Қара алтынның қақпағы

Табиғи байлығымыздың қоры жағынан әлемде алдыңғы орындарды еншілеген кең байтақ Қазақстандағы инвестицияның басым өпшілігі жер асты кенін өндіру саласына салынуда. Бұл әрине ең алдымен "қара алтын" мұнайға және газга байланысты. Мысалы: Батыс Қазақстандағы Қарашығанақ Әлемдегі ең ірі мұнай газ кенішінің шикізат қоры жағынан дүние жүзіндегі алғашқы ондыққа енуі көп нәрседен хабар берсе керек. Ал экономикалық өсуі және нарықтың дамуы Қазақстанның инвестициялық тартымдылығынан да бірқатар жоғары деңгейге көтеріп еліміздегі қосылу мен жұтылу нарығының белсенділігін арттыра түсті. Сырттай қарағанда бір компанияның екінші бір кәсіпорынмен өз капиталын одан әрі ірілендіру мақсаты мн қосылуында тұрған ештеңе жоқ. Бұл жердегі мәселе оның екінші қыры достық ымырасыз жұтылуында. Анығырақ айтқанда өзінің жеке меншігін, бизнесін күштеп тартып алуға, рейдерлікке келіп тіреліп тұр.
Рейдерлік әлемдегі және ТМД елдерінде сияқты Қазақстанда қылаң бере бастады. Қазақша айтқанда " Қолыңнан келсе, қонышыңнан басып, көзіңе көрінгенді тартып ала бер" Мұның барлығы ұйымдасқан жемқорлыққа қылмысқа келіп тірелетіндігі даусыз.Шын мәнісінде жыртқыштық талас- тартысты ұйымдастырудың бұл іс-әрекетін экономикалық террор десе болады, өйткені оның негізгі өзегі- жемқорлықтың етек жайып, тиісті заң талаптарының жетілмеуінен туындап отыр. Қазақстанның жағдайы Ресейге қарағанда өзгешелеу. Қынжынарлығы ел экономикасыныңең сүбелі әрі ауқымды бөлігі мұнай кен орындарында да өз қолтаңбасын қалдыруды ұйғарған. Еліміздегі табиғ байлықтың ең ауқымды саласы мұнайға өз қолдарын еркінірек созып отырған рейдерлік шабуылға тойтарыс беру.
Қазіргі экономикамыздың өсу қарқыны өте жоғары. Стастистика жөніндегі агенттік мәлімет бойынша ішкі жалпы өнім 10,2%. Экономиканың өсуіне барлық негізгі секторлардағы өндірістің ұлғаюы себеп болды. Негізгі капиталға инвистииялар 10,8 % өсті.Сыртқы сауда айналымы 31 % ұлғайды. Халықтың нақты ақшалай табыстары 13 % нақты жалақы 20 %-ке өскен. Экономикалықайналымға тартылған мүліктің құны 850 млрд теңгені құрады. Болашақта экономикалық қарқынды өсуін қамтамасыз ету үшін электр энергетикасын, темржол, автомобиль көлігін, телекоммуникация саласын дамыту қажет.
2.70 жылдардың үстінде Қазақстанда Менделеев кестесіндег элементтің барлығы бар деп айтқанымызбен ол игерілмей, игерілгенін өзінің ел игілігін көре алмағаны шындық. Бір жер қойнауындағы байлығымыз емес, қай салаға көз салсақта олқы тұстар жетерлік. Жер қойнауын пайдалануға тартылған инвестиция көлемі 1997 мен 2006 аралығында 5 есеге өсіп, 31 млрд доллардан 1408/ млрдқа жеткен. Ал осы секторға тартылған шетелдік инвестиция 80 % көлемінде болып отыр. Ал газ өндіру 3 есеге артып, 27 млрд метрге жетті. Газды экспортқа шығару 7923,1 млн
текше метр болған. Бұл 2005 жылмен салыстырғанда 4,5 есеге көп. Табиғи газды импорттау көлемі 3237,8 млн.
Біздің еліміз ТМД аумағында бірінші рет экономикалық электроэнергетикалық секторын мемлекеттік секторды жекешелендіру арқылы реформалауды жүзеге асырды.
