Зерттеудің дерек көздері

Тақырыптың өзектілігі. Бүгінгі нарықтың заманында ақпараттар тасқыны толастар емес. Осыған орай елімізде Ақпаратты дамыту стратегиясы жолға қойылған. БАҚ –дың ішінде теледидардың ақпарат таратуда өз орны бар ерекше телебағдарламарал мен жаңалықтар аясында барша елге ғылым, білім және қоғам туралы ақпарат беруде. Көзі ашық көкірегі ояу азаматтар телебағдарлама арқылы өзіне керегін алып, тіпті, көбісі-күнделікті жағңалықтарды қойын дәртеріне ия болмаса аудиотаспаларға жазып алатын болған. Яғни телебағдамамалар азаматтардың тұрмыс тіршілігіне орай ыңғайластырып жасалады. Қоғамдағы қозғалысты, өзгерісті не болмаса қажеттілікті қалт жібермеуді тырысады. Халықтың мұңын мұңдап, жоғын жоқтап, әділет пен алдында күреседі. Теле бағдарламаның туындауына осындай елеулі ереншілікпен маңызды проблемалар себеп болады. Диплом жұмысында өзекті етіп отырған мәселе телебағдарламалардың насихаттаудағы газет қосымшасының рөлі мен маңызы болмақ. Алтыннан қымбат ақбаратты халыққа ұсыну жолында қызмет етіп келе жатқан Бармысың бауырым бағдарламасын Республикалық Айқын газетіндегі нұсқасы жайлы тілге тиек ете отырып, ыстық алақанмен мейрімділікке зәру жандардың жоғын іздеп, жанына желеу болып, үміт отын жақтырып жүрген үлкен жанашырлығын сөз етеміз. Жалған өмірдің тылсым сырларын жүрекке түйіп жанымен тәні отқа қақталған жандардың жүрек түр сыры мен қатқыл үніне құлақ түретін, қиналғандарға қол үшін беретін қайрымды жандардың барына шүкіршілік.
Елбасының Жолдауына сәйкес жүзеге асырылып жатқан теле жобалар халықтың сұранысынг қанағаттандырады. Жаралы жанына желеу болып өмірге деген сүйіспеншілігі мен кәусәр махаббатын оятатын тележобалар көп –ақ. Мысалы Бармысың бауырым, Аялы алақан т.б. бағдар ламалар нағыз өмірдің айнасына қарағандай сезім беретіні сөзсіз. Аянышты адамзат тағдырының азабы мен ар азабын көруге болады. Тағдырдың тәлкегіне ұшыраған екі айрылып, іс суытып алған жандарды табыстырып, шексіз алғысқа бөленіп жүр. Бір немесе бірнеше адамдарды ғана емес, бүкіл алыс жақын елдердің халықтарының ризашылығын алған бұл телебағдарламалардың насихатталуы жағынан қай деңгейде? Телебағдарлама қалай және қаншалықты таратылуда? Осында келелді мәселелерді алға тартып отырмыз. Ең басты өзектілігі- телебағдарламалардың насихатталуына газет қосымшасының рөлі. Бұл газет қосымшасы неліктен телебағдарламаларды насихаттап жатыр? Осы сауалға тереңірек тоқталып, жіті зерделеп қарастырамыз. Газет қосымшасында телебағдарламалардың нұсқасының болуының себебінеде екенін айтып өтеміз Айқын газеті Бармысың бауырым бағдарламасының газет нұсқасына шығарудағы мақсатын ашамын.
Газетпен телевидение арасын жақындататын, байланысын арттыратын осындай игі істер екеі сөзсіз. Хабар агенттігі мен Айқын газеті берлесе отырып жасаған бұл газет қосымшасының қоғам алдындағы рөлі жайлы әңгіме ұзағынан айтылады. Айқын газетінің бұл телевизиялық қосымшаны шығару барысындағы алға қойған мақсаты қақындада сөз етіледі.
Зерттеу нысаны: Осы диплом жұмысында зерттелетін нысан Айқын газетінің Дидар тв қосымша газеті болып табылады. Дидар тв қосымшасының қоғамға тигізер әсерінен пайдалы жақтары дәріптеледі. Осы қосымша арқылы телебағдарламалардың насихатталуын себебін ашамыз яғни, телебағдарламалардың кеңінен насхатталуына газет қосымшасының рөлімен маңызын зерттеу үшін Айқын газетінің қоысшасын мысалға ала отырып зерттеуге күш саламыз.
