Өндірістік гимараттары үшін темірбетон конструкциялары

Бір қабатты өнеркәсіп ғимараттары өзінің конструктивті шешімдері бойынша көп жағдайларда азаматтық ғимараттардан да, көп қабатты өнеркәсіп ғимараттарынан да едәуір ерекшеленеді. Бұл едәуір мөлшерде, оларда болатын технологиялық процестердің ерекшелігімен ескеріледі. Бірқабатты өнеркәсіп ғимараттарына келесі мінездемелер тән: ірігабаритті қондырғылар мен бұйымдарды орналастыру үшін қажетті үлкен және биік бөлмелер; ғимарат ішіндегі арнайы көтеру-көлік жабдықтар; керек болған жағдайда кең бөлмелерді жоғарғы жарықпен (күн тартарлар арқылы) жарықтандыруды қамтамасыз ететін шатырсыз жабулар.Бір қабатты өнеркәсіп ғимараттары, аралықтар ені 36 м дейін және одан жоғары, және бағалардың бой қадамы 6, 12 м дейін және одан жоғары болса, бір аралықты және көп аралықты болады. Бір қабатты өнеркәсіп ғимараттарының биіктігі сондай-ақ кең шектерде (3,6-дан 30 м дейін) қолданылады.Бір қабатты өнеркәсіп ғимараттарда жабулардың көтеруші элементтерінен, сондай-ақ кран жабдықтарынан түсетін динамикалық (тік және көлденең) шоғыр-ланған салмақ күштері едәуір мөлшерге жетеді. Сондықтан бұндай ғимараттарда көтеруші қаңқа үлкен кеңістік қаттылыққа ие болуы тиісті, және іс жүзінде қаңқа жүйесінде қолданылады.Бұндай ғимараттардың қаңқасы темірбетон немесе, ауыр крандардың, көте-руші жабу конструкцияларының көлденең бағытта өзара байланыстырылған болат бағаналарынан (тіреулерден) түзеледі. Бұл жағдайда тіреулер мен көтеруші жабу элементтері (бағаналар, фермалар) қаңқаның бой бағытында өзара байланысқан көлденең раманы құрастырады. Бұндай бой байланыстары, жабу элементтері – тақталар, прогондар, арнайы жел байланыстары, ал сыртқы қабырға кеңістігінде – көпір крандарының рельстерін орналастыратын кран асты бағаналар, сонымен қатар қабырға толтырғыштарын сүйемелдейтін, байланыс бағаналар болып табылады. Бұл жағдайда қабырғаның астыңғы бөлігі іргетасқа сүйенеді.Сыртқы қабырға өзінің жүктеуін темірбетон бағаналарға бермей, іргетас бөренелері арқы-лы іргетас бағаналарына (немесе кейде дербес іргетасқа) сүйеніп, өзін-өзі көтеру-ші болып табылады. Қабырғаның тұрақтылығы оның қаңқа тіреулерімен байланыстыру арқылы қамтамасыз етіледі .Кейбір жағдайларда ҚР құрылыс жөніндегі Комитетінің рұқсатымен аралығы 12 м аспайтын крансыз ғимараттар қаңқасыз көтеруші сыртқы қабырғалы болып жобалануы мүмкін (1.7, в сурет). Керек болған жағдайда бұндай қабырғалар жабулар көтеруші элементтерінің сүйенетін жерлерінде орналасатын жуандаулар-мен (пилястрлармен) күшейтіледі. Бір қабатты өнеркәсіп ғимараттарда жүретін технологиялық процестер ерек-шеліктеріне байланысты, кейде өте кең цехтер салу қажет болады. Осы жағдайда көп аралық ғимараттарды салу тиімді болып табылады.Бұндай ғимараттардың жабуы көп құламалы немесе жайпақ болып жасалады. Су жабындардан арнайы шұңқырлар арқылы және ішкі су ағатын құбырлармен нөсерлі канализациялық жүйелерге ағызып жіберіледі.Бір қабатты өнеркәсіп ғимарат әр түрлі ен аралықты және биіктікті болуы мүмкін. Металлургиялық, химиялық және басқа саладағы цехтер арасына арнал-ған, бұндай конструктивті желі, технология және жабдықтарды орналастыру та-лаптарына тән қасиет. Сонымен бірге ол бөлмелерді желдетуге (әсіресе үлкен өн-дірістік жылу, түтін немесе газ шығаратын цехтерге маңызды) қолайлы жағдай жасайды.Өнеркәсіптік ғимараттардың жаңа алдыңғы қатарлы шешімдерінің негізінде келесі принциптер жатыр:
