Қара топырақтың топырақ кескінінің дәиекті өзгешіліктері


Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей Мемлекеттік Университеті
Аграрлық факультет
Агротехнология және орман ресурстары кафедрасы
Агрономия 5В 080100 мамандығына арналған
Құрастырған :Аға оқытушы Каламов Бақытбек Хамзинович
Пән:Топырақтану Геология негіздерімен

Кредит саны:3

2курс Қазақ тілінде
АГ-213 , АГ-213С
№
Бөлім аттары
Сұрақ саны
Іріктеп алынған
Маңыздылығы
1
Геология неіздері
200
20
1
2
Жалпы топырақтану
200
20
2
3
Топырақтарды агрономиялық аудандастыру
200
20
3

600
60

@@@ 1. Геология негіздері

$$$1A

19 ғасырдың басында топырақ туралы агрогеологиялық бағытты жақтаушы ғалымды атаңыз
А Ю. Либих
В Тэер
С В. А. Ковда
D В.Р. Вильямс
Е В.В.Докучаев
$$$2B
IX ғасырдың басында топырақ туралы агромәденихимиялық бағытты жақтаушы ғалымды атаңыз
А Тэер
В В.А.Ковда
С В.Р Вильямс
D Ю.Либих
Е В.В.Докучаев
$$$3A
Топырақтну ғылымының негізгі заңы-топырақтардың аймақтық таралу заңын кім ашқан?
А Докучаев В.В
В Костычев П.А
С Вильямс В.Р
D Сибирцев Н.Н
Е ГлинкаК.Д
$$$4A
Атмосфера
А Жер планетасының ауа қабаты
В Жер планетасының су қабаты
С Жер планетасының тіршілік қабаты
D Жер планетасының қатты бөлігі
Е Жер планетасының қатысы жоқ
$$$5В
Биосфера
А Жер планетасының қатты бөлігі
В Жер планетасының тіршілік қабаты
С Жерпланетасының су қабаты
D Жер планетасының ауа қабаты
Е Жер планетасының мұндай қабаты жоқ
$$$6B
Адамдар мекендеп тіршілік ететін жер қабатын қалай атайды?
А Литосфера
В Биосфера
С Гидросфера
D Атмосфера
Е Трапосфера
$$$7C
Атмосфераның массасы жер массасының
А 0,0001 бөліне тең
В 0,00001 бөлігіне тең
С 0,0000001 бөлігіне тең
D 0,001 бөлігіне тең
Е 0,01 бөлініне тең
$$$8E
Атмосфера негізінен қай заттардан құралған
А оттегі мен сутегінен
В сутегі мен азоннан
С аргон мени галийден
D көмір қышқыл газы мен сутегінен
Е азот пен оттегінен
$$$9A
Атмосфераның жер бетінен 85-600 км қашықтықта орналасқан бөлігінен қалай атайды?
А ионосфера
В стратосфера
С трапосфера
D ваккум-сфера
Е диссоциация сферасы
$$$10C
Атмосфераның жер бетіне жақын орналасқан бөлігін қалай атайды?
А трапосфера
В ионосфера
С ваккум –сфера
D стратосфера
Е атмосфера
$$$11D
Жер мантиясы бұл
А балқыған магмалық зат
В сыртқы қатты қабық
С бейтарап ядро
D аралық жер қабаты
Е бейтарап магно
$$$12A
Жер қабығының сиалиттік бөлігінің қалыңдығы қандай?
А 60 км
В 100 км
С 50 км
D 10км
Е 150км
$$$13B
Жер қабығының симатикалық бөлігінің қалыңдығы,қандай тереңдікке дейін жетеді?
А 1000км
В 1200км
С 1500км
D 2000км
Е 900км
$$$14E
Жер ядросының тығыздығы (гсм3) қандай?
А 12-14
В 4-6
С 2-4
D 6-8
Е 10-12
$$$15C
Академик А.Е.Ферсманның мәліметтері бойынша жер қабығы негізінен
А темір мен алюминейден құралған
В алюминий мен көміртегінен құралған
С оттгегі мен кремнийден құралған
D сутегі мен кремнийден құралған
Е калий мен оттегіден құралған
$$$16D
Жер бетінің қандай бөлігін (пайыз) су басып жатыр,
А 84,5
В 50,2
С 91,4
D 70,8
Е 68,1
$$$17A
Гидросфера қайда орналасқан
А атмосфера мен литосфераның арасында
В биосферада
С тропосфера мен атмосфераның арасында
D атмосферада
Е ионосфера
$$$18E
Дүние жүзілік мұхитта жер планетасындағы судың қанша пайызы бар
А 94
В 56
С 74
D 82
Е 55
$$$19C
Өзен суларының гидросферадағы үлесі пайызы қандай
А 1,4
В 0,10
С 0,0001
D 2,0
Е 0,00001
$$$20A
Алғашқы минералдар тобын көрсетіңіз
А магмалық
В метаморфтық
С үгітілген
D кристалдық
Е ядролық
$$$21A
Тау жынысын құрайды
А минералдар
В химиялық элементтер
С кремний
D органикалық қосылыстар
Е химиялық қосылыстар
$$$22C
Минералдар қалай жіктеледі
А химиялық құрамы бойынша
В түзілу жағдайлары бойынша
С құрамындағы кремнийдің мөлшері бойынша
D құрамындағы темірдің мөлшері бойынша
Е құрамындағы темірдің, кремнийдің мөлшері бойынша
$$$23A
Бірінші класс минералдарды атаңыз
А алтын, күміс, платина, алмаз, графит
В пирит, халькоприт, галит, сильвин, малахит
С күкірт, алтын, күміс, пирит, галит
D платина, алмаз, графит, халькоприт, малахит
Е алтын, күкірт, күміс, малахит, алмаз
$$$24A
Екінші класс минералдарын қалай атайды
А сульфидтер
В галоидтер
С тотықтар
D органикалық қосылыстар
Е оттегі қышқылдарының тұздар
$$$25A
