Қылмыстық құқық Ерекше бөлімінің ұғымы

Типтік оқу бағдарламасы
(Жоғарғы кәсіптік білім)

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҒЫ
(ЕРЕКШЕ БӨЛІМ)

050301 "Заңтану"
бакалавриант мамандығы бойынша

135(3)
Сағат (несие) көлемі

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Астана
2006

Алғы сөз

1. Құқық мамандықтар тобы бойынша оқу әдістемелік секциясымен ДАЙЫНДАЛҒАН ЖӘНЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
2. Республикалық жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру оқу әдістемелік кеңесінің 2006 жылдың 22 – маусымындағы хаттамалық шешімі мен БЕКІТІЛГЕН ЖӘНЕ КҮШІНЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
3. АЛҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН.
4. Типтік оқу бағдарламасы 050301 заңтану мамандығы бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес дайындалған.

Мазмұны

I.Түсіндірме беретін жазба
II. Пәннің мазмұны
II. 1.Кіріспе
II.2. Негізгі бөлім
1- тақырып. Қылмыстық құқық Ерекше бөлімінің ұғымы, жүйесә жіне маңызы.
2- тақырып. Адамның жеке басына қарсы қылмыстар.
3-тақырып. Отбасына және кәмілетке толмағандарға қарсы қылмыстар.
4-тақырып. Адамның және азаматтың концтитуциялық құқықтарымен бостандықтарына қарсы қылмыстар.
5-тақырып. Бейбітшілік мен адамзат қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар.
6-тақырып. Мемлекеттін конституциялық құрылыс негіздеріне және қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар.
7- тақырып. Меншікке қарсы қылмыстар.
8-тақырып.Экономикалық қызмет саласындағы қылмыстар.
9-тақырып. Коммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет мүдделеріне
қарсы қылмыстар.
10 -тақырып. Қоғамның қауіпсіздігіне және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстар.
11-тақырып. Халықтын денсаулығы мен адамгершілікке қарсы қылмыстар.
12-тақырып. Экологиялық қылмыстар.
13-тақырып. Көліктегі қылмыстар.
14- тақырып. Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы сыбайлас жемқорлық және өзге де қылмыстар.15-тақырып. Басқару тәртібіне қарсы қылмыстар.
16- тақырып. Сот төрелігіне және жазалардын орындау тәртібіне қарсы қылмыстар.
17- тақырып. Әскери қылмыстар.
II.3. Семинар (тәжірибе) сабақтарының тақырыптарының үлгі тізімі
II.4. Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы.
II.5. Басқа сабақтардың түрлері
III. Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
IV. Типтік оқу бағдарламасының авторы.