1) Негізгі және қосылқы цехтерді, сонымен қатар жалпы технологиялық процестермен байланысқан көршілес өндірістерді бір төбе астына біріктіру. Бұндай ғимараттың, жоғарыда қаралған жеңіл құрылыстардан айырмашылығы, блок-талған деп аталады. Оларды қолдану едәуір өнеркәсіп мекемелерінің аумағын қыс-қартады.
2) Жұмыста қолдануы күрделі, конструкциясы қымбат тұратын және цехтерде күндізгі жасанды жарықпен (люминесценциямен жарықтандыру) жарықтандыру-мен жабдықтаудан бас тарту;
3) Бағаналар торларын ірілендіру;
4) Құламалы төбелерді құрудан бас тарту және аз еңісті немесе еңісі жоқ жалпақ төбелер салуға көшу;
5) Әсерлі құрылыс материалдары мен конструкция материалдарының берік-тік қасиеттерін барынша толық қолдану, конструкция салмағын азайту, еңбек шы-ғынын қысқарту және жергілікті құрылыс материалдарын қолдану. Келтірілген азаматтық және өнеркәсіптік ғимараттардың конструктивтік желілері ғимараттар және негізгі элементтердің міндеттері туралы тек алдын ала жалпы ұғым береді. Бұл үлгілермен конструктивті шешімдердің әр түрлілігі шек-телмейді, себебі олар құрылыс ғылымының дамуына сәйкес өзгереді және жетілді-ріледі, мысалы, ғимараттардың фермааралық қабаттары.Ғимараттардың көлемдік-жобалық шешімі. Ғимараттарды жобалаудың негіздері, ғимараттарға қойылатын талаптар.Жаңа өндірістің көпшілігі, яғни технологиялық процесстер, өзара өндіріс ғимараттарының құрама және көлемдік-жобалық шешімдерін негіздейді.Жобалауға кірісу кезінде ең алдымен өндіріс процессін меңгеру керек, және оны анықтау үшін ғимарат арналған, яғни содан кейін ол анықтайтын және көлемдік-жобалық, құрама шешімдер анықтайтын талаптарды анықтау керек. Бірақ өндіріс түріне байланысты, яғни технологиялық процесстің мінездемесіне байланысты олар түрлі болуы мүмкін. Кейбір жағдайларда шешуші болып, ауа құрамы мен метеорологиялық кондицинерленгендік ортамен қанағаттандыруға байланысты сұрақтар болуы мүмкін, мысалы, мәжбүрленген аэрациямен қанағаттандыруға байланысты талап ету (ыстық цехтар); келесі жағдайда өнім өлшемдері керекті аумақты анықтайды (самолет жинайтын цехтар немесе қайық құрайтын, басқаларында – қондырғылардың өлшемдері (мысалы, прокатты цехтар).Өндірістің көпшілігі, сәйкесінше көлемді-жобалық және ғимараттардың құрама шешімдерінің көпшілігіне қарамастан, осы шешімдердің кейбір жалпы принциптері оқшаулануы мүмкін. Осылардың ішінде ең алдымен жалғыз өндіріс ғимаратында кейбір өндіріс орындарын шектеуді көрсетуге болады, жалғыз технологиялық процесстері бар кейбір цехтар немесе әртүрлі өндіріс орындарының қызмет көрсетуі.