Үшінші класс минералдарын қалай атайды
А галоидтар
В тотықтар
С сульфидтер
D органикалық қосылыстар
Е оттегі қышқылдарының тұздары
$$$26A
Мұнай қай кластың минералдарына жатады
А VI
В V
С III
D IV
Е II
$$$27A
Үгітілудің қандай түрінде тау жыныстарының химиялық құрамы өзгермейді
А физикалық
В химиялық
С биологиялық
D климаттық
Е органикалық
$$$28A
Қандай үгітілу минералдар түзілнді
А химиялық
В биологиялық
С физикалық
D органикалық
Е климаттық
$$$29A
Биологиялық үгітілу ненің әсерінен болады
А тірі организмдердің
В өсімдіктер дүниесінің тіршілігінен
С күн сәулесінің, жеолдің, судың
D химиялық реакциялардың
Е аң, құстардың
$$$30A
Физикалық үгітілудің негізгі себебін атаңыз
А жер бетіндегі температураладың тәуліктік және маусымдық өзгерістері
В жыл маусымдарындағы жауын-шашын
С қатты желдер мен құйындар
D мәңгі мұздықтар, су тасқындары
Е мәңгі мұздықтар, қатты желдер
$$$31A
Қазақстанның егістік жер көлемі қанша
А 2,6 млн га
В 22 млн га
С 50 млн га
D 13 млн га
Е 25 мол га
$$$32C
Бедерлік құрылымдардың көлденең өлшемдері жүздеген км жететін жер бедерін
А мегарельеф деп атайды
В мезорельеф деп атайды
С мкарорельеф деп атайды
D нанорельф деп атайды
Е микрольеф деп атайды
$$$33A
Макрорельефте жер бедерінің көлденең өлшемдері
А 10-200км аралығында болады
В 200-1000км аралығында болады
С 1000-2000км аралығында болады
D 0-10км аралығында болады
Е 10-100км аралығында болады
$$$34A
Шағын шұңқырлар мен төбешіктерден тұратын жер бедері қалай аталады
А микрорельеф
В мезорельеф
С макрорельеф
D нанорельеф
Е мегарельеф
$$$35A
Жан-жануарлардың іс-әрекетінен пайда болған жер бедерінің формасы қалай аталады
А нанорельф
В мегарельеф
С макрорельеф
D микрорельеф
Е мезорельеф
$$$36A
Жер бедерінің су,жел,тірі және өлі ағзалардың әрекеті нәтижесінде өзгерген жоғары немесе беткі қабаты қалай аталады
А топырақ
В топырақ түзуші жыныстар
С органикалық қалдықтар
D литосфера
Е нанорельф
$$$37B
Өсімдіктердің өсіп-дамуын қандай жағдайлар қамтамасыз етеді
А су, ауа, жарық, жылу, қоректік заттар
В топырақ, су, ауа, жарық, жылу
С тыңайтқыштар ,топырақ,су,ауа,жылу
D тірі және өлі ағзалар,минерал заттар
Е қоректік заттар, тірі және өлі ағзалар
$$$38A
Қазақстанның егістік жер көлемі қанша
А 2,6 млн га
В 22 млн га
С 50 млн га
D 13 млн га
Е 25 мол га
$$$39A
Қазақстандағысуармалы жер көлемі қандай
А 2,2 млн га
В 5,0 млн га
С 1,3 млн га
D 3,6 млн га
Е 5,3 млн га
$$$40A
Ауыл шаруашылық өнімдерінің ұлғаюына жер көлемін және мал басын көбейту жолымен қол жеткізуді қалай атайды
А экстенсивтік
В примитивтік
С интенсивтік
D прогресивтік
Е экстенсивтік пен прогресивтік
$$$41A
Ауыл шаруашылығының негізін құраушыларды атаңыз
А топырақ, жасыл өсімдіктер, мал
В ауыл шауашылық, машиналары, мал органикалық тыңайтқыштар
С ауыл шаруашылық машиналар, минералды тыңайтқыштар, суғару
D топырақ, машиналар, тыңаиқыштар
Е топырақ, тыңаиқыштар, ауыл шарашылық
$$$42A
Топырақ деп нені айтамыз
А жер немесе литосфераның жоғарғы құнарлы қабатын
В физикалық өзгеріске ұшыраған жерді беткі қабатын
С химиялық жолмен мүжіліп өзгерген жердің беткі қабатын
D химиялық, физикалық жолмен өзгеріске ұшыраған жерді беткі қабатын
Е микроорганизмдер тіршілік ететін жер бетін
$$$43D
Дүние жүзілік 5 географиялық аймақты (бореалдық,тайгалық,қара топырақты,аэралды,латиратты) және слтүстік жарты шар топырағының классификациялық тізбегін кім құрастырған
А Н.М.Сибирцев(1860-1990)
В П.А.Костычев (1845-1895)
С К.Д.Глинка (1867-1927)
D В.В.Докучаев (1826-1908)
Е П.С.Коосович(1862-1915)
$$$44A
Топырақтың коллоидтік қасиеті мен ауыл шаркашылық өсімдіктеріне тигізітін әсерін кім анықтады
А К.К.Гедроип(1872-1932)
В С.С.Неустроев(1874-1928)
С В.Р.Вильямс(1863-1939)
D П.А.Коствычев (1845-1895)
Е П.С.Коосович(1862-1915)
$$$45C
Топырақ түзуші факторларды атаңыз
А тау жыныстары, күн радияцисы, тірі ағзалар, су, ауа
В су ауа, тірі ағзалар, тау жыныстары, уақыт
С уақыт, адамның өндіргіш күштері, жер бедері, географиялық она, күн радиациясы, жергілікті жер
D тау жыныстары, су, ауа, жер бедері, уақыт
Е уақыт, жер бедері, күн радиациясы, су, ауа
$$$46A
Қай жауапта топырақ түзілу құбылысына қатысатын тірі ағзалар дұрыс көрсетілген?
