Физикалық шама

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ атындағы
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Инженерлік-технологиялық факультет
Стандарттау және биотехнология кафедрасы

Метрология
пәні бойынша тест тапсырмалары
050732 – Метрология, стандарттау және сертификаттау

мамандығы студенттеріне арналған

Семей
2015
$$$ 1
Физикалық шамалар мөлшерін арнайы техникалық құралдардың көмегімен тәжірибелік жолмен табуды қалай атайды:
A) Өлшеу;
B) Табу;
C) Сынау;
D) Түзету;
E) Өзгерту;

$$$ 2
Объектте физикалық шама түсінігіне сәйкес келетін қасиеттің сандық мөлшері:
A) Физикалық шама;
B) Метрология;
C) Физикалық шама өлшемі;
D) Мөлшер;
E) Өлшеу;

$$$ 3
Физикалық шаманы сандық қатынаста идеалды түрде көрсететін физикалық шама мәнін қалай атайды?
A) Физикалық шама;
B) Физикалық шаманың шынайы мәні;
C) Физикалық шама өлшемі;
D) Мөлшер;
E) Өлшеу;

$$$ 4
Эксперименттік жолымен табылған физикалық шама мәнін қалай атайды:
A) Физикалық шама;
B) Метрология;
C) Физикалық шама өлшемі;
D) Мөлшер;
E) Өлшеу;

$$$ 5
Өлшеу құралдары және принциптерін қолдану тәсілдерінің жинағы қалай аталады:
A) Өлшем;
B) Өлшеу құралы;
C) Өлшегіш-өзгерткіш;
D) Өлшеу әдісі;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 6
Нормаланған метрологиялық сипаттамалары бар және өлшеулерде қолданылатын техникалық құрылғы қалай аталады:
A) Өлшем;
B) Өлшеу құралы;
C) Өлшегіш-өзгерткіш;
D) Өлшеу құрылғысы;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 7
Байланыс каналдарымен өзара біріктірілген өлшеу құралдары және қосымша қондырғылар жиынтығы қалай аталады:
A) Өлшем;
B) Өлшеу аспабы;
C) Өлшегіш-өзгерткіш;
D) Өлшеу құрылғысы;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 8
Әрқайсысы бөлек өлшене алатын бөлек физикалық шамалармен көпше сипатталатын құбылысты қалай атайды:
A) Өлшем;
B) Өлшеу құралы;
C) Өлшеу объектісі;
D) Өлшеу әдісі;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 9
Оларда өлшеу негізделген физикалық құбылысттардың жиынтығы не деп аталады:
A) Өлшем;
B) Өлшеу құралы;
C) Өлшеу принципі;
D) Өлшеу әдісі;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 10
Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік қызметі өзіне қосады:
A) Уәкілетті орган және оның аймақтық бөлімшелері;
B) Уәкілетті орган;
C) Мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталық;
D) Мемлекеттік басқару органының метрологиялық қызметтері;
E) Барлық жауап дұрыс;

$$$ 11
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы ҚР заңы:
A) ҚР өлшем бірлігін қамтамасыз етудің құқықтық, экономикалық және ұйымдық негіздерін орнатады;
B) Мемлекеттік басқару органының арасындағы қатынасты реттейді;
C) Метрологиялық қызмет саласындағы заңды және жеке тұлғалардың арасындағы қатынасты реттейді;
D) ҚР экономикасын және азаматтардың заңды мүдделерін және құқықтарын қорғауға бағытталған;
E) Барлық жауабы дұрыс;

$$$ 12
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы ҚР заңында қанша тарау және бап бар:
A) 7 тарау, 31 бап;
B) 8 тарау, 31 бап;
C) 7 тарау, 30 бап;
D) 7 тарау, 32 бап;
E) 8 тарау, 30 бап;

$$$ 13
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы жайындағы заңнама негізделеді:
A) ҚР Метрологиясына;
B) ҚР Конституциясына;
C) ҚР Стандартизациясына;
D) ҚР Сертификациясына;
E) ҚР Аккредитациясына;

$$$ 14
Қайсысы өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мақсаты болмайды:
A) ҚР экономикасын және азаматтардың мүдделерін өлшеулердің қате нәтижелерінен қорғау;
B) Отандық және импортталатын өнімдер, процестер (жұмыстар) және көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігін және сапасын қамтамасыз ету
C) Энергетикалық және материалдық ресурстарының барлық түрлерінің дәлдік есебін қамтамасыз ету;
D) Ғылыми ізденімтер және іргелік зерттеулер кезінде өлшеулердің шынайылығын қамтамасыз ету;
E) Саудадағы техникалық кедергілерді жою;