Түсіндірме беретін жазба

Қылмыстық құқы Қазақстан Республикасы ішкі істер министрлігінің оқу орындарында оқытылатын негізгі де жетекші пәндері бірі болып саналады. Қылмыстық құқық пәнін терен игеру ҚР құқық қорғау органдары мен сот органдарының кәсіби қызметін ойдағыдай атқаруға үлкен септігін тигізеді.
Қылмыстық құқық пәнін оқуды ҚР ІІМ жоғары оқу орындарына арналған қылмытық құқық пәніннің типтік бағдарламасымен танысудан бастау қажет.
Бағдарлама өтетін тақырыптарды рет ретімен оқуға және сол өткен материалдарды берік игеруге көмектееді. Бұл білімдер оқылып жатқан пәнді жақсы игеруге және тижірбиелік қызметте қолдануға септігін тигізеді.
Қылмыстық құқық пәнін оқығанда ҚР Конституциясын Қазақстандық қоғамның түбегейлі мәселелеріне арналған Қазақстан Республикасы Президентінің Парламенті мен Үкіметінің шешімдерін негізге алу қажет.
Қолданыстағы заңдылықтармен ҚР Жоғарғы сотының нормативті түсініктемелерін білу міндетті шарт болып табылады. Сонымен бірге мерзімдік басылымдарды да сонын ішінде әсіресе арнаулы заңгерлік газет журналдарды көзден тыс таса қылмай, жиі қарап жүру керек. өйткені олардан іске араласып жүрген заңгерлермен бірге осы сала бойынша болашақ маман иелері болғалы жүргендер үшінде заң ғылымы төңірегінде білім толықтыра түсетін біраз материалдар табылары сөзсіз.
Сонымен бірге қылмыстық құқық бойынша білімін толықтыра түсуә үшін сот тергеу іс тәжірбиелерін игеру қажет.
Дәрістерде, өз бетімен дайындалу сағаты барысында алған теориялық білім семинарлық сабақтарда тереңделіп және бекітілуі тиіс. Семинарлық сабақтын мақсаты –теориялық материалдарға талдау жасау мен білгенін ауызша айтып, жеткізе білуге дағдыландыру.
Теориялық білім сонынңда тәжірбиелік сабақтармен пысықталады. Тәжірбиелік сабақтың мақсаты –алған теориялық білімді іс жүзінде пайдалана білуге дағдылану, сондай ақ әзіннің де пікір ұсыныстарын іске асыру.
Оқу барысында тақырыптардың біреуі бойынша баяндама немесе реферат жазуға мүмкіндік болады. Баяндама мен рефераттын, тақырыбын өткен сабақтың тақырыбына сәйкес тандалады. Баяндама мен рефератты жазу мерзімі белгілі бір тақырыпты оқу мерзімімен белгіленеді. Бір тақырыпта екі үш тындаушының баяндама немесе реферат жазуына болады.
Мазмұнды және терең мағыналы баяндама ғылыми теориялық конференциясына қатысу мүмкіндігіне ие болады. Ал осындай жоғарғы дәрежеде реферат дайындағандар оның бағамдық немесе ғылыми жұмыс деңгейіне көтере түсуіне болады.
Қылмыстық құқық бағамын игеру барысында оқылған тақырыптың негізі, базалық және манызды қылмыстық құқықтық ұғымдары игерілуі тиіс. Ол үшін мыналар қажет:
1. Белгілі бір қылмысқа қолданылатын жауаптылық көрсететін баптын ҚР Қылмыстық Кодексінің қай бөлімде екенін нақты білу;
2. Қылмыстық Кодекске сәйкес қылмысты анықтауды терең ойлап және ұғып алуға тырысу;
3. Қылмыстың құрамына сәйкес заңдық белгілерді, элементтерді сондай ақ жіктейтін немесе жеңілдететін мән жайларын нақты білу;
4. Қылмыс құармының аралас қылмыстарды айыра білу;
Қылмыстық құқықтың ерекше бөлімін игеру үшін фәлсапатының, жалпы тарихтың, қалыпты қисынның заңдарын және т.б.білу қажет. Соынмен қатар базалық заң пәндерін мемлекет және құқықтық теориясы, мемлекет пен құқықтың тарихы, қылмыстық құықтың жалпы бөлімі және басқаларын игеру қажет.
Қылмыстық құқықтың ерекше бөлімі басқа заң пәндерімен тығыз қарым қатынаста. Ол, бәрінен бұрын қылмыстық құқықтың жалпы бөлімімен, қылмыстық іс жүргізу құқығымен, криминологиямен, криминалистикамен, жедел іздестіру құқығымен, қылмыстық атқару құқығымен және т.б.

Пәннің мазмұны

Кіріспе

Қылмыстық құқытың жалпы бөлімін игергеннен кейін бағанның барлығын қисында аяқтауға әкелетін қвлвствқ құқықтың Ерекше Бөлімі оқылады.
Қылмыстық құқықтың ерекше бөлімінің басқа заң пәндерінің арасында мәні зор. Оның мәні: жасаған әрекетті саралаудан нақты қылмыстардың белгілерін игеруден; қылмыстардың аралас құрамдарының арасында айымашылығын келтіруден; қылмыстың саралану және ерекше саралану белгілерін көрсетуден; қылмыс жасағаны үшін жазаның нақты түрі мен көлемін анықтаудан; кейбір қылмыстарды жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан босату мүмкіншіліктерін қарастырудан анықталады.
Қылмыстық Кодекстердің Жалпы және Ерекше бөлімдерге бөлінуі 1810 жылы Францияның ҚК қабылдануынан басталды. Бқл көптеген елдерде кең таралды. Осы жолмен Қазақстан аумағында әрекет еткен 1922 жылғы РСФСР ҚК, 1926 жылғы РСФСР ҚК заң шығарушылары да жүрді. 1959 жылғы қабылданған ҚазССР ҚК және 16 шілде 1997 жылғы қабылданған ҚР Қылмыстық Кодексі де қалыс қалған жоқ.
Қылмыстық заңнаманың жалпы және екекше бөлімдерге бөлінуіне қарай, қылмыстық құқықтық ғылымды да бұл бөлімдерге бөлу орын алды.