А жоғарғы сатылы өсімдіктер, төменгі сатылы өсімдіктр, микроағзалар, омыртқасыздар, жануарлар, жоғары омыртқалы жануарлар
В өсідіктер, саңырауқұлақтар, микроағзалар, омыртқасыздар, шылашындар, жәндіктер
С жоғары сатылы өсімдіктер, төменгі сатылы өсімдіктер, микроағзалар, шылаушындар
D төменгі сатылы өсімдіктер, саңырауқұлақтар, микроағзалар, шылаушындар жәндәктер
Е жоғарғы сатылы өсімдік, микроағзалар, жәндіктер
$$$47A
Қай жауапта үгітілу типтері дұрыс келтірілген
А физикалық, химиялық, биологиялы
В физикалық, механикалық, химиялық
С агрономиялық, химиялық,мелиоративтік
D агрономиялық, орманды,мелиоративтік
Е агрономиялық, химиялық, биологиялық
$$$48A
Литосфераның 95 пайызы қай тау жыныстары құрайды?
А магмалық
В шөгінді
С элювиальді
D метаморфтық
Е элювиальді, магмалық
$$$49A
Шөгінді жыныстарды атаңыз
А лесс
В базальт
С гранит
D мрамор
Е топырақ
$$$50A
Қай жыныстар негізінде топырақ пайда болады?
А элювий
В алювий
С метаморфты
D элювиальды
Е делювий
$$$51D
Тау бөктерлерінде жаңбыр мен ағын сулардың әрекетінен қандай үгітілу өнімдері жиналады?
А делювий
В пролювий
С элювий
D аллювий
Е метаморфты
$$$52A
Төменгі түзуші жыныстардың қайсысы топырақ түзеді
А жамылғы саздақтар
В мұздақтар
С лессті саздақтар
D флювиологляциальді жыныстар
Е мұздықтар, лессті саздақтар
$$$53A
Морфологиялық белгілердің қайсысы топырақтың тығыздығы мен қуыстылылығын көрсетеді?
А құрылымы
В механикалық құрамы
С химиялық құрылымы
D топырақ қабатының құрылысы
Е топырақ құрлымы
$$$54A
Химиялық қосылыстардың қайсысы топыраққа ақ немесе ақшыл түс береді ?
А кремнезем
В темір оксидінің қосылысы
С қарашірік
D органикалық заттардың қалдығы
Е кремний
$$$55A
Қай генетикалық қабатта қарашірік болмайжы
А тау жыныстардың төсеніш қабатында
В әлсіз өзгерген минералды жыныстар
С илливюальді
D қарашірікті-аккумулятивті
Е илливюальді қарашірікті
$$$56A
Механикалық құрамы жағынан қай топырақта қоректік заттар аз
А құмды
В құмдақ
С сазды
D саздақ
Е құмды, сазды
$$$57A
Топырақтың қатты бөлігі неден тұады
А минералды бөліктен, органикалық қалдықтан, кейде мұздан
В тірі ағзалардан, минералды бөліктен, органикалық қалдықтардан
С тек қана органикалық қалдықтардан
D импульстен, минералды бөліктен
Е минералды бөліктен, импульстен, кейде мұздан
$$$58A
Қай топырақ алғашқы минералдан тұрады
А құмды
В құмдақ
С саздақ
D сазды
Е құмды, сазды
$$$59B
Механикалық құрамына қарай қай топырақта қарашірік пен қоректік заттар көп
А сазды
В құмдақ
С жеңіл саздақ
D ауыр саздақ
Е құмды, сазды
$$$60A
Механикалық құрамы жағынан саздақ және сазды топырақ неліктен ауыр топырақ деп аталады
А өңдегенде қуатты көп қажет етеді
В қоректік заттарды жоғары
С қатты бөліктің тығыздығы жоғары
D татақты
Е қоректік заттар томен
$$$61C
Құрылымы жағынан бағалы,механикалық құрамы ауыр топыраққа қандай агрофизикалық қасиет тән?
А су өткізгіштілгі төмен
В тығыз,байланысқан
С суды жақсы өткізеді
D ылғал сыйымдылығы төмен
Е ылғалдық
$$$62A
Механикалық құрамы жағынан ауыр топырақтар құрылымсыз жағдайында қандай агрофизикалық қасиетке ие?
А су өткізгіштілігі төмен
В су өткізгіштілігі жақсы
С ауа және су режимдері қолайлы
D кеуектіліг жоғары
Е кеуектілі төмен
$$$63C
Механикалық элементтердің шамасына қарай майда тас фракциясын ата
А 1,0мм
В 1-0,25мм
С 0,01мм
D 1,0мм
Е 0,1мм
$$$64C
Қоректік заттардың негізгі қорлары қай фракцияда жинақталған
А тозаңда
В шаңда
С құмдақта
D шағалда
Е тозаң мен шаңда
$$$65A
Құмдақ фракцияның кемшіліктері қандай
А ылғал сыйымдылығы төмен
В су көтерілу қабілеті жоғары
С серпімділігі мен жабысқақтылығы жоғары
D қатты ісінеді
Е су көтерілу қабілеті төмен
$$$66D
Тозаңды фракция қандай физикалық қасиетке ие
А ылғал сыйымдылығы жоғары
В су көтерілу қабілеті жоғары
С ісінуі төмен
D серпімділігі төмен
Е серпімділігі жоғары
$$$67D
Механикалық құрамы жағынан қай топырақтың сіңірімділік қабілеті жоғары
А ауыр саздақ
В орташа саздақ
С жеңіл саздақ
D құмды және құмдақ
Е құмдақ
$$$68A
Физикалық құм дегеніміз не?
А механикалы элементтері 0,01
В майда бөлшектері 1мм
С механикалық элементтері 0,001
D механикалық фракция 1-0,25
Е механикалық элементтері 0,1
$$$69A
Механикалық құрамы бойынша топырақ классификациясының құрылу принципін ата
А физикалық сазбен физикалық құмның мөлшері бойынша
В майда тастармен топырақ скелетінің мөлшері бойынша
С 0,1 мм майда бөлшектердің мөлшері бойынша
D 0,001 мм майда бөлшектердің мөлшері бойынша
Е 0,01 мм майда бөлшектердің мөлшері бойынша
$$$70A
Механикалық құрамы бойынша топырақ классмфикациясының негізіне төмендегі фракциялардың қайсысының арақатынасы жатады
А физикалық құм мен физикалық саз
В құмды және ірі шаңдақ
С ірі шаңдақ және шаңдақ
D шаңды және тозаңды
Е химиялық құм мен физикалық саз
$$$71A
Ірі шаң деп мына фракциясының қайсысын айтамыз
А 0,05-0,01
В 1-0,05
С 3-1мм
D 0,005-0,001
Е 0,1-3
$$$72D
Топырақтың қатты фазасы қандай бөлшектерден құралады
А механикалық
В физикалық құмнан
С физикалық саздан
D микроагрегаттан
Е химиялық құмнан
$$$73A
Қандай өлшемдегі бөлшектер топырақ скелеті деп аталады
А 1мм
В 1мм
С 1-0,5мм
D 0,5-0,25мм
Е 0,1мм
$$$74A
Топырақтың қандай фазасы минералдық және органикалық бөлшектерден тұрады
А қатты фаза
В сұйық фаза
С газ тәрізді фаза
D тірі фаза
Е фазасыз
$$$75A
Топырақтағы физикалық саздың мөлшері далалық топырақ үшін 60-75 пайыз болғанда, оның механикалық құрамы қалай аталады?