$$$ 15
Техникалық реттеу және метрология жөнінде уәкілетті орган қандай жұмысты жүзеге асырады:
A) Өлшем бірлігін қамтамасыз ету бойынша мемлекеттік саясатты қалыптастыру және жүзеге асырылуын ұйымдастырады ;
B) ҚР метрологиялық қызыметінің қызыметтік үйлестіруді жүзеге асырады ;
C) Бірліктерінің мемлекеттік эталондарын бекітеді;
D) Метрология аумағында ғылыми зерттеулердің жүргізілуін ұйымдастырады;
E) Барлық жауаптары дұрыс;

$$$ 16
Қай орган өлшем бірлігін қамтамасыз ету бойынша өңдеу тәртібін анықтады және нормативті құжаттамаларды зерттеп дайындау тәртібін белгілейді және оларды бекітеді:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 17
Қай орган өлшеу құралдарына, әдістеріне және нәтижелеріне, өлшеу құралдарын салыстырып тексеру әдістемелеріне жалпы метрологиялық талаптарды айқындайды:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 18
Қай орган метрология жөніндегі халықаралық және аймақтық ұйымдарда Қазақстан Республикасы атынан өкілеттік етеді:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 19
Қай орган өлшеу құралдарын қолдану, шығару және жөндеу тәртібін айқындайды:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 20
Қай орган мемлекеттік өлшем біргілін қамтамасыз ету жүйесінің реестрінің жүргізілуін ұйымдастырады:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 21
Қай орган өлшем біргілін қамтамасыз ету облысындағы сарапшы-аудиторларға және өлшеу құралдарын салыстырып тексерушілерге қойылатын біліктілік талаптарын бекітеді:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 22
Қай орган өлшеу бірлігі облысында біліктілікті жоғарылату және кадрларды қайта даярлауды ұйымдастырады:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 23
Қай орган өлшем бірлішін қамтамасыз ету облысында лицензиялауды жүзеге асырады:
A) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
B) Стандарттау жөніндегі орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган;
D) Метрология жөніндегі орган;
E) Аккредиттеу жөніндегі орган;

$$$ 24
Мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесінің объектілері болып табылады:
А) Шама бірліктері
B) Шама бірліктерін мемлекеттік эталондары
C) Шама бірліктерін мемлекеттік эталондары
D) Өлшеу құралдары
E) Аталғандардың барлығы

$$$ 25
Салыстырып-тексерушілерді аттестаттау тәртібін белгілейді:
А)Аккредиттеу жөніндегі орган
B) Техникалық реттеу және метрологиялық жөніндегі уәкілетті орган;
C) Сертификаттау жөніндегі орган
D) Метрология жөніндегі орган
E) Стандарттау жөніндегі орган

$$$ 26
ҚР Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы Заңы неше тараудан құралады:
А) 7
B) 8
C) 9
D) 10
E) 6

$$$ 27
Өлшенетін шама оларға ары қарай өзгерту үшін енгізілетін өзгерткіштер :
А) Екіншілік
B) Аралық
C) Бергіш
D) Біріншелік
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 28
Өлшеу тізбегінде біріншілік өзгерткіштен кейін орын алатын өзгерткіш:
А) Екіншілік
B) Аралық
C) Бергіш
D) Біріншелік
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 29
Ақпарат сигналдарын қашықтыққа беру үшін арналған өзгерткіштер :
А) Екіншілік
B) Аралық
C) Бергіш
D) Біріншелік
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 30
Ақпаратты көрсету түрі бойынша көрсеткіш аспаптар қамтамасыз етеді :
А) Көрсетулерді есептелуін
B) Көрсетулердің тіркелуін
C) Сигнал берілуін
D) Көрсеткіштерді сомалауды
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 31
Өлшегіш-өзгерткіш – бұл:
А) Нәтижелерінің шынайы мәнге жуықтығын көрсететін өлшеу сапасы
B) Нәтижелері заңды бірліктерімен берілетін өлшеулердің жай-күйі
C) Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету
D) Бұндай ұғым жоқ
E) Өлшеу ақпараты сигналын ары қарай өзгерту, өңдеу және сақтауға ынғайлы түрде шығаруға арналған өлшеу құралы