Технологиялық қондырғыны эксплуатациялық және климаттық шарттар мүмкіндік берген жағдайда ғимараттар тыс ашық аумақта орналастырады. Өнеркәсіп ғимараттардың көлемдік-жобалау және конструктивті көлемдеріне құрылыс орнының температуралық және желдік режимдер бойынша, жауын –шашын мөлшері мен басқа көрсеткіштері бойынша, табиғи-климаттық сипаттамалары әсер етеді.Қатаң климаттық шарттарда жылу жоғалтуды азайту мақсатымен және эксплутация кезіндегі ғимараттың үнемділігін арттыру мақсатында сыртқы қоршау конструкцияларының (блокты, көпқабатты) азырақ ауданды ғимараттары болған жөн.
Қайталанушылық, желдің жылдамдығы мен бағыты, қартасымалылығының заңдылығы аэрация мен шам арқылы табиғи жарықтандыруды ескерсе төсеніш төсеніш профилін тандауына әсер етеді. Жарықтың климатының сипаттамасы табиғи жарықтандыркдың шешуін жарық саңылаулары мен шамдардың өлшемдерін анықтайды. Айтылғандардан жобалық шешімдерді қабылдау кезінде климаттық сипаттамаларды мұқият айқындайтыны және ескеретіні жайында қорытынды жасау керек.Көлемдік жобалау және конструктивті шешімге өрт қауіпсіздігінің талаптары маңызды әсер етеді. Олар бойынша ғимараттардың ең үлкен жіберілетін қабаттылығы конструкциялардың талапты отқа төзімділігінің дәрежесі және өртке қарсы кедергілердің арасындағы қабаттың ең үлкен жіберілетін ауданы анықталады. Егер технологиялық үрдіс мүмкіндік берсе, от қатынасындағы қауіпті өндірісті жайларды бір қабатты ғимараттарда сыртқы қабырғаның бойында, ал көпқабатты ғимараттарда – жоғарғы қабаттарда орналастырылады. Өрттің пайда болуы жағдайында ғимараттан адамдардың қауіпсіз – эвакуациясы мүмкіндігін қарастырады. Ол үшін эвакуациялық жолдар мен шығуды жобалайды. Өндірістік гимараттары үшін темірбетон конструкциялары. Өнеркэсіптік ғимараттарына азаматтық үйлер құрылысындағы темірбетон номенклатурасына ұқсас бұйымдары мен конструкцияларын қолданады, бұлар тек өлшемдерімен, арматурасымен және пішіндерімен ерекшеленеді. Өнеркәсіптік ғимараттары бірқабатты, бір – және көпаралықтықтары, биіктігі 3,6 -18 м көпқабаттылар болулары мүмкін.Биіктігі 10,8 м жэне жүккөтерімдігі 20 т дейінгі крандары бар үйлер үшін қимасы тікбұрышты 40x60, 40x80 және 50x80 см жэне биіктігі 4,5 - 11,8 м темірбетон бағаналарын жасайды; биіктігі (құрылыс конструкциясы астына дейінгі 10,8-И8 м жүккөтерімдігі 50 т дейінгі көпірлік крандары бар үйлер үшін - екітармақты (двухветвовые), ұзындығы 11,85 - 19,35 м, кранастындағы бөлігінің қимасы 40x100 жэне 60 - 190 см бағаналар жасалынады. Қолданылатын бетон маркалары М300 - М500. Массасын төмендету мақсатында алдын - ала кернеуленген, қимасы екітавролық жэне сақиналық бағаналар жасалынып практикада қолдаңуда. Бірқабатты үйлер үщін, сурет 16.4. көрсетілгеңдей, темірбетон іргетастық блоктары жэне арқалары, итарқа жэне итарқа асты арқалықтары, фермалары, жамылтқы плиталары жэне кабырға панельдері шығарылады. Іргетастық арқалықтарын бағаналары 6 жэне 12 м қадамдарындағы ішкі жэне сыртқы қабырғалары астына қолданады. Тиісінше ұзындығы 5,95 және 11,96 м қимасы трапеция тәрізді немесе тавролық түріндегі арқаларды кернеуленбеген немесе алдын - ала кернеуленген арматурасымен жасайды. Крансаты арқаларын алдын - ала кернеулеп, тавролық қимасымен ұзындығы 5,95 м жэне екітавролық қимасымен ұзындығы 11,95 м маркалары М 400- М600 бетоңнан жасайды. 