А сазды
В құмдық
С саздақ
D құмды
Е сазды, құмды
$$$76A
Органикалық заттар топыраққа қандай рең береді
А қара
В қызыл
С сұр
D ақ
Е қоңыр
$$$77A
Топырақтың органикалық заттарды неден құралады
А өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарынан
В жануарларо мен микроағзалар қалдықтарынан
С қарашірікпен өсімдік қалдықтарынан
D минералдық бөлшектени және өсімдік қалдығынан
Е минералдық бөлшектени және жануарлар
$$$78A
Төмендегі қай элементтер топырақты органикалық заттарын құрайды
А азот, көміртегі, сутегі, оттегі
В азот, магний, калий, фосфор
С азот, кальций, оттегі, көміртегі
D азот, кальций, магний, сутегі
Е азот, кальций, сутегі
$$$79A
Спецификалық жоғары молекулярлық азотты органикалық қосылыстардан тұратын,биохимиялық топырақ түзуші қалай аталады
А қарашірік
В тыңайтқыш
С топырақ
D көң
Е саз
$$$80A
Қарашірікті мөлшерін не көбейтеді
А тиімді температуралардың және топырақ ылғалының сай келуі
В аэрацияның жақсы юолы,органикалық заттардың ыдырауына тиімді ылғал мен температура
С артық ылғалдылық пен топырақ температурасының төмендігі
D төмен ылғал мен топырақ температурасының жоғары болуы
Е тиімді температуралардың және топырақ температурасының төмендігі
$$$81A
Қарашірікке бай топырақ түрін атаңыз
А типті қара топырақ
В қара-қоңыр топырақ
С сұр топырақ
D кәдімгі қара топырақ
Е сұр-қара топырақ
$$$82A
Коллоидты мицелланың қандай қабаты коллоидтың зарядын анықтайды
А компенсациялық иондар қабаты
В потенциал айқындайтын иондар қабаты
С диффузиялық қабат
D компенсациялық иондар жылжымайтын қабаты
Е потенциал диффузиялық қабат
$$$83A
Шіріген заттар мен минералдардың бірлесіп әрекеттесуі нәтижесінде пайда болған топырақ коллоидтары қалай аталады
А органикалық -минералды
В минералды
С органикалық
D сіңіруші
Е минералды - сіңіруші
$$$84A
Топырақ арқылы сүзілетін судағы ұсақталған бөлшектерді топырақтың тұтып қалу қасиеті қалай аталады
А механикалық сіңіру қабілеті
В химиялық сіңіру қабілеті
С физикалық сіңіру қабілеті
D биологиялық сіңіру қабілеті
Е физикалық, химиялық сіңіру қабілеті
$$$85C
Төмендегі катиондардың қандай құрамы агрономиялық бағалы структура құруға септігін тигізеді
А Са2+,Mg 2-
В Са2+, Mg2+,H+ ,AI+
С Ca2+ ,Mg2+, H+
D Ca2+ ,Mg2+ ,Na+
Е Са2+, Mg2+,AI+
$$$86C
Топырақ ертіндісіне сутегі ионы болуына байланысты топырақ қышқылдылығы қалай аталады?
А белсенді
В ауыспалы
С потенцмалды
D гидролиттік
Е ауыспалы гидролиттік
$$$87A
Аталған заттардың қайсысы жоғары сіңіру қабілетіне ие?
А шірінді минералдар
В кварц
С дала шпаты
D шірінді заттар
Е дала минералдар
$$$88C
Рн мөлшері сіңіру қабілетіне қарай бүкіл коллойдтың жиынтығын қалай атайды?
А Рн4,2
В Рн5,5
С Рн5,3
D Рн4,8
Е Рн5,2
$$$89C
Топырақтың сіңіру қабілетіне қарай бүкіл коллойдтың жиынтығын қалай атайды?
А топырақтың сіңіру кешені
В коллойд жиыны
С минералды, органикалық, майда бөлшектер жиынтығы
D коллойдты мицела
Е майда бөлшектер жиынтығы
$$$90A
Топырақтың басқа да қуысты денелер тәрізді қатты заттарды ұстап қалу қабілеті сіңіру қабілетінің қайсысына жатады?
А механикалық сіңіу қабілетіне
В химиялық сіңіру қабілетіне
С физикалық сіңіру қабілеті
D биологиялық сіңіру қабілетіне
Е физикалық-химиялық сіңіру қабілеті
$$$91A
Топырақ бөлшектерінің сыртқы молекулалық күші мен ерітінді заттардың концентрациясын өзгертуі,сіңіру қабілетінің қайсысына жатады?
А физикалық-химиялық сіңіру қабілетіне
В химиялық сіңіру қабілетіне
С физикалық сіңіру қабілетіне
D механикалық сіңіру қабілетіне
Е биологиялық сіңіру қабілетіне
$$$92A
Топырақтың қатты бөлігінің біраз аниондарын немесе катиондарын топырақ ерітіндісінің эквивалентті катиондарына алмастыру, сіңіру қабілетінің қайсысына жатады?
А физикалық-химиялық сіңіру қабілетіне
В химиялық сіңіру қабілетіне
С физикалық сіңіру қабілетіне
D механикалық сіңіру қабілетіне
Е биологиялық сіңіру қабілетіне
$$$93A
Топырақтың қатты фазасындағы катиондарын жанындағы ерітіндідіегі эквивалентті мөлшеріне алмастыру қасиеті қалай аталады?