$$$ 32
Өлшеу жүйесі дегеніміз бұл - ...
A) Нәтижелерінің шынайы мәнге жуықтығын білдіретін өлшеулердің сапасы;
B) Нәтижелері заңдастырылған бірліктермен берілетін өлшеулердің жай-күйі;
C) Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету;
D) Ондай ұғым қолданбайды;
E) Өзара байланыс каналдарымен қосылған, өлшеу ақпаратын сигналдарын орындаушының қабылдауына ыңғайлы түрде шығаруға арналған өлшеу құралдары мен көмекші құрылғылардың жиынтығы

$$$ 33
Үлгілік өлшеу құралы дегеніміз бұл -...
A) Нәтижелерінің шынайы мәнге жуықтығын білдіретін өлшеулердің сапасы;
B) Нәтижелері заңдастырылған бірліктермен берілетін өлшеулердің жай-күйі;
C) Олар бойынша басқа өлшеу құралдарын салыстырып тексеруге болатын және үлгілік өлшеу құралы ретінде бекітілген өлшем, өлшегіш аспап немесе өлшегіш-өзгерткіш;
D) Ондай ұғым қолданылмайды;
E) Бір өлшемдегі физикалық шаманы ұдайы қайталайтын өлшем;

$$$ 34
Бір еселі өлшем - бұл
A) Нәтижелерінің шынайы мәнге жуықтығын білдіретін өлшеулердің сапасы;
B) Нәтижелері заңдастырылған бірліктермен берілетін өлшеулердің жай-күйі;
C) Олар бойынша басқа өлшеу құралдарын салыстырып тексеруге болатын және үлгілік өлшеу құралы ретінде бекітілген өлшем, өлшегіш аспап немесе өлшегіш-өзгерткіш;
D) Ондай ұғым қолданылмайды;
E) Бір өлшемдегі физикалық шаманы ұдайы қайталайтын өлшем;

$$$ 35
Өлшеу құралының көрсеткіші – дегеніміз ...
A) Нәтижелерінің шынайы мәнге жуықтығын білдіретін өлшеулердің сапасы;
B) Нәтижелері заңдастырылған бірліктермен берілетін өлшеулердің жай-күйі;
C) Шамагың есептеу құрылғысы бойынша алынатын және осы шаманың бекітілген бірліктерімен берілген мәні;
D) Ондай ұғым қолданылмайды;
E) Көрсеткіштерді тек көзбен алуды қамтамасыз ететін өлшеу құралы;

$$$ 36
Физикалық объектінің сапа жағынан көптеген физикалық объектілерге ортақ, ал сандық жағынан олардың әр қайсысы үшін өзіне тән болып табылатын қасиеті: A) Физикалық шама;
B) Метрология;
C) Физикалық шама мөлшері;
D) Сандық мән,
E) Өлшеу;

$$$ 37
Берілген объекттегі физикалық шама ұғымына сай келетін қасиеттің сандық мөлшері:
A) Физикалық шама;
B) Метрология;
C) Физикалық шама мөлшері;
D) Сандық мән;
E) Өлшеу;

$$$ 38
Принциптер және өлшеу құралдарын қолдану амалдарының жиынтығы:
A) Шама;
B) Өлшеу құралы;
C) Өлшегіш-өзгерткіш;
D) Өлшеу әдісі;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 39
Нәтижесін алу тәсілі бойынша өлшеулер болады:
A) Дәл және жанама;
B) Тура, жанама, жиынтық және бірлескен;
C) Тура, нақты және жанама;
D) Бөлінбейді;
E) Жиынтық;

$$$ 40
Физикалық шаманың мәні тікелей тәжірибелік мәннен алынатын өлшеу түрі:
A) Тура;
B) Жанама;
C) Нақты;
D) Тәжірибелі;
E) Практикалық;

$$$ 41
Физикалық шаманың мәні осы шамамен функционалдық байланыстағы басқа физикалық шаманы тура өлшеу нәтижесінің негізінде анықталатын өлшеу түрі:
A) Тура;
B) Жанама;
C) Нақты;
D) Тәжірибелі;
E) Практикалық;

$$$ 42
Өлшеу процесінде тұрақты болып қалатын шамаларды өлшеу түрі:
A) Статикалық өлшеу;
B) Динамикалық өлшеу;
C) Динамикалық – тексеру өлшеуі;
D) Техникалық өлшеу;
E) Жылу техникалық өлшеу;

$$$ 43
Белгілі мөлшердегі физикалық шаманы ұдайы қайталау үшін арналған өлшеу құралы:
A) Шама;
B) Индикатор;
C) Өлшегіш-өзгерткіш;
D) Өлшеу әдісі;
E) Өлшеу схемасы;

