.
7.2.2 Шаяхметұлы.Қ. Қазіргі қазақ тілі. Сөзжасам-дериватология, сөзөзгерім-морфология. Семей; Новосібір: Талер-Пресс, 2007.- 334б.
8.2.3Сыздықова.Г. Қазіргі қазақ тілі морфологиясы: оқулық - Алматы: Дәуір, 2012.- 159 б.