А алмастыру
В механикалық
С физикалық
D биологиялық
Е химиялық
$$$94A
Сіңіру көлемі-10м-экв .Гидролиттік қышқылдылығы -2-экв.Негіздермен қанығу деңгейін анықтаңыз?
А 80%
В 60%
С 30%
D 100%
Е 50%
$$$95A
Топырақты гидролиттік сілтілі тұздар ерітіндісімен (СН2СООН2)өңдеу арқылы қышқылдылықтың қай түрін анықтайды
А гидролиттік
В актуальді
С ауыспалы
D гидролиттік, актуальді
Е ауыспалы, актуальді
$$$96D
Қара топырақтардың сіңіру көлемі(мэкв100г) қандай?
А 50-60
В 15-20
С 20-30
D 15-тен төмен
Е 10-20
$$$97C
Төмендегі ауыспалы катиондардың қайсысы топырақтың қышқыл реакциясын анықтайды?
А Н-,A I3-
В Са2-,Mg2-
C Ca2- ,Mg3-,Na -
D NaН4-
Е Ca2-, Na –
$$$98A
Механикалық құрамы бойынша қай топырақ,физиологиялық қышқылды тыңайтқыш енгізгенде,топырақтың қышқылдануына қарсы тұрады?
А сазды
В құмдық
С саздақ
D құмды
Е сазды, құмды
$$$99A
Майда бөлшектердің көлеміне қарай қайсысы коллойдқа жатады?
А 0,0001 м
В 0,001м
С 0,01 м
D 0,1 м
Е 1,0см
$$$100A
Топырақтың жалпы физикалық қасиеттерін атаңыз?
А тығыздығы,қатты бөлігінің тығыздығы,кеуектілігі
В тығыздығы,жабысқақтығы,ісінуі,кеуектілігі
С тығыздығы,жабықақтығы,ісінуі
D кеуектілігі,біріккіштігі,отыруы
Е тығыздығы, ісінуі, кеуектілігі
$$$101A
Топырақтың қатты бөлігінің тығыздығының өлшем бірлігі?
А гсм3
В мммин
С кгм2
D сммин
Е смм2
$$$102A
Топырақтың тығыздығы неге байланысты?
А құрылымына,органикалық заттардың мөлшеріне,механикалық құрамына
В органикалық заттардың мөлшеріне,қаттылығына,біріккіштігіне
С тұздардың құрамына,жабысқақтығына,біріккштігіне
D механикалық құрамына,біріккіштігіне,құрылымына
Етұздардың құрамына,біріккіштігіне,құрылымына
$$$103A
Көптеген мәдени өсімдіктер үшін,жыртылатын қабатын тиімді тығыздығы қандай шамада болады?
А 1-1,2гсм3
В 1-1,7гсм3
С 1,3-1,6гсм3
D 1,5-1,65гсм3
Е 1,5-1,3гсм3
$$$104D
Топырақтың қатты бөлігінің тығыздығы қай әдіспен анықталады?
А пикнометрлік
В парфидел
С көлемдік
D салмақ
Е жерлік
$$$105A
Қатты фазның тығыздығы -2,6гсм3.Топырақ тығыздығы -1,2гсм3 кеуектілікті анықтаңыз
А 53,9%
В 60%
С 40%
D 30%
Е 50%
$$$106A
Жырту қабатының тығыздығы неге тең
А 1-1,2гсм3
В 1,2-1,6гсм3
С 1-1,7гсм3
D 1,5-1,65гсм3
Е 1,5-1,63гсм3
$$$107A
Құрғақ топырақ салмағы 56,5г.көлемі 50см3 тығыөздығын анықтаңыз
А 1,13гсм3
В 1,2-1,6гсм3
С 1,1-1,7гсм3
D 1,5-1,65гсм3
Е 1,5-1,65гсм3
$$$108A
Құрғақ топырақ салмағы62,5гр көлемі 50 см3 тығыздықты анықтаңыз?
А 1,25гсм3
В 0,80гсм3
С 2,57гсм3
D 1,9гсм3
Е 1,63гсм3
$$$109A
Топырақ кеуектілігі неге байланысты?
А механикалық құрамына органикалық заттарға
В қаттылығына ,біріккіштілігіне,механикалық құрамына
С топырақ құрылымына,иілгіштігіне, бірікіштігіне
D механикалық құрамына,қаттылығына,біріккіштілігіне
Е топырақ құрылымына,иілгіштігіне, органикалық заттар
$$$110A
Топырақ кеуектілігінің өлшем бірлігін көрсетіңіз?
А %
В грамм
С метр
D см3
Е м3
$$$111A
Топырақ тау жыныстарынан қандай негізгі қасиетімен ерекшеленеді?
А құнарлығы
В су өткізгіштігі
С механикалық құрамы
D органикалық заттары
Е құрамы
$$$112D
Қандай да бір күштің әсерінен топырақтың көлемін өзгерту қабілеті қалай аталады?
А серпімділігі
В біріккіштігі
С жабысқақтығы
D отыруы
Е қатты жабысқақтығы
$$$113A
Саздақ топырақтың серпімділік шамасы неге тең ?
А 12-36
В 36
С 0-12
D 0
Е 12-3
$$$114A
Қысым арқылы топырақтың қатты емес дене бөлігіне қарсыласу қабілеті қалай аталады?
А қаттылығы
В жабысқақтығы
С біріккіштігі
D серпімділігі
Е дұрыс жауап жоқ
$$$115A
Топырақтағы ылғалдың қандай түрлерін өсімдік пайдалана алады?
А гравитациялық су,капиллярлық су
В бу тәріздес су,капиллярлық су
С қатты су,капиллярлық су
D байланысқан су,жер асты суы
Е байланысқан су,жер асты буы
$$$116A
Қандай су тәртібінде жер сазданады?
А шаю
В тоңу
С кезеңді шаю
D шаймайтын
Е А және В дұрыс жауап
$$$117A
Топырақтағы су қалай аталады?