Ең негізгі зерттеу нысаны – телебағдарламалардың насихаттаудағы газет қосымшасының рөлі болып келеді . Осы объектіні зерделеп зерттеу үшін жергілікті, облыстық Республикалық газет журналдардың қосымшаларын алып, оларды өзара салыстырамыз. Әр қосымшаның бағытымен принциптері, ерекшеліктері ашылады. Динлом жұмысының зерттеу нысаны осы қосымша арқылы айқындалады. Айқынның , Дидар тв қосымшасының төңірегінде ғана қарастылылып қоймайды. Түрлі қосымшаларды социолгиялық зерттеудер арқылы қарастырып, оларға жеке сызба - нұсқа жасалады.
Зерттеу жұмысының мақсатымен міндеттері. Зерттеп отырған жұмыстың мақсаты мен міндеттері – телебағдарламаларды насихаттау үшін баспа сөздің қызметі. Баспа сөздің оқырмандарына телебағдарламаларды таныстыруға бағытталға бағдарды анықтау. Баспа сөз арқылы оқырман қауымға телебағдарды оқытудың қаншалықты маңызды екендігін, насихаттаудың қандай дәрежеде керектігін түсіндіруге тырысамыз.
Зерттеудің әдіс-тәсілдері. Зерттеліп жатқан жұмысты социологиялық, әлеуметтік тұрғыдан қарастырып, телебағдарламаларды насхаттайтын газет қосымшаларына мониторинг жасаймын. Сызба-нұсқаларды кеңнен пайдалана отырып салыстырмалы зертеуді пайдаланамын. БАҚ –дағы ақпарат көздеріне өз көз қарасымды білдіре отырып, зерттеліп жатқан объектіні бейнесі жасалады. Дидар тв газат қосымшасының телебағдарламаларды насихаттаудағы рөлін ашу үшін осы газеттің редакторымен атақты қоғам қайраткерлерінің және тележұлдыздармен сұхпат түрінде әңгімелесу пайдаланылады. Яғни осы қосымшаға халық қалаулыларының көз қарасы оның қиығымен қарауға болады. Газет қосымшаларында көтерілген қоғамдық проблемаларға баға бере отырып, оларда жіберілген қателіктермен кемшіл тұстары зерделенеді. Зерттеліп жатқан объектінің өтімді тұстарын ашып, жаңашыл көз қараста қарап игеру әдістемелеріне көз жүгіртеміз. газет қосымшалары қалай басталады, қалай беттеледі және шығарылады? Осы жағыда айтылады. Бүгінгі таңға деиін санымен тираж жайлы толық ақпарат беріледі. Осы ақпараттардың көмегімен газет қосымшасына деген халық сұранысын анықтауға болады. Яки экономика тұрғысынана алғанда кіріс-шығыстың көрсеткіші, табыстық пайызы т.б. есептелінеді.
Зерттеудің дерек көздері. Телебағдарламаларды насихаттауда газет қосымшасының рөлін зерттеу жұмысында теледидарға қатысты кітап –оқулықтарда оқи отырып, зерттеуге керекті кітаптар алынды Көгілдір экран құпиясы (Қ. Тұрсынов), Барманқұлотың Телевидение власть и деньги кітаптары менің диплом жұмысымның идеясын қалыптыруға негіз болды. Айқын республикалық газетінің шығу тарихы жайлы деректер, ең алғашқы санынан бастап, бүгінгі күнге дейінгі саны жинақталған газет тігіндісінен теледидар, әлемдік аренадағы телетуындылар мен тележобаларға қатысты мақалалар алынды Әлем телевидинесінің актуалді проблемаларын көтеретін көлемді мақаладан өзімізге керекті фактілерді алдық.
Айқын және Лидергазеттерімен Хабар агенттігімен бірлесіп жасаған жобаларының құдатымен таныса отырып, негізгі мақсатын анықтадым. Осы құжатта айтылған талаптардың іс жүзінде атқарылып жапқан миханизм бақыладым. Айқын газетінде өндірістік тәжірибеде алынған әсерімді пайдалана білдім. Айқын газетіндегі жүзі жарқын, жұлдызы биік журналистерден алған журналистік этика мен мол тәжірибиенің септігі тиді деп ойлаймын. Себебі, мен біріншіден фактінің нақтыәрі шыншыл етіп алуды үйренген болатынмын. Осы өндірістік - тәжірибиеде жинақтаған Айқын газетіне қатысты материалдарды мейлінше қолдандым. Диплом жұмысының тақрыбын Айқын газетіне байланысты алуыма себеп болған осы өндірістік тәжірибиедегі алған әсерім еді. Диплом жұмысына тек кітап, газет тілігінділері ғана емес, социологиялық зерттеу институттарының берген мәліметтері, әлеуметтік зерттеу орталықтарының мәліменттері, БАҚ –ның ақпарапттары, және интернет сайттарындағы маңызды жаңалықтарда кіріктірілді. Интернеттегі БАҚ-тан жаңалықтарынан алған мәліметтер пайдаланылды.