Маңызды секторларға – электр энергиясын өндіру мен электр энергиясын тасымалдау және бөлу ажыратылады. Биыл электр энергиясын өндіру еліміз бойынша 75,6 млрд КВГт бұл 45 % өскен.
Тәуелсіздік алғаннан бері шахтер қауымы 1 млрд 200 млн тонна көмір өндірді қазіргі уақытта сала қайта құрылу кезеңінен өтіп, жүрісін жөндеп, тынысын кеңейтті. Құрылудың маңыздылығы сонша, көмір өндіруші ірі кәсіпорындар жекешеленіп, пайда бермейтіні жабылды. Көмір өндіруге бүгінде 33 компания оның ішінде 5 шетел және 28 отандық кәсіпорын жұмыс атқарып, еліміз көмір өндіруде әлемдегі ондыққа кіріп отыр. Бүгінде көмір өндіру саласы 78 % жетіп, тұрмыстық коммуналдық секторды және халықты отынмен қамтамасыз етуде. Бір сөзбен айтқанда көмір өндіру саласы нарықтық экономикаға жемісті түрде батыл енді. Еліміз уран қоры бойынша әлемдегі алдыңғы орынды иеленді. Жер қойнауында барланған уран қоры 25 % құраса, оның 65 % өңдеуге жарамды. Экономикалық қауіпсіздік және экономикалық тұрғыдан тиімді болып келеді.
3. Қазақстан бүкіл экономикалық форум көрсеткішіне 2005 жылдан бастап қана кірді де 61-шы орынды иеленді, бұл биік көрсеткіш жоғары сүйреп тұрған ішкі жалпы өнімнің жоғарылығы. Егер біз елбасы айтқандай 2012 жылға дейін ішкі жалпы өнім жан басына шаққанда 9000 $-ға дейін жеткізсек онда біз Сан-Сальвадор, Гана, Колумбия,Египет Қытай, Болгария, Үндістан елдерін басып озамыз. Зерттеулерде көрсеткендей әрбір елдерде алға тартар әлсіз тұстары болады. Мысалы Финляндия нокия ұялы телефон өндірісі мен интернет жүйесін дамытудан туған жетістіктер. Ал Қазақстанда Орта Азиядағы ақпараттық технология саласына біріккен қызмет нәтижелері күтілуде деген хабар қуантады. Қазір елімізде ішкі жалпы өнім 5600 $ көлемінде бұл көрсеткіш бойынша Чили, Мексика, Малайзия секілді елдермен қатарда. Қазақстан тәуелсіздкке қол жеткізгелі бері бірталай жүйелі реформалар жүзеге асырылды. Алдымен әкімшілік жүйесінен бастап түрлі реформалар жүзеге асырылды. Ең басты мақсат- макроэкономикалық тұрақтылыққа жету болды. Ол экономикада нарықтық механизмнің іске қосылуына, сыртқы инвестицияның көптеп келуіне, қаржы және ақша несие жүйесінің тұрақтануына себепкер болды. Осы мақсаттар жүзеге асу мақсатында ішкі жалпы өнім 10 % өсті. 2006-2008 жылдары білім беру саласына 540 млрд теңге, денсаулық сақтау саласына 130 млрд теңге бөлінген. Елбасы жолдауында еліміздің экономикасы даму үшін қазіргі заманға лайық академиялық орталықтар құрумен қатар, шетелдіктердің қатысуымен технологиялық парктер құру. Осылар арқылы инкубациялық жобаларды жүзеге асыру, халықаралық оқу орындарының филиалдарын ашу. Осыны айта отырып мемлекетіміз бен халқымыздың бәсекеге қабілеттілігі үшін, оның тәуелсіздігін баянды ету үшін, экономикалық жетістіктерді дамыту үшін, қазақ халқының рухани өрлеуі мен ұлттық ерекшелікті сақтап қалу өте қажет.

Ұқсас жұмыстар

Медициналық мақтаны орамдау технологиялары

Сұйықтың денеге түсіретін тең әсерлі қысым күші

Қазақстан-Қытай мемлекеттері арасындағы байланыс

Тасымалдау құбылысы

Ағашты өңдеу, әшекейлеу өнері

Алтын

Элементтің табиғатта кездесуі

Алтын бұйымдар

Алтын. Алынуы, физикалық,химиялық қасиеттері

ҚАРАШАҰЛЫ БӘЙДІБЕК