А ылғалдылық
В ылғал сыйымдылық
С су өткізгіштік
D топырақтың ылғал қоры
Е топырақ өткізгіштігі
$$$118A
Ауыл шаруашылық дақылдарына қолайлы су түрін атаңыз
А қалтүтікшелі
В берік байланысты
С бос байланысты
D бу тәрізді
Е қос байланысты
$$$119A
Қай жауапта топырақ ылғалдылығын өлшеу әдістері дұрыс келтірілген?
А салмақтық, радиоактивті, тензиометрлік, электрлік
В салмақтық, электрлік, осматикалық
С салмақтық, капиллярлық, тензиометрлік
D салмақтық, радиоактивті, осматикалық, капиллярлық
Е салмақтық, капиллярлық,
$$$120A
Топырақтың ылғалды өз бойында ұстап қалу қабілетін қалай атайды?
А ылғал сыйымдылығы
В ылғалдылығы
С су өткізгіштігі
D суға төзімділігі
Е буға төзіділігі
$$$121C
Су өткізгіштігінің өлшем бірлігі қандай?
А мммин
В мс2
С гсм3
D кгм3
Е кгсм2
$$$122A
Атмосфералық ауадан топырақ ауасының айырмашылығы неде?
А құрамында көмірқышқыл газы көп
В құрамында азот көп
С еш өзгешілігі жоқ
D құрамында оттегі көп
Е құрамында көміртегі көп
$$$123A
Топырақ ауасының құрамына әсер ететін негізгі факторлады атаңыз?
А атмосфера мен өсімдіктер әлемінің ,микроағзалардың газ алмасуы
В топырақтың ылғалдылығы мен кеуектілігі
С топырақтың тығыздығы мен кеуектілігі
D агротехникалық шаралармен атмосфералық газ алмасу
Е топырақтың ылғалдығы мен кеуектілігі
$$$124A
Топырақтағы тотығу құбылысы неге әкеліп соқтырады?
А органикалық қалдықтардың түбегейлі ыдырауына
В шымтезектің түзілуіне
С қарашіріктің жиналуына
D саздануға
Е булануға
$$$125A
Тотығу-тотықсыздану потенциалы неге байланысты?
А топырақ ауасының құрамына
В топырақтың химиялық қасиетіне
С топырақтың физикалық қасиетіне
D топырақ ылғалдылығына
Е дұрыс жауап жоқ
$$$126A
Топырақтың белгілі бір қабатындағ ыжылу балансының негізгі шығынын атаңыз
А булануға келетін жылу
В төсеніш қабатпен жылу алмасу
С эндотермиялық,химиялық және биохимиялық реакцияларға кететін жылу
D атмосферамен конвективті жылу алмасу
Е атмосферамен химиялық жылу алмасу
$$$127D
Топырақтың жылу сыйымдылығы неге байланысты?
А топырақ құрамына
В топырақтың химиялық қасиетіне
С топырақ түсіне
D топырақтың физикалық қасиетіне
Е топырақ үстіне
$$$128A
Топырақ құнарлалығының түрін атаңыз
А табиғи,эффективті,потенциалды
В табиғи,мелиоративті,экономиялық
С потенциалды,мелиоративтік,экологиялық
D энергетикалық, табиғи,экономикалық
Е потенциалды,мелиоративтік,экономикалық
$$$129A
Бонитировка кезінде топырақ құндылығы немен өлшенеді?
А балмен
В процентпен
С бөлшекпен
D өнімділіктің абсолютті бірлігімен
Е дұрыс жауап жоқ
$$$130A
Бонитировкалаудың ғылыми принциптері мен крийтериін кім жасаған?
А В.В.Докучаев және Н.М.Сибирцев
В К.Д.Глинка
С П.АКостычев
D С.с.неустроев
Е дұрыс жауап жоқ
$$$131A
Топырақты бонитировкалаған кезде қандай көрсеткіштер ескеріледі?
А топырақ қасиеттерінің өсімдіктің өсуі үшін маңыздылығы
В ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігі
С топырақтың физикалық қасиеті
D тек қана топырақ қасиеті
Е тек қана жер қасиеті
$$$132B
Топырақтың сапалы бағаланцына негіз болып табылатн факторды атаңыз
А топырақ қасиеттерінің өсімдіктің өсуі үшін маңыздылығы
В ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігі
С топырақ физикалық қасиеті
D топырақтың сулық қасиеті
Е топырақ химиялық қасиеті
$$$133A
Сапалық бағалауға негіз болатын топырақ қасиеті қалай аталады?
А дипгностикалық белгілері
В құнарлығы
С топырақ бонитетеі
D топырақтың потенциалды өнімділігі
Е дұрыс жауап жоқ
$$$134A
Бонитировкалауда қолданылатын топырақтың негізгі диагностикалық белгілерін атаңыз
А шірінді қабаттың тереңдігі ,қара шірік мөлшері,фосфор мен калий қоры
В ылғалды,ылғал өткізгіштігі,ылғал сыйымдылығы
С механикалық құрамы,тығыздығы,саңылаулығы
D топырақ температурасы,жылу көлемі,жылу өткізгіштігі
Е ылғалды,ылғал өткізгіштігі,жылу сыйымдылығы
$$$135A
Топыраққа сапалық баға берудің жалпы критерийі не?
А аймақтағы ауыл шаруашылық дақылдарының орташа көпжылдық өнімділігі
В өнімділікті арттыруға қажетті топырақ қасиеті
С топырақ физикалық химиялық химиялық сулық қасиеттері
Dтопырақтың сулық,тұздық және қоректену режимдері
Е топырақ химиялық химиялық сулық қасиеттері
$$$136A
100 балды ашық өлшеммен топырақты бонииттеу кезінде эталонды өлшем ретінде қандай көрсеткіш қолданылады?
А ондағы дақылдардың өнімділігі орташа облыстыққа сай келетін топырақтар
B облыстағы топырақ көрсеткіштеріт ең жақсы
С облыстағы топырақ көрсеткіштері ең төмен
D экономикалық есептер мен арнайы негізделген көрсеткіштер
E облытағы топырақ көрсеткіштері ең сапалы
$$$137A
100 балды тізбекті өлшеммен топырақты бонитетіттеу кезінде этолонды өлшем ретінде қандай көрсеткіш қолданылады?