Жұмыстың теориялық маңызымен практикалық мәні. Зерттеу жұмысы теориялық маңызды жағынана өте күрделі емес, адамға тартымды.
Зерттеудің негізгі тұжырымдары.
газет бетінде еліміздің өзекті проблемалары көрініс тапқан.
Телевизия саласына қатысты түрлі тақырыптар газет материалдарының өзіндік өткір тілімен айшықты етеп жазылуы.
БАҚ –ның ақпараттарату кеңістігінде Айқын, Лидер және телевизиялық Дидар қосымшасының қосқан үлесі.

Зерттеудің құралымы: Диплом жұмысы – тақырыптан, кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, сілтемелерден және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Диплом жұмысының тақырыбы: Айқын газетінің телевизиялықДидар тв қосымшасы деп аталады

Пайдаланылған әдебиеттері.
1. www Аikyn. k.z
2. www Аikyn. k.z
3. www Аikyn. k.z А. Сейдақ. Айқын мен Лидер газетіне президент силығы берілді.
4. www Аikyn. k.z. Ж. Сәрсенов Президент силығы бізге бұйырды?
5. К. Тасболатова. Ресей толқынындағы жалғыз қазақша бағдарламаға демеуші қажет Дидар тв. -2007 ж. сәуір
6. К. Тасболатова Аlma TV қазақ тіліне қарсыма Дидар тв . – 2007ж-қаңтар.
7. Қ. Тұрсынов Көгілдір экран құпиясы - Алматы, Қазақ университеті, 1998.-28 бет
7.1. – 126. б.
7.2. – 10.б.
7.3. – 11.б.
7.4. – 13.б.
7.5. – 25.б.
8. Х. Байдаулетова Жау жоқ деме, теледидер ішінде Дидар тв . 2007ж. – маусым.
9. Е. Мұқай Бір ауданда геті газет, бір телеарна - 2007 ж.
10. Т. Айтжанбайқызы. Халықаралық журналистика қазақ тілінде сөйлей ма? Дидар тв . – 2007ж.- қазан.
11. М. Әділханов. Телемаман тіліндегі варваризмдерден қалай құтылар екенбіз Дидар тв . – 2007ж- қазан.
12. www Аikyn. k.z
13. М. Әділхан. Сыры мол сандық телевизия Дидар тв . – 2007ж.-наурыз.
14. М. Әділхан. Теледидар көрсету үшін технологияны жетілдіру керек Дидар тв . – 2007ж. – 17 мамыр.
15. Р. Бөлебай. Қытайдағы қазақ телеарналар Айқын. – 2007ж. – 21 сәуір.
16. Н. Аманжол. Телесөзге терең мән керек Айқын.- 2008ж.- 10 қаңтар.
17. Ж. Дуанбай. Қазақ мультфильмдері қайда Айқын. – 2007ж. – 5 сәуір.
18. Ж. Батырбекұлы. Келімсек кинолардың эфир кестесіндегі орны дұрыс па? Айқын. – 2007ж. – 3 наурыз.
19. Айқын - Ақпарат Айқын. – 2007ж. – 25 наурыз.
20. Айқын - Ақпарат Айқын. – 2007ж. – 15 наурыз.
21. Ж. Сәрсенов. Көзімді жұмсамда көрем сені Айқын - Ақпарат Айқын. – 2007ж. – 15 наурыз.
22. А. Ақтілеуов. Беине –визуальді өнімдегі қазақ қыздарының бет бейнесі Айқын. – 2007ж. – 12 мамыр.
23. Ұ Айтөлден. Көшірме хабарлар жасаумен ешкімді таңқалдыра алмаймыз Айқын. – 2007ж. – 1 қаңтар.
24. Г. Айтжанбайқызы. Ұлтсыздану рухы бойымызға дендеп барады Айқын. – 2007ж. – 7 наурыз.
25. Х. Байдәулетова. Кеш қалмайтын Азамат Айқын. – 2007ж. – 19 шілде
26. Н. Аманжолов. Қазақ тілінің құдіретіне тәнтімін Айқын. – 2007ж. – 9 тамыз.
27. Б. Бөжен. Бізде теле жүргізушілердің қалыптасқан мектебі жоқ - Айқын. – 2007ж. –7 маусым.
28. Г. Айтжанбайқызы. Алдағы күнде Қазақ тіліндегі тележобаларды да жүргізуі мүмкін Айқын. – 2007ж. – 26 сәуір.
29. www google. k.z
30. www Rambler. r.u.