Негізгі бөлім

1- тақырып. Қылмыстық құқық Ерекше бөлімінің ұғымы, жүйесә жіне маңызы.
Қылмыстық құқық Ерекше бөлімінің ұғымы. Оның даму тенденциясының негізгі кезеңдері. Қылмыстық құқытың Жалпы және Ерекше бөлімдерінің бірлігі.
Құқықтық мемлекет құру және нарықтық экономика жағдайындағы қылмыстық құқық ерекше бөлімінің міндеттері. Қылмыстық саясатты жүзеге асырудағы ҚР Конституциясы, Елбасының Қазақстан Халқына жолдауы -2030 Қазақстан -2030, Қазастан жылдамдатылған экономикалық, әлеуметтік және саяси жаңарту жолдары 18 ақпан 2005ж. ҚР құқық саясат концепциясы, 20 қыркүйек 2002ж. ҚР Президентінің қаулымен мақұлданған.
ҚР Ұлттық қауіпсіздігі туралы ҚР заңы және Жемкорлықпен күрес туралы ҚР заңы.
Қылмыстық құқық Ерекше бөлімінің мәне қылмыстық заңнаманың Ерекше бөлімінің нормаларын қолданудағы ҚР ІІО мен адамдардың, қоғамның және мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау.
2- тақырып. Адамның жеке басына қарсы қылмыстар.
ҚР Конституциясы адамның жеке басына қол сүғылмаушылығын, азаматтарының құқықтарымен бостандықтарының кепілдігін қамтамасыз ету туралы.
Адамның жеке басына қарсы қылмыстардың ұғымы мен түрлері. Адамның жеке басына қарсы жасалған қылмыс үшін жауапкершілік туралы қылмыстық заңнаманың қүрылуы және дамуы.
Өмірге қарсы қылмыстар. Адамдар өлтірудің ұғымы жіне түрлері. Ауырлатаның мән жайларды адам өлтіру. Жеңілдететін мән жайларда адам өлтіру. Абайсызда қаза келтіру. Өзін өзі өлтіруге дейін жеткізу.
Денсаулыққа қарсы қылмыстардың ұғымы және түрлері. Олардың әлеуметтік мінездемесі. Денсаулыққа зиян келтірудің ұғымы және түрлері. Денсаулыққа қарсы ауыр зиян келтіру.Бұл қылмыстық ұғымы және түрлері.
Денспулыққа қасақана ауыр зиян келтіру, абайсыздан жәбірленушінің өлімәне әкеп соққан әрекеттің адакм өлтіруден айырмашылығы. Қорқыту. Медицина қызметкерінің, кәсіптік міндеттеін тиісінше орындамауы. Соз ауруларын немсе адамның имун тапшылығы вирусын ВИЧ ЖҚТБ жұқтыруы, бұл қылмыстардың түрлері. Ауыстырып салу не әзгеде пайдалану үшін адамның органдарын немесе тінің алуға мәжбүр ету. Заңсыз аборт жасау. Бұл қылмыстық ұғымымен түрлері. Науқасқа көмек көрснтпеу және қауіпті жағдайда қалдыру. Жауапкершіліктің келу шарттары.
Жыныстық қылмыстар. Жыныстық қылмыстар мен түрлері, олардың өылмыстыө құқылық мінездемесі. Зорлау. Бұл қылмыстың түрлері. Нәпсіқұмарлық сипатындағы күш қолдану. 16 жасқа жетпеген адаммен жыныстық қатынаста болу және Нәпсіқұмарлық сипаттағы өзге де іс әрекеттер. Жас баларды азғындату. Жыныстық қатынас жасауға, еркек пен еркектің жыныстық қатынас жасауына, әйелмен әйелдің жыныстық қатынас жасауына немесе Нәпсіқұмарлық сипаттағы өзгеде іс әркеттерге мәжбүр ету.
3-тақырып. Отбасына және кәмілетке толмағандарға қарсы қылмыстар.
Отбасына және кәмілетке толмағандарға қарсы қылмыстардың ұғымы. Ол қылмыстардың түрлері.
Кәмілетке толмағандарға қарсы қылмыстардың түрлері. Кәмілетке толмаған адамды қылмыстық іске тарту. Кәмілетке толмаған адакмды қоғамға өарсы іс әрекеттер жасауға тарту. Кәмілетке толмағандарды саудаға салу. Кәмілетке толмаған баланы тәрбиелеу жөніндегі міндеттерді орындамау. Балалардың өмірімен денспулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді тиісінше орындамау,
Отбасына қарсы қылмыстар. Баланы ауыстыру. Бала асырап алу құпиясын жария ету. Баларын немесе еңбекке жарамсыз ата анасын асырауға арналған қаражатты төлеуден әдейі жалтару.
4-тақырып. Адамның және азаматтың концтитуциялық құқықтарымен бостандықтарына қарсы қылмыстар.