A облыстағы топырақ көрсеткіштері ең жақсы
В облыстағы топырақ көрсеткіштері ең төмен
С экономикалық есептер мен арнайы негізделген көрсеткіштер
D экономикалық есептер мен арнайы негізделген көрсеткіштер
E облытағы топырақ көрсеткіштері ең сапалы
$$$138A
Дайындық кезеңінде топырақты бағалау қандай жұмыстарға байланысты негізделеді?
А) нұсқаулар мен әдебиеттерге сүйене отырып, алдын-ала жасалынған бониттеу шкаласы байланысты
В) ас таралған топырақтың қасиеттері мен өнімділігін анықтау нәтижесінде
С) аймаққа арналып жасалынғана бонитеттік бағалау шкаласының дұрыстығына байланысты
D) бониттеу картасының жасалуына
Е) бониттеу жоспарына байланысты
$$$139A
Егістік алқабында топырақты бониттеу жұмысы неге байланысты ?
А аз таралған топырақтын қасиеттері мен өнімділігін анықтау нәтижесін
В нұсқаулар мен әдебиеттерге сүйене отырып, алдын-ала жасалынған бонитеттеу шкаласына байланысты
С аймаққа арналып жасалынған бонитеттік бағалау шкаласының дұрыстығына байланысты
D бониттеу картасының жасалуына
Е бониттеу жоспарына байланысты
$$$140A
Соңғы кезеңдегі топырақты бонитеттеу жұмысы неге негізделеді?
А аймаққа арналып жасалынған бонитеттік бағалау шкаласынаң дұрыстығына байланысты
В бониттеу картасының жасалуына
С аз таралған топырақтын қасиеттері мен өнімділігін анықтау нәтижесін
D нұсқаулар мен әдебиеттерге сүйене отырып, алдын-ала жасалынған бониттеу шкаласы байланысты
Е) бониттеу жоспарына байланысты
$$$141A
Топырақты бонитеттеу немен аяқталады?
А бониттеу картасының жасалуына
В топырақ құнарлығын анықтау мен
С аймақтық жалпылама бонитет шкаласын жасаумен
D аймаққа арналып жасалынған бонитеттік бағалау шкаласынаң дұрыстығына анықтаумен
Е бониттеу жоспарына байланысты
$$$142A
Жерді экономикалық бағалау үшін қандай шектеулер қолданылады?
А жалпы өнім көлемі мен таза пайда
В топырақ құнарлығы
С ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігі
D топырақтын потенциалдық өнімділігі
Е топырақтың жалпы көлемі
$$$143A
Топырақ – географиялық аудандастыру үшін не қажет?
А топырақ қорларын тиімді пайдалану мен ауыл шаруашалық өндірісін реттеу сұрақтарын шешу үшін
В тиімді пайдалану сұрақтарын шешу мақсаттарында, топырақтыен физикалфқ және химиялық қасиеттерін анықтау үшін
С топырақтын құнарлығын анықтау мақсаитында, топырақтын физикалық және морфологиялық қасиетін анықтау үшін
D технико- экономикалық көрсеткіштерді негіздеу мақсатымен, топырақтың физико-механикалық қасиетін анықтау үшін
Е технико- экономикалық көрсеткіштерді негіздеу мақсатымен, топырақтың химия-механикалық қасиетін анықтау үшін
$$$144A
Топырақтын қасиетіне, маңызды белгілеріне, тегіне және құнарлану ерекшелігіне қарай топтарға біріктіру қалай аталады?
А топырақ классификациясы
В топырақ диагностикасы
С топырақ – географиялық аудандастыру
D топырақ ауа райы жағдайы
Е топырақ құнарлығы
$$$145A
Топырақ классификациясын қалай түсінесіз?
А құнарлығына, құрылысына, тегі мен қасиетіне қарай біріктіру
В қоректік заттарға біріктіру
С минералды заттардың мөлшеріне қарай біріктіру
D құрылымына, өсімдік жамылғысына қарай топрарға біріктіру
Е химиялық заттарға біріктіру
$$$146A
Топырақ клссификациясы несімен маңызды?
А олардың генезисі мен қасиеттерін білу негізінде топырақ құмарлығын басқаруға мүмкіндік береді, топырақ жамылғысын катографиялауда маңызы зор
В жердің өсімдік жамылғысы туралы мәлімет алуға мүмкіндік береді
С топырақтың морфологиялық қасиетін білу негізінді, оның құнарлығы , қышқылдылығы тұздануы туралы тұжырым жасауға мүмкіндік береді
D а және б жауаптары
Е дұрыс жауап жоқ
$$$147A
Топырақ клссификациясының принциптері қандай?
А топырақ тәртібі мен негізі қасиеттері, шаруашылық әрекетінің нәтижесінде болатын топырақ түзу құбылысының белгілері мен қасиеттері
В топырақтың физикалық, физико- механикалық қасиеті, жылу және қоректену тәртібі
С топырқтың химиялық қасиеті мен ауа тәртібі құнарлығынң өзгеруі
D негізгі сулық қасиеті
Е топырқтың топырақ тәртібі түзүші фактордың пайдалануы
$$$148C
Топырақ клссификациясының негізгі таксонометриялық бірлігіне не жатады?
А типі
В түрі
С типтесі
D тегі
Е тектесі
$$$149A
Топырақ классификациясының қандай таксономертиялық бірлігін білесіз?
А тип, типтес, тегі, түрі, әртүрлі,разряда
В ендік, облыс, топырақ аймағы, аудан
С типтес,топырақ аймағы, аудан
D типтес,топырақ аймағы, топырақ округі
Е тип, типтес, тегі, түрі, әртүрлі
@@@ 2. Жалпы топырақтану
$$$150A
Топырақ классификациясына, қасиеттеріне қарай топырақ аттары қалай аталады?
А типі
В аудандастыру
С номенклатурасы
D диагностикасы
Е түрі
$$$151A
Топырқтың көлбеу енділігінің мәні неде?