$$$ 44
Өлшеу үшін таңдалған физикалық шама қалай аталады:
A) Физикалық шама;
B) Өлшенетін шама;
C) Физикалық шаманың өлшемі;
D) Сандық мән;
E) Өлшеу;

$$$ 45
Шаманы тікелей өлшеу құралының көрсетуі бойынша алуда негізделген өлшеу әдісі:
A) Өлшеммен салыстыру әдісі;
B) Тікелей бағалау әдісі;
C) Орнын басу әдісі;
D) Қарсы қою әдісі;
E) Сәйкестік әдісі;

$$$ 46
Өлшеу процесінде тұрақты болып қалатын шамаларды өлшеу түрі:
A) Статикалық өлшеу ;
B) Динамикалық өлшеу;
C) Динамикалық – тексеру өлшеуі;
D) Техникалық өлшеу;
E) Жылу техникалық өлшеу;

$$$ 47
Өлшеу процессінде өзгеретін шамаларды өлшеу түрі:
A) Статикалық өлшеу;
B) Динамикалық өлшеу;
C) Салыстырып-тексеру өлшемі;
D) Техникалық өлшеу;
E) Жылу-техникалық өлшеу;

$$$ 48
Қателігі берілген мәннен аспайтын өлшеулер қалай аталады:
A) Статистикалық өлшеу;
B) Динамикалық өлшеу;
C) Салыстырып-тексеру өлшеулері;
D) Техникалық өлшеу;
E) Жылу-техникалық өлшеу;

$$$ 49
Бірнеше шаманы бір уақытта өлшеу түрі, ізделетін мәнді шамаларды әр түрлідей қосып тікелей өлшеу арқылы алынған теңдеулер жүйесін шығару арқылы алады:
A) Біріктірілген;
B) Жанама;
C) Тура;
D) Тәжірибелік;
E) Практикалық;

$$$ 50
Бірнеше бір атты немесе аттары басқа шамаларды олар арасындағы тәуелділікті табу мақсатында бір уақытта өлшеу түрі :
A) Тура;
B) Жанама;
C) Жиынтық;
D) Тәжірибелік;
E) Практикалық;

$$$ 51
Шаманы тікелей өлшеу құралының көрсетуі бойынша алуда негізделген өлшеу әдісі:
A) Өлшеммен салыстыру әдісі;
B) Қарсы қою әдісі;
C) Тікелей бағалау әдісі;
D) Орнын басу әдісі;
E) Алмастыру әдісі;

$$$ 52
Өлшенетін шаманы өлшеммен ұдайы қайталанатын шамамен салыстыруда негізделген өлшеу әдісі:
А) Өлшеммен салыстыру әдісі
В) Қарама қарсы қою әдісі
С) Тікелей бағалау әдісі
Д) Өлшеу әдісі
Е) Алмастыру әдісі

$$$ 53
Өлшенетін шама және өлшеммен ұдайы қайталанатын шама бір уақытта салыстыру құралына әсер етуінде негізделген өлшеу әдісі:
А) Өлшеммен салыстыру әдісі
В) Қарама қарсы қою әдісі
С) Тікелей бағалау әдісі
Д) Өлшеу әдісі
Е) Алмастыру әдісі

$$$ 54
Өлшенетін шаманы өлшеммен ұдайы қайталанатын басқа белгілі шамаға алмастыруда негізделген өлшеу әдісі:
А) Өлшеммен салыстыру әдісі
В) Қарама қарсы қою әдісі
С) Тікелей бағалау әдісі
Д) Өлшеу әдісі
Е) Алмастыру әдісі

$$$ 55
Бұл әдіс физикалық шаманы технологиялық процестің жүруін бұзбай өлшеу үшін қолданылады:
А) Өлшеммен салыстыру әдісі
В) Қарама қарсы қою әдісі
С) Тікелей бағалау әдісі
Д) Компенсациялық әдіс
Е) Алмастыру әдісі

$$$ 56
Шамалардың аспапқа әсер ету эффекті нөлге теңестірілетін өлшеммен салыстыру әдісі:
А) Нөлдік әдісі
В) Қарама қарсы қою әдісі
С) Тікелей бағалау әдісі
Д) Компенсациялық әдіс
Е) Сәйкестік әдісі