6 м аралық үшін - арқа биіктігі 80 см текше ені 60 см және қалыңдығы - 12 см. Қабырға қалыңдығы 20 см, үстіне қарай қалыңдалуы 25 см жэне таянышында 30 см дейінгі қалыңдалуы болатын - конструкциялары да пайдаланады. 12 м аралық үшін - арқа биіктігі 120 см үстіңгі текше ені 65 және төменгі текше ені 34 см. Кранасты рельстерді бекіту үшін арқалар текшелерінде крандық жүкті беру үщін құбырлар кесінділері бекітілген ұзьшдығы 75 сӨнеркәсіп ғимаратының көлемдік-жобалық және конструктивтік шешімі олардың бекітуіне байланысты технологиялық процестердің сипаттамасын орналастыру және едәуір әр түрлілігімен ерекшеленеді. Бұндай ғимараттарды келесі белгілері бойынша жіктейді. Аралықтардың саны бойынша – бір аралықты және көп аралықты бір қабатты өнеркәсіп ғимараттар. Қабаттар саны бойынша – бір қабатты және көп қабатты.Көтергіш-транспорттық құрылғылары бар болуына байланысты – крансыз және кранды (көпірлі крандар немесе аспалы көпір).Жабын схемасының конструктивтілігі бойынша – жазық қаңқалы (арқалық, фермалық, қаңқалық, арқалық жабындыларымен), кеңістік қаңқалы (жалаң немесе екі жақты қисықты, бүкпе жабындылар қабатымен), әр түрлі типті аспалы, қиысқан, пневматикалық, сонымен қатар ауа тірегіштік және ауа көтергіштік.Негізгі көтергіш конструкциялардың материалы бойынша – темір бетон қанқасымен (құрамалы, монолиттік, құрама-монолиттік), болатты қанқамен, металлдық немесе ағаш конструкциясының жабындысымен.
Жылыту жүйесі бойынша – жылытылмайтын және жылытылатын.Желдету жүйесі бойынша – қоршалатын конструкциядағы арнайы ойық арқылы табиғи желдетумсен немесе аэрациямен; желдеткіш көмегімен және ауаағар жүйесі арқылы жасанды кіру-сорып шығару желдеткіші; ауаны кондиционерлеумен, яғни берілген ауалық ортаның (температура, ылғалдылық, ауа тазалығының дәрежесі) параметрін тұрақтандыратын жасанды желдеткіш.
Жарықтандыру жүйесі бойынша – табиғи, жасанды немесе қатар қолданылатын(интегралдық) жарықтандырумен.
Жабындының кескіні бойынша – шам құрылыстарымен немесе оларсыз. Шам құрылыстары бар ғимараттарды аэрация немесе табиғи жарықтандыру мақсатында жасайды.Өндірістік орындарында ауа қозғалысы бойынша ауа тазарту табиғи және жасанды немесе механикалық болып бөлінеді. Өндірістік орындарда ауаның табиғи тазаруы ішкі және сыртқы ауаларының меншіктік салмағынан және жел әсерінен ауа алмасуының нәтижесімен жүзеге асады. Ауаның орын ауыстыруы үшін жасанды тазарту кезінде электр энергиясын пайдаланады.
Бөлмедегі ауаны табиғи тазарту келесі факторлардың нәтижесінде жүзеге асады:
а) инфильтрация, яғни саңылау арқылы, қоршау конструкциясының тығыз еместігенен және сол қоршауды дайындауда қолданылған материалдардағы кеуектері арқылы өтуі; ә) желкөз, фрамуг, терезе, есік және қақпа арқылы басқарылуы ұйымдаспаған ауа алмасу; б) аэрация немесе басқарылуы ұйымдаспаған табиғи ауа алмасу. Егер ғимараттар капиталды қабырғамен немесе тұйық бөлулермен жабындыға дейін жететін немесе сыртқы қабырға бойынша тұрмыстық немесе әкімшілік бөлмелер қосқан кезде жеке бөлмелерге бөлінсе, аэрация жұмысы қиындайды. Бұл жағдайда жасанды ауа тазартуды пайдалану тиімді.Техникалық және инженерлік қондырғылардың жұмысынан туындайтын шу маңызды өндірістік зақым болып саналады. Егер шу 15-20 дБА-ға артса, еңбек өнімділігі 10-20 %-ға дейін төмендеп, өндірістік жарақат ұлғаяды, кәсіптік ауруларға шалдығулар пайда болады.Ұзақ уақыт бойы шудың әсері есту өткірлігін төмендетпей, 1,5 м жерде сөйле тұрған адамды анық түсінуіне бөгет етпейтін шудың деңгейін санитарлы-техникалық нормасымен рұқсат етіледі.Өндірістік бөлмелеріндегі жұмыс орындары мен кәсіпорын территориясындағы жиіліктің октавты сызықтарындығы дыбыстық қысымның рұқсат етілетін мөлшері, дыбыс және Дба-дағы эквивалентті дыбыс мөлшері МЕСТ-те келтірелген. Шуды техникалық нормалау – санитарлы-гигиеналық нормалауды орындайтын машина, қондырғылардың, құрылыс және басқа объектілердің сипаттамаларының шектеулерінің жүйесі. Санитарлық нормаларға қарағанда машиналардың барлық түрлеріне бірыңғай техникалық нормалауды енгізу мүмкін емес, себебі бұл нормалауды нақты техникалық сипатын ескере отырып бекітеді. Өнеркәсіптік ғимараттарының көлемді-жобалау және конструктивті шешімдеріне өндеріс технологиясы мен өндірістіке орта маңызды әсер етеді.Осы өндірістік орта тек физика-техникалық аспекті, яғни кеңістік деп қана емес, сонымен қатар оны толтырып тұрған ауалық орта, жарық және дыбыс режимі деп те түсінеміз.Өндірістік орта көлемді-жобалау мен конструктивті шешімдер арқылы ғимарат пен өнеркәсіп орнының сыртқы келбетіне түгелдей әсер етеді. Көп өнеркәсіпті кәсіорындарының сыртқы келбетіне қарап оның қай мақсатта қолданылуын, және де конструкция материалдары мен конструктивті жүйесін ескере отырып, конструкцияны қайда қолдану керектігін оңай анықтауға болады. Басқа сөзбен айтсақ, өнеркәсіп ғимараттарының сәулетінде сәулеттің функционалды (технологиялық), техникалық және шығырмашылық салалары арасында өзіндік қатынас заңдылығы байқалады.Өнеркәсіп ғимараттарының жобалау шешімі бөлмелерінің метеорологиялық режимі және ауалық ортаның зияндылық деңгейіндегі сипатына байланысты.м тесіктері орналастырылған.

Ұқсас жұмыстар

Бетон және темірбетон бұйымдары мен конструкциялары

Сәулеттік конструкция

Құрама темірбетон бұйымдарымен конструкциясы

«Екі секциялы, екі қабатты, он екі пәтерлі кірпіштен салынған тұрғын үй»

Бетон және темірбетон бұйымдары мен құрылымдары

Жылыту және желдету

Бетонға арналған толықтырғыштар

Темірбетон конструкциялары

Құрылыста қолданылатын металдар және оның ерекшеліктері,қасиеттері, қолданысы

“ҒИМАРАТТАРДЫ ЖӘНЕ ИМАРАТТАРДЫ ТЕКСЕРІП, СЫНАУ” ПӘНІНЕН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Тергеушінің тергеу бөлімінің бастығымен және анықтау органдарымен өзара әрекеттесуі