А жер шарында табиғат жағдайының ендік бойымен өзгеруіне байланысты топырақ бөлістіру
В топырақ және өсімдік жамылғысын кеңістікте орналыстыру заңдалағанда
С жауын – шашынның біркелкі бөлінуінде
D ылғыл мен өсімдік жамылғысының әркелкі бөлінуінде
Е жануар мен өсімдік жамылғысының әркелкі бөлінуінде
$$$152A
Оңтүстік қара топырақ көлбеу ендікке сәйкес қандай топырақтар мен шекараласады?
А қара күлгін
В ашық күлгін
С бозғылт топырақтарымен
D далалық қара топырақтармен
Е кәдімгі сұр топырқтар мен
$$$153A
0-10 см тереңдіктегі кәдімгі қара топырақтағы қара шіріктің мөлшері нешеге тең?
А 9,6-8,5%
В 7,8-8%
С 6,5-6,0%
D 6,5-7%
Е 8-7%
$$$154A
Қара топырақтың жоғарғы қабатындағы топырақтың қатты бөлігінің тығыздығы нешеге тең?
А 2,4-2,5гсм
В 2,0-2,2гсм
С 2,2-2,3гсм
D 2,65-2,7гсм
Е) 2,25-1,4гсм
$$$155A
Қара топырақтың типтестері қай жауапта дұрыс келтірілген?
А күлгінделген,сілтілінген,типті,кәдімгі,оңтүстікті
В салтүстікті,орташа,оңтүстікті
С солтүстікті,типті,кәдімгі,оңтүстікті
D солтүстікті,типті,кәдімгі
Е күлгінделген,сілтілінген,типті,кәдімгі,шығысты
$$$156A
Қара топырақтың ішіндегі ең құнарлысын атаңыз
А типті
В кәдімгі
С оңтүстікті
D сілтіленген
Е түрі
$$$157A
Қара топырақтан негіөгі ерекшелігі қандай?
А қара шіріктің мөлшері жоғары
В минерлды тыңайтқыштың мөлшері жоғары болуы
С органикалық тыңайтқыштың мөлшері жоғары болуы
D физикалық қасиеті өте жақмы топырақ
Е химиялық қасиеті өте жақмы топырақ
$$$158A
Қара топырақтың топырақ кескінінің дәиекті өзгешіліктері?
А топырқ кескінінің қалың болуы , иерінді қабаттың қалыңдығы суға төзімді кеуекті құрылымы
В топырақ қабатының әлсіз бөлінуі, қарашіріктің аз боліуы, микроқұрылымы анық
С қарашірікнің аз болуы, құрылымы анық емес, минералды тұздардың көп болуы
D қарашірікнің аз болуы, структуралық агрегаттырдың суға беріктілігі төмен
Е топырақтың аз болуы, структуралық агрегаттырдың суға беріктілігі төмен
$$$159A
Топырақ - географиялық аймақтар қай жауапта дұрыс тізбектелген?
А қара, қызғылт, сұр, бозғылт, батпақты
В тундралық сұр, шөлді, сұр
С тундралық, арктикалық, орманды, далалық
D тайгалы- орманды, күлгін шөп далалық
Е тайгалы- орманды, көкшіл шөп далалық
$$$160A
Қай жауапта топырақ типтері дұрыс аталған?
А қара, қызғылт, сұр, бозғылт, күлгін
В тундралық сұр, шөлді, сұр
С тундралық, арктикалық, орманды, далалық
D тайгалы- орманды, күлгін шөп далалық
Е тайгалы- орманды, көкшіл шөп далалық
$$$161C
Кәдімгі қара топыраққа сипаттама бер
А А+В қабатының қалыңдығы 80 см, қарашірігі 6...9% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 40-56 м экв100г топыраққа
В А+В қабатының қалыңдығы 120 см, қарашірігі 10...15% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 50-60 м экв100г топыраққа
С А+В қабатының қалыңдығы 50-60 см, қарашірігі 4...5% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 20-35 м экв100г топыраққа
D А+В қабатының қалыңдығы 64-81 см, қарашірігі 8...12% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 55-65 м экв100г топыраққа
Е А+В қабатының қалыңдығы 64-81 см, қарашірігі 8...12% ,топырақ ерітіндісінің
реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 88-99 м экв100г топыраққа
$$$162A
Оңтүстік қара топырақты сипатта
А А+В қабатының қалыңдығы 80 см, қарашірігі 6...9% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 40-56 м экв100г топыраққа
В А+В қабатының қалыңдығы 120 см, қарашірігі 10...15% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 50-60 м экв100г топыраққа
С А+В қабатының қалыңдығы 50-60 см, қарашірігі 4...5% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 20-35 м экв100г топыраққа
D А+В қабатының қалыңдығы 64-81 см, қарашірігі 8...12% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 55-65 м экв100г топыраққа
Е А+В қабатының қалыңдығы 64-81 см, қарашірігі 8...12% ,топырақ ерітіндісінің реакциясы әлсәз сілтілі , сіңіру көлемі 88-99 м экв100г топыраққа
$$$163B
Солтүстікте оңтүстік қара топырақ қандай топырақпен шекаралас?
А күлгінденген , қара топырақпен
В типтес қара топырақпен
С оңтүстік қара топырақпен
D кәдімгі қара топырақ пен
Е кәдімгі сұр топырақ пен
$$$164A
Ауыл шаруашылығында қара топырақты пайдаланғандағы басты мақсаты не?
А құнарлығын дұрыс пайдалану, қара шірінді қабатты бұзылідан қорғау
В топырақтың жоғарғы қабыттарында топырақ ылғалын сақтау
С топырақ жылу тәртібін жақсарту
D топырақ ауданының құрылымын жақсарту
Е топырақ ауданының құрылымын төмендету
$$$165C
Қара топырақты – далалы аймақтың орташа жылдық температурасы қандай?
А 3...7 С
В -2...+2 С
С -5 ... 0 С
D 7...12 С
Е 7...-2 С
$$$166A
Қарашіріктің мөлшерін анықта: қарашірігі-5% , қарашірікті қабыттың қалыңдығы – 0,40м, тығыздығы -12т м
А 240тга
В 222тга
С 233тга
D 223тга
Е 245тга
$$$167B
Жер асты суының қатысуымен су тәртібінің шайылу жағдайында түзілген қара топырақтың типтесі қалай аталады?
А шалғында
В титі
С