$$$ 57
Өлшенетін шама мен өлшеммен ұдайы қайталанатын шаман арасындағы айырымды өлшеуді тікелей бағалау әдісінде негізделген өлшеу әдісі:
А) Нөлдік әдісі
В) Қарама қарсы қою әдісі
С) Тікелей бағалау әдісі
Д) Компенсациялық әдіс
Е) Сәйкестік әдісі

$$$ 58
Өлшеммен салыстыру әдісі бөлінеді:
А) Нөлдік және дифференциялдық
В) Шкаладағы қорытынды бойынша
С) Қарама қарсы қою және орнын басу әдістері
Д) Нөлдік және шкаладағы қорытынды бойынша
Е) Шкаласындағы қорытынды бойынша және дифференциялдық

$$$ 59
Бір еселі өлшем бұл-
А) Әр түрлі өлшемдегі аттас шамалар қатарын ұдайы қайталаушы өлшеу құралы
В) Нәтижелері бекітілген бірліктермен берілген өлшеулердің жай-күйі
С) Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету
Д) Бұндай мағына жоқ
Е) Бір өлшемді физикалық шаманы ұдайы қайталайтын өлшеу құралы

$$$ 60
Үлгілік өлшеу құралы – бұл:
А) Нәтижелерінің шын мәнге жақындығын анық көрсететін өлшеу сапасы
В) Нәтижелері заңды бірліктермен берілген өлшеулердің жай-күйі
С) Олар бойынша басқа өлшеу құралдарын салыстырып тексеруге арналған және үлгілік өлшеу құралы ретінде бекітілген өлшем, өлшеу аспабы немесе өлшегіш өзгерткіш
Д) Мұндай ұғым жоқ
Е) Бір мөлшердегі физикалық шаманы ұдайы қайталайтын өлшем

$$$ 61
Көрсететін өлшегіш аспап бұл –
А) Нәтижелерінің шын мәнге жақындығын анық көрсететін өлшеу сапасы
В) Нәтижелері заңды бірліктермен берілген өлшеулердің жай-күйі
С) Олар бойынша басқа өлшеу құралдарын салыстырып тексеруге арналған және үлгілік өлшеу құралы ретінде бекітілген өлшем, өлшеу аспабы немесе өлшегіш өзгерткіш
Д) Мұндай ұғым жоқ
Е) Өлшеу нәтижесі санап алынатын өлшеу құралы

$$$ 62
Өлшеу құралының көрсетуі бұл-
А) Нәтижелерінің шын мәнге жақындығын анық көрсететін өлшеу сапасы
В) Нәтижелері заңды бірліктермен берілген өлшеулердің жай-күйі
С) Өлшеу құралының есептік аспабынан алынатын және осы шаманың бекітілген бірліктерімен берілген осы шаманың мөлшері
Д) Мұндай ұғым жоқ
Е) Өлшеу нәтижесі санап алынатын өлшеу құралы

$$$ 63
Егер аспаптың статикалық сипаттамасы сызықтық емес болған жағдайда шкаланы градуирлеудің қандай түрі қолданылады:
А) Шкаланы жеке аспап үшін градуирлеу
B) Жаппай градуирлеу
C) Шартты шкаланы градуирлеу
D) Дұрыс жауаптар А,В,С
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 64
Кейбір беркелкі сығылған шартты белгілермен жабдықталған шакала:
А) Жеке аспап үшін шкала
B) Жаппай градуирленген шкала
C) Барлық аспаптарға ортақшкала
D) Шартты шкала
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 65
Үлгілік өлшем немесе өлшеу аспаптарының бетіне салынған белгілір бойынша өлшенетін шаманың мәнін анықтау:
А) Шкаланы жеке аспап үшін градуирлеу
B) Жаппай градуирлеу
C) Шартты шкаланы градуирлеу
D) Дұрыс жауаптар А,В,С
E) Дұрыс жауап жоқ

$$$ 66
Шкаланың қатар тұрған екі белгісі арасындағы айырымға тең мән:
А) Шкала бөлігінің бағасы
B) Көрсетулер диапазоны
C) Өлшеу диапазоны
D) Әсер етуші шаманың мәндерінің қалыпты облысы
E) Әсер етуші шаманың мәндерінің жұмыстық облысы

$$$ 67
Шкаланың бастапқы және соңғы мәндерімен шектелетін облысы:
А) Шкала бөлігінің бағасы
B) Көрсетулер диапазоны
C) Өлшеу диапазоны
D) Әсер етуші шаманың мәндерінің қалыпты облысы
E) Әсер етуші шаманың мәндерінің жұмыстық облысы