Адамның және азаматтың концтитуциялық жәнеде басқа да құқықтарымен бостандықтарына қарсы қылмыстардың ұғымымен түрлері.
Адамның және азаматтың концтитуциялық құқықтарымен бостандықтарына қол сұғатын қылмыстар. Азаматтардың тең құқықтылығын бұзу және жеке өмірге қол сұғылмаушылықты бұзу. Бұл қылмыстардың түрлері. Тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты бұзу. Хат жазысу, телфонмен сөйлесу, почта, телеграф хабарларының немесе өзге де хабарлар құпиясын заңсыз бұзу. Дәрігерлік құпияны жария ету. Ар ждан және діни наным бстандығы құқығын жүзеге асыруға кедергі жасау. Жиналыс, митинг, бой көрсету, шеру өткізуге, пикет жасауға немесе оларға қатысуға кедергі жасау.
Азаматтардың еңбектік құқықтарымен бостандықтарына қарсы қылмыстар. Еңбек туралы заңдарды бұзу. Еңбекті қорғпу ережелерін бұзу. Ереуілге қатысуға немесе ереуілге қатысудан бас тартуға мәжбүрлеу.
Журналистін заңды кәсіптік қызметіне кедергі жасау.
5-тақырып. Бейбітшілік мен адамзат қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар.
Бейбітшілік мен адамзат қауіпсіздігіне қарсы қылмыстардың ұғымымен түрлері.
Бейбітшілікке қарсы қылмыстар. Басқыншылық соғысты жоспарлау, әзірлеу тұтандыру немесе жүргізу. Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргізу және жария түрде шығару. әлеуметтік, ұлттық, рулық,. Нәсілдік немесе діни араздықты қоздыру.
Мемлекеттің қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар. Жаппай қырып жою қаруын өңдіру немесе тарату. Геноцид. Экоцид. Жалдамалылық.соғыс жүргізудің тиым салынған құралдарымен әдістерін қлодану. Бұл қылыстардың түрлері.
6-тақырып. Мемлекеттін конституциялық құрылыс негіздеріне және қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар.
Мемлекеттін конституциялық құрылыс негіздеріне және қауіпсіздігіне қарсы қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Конституция құырылыс негіздеріне қарсы қылмыстар. Мемлекеттер опасыздық. Шпимонаш. Мемлекеттік немесе қоғам қайраткерінің өміріне қастандық жасау, үкіметті күшпен басып алу немесе өкіметті күшпен ұстап тұру. Қарулы бүлік. ҚР конституциялық құрылысын күшпен құлатуға немес өзгертуге немесе оның аумақтық тұтастығын күшпен бұзуға шақыру.
Мемелекеттің қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар. Диверсия. Мемлекеттік құпияларды заңсыз алу, жария ету. Мемлекеттік құпиядары бар құжаттарды, заттарды жоғалту. Жұмылдыруға шақырудан жалтару.
7- тақырып. Меншікке қарсы қылмыстар.
Меншікке қарсы қылмыстардың құғымы мен түрлері.
Талан таражға салудың ұғымы және оның түрлері. Талан таражға салу затының белгілері.
Талан таражға салудың нысандары. Қылмысты саралаудағы және жазаны тағайындаудағы талан таражға салу нысаны мен түрлерінің мәні. Ұрлықтың, тнаудың, қарақшылықтын ұғымы мен белгілері. Тоонау мен қарақшылықтағы қорқыту мен жәбір көрсетудің мінездемесі. Алаяқтылықтың ұғымы мен белгілері. Сенін тапсырылға мүлікті иемденіп алу немесе ысырап ету. Ерекше құнды заттарды ұрлау. Материалды зардап.
Талан таражға салумен байланыссыз меншікке қарсы қылмыстар. Қорқытып алушылықтың ұғымы мен белгілері. Алдау немесе сенімге қиянат жасау жолдымен мүліктік залал келтіру. Кәрінеу қылмыстық жолмен табылған мүлікті сатып алу немесе сату. Автомобильді немес өзге де кқлік құралдарын ұрлапу мақстанысыз заңсыз иелену. Бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру. Бұл қол сұғушылықтардың саралану белгілері.
8-тақырып.Экономикалық қызмет саласындағы қылмыстар.
Экономикалық қызмет саласындағы қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Заңды кәсіпкерлік қызметке немесе қызметке қарсы қылмыстар. Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау.заңсыз кәсіпкерлік: ұғымы, жасалу нысаны. Жалған кәсіпкерлік. Заңсыз долмен алынған ақша қаражатын немесе өзге мүлікті заңдастыру: оның ұғымы мен түрлері.
Банктік қызмет саласындағы қылмыстар. Банктік қызметінің ұғымы мен белгілері, несиені заңсыз алу және мақсатсыз пайдалану.
Экономика саласындағы қылмыстар. Жалған ақша немесе бағалы қағаздар сату, экономикалық контробанда, тұтынушыларды алдау, заңсыз сияқы алудың ұғымы мен белгілері. Бұл қылмыстардың саралану белгілері.
Салық және кеден заңдылықтары саласындағы қылмыстар, бухгалтерлік есеп ережелерін бұзу. Азаматтың салық төлеуден жалтаруы. Ұйымдарға төленетін салықты төлеуден жалтару. Бұл қолсұғушылықтардың түрлері, ҚР ІІМ бқұл қылмыстармен кұресудегі қызметі.
9-тақырып. Коммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстар.
Коммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстардың ұғымы.
Коммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстардың түрлері. Өкілеттіктерді теріс пайдалану. Жекеше нотариустардың және аудиториялардың түрлері. Өкілеттіктерді теріс пайдалану. Жекеше күзет қызметі қызметшілерінің өкілеттіктерін асыра пайдалануы. Коммерциялық сатып алу. Міндеттеріне адал қарамау.
10 -тақырып. Қоғамның қауіпсіздігіне және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстар.
Қоғамның қауіпсіздігіне және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Қоғамның кауіпсіздігіне қарсы қылмыстар. Теорризм. Теоризм немесе теоризм актісін жасауға жария түрде шақыру. Террористік топ құру,оған басшылық ету және оның қызметіне қатысу. Адамды кепілге алу. Ұйымдасқан қылмыстық топты немесе қылмыстық қауымдастықты құру және оны басқару, қылмыстық қауымдастыққа қатысу. Заңсыз әскерилендірілген құраманы ұйымдастыру. Бандитизм. Үйлерді, құрылыстарды. Қатынас және байланыс құралдарын басып алу. әуе немесе су көлігін жылжымалы темір жол составын айдап әкету, сонымен бірдей қолға түсіру. Жаппай тәртіпсіздіктер. Бұл қылмыстардың саралану белгілері. Бұл қылмыстар мен күресудегі ҚР ІІО қызметі,
Қауіпсіздік ережелерін бұзумен байланысты қоғамның қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар. Атом энергетикасы обьектілерінде қауіпсіздік ережелерін бұзу. Тау кен немесе құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіздік ережелерін бұзу. Жарылыс қаупі бар обьектілерде қауіпсіздік ережелерін бұзу.
Жалпыға қауіпті заттармен жұмыс істеу ережелерін бұзумен байланысты қоғамның қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар. Радиоактивті материалдармен заңсыз жұмыс істеу. Айналыстан алынғанм заттардың немесе айналысы шектелген заттардың контрабандасы. Қаруды,оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды және жару құрылғыларын заңсыз сатып алу, беру өткізу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру. Қаруды оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды және жару құрылғыларын ұрлау не қорқытып алу. Аталған қылмыстардың саралану белгілері. Бұл әрекеттермен күресудегі ҚР ІІО құқыққолдану қызметі.
Қоғамның қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар. Бұзақылықтын ұ.ымы мен белгілері. Тағылық. Тағылықтын бұзақылықтан айырмашылығы.
11-тақырып. Халықтын денсаулығы мен адамгершілікке қарсы қылмыстар.
Халықтын денсаулығы мен адамгершілікке қарсы қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Есірткі нәрселердің заңсыз айналасымен байланысты қылмыстар. Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу. Есірткі заттарды немесе жұйкеге әсер ететін заттарды ұрлау не қорқытып алу. Есірткі заттарды немесе жұйкеге әсер ететін заттарды тұтыну үшін притондар ұйымдастыру немесе ұстау. Бұл қылмыстармен күресудегі ҚР ІІО қылметі.
Адамгершілікке қрасы қылмыстар. Жезөкшелікпен айналысуға жарту. Жезөкшелікпен айналысуға арналған притондар ұйымдастыру немесе ұстау және жеңгетайлық. Қатыгездіекпен күш қолдануға бас ұруды насихаттайтын туындыларды заңсыз тарату. өлгендердің мәйіттерін және олардың жерленген жерлерді қорлау: ұғымы жасау нысандары.
12-тақырып. Экологиялық қылмыстар.
Экологиялық қылмыстардың ұғымымен түрлері. Экологиялық талаптарды бұзумен байланысқан қол сұғушылықтар. Шаруашылық және өзге де қызметке қойылатын қойылатын экологиялық талаптардың бұзылуы. Ықтимал экологиялық қауіпті химиялық, радиоактивті және биологиялық заттарды өндірумен пайдалану кезіндегі экологиялық талаптарды бұзу. Микробиологиялық немесе басқа биологиялық агенттермен немесе лы заттармен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін бұзу.
Тірі емес табиғатты қорғау ережелеріне қол сұғатын қылмыстар. Суларды ластау, бітеу және сарқудың ұғымы мен белгілері. Атмосфераны ластау, теңіз аясын ластау. ҚР құрылықтық шельфі туралы және ҚР айырықща экономикалық аймағы туралы заңдардың бұзылуы. Жерді бүдіру. Жер қойнауын қорғау және пайдалану ережелерін бұзу. Бұл қылмыстардың саралану белгілері.
Тірі табиғатты қорғау ережелеріне қол сұғатын қылмыстар. Су жануарларымен өсімдіктерін заңсыз алу. Заңсыз аңшылық. Жануарлар дүниесін қорғау ережелерін бұзу. Жануарлармен өсімдіктердің сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлерімен, заңсыз іс әрекеттер. Ағаштармен бұталарды заңсыз кесу. Ормандарды жою немесе зақымдау. Ерекеше қорғалатын табиғи аумақтар режимінің бұзылуы. Экологиялық ластау зардаптарын жою жөнінде шара қолданбау.
13-тақырып. Көліктегі қылмыстар.
Көліктегі қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Теміржол, әуе немесе су көлігі қозғалысы мен оларды пайдалану қауіпсіздігінің ережелерін бұзу. Көлік құралдарын жүргізуші адамадардың жол қозғалысы және көлік құралдарын пайдалану ережелерін бұзу. Бұл қылмыстардың саралну түрлері. Жол көлік оқиғасы болған орыннан кетіп қалу. Көлік құралдарын сапасыз жөндеу және олардың техникалық ақауларымен пайдалануға шақыру, мас күйіндегі адамды көлік құралын жүргізуге жіберу: ұғымы мен түрлері. Көлікте қолданылатын ережелерді бұзу.
Көлікте қолданылатын ережелерді бұзу. Ұшудың халықаралық ережелерін бұзу.
14- тақырып. Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы сыбайлас жемқорлық және өзге де қылмыстар.
Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы сыбайлас жемқорлық және өзге де қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Қызмет өкілеттігін теріс пайдалану. Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану. Лауазымды адамның өкілеттігін иемдену. Кәсіпкерлік қызметке заңсыз қатысу. Пара алудың, пара берудің, парақорлыққа делдал болудың ұғымы мен белгілері. Қызметтік жалғандық жасау. Қызметтегі әрекетсіздік: бұл қылмыстардың түрлері. Салақтық. Мемлекеттік қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстармен күресудегі ҚР ІІО құқыққолдану қызметі.
15-тақырып. Басқару тәртібіне қарсы қылмыстар.
Басқару тәртібіне қарсы қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
ҚР Мемлекеттік туын, Мемлекеттік елтаңбасын немесе Мемлекеттік гимін қорлау. ҚР Президентінің ар ұжданы мен қадір қасиетіне қол сұғу және оның қызметіне кедергі жасаудың ұғымы мен түрлері. Өкімет өкіліне күш қолдану. Жауапты мемлекеттік лауазымды иеленуші лауазымды адамға қарсы қолдануылатын қауіпсіздік шаралары туралы мәмлеттерді жария ету. Бұл қол сұғушылықтардың саралану белгілері.
Құжаттарды, мөртаңбаларды, мөрлерді ұрлау немесе бүлдіру, өзінше билік ету. Жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын өкімет өкілінің немесе лауазымды адамның атағын өз бетінше иелену. ҚР –ның күзетілетін Мемлекеттік шекарасын құқыққа қарсы өзгерту.
16- тақырып. Сот төрелігіне және жазалардын орындау тәртібіне қарсы қылмыстар.
Сот төрелігіне және жазалардын орындау тәртібіне қарсы қылмыстардың ұғымы мен түрлері.
Сот төрелігі органдарындағы лауазымды адамдармен жасалатын, сот төрелігіне қарсы қылмыстар. Көрінеу кінасыз адамды қылмыстық жауаптылыққа тартудың ұғымы мен белгілері. Көрінеу заңсыз ұстау, қамауға алу немесе қамауда ұстау. Жауап беруге мәжбүр ету. Көрінеу әділетсіз сот үкімін, шешімін немесе өзге де сот актісін шығару.
Басқа да адамдармен жасалатын сот төрелігіне қарсы қылмыстар. Сот төрелігін жүзеге асыруға немесе алдын ала тергеу жүргізуге байланысты қорқыту немесе күш көрсету әрекеттері: және оның түрлері. Сот төрелігін немесе алдын ала тергеуді жүзеге асырушы адамның әміріне қол сұғу. Көрәнеу жалған сөз жеткізу: жасау нысандары. Қылмысты жасыру және қылмыс туралы хабарламау.
Жазаларын орындалу тәртібіне қарсы қылмыстар. Бас бостандығынан айыру орнынан, тұтқындаумен немесе қамаудан қашу:ұғымы және түрлері. Қылмыстық атқару мекемесі әкімшілігінің талаптарына қасақана бағынбау. Сот үкімін, сот шешімін немесе өзге де сот актісін орындамау.
17- тақырып. Әскери қылмыстар.
Әскери қылмыстардың ұғымы мен түрлері. Олардың әлеуметтік мінездемесі. Жарғылық ережелері және бағыныштылық қатынастар тәртібіне қарсы қылмыстар. Бұйрыққа бағынбау немесе оны өзге де орындамаудың ұғымы мен түрлері. Бастыққа қарсылық көрсету және оны қызметтік міндеттерін бұзуға мәжбүр ету. Бастыққа қатысты күш қолдану іс әрекеттері. Бір бірінін арасында бағыныштылық қатынастары болмаған кезде әскери қызметшілердің арасындағы өзара қарым қатынастардың жарғылық ережелерін бұзу. Әскери қызметшіге тіл тигізу.
Арнайы қызмет атқару тәртібіне қарсы қылмыстар. Шекаралық қызмет атқарудың ережелерін бұзу. Қарауыл (вахта) қызметін атқарудың жарғылық ережелін бұзу. Ішкі қызмет атқарудың және гарнизонда патруль болудың жарғылық ережелерін бұзу. Қоғамдық тәртіпті қорғау және қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша қызмет атқарудың ережелерін бұзу. Бұл қылмыстардың саралану белгілері.
Әскери сипаттағы құпия мәліметтерді сақтауға қарсы қылмыстар. Әскери сипаттағы құпия мәліметтерді жария ету немесе әскери сипаттағы құпия мәліметтері бар құжаттарды жоғалту. Оның саралану белгілері. Бұл қылмыстың мемелекеттік опасыздықтан, сонымен қатар мемлекеттік құпияларды заңсыз алу немесе жария етуден айырмашылығы.
Әскери мүлікті пайдалану тәртібіне қарсы қылмыстар. Олардың ұғымы, түрлері және меншікке қарсы қылмыстардың айырмашылығы. Әскери мүлікті қасақана құрту немесе бүлдіру. Әскери мүлікті жоғалту. Айналадағыларға қауіп туғызатын қару жарақты, сондай ақ заттар мен нәрселерді ұстау ережелерін бұзу.
Әскери жүргізу құралдарын жүргізу және пайдалану тәртібіне қарсы қылмыстар. Машиналарды жүргізу және пайдалану ережелерін бұзу. Ұшу немесе оған даярлану ережелерін бұзу. Кеме жүргізу ережелерін бұзу. Олардың көліктегі қылмыстардан айырмашылығы.

Семинар (тәжірибе) сабақтаының тақырыптарының үлгі тізімі

1. Жеке адамға қарсы қылмыстар
2. Отбасына және кәмілетке толмағандарға қарсы қылмыстар.
3. Адамның және азаматтың конституциялық құқықтарымен бостандықтарына қарсы қылмыстар.
4. Бейбітшілік мен адамзат қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар.
5. Мемлекеттін конституциялық құрылыс негіздеріне және қауіпсіздігіне қарсы қылмыстар.
6. Меншікке қарсы қылмыстар.
7. Экономикалық қызмет саласындағы қылмыстар.
8. Коммерциялық және өзге ұйымдардағы қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстар.
9. Қоғамның қауіпсіздігіне және қоғамдық тәртіпке қарсы қылмыстар.
10. Халықтын денсаулығы мен адамгершілікке қарсы қылмыстар.
11. Экологиялық қылмыстар.
12. Көліктегі қылмыстар.
13. Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы сыбайлас жемқорлық және өзге де қылмыстар.
14. Басқару тәртібіне қарсы қылмыстар.
15. Сот төрелігіне және жазалардын орындау тәртібіне қарсы қылмыстар.
16. Әскери қылмыстар.

Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы

1. Ауыр жағдайдағы қасақана кісі өлтіру.
2. Жеңіл жағдайдағы қасақана адам өлтіру.
3. Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру.
4. Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру.
5. Денсаулыққа қасақана орташа ауырлықтағы зиян келтіру.
6. Зорлау.
7. Адамдарды ұрлау.
8. Заңсыз бас бостандығынан айыру.
9. Жала жабу.
10. Қорлау.
11. Кәмелетке толмаған адамды қылмыстық іске тарту.
12. Азаматтардың теі құқықтылығын бұзу.
13. Тұрғын үйге қол сұғылмаушылықты бұзу.
14. Еңбек туралы заңдарды бұзу.
15. Ұрлық.
16. Сеніп тапсырылған бөтен мүлікті иеленіп алу немесе ысырап ету.
17. Алаяқтық.
18. Тонау.
19. Ұрып соғу.
20. Қорқытып алушылық.
21. Алдау немесе сенімге қиянат жасау жолымен мүліктік залал келтіру.
22. Көрінеу қылмыстық жолмен табылған мүлікті сатып алу немесе сату.
23. Автомобильді немесе өзге де көлік құралдарын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену.
24. Бөтен адамның мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру.
25. Заңды кәсіпкерлік қызметке кедергі жасау.
26. Заңсыз кәсіпкерлік.
27. Заңсыз банкті қызмет.
28. Жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау немесе сату.
29. Экономикалық контрабанда.
30. Тұтынушыларды алдау.
31. Заңсыз сияқы алу.
32. Өкілеттіктері теріс пайдалану.
33. Коммерциялық сатып алу.
34. Терроризм.
35. Адамды кепілге алу.
36. Ұйымдасқан қылмыстық топты немесе қылмыстық қауымдастықты (қылмыстық ұйымды) құру және оны басқару, қылмыстық қоғамдастыққа қатысу.
37. Бандитизм.
38. Қарудың оқ дәріні, жарылғыш заттарды немесе жару құрылғыларын күзету жөніндегі міндеттерді тиісінше атқармау.
39. Қарудың оқ дәріні, жарылғыш заттарды немесе жару құрылғыларын заңсыз сатыып алу, беру, өткізу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру.
40. Қарудың оқ дәріні, жарылғыш заттарды немесе жару құрылғыларын ұрлау немесе қорқытып алу.
41. Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды заңсыз дайындау, немесе жұйкеге әсер ететін заттарды дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату.
42. Бұзақылық.
43. Суларды ластау, бітеу немесе сарқу.
44. Есірткі заттарды немесе жүйкеге әсер ететін заттарды ұрлау немесе қорқытып алу.
45. Атмосфераны ластау.
46. Жерді бүлдіру.
47. Су жануарлары мен өсімдіктерін заңсыз алу.
48. Заңсыз аңшылық.
49. Көлік құралдарын жүргізуші адамдардың жол қозғалысы және көлік құралдарын пайдалану ережелерін бұзу.
50. Пара алу.
51. Билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану.
52. Пара беру.
53. Қызмет өкілеттігін теріс пайдалану.
54. Жалған құжаттарды, мөр таңбаларды, мөрлерді, мөр қағаздарды, мемлекеттік наградаларды қолдан жасауғ дайындау немесе өткізу.
55. Өзінше билік ету.
56. Көрінеу заңсыз ұстау, қамауға алу немесе қамауда ұстау.
57. Жауап беруге мәжбүр ету.
58. Қинау.
59. Мемлекеттік опасыздық.
60. Мемлекеттік құпиялады заңсыза алу, жария ету.

Басқа сабақтардың түрлері

1. Семинар – диспут
2. Семинар- конференция
3. Дөңгелек стол
4. Рефераттарды дайындау
5. Баяндамаларды дайындау
6. Коллоквиумдар
7. Жарыстыру әдістері

Типтік оқу бағдарламасының авторлары.
1. М.С Нәкірбаев- заң ғылымдарының докторы. Қазақ гуманитарлық-заң университетінің профссоры.
2. А.Н Ағыбаев- заң ғылымдарының доктроы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры.
3. И.Ш Борчашвили – заң ғылымдарының докторы, ҚР ҚҒА академигі, ҚР ІІМ Б.Бейсенов атындағы Қарағанды заң институтының профессоры.
4. Г.Ы Баймурзин- заң ғылымдарының кандидаты, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры.
5. Б. М Құрманбаев- Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің кадрлық жұмыс Департаментінің Оқу орындары басқармасының бастығы, заң ғылымдарының кандидаты, доценті.