$$$ 68
Шкала белгісі – бұл:
А) Шаманың номинал мәні және шамамен ұдайы қайталанатын шынайы мән арасындағы айырым
B) Нәтижелері заңды бірліктермен берілген өлшеулердің жай-күйі
C) Олардың көмегімен басқа өлшеу құралдарын салыстырып тексеруге арналған және үлгілік өлшеу құралы ретінде бекітілген өлщем, өлшегіш аспап немесе өлшегіш-өзгерткіш
D) Бұндай ұғым жоқ
E) Өлшенетін шаманың бірнеше мәніне сәйкес келуші шкала белгісі

$$$ 69
Егер материалдың сызықтық кеңейуінің коэффициентін анықтау үшін өзектің ұзындығы мен температурасы өлшенетін болса, онда мұндай өлшеулерді қалай атайды?
А) Тура
В) Жанама
С) Салыстырмалы
D) Біріктірілген
Е) Жиынтық

$$$ 70
Физикалық шаманың іс жүзіндегі мәні – бұл:
А) Өлшеу бірлігімен кейбір сандар түріндегі физикалық шаманың мәні
В) Нақты объкт, құбылыс немесе процесті сипаттайтын физикалық шаманың мәні
С) Нөлдік қателікпен өлшенген физикалық шаманың мәні
D) Физикалық шаманың шынайы мәні
Е) Тәжірибелік жолмен табылған және шынайы мәнге жақындығы соншалық, тіпті оның орнын баса алатын физикалық шаманың мәні

$$$ 71
Өлшеу құралдарының жіберілетін қателік шегі – бұл:
А) Нөлге жақын өлшеу құралдарының қателігі
В) Өлшеу құралдарының негізгі және қосымша қателіктер суммасы
С) Өлшеу құралдарының дәлдік класы
D) Өлшеу құралдарының нормалаланатын метрологиялық сипаттамасы
Е) Өлшеу құралдардың жарамдығын бағалау үшін нормативтік құжаттамамен бекітілген максималды қателігі

$$$ 72
Өлшеудің қалыпты жағдайлары – бұл өлшеулер қайда жүргізіледі:
А) Арнайы зертханаларда
В) Сыртқы әсер ететін факторлардың әсер етуінің жоқ болуы кезінде
С) Минималды жүйелік және кездейсоқ қателіктер кезінде
D) Қалыптандырылған метрологиялық сипаттамаларға ие өлшеу құралдарымен
Е) 20 ºС температура, 760 мм.рт.ст атмосфералық қысым, 60 % салыстырмалы ылғалдылық кезінде

$$$ 73
Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің Мемлекеттік жүйесінің техникалық негіздерін құрайды:
А) Физикалық шама бірліктерінің эталондары және өлшеу шкалаларының жиынтығы
В) Физикалық шама бірліктерінің жүйесі (СИ)
С) Заттар мен матариалдардың құрамы және қасиеттерінің стандартты үлгілерінің жиынтығы
D) Физикалық константа және заттар мен материалдар қасиеттері туралы стандартты анықтамалық мәліметтер жиынтығы
Е) Сауда ұйымдарының пайдалануындағы өлшеу құралдарының жиынтығы

$$$ 74
Өлшеулер, олардың бірлігі мен қажетті дәлдігін қамтамасыз ету әдістері мен құралдары туралы ғылым
А) Стандарттау
В) Квалиметрия
С) Метрология
D) Сертификаттау
Е) Квалитология

$$$ 75
Қазіргі кездегі метрология келесі түрлерден құралады:
А) Заңнамалық, теориялық, қолданбалы
В) Заңнамалық және тәжірибелік
С) Тәжірибелік және ғылыми
D) Міндетті және ерікті
Е) Міндетті және тәжірибелік

$$$ 76
Көптеген физикалық объектілер үшін сапалы жағынан жалпы болып табылатын, ал сандық мәндермен ерекшеленетін физикалық объектілер қасиетінің бірі:
А) Қателік
В) Ауытқу
С) Өлшеу
D) Физикалық шама
Е) Салыстырып тексеру

$$$ 77
Өлшеу – бұл:
А) Шама бірлігін сақтайтын және онымен өлшенетін шаманы салыстыруға мүмкіндік беретін техникалық құралдардың көмегімен орындайтын операциялар жиынтығы
В) Сапалық мәнде жалпы болып табылатын физикалық объектілер қасиеттерінің бірі
С) Өлшеу шамасының ақиқат мәнінен өлшеу нәтижесінің ауытқуы
D) Бір ретті және көп ретті өлшеулер
Е) Олардың арасындағы тәуелділігін анықтау үшін екі немесе одан да көпті физикалық шаманы өлшеу

$$$ 78
Ақпаратты алу әдісі бойынша өлшеулер мынадай болады:
А) Тура, жанама, жиынтықты және бірікккен
В) Тура, жанама
С) Статистикалық, динамикалық және статикалық
D) Жиынтықты және біріккен
Е) Тура және қосымша

$$$ 79
Өлшенетің шаманың өзгеру сипатты бойынша өлшеулер болады:
А) Тура, жанама, жиынтықты және бірікккен
В) Тура, жанама
С) Статистикалық, динамикалық және статикалық
D) Жиынтықты және біріккен
Е) Тура және қосымша

$$$ 80
Өлшеу ақпараты бойынша өлшеулер болады:
А) Тура, жанама, жиынтықты және бірікккен
В) Тура, жанама
С) Статистикалық, динамикалық және статикалық
D) Бір реттік және көп реттік
Е) Тура және қосымша

$$$ 81
Негізгі өлшем бірлігіне қатысты өлшеуі?
А) Тура, жанама, жиынтықты және бірікккен
В) Тура, жанама
С) Статистикалық, динамикалық және статикалық
D) Жиынтықты және біріккен
Е) Абсолют және салыстырмалы

$$$ 82
Халықаралық бірліктер жүйесі (SI) бойынша физикалық шамалар үшін бекітілген
A) 5 негізгі бірлік; 2 қосымша;
B) 4 негізгі бірлік; 2 қосымша;
C) 7 негізгі бірлік; 5 қосымша;
D) 4 негізгі бірлік; 4 қосымша;
E) 7 негізгі бірлік; 2 қосымша;

$$$ 83
Халықаралық бірліктер жүйесі (SI) бойынша масса бірлігі:
A) кг;
B) м;
C) А;
D) К;
E) моль;

$$$ 84
Халықаралық бірліктер жүйесі (SI) бойынша ұзындықтың бірлігі:
A) кг;
B) м;
C) А;
D) К;
E) моль;

$$$ 85
Халықаралық бірліктер жүйесі (SI) бойынша термодинамикалық температура бірлігі:
A) кг;
B) м;
C) А;
D) К;
E) моль;

$$$ 86
Қосымша өлшеу бірліктері:
A) Масса;
B) Жарық күші;
C) Жазықтық бұрыш, денелік бұрыш;
D) Ұзындық, уақыт;
E) Термодинамикалық температура, масса;

$$$ 87
Өлшеу құралының анықтамасы:
A) Өлшеу құралы – оның көмегімен өлшеулер жүргізілетін техникалық аспап;
B) Өлшеу құралы – шама бірліктерін ұдайы қайталауға арналған жоғары жиіліктегі өлшем;
C) Өлшеу құралы – физикалық шама бірлігін ұдайы қайталаушы арнайы эталон;
D) Өлшеу құралы – физикалық шамаларды салыстыру үшін арналған көмекші өзгерткіш;
E) Өлшеу құралы –эталонддарды салыстыру үшін арналған қосымша құрылғы;

$$$ 88
Физикалық шаманың іс жүзіндегі мәні – бұл:
A) Өлшем бірлігі көрсетілген кейбір сандар түрінде берілген физикалық шамалардың мәні;
B) Нақты объект, құбылыс немесе процессті сипаттаушы физикалық шаманың мәні;
C) Нольдік қателікпен өлшенген физикалық шаманың мәні;
D) Физикалық шаманың шынайы мәні;
E) Физикалық шаманың эксперименттік жолмен табылған және шынайы мәнге соншалықты жақын, оның орын ауыстыруға болатын мәні;

$$$ 89
Егер материалдың сызықтық кеңейуінің коэффициентін анықтау үшін өзектің ұзындығы мен температурасы өлшенетін болса, онда мұндай өлшеулерді қалай атайды?
А) Тура
В) Жанама
С) Салыстырмалы
D) Біріктірілген
Е) Жиынтық

$$$ 90
Өлшеу құралының көмегімен жүзеге асырылатын бақылау қалай аталады?
A) Механикаландырылған;
B) Автоматты;
C) Белсенді;
D) Альтернативті;
E) Өлшемдік;

$$$ 91
Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің Мемлекеттік жүйесінің техникалық негіздерін құрайды:
А) Физикалық шама бірліктерінің эталондары және өлшеу шкалаларының жиынтығы
В) Физикалық шама бірліктерінің жүйесі (СИ)
С) Заттар мен матариалдардың құрамы және қасиеттерінің стандартты үлгілерінің жиынтығы
D) Физикалық константа және заттар мен материалдар қасиеттері туралы стандартты анықтамалық мәліметтер жиынтығы
Е) Сауда ұйымдарының пайдалануындағы өлшеу құралдарының жиынтығы

$$$ 92
Физикалық шаманың іс жүзіндегі мәні – бұл:
А) Өлшеу бірлігімен кейбір сандар түріндегі физикалық шаманың мәні
В) Нақты объкт, құбылыс немесе процесті сипаттайтын физикалық шаманың мәні
С) Нөлдік қателікпен өлшенген физикалық шаманың мәні
D) Физикалық шаманың шынайы мәні
Е) Тәжірибелік жолмен табылған және шынайы мәнге жақындығы соншалық, тіпті оның орнын баса алатын физикалық шаманың мәні

$$$ 93
Мемлекеттік өлшем бірлігін қамтамасыз ету жүйесінің техникалық негізі болып табылады:
А) Физикалық шама бірліктерінің эталондары мен өлшеу шкалаларының жиынтығы
В) Физикалық шама бірліктерінің жүйесі (СИ)
С) Материалдар мен заттардың қасиеттері мен құрамының стандарттық үлгілерінің жиынтығы
Д) Материалдар мен заттардың қасиеттері мен физикалық константалар туралы стандарттық анықтамалық мәліметтердің жиынтығы
Е) Сауда ұйымдарында қолданыста жүрген өлшеу құралдарының жиынтығы

$$$ 94
Өлшеу құралдары метрологиялық қолданылуына байланысты былай бөлінеді:
А) Негізгі
В) Эталондар
С) Жұмысшы
Д) Қосымша
Е) Қажетті

$$$ 95
Метрологияны ғылым ретінде өлшемнің қандай қасиетімен сипаттайды?
А) Бірлік пен дәлдік
В) Дәлдік және сенімділік
С) Ұдайы қайталану және бірлік
Д) Сенімділік және бірлік
Е) Ұдайы қайталану және дәлдік

$$$ 96
СИ жүйесінің туынды бірліктері қай заңдардың негізінде жасалынады:
А) Физикалық шамалардың арасындағы байланыс құратын заңдар негізінде
В) Физикалық шамалардың теңдеулерінің арасында байланыс құратын заңдар негізінде
С) Физикалық шама мен физикалық шаманы анықтайтын теңдеулердің арасында байланыс құрайтын заңдар негізінде
Д) Когеренттік заңдармен
Е) Физикалық шама бірліктерінің заңдары бойынша

$$$ 97
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңы метрологиялық қадағалаудың келесі объектілерін орнатады:
А) Материалдар мен заттардың қасиеттері және құрамының стандарттық үлгілері
В) Өлшемдерді орындау әдістемелері
С) Өлшеу құралдарын тексеру жөніндегі сертификат
Д) Өлшем нәтижелерінің қателіктері
Е) Өлшемдердің дәлдігі мен сапасы

$$$ 98
Геометриялық шамаларды өлшеудің қай әдісінде өлшенетін шаманың мәні тек қана өлшеу құралының санауыш құралынан анықталады:
А) Өлшеммен салыстыру әдісі
В) Тікелей бағалау әдісі
С) Жанама өлшем әдісі
Д) Тарату әдісі
Е) Нольдік әдісі

$$$ 99
Өлшеу - бұл:
А) Тәжірибелік жолмен арнайы техникалық құралдардың көмегімен физикалық шаманың мәнін табу
В) Нәтижелері заңды өлшем бірлігімен берілген және қателіктері берілген ықтималдықпен бекітілген шекарадан шықпайтін өлшеу процесі
С) Нәтижелері заңды өлшем бірлігімен берілген өлшеу процесі
Д) Тәжірибелік жолмен арнайы техникалық құралдардың көмегімен физикалық шаманың мәнін табу
Е) Барлық жауап дұрыс

$$$ 100
Берілген мөлшердегі физикалық шаманы ұдайы қайталау үшін арналған өлшеу кұралы:
А) Өлшегіщ-өзгерткіш
В) Өлшем
С) Салыстыру құрылғылары
Д) Масштабты өзгерткіштер
Е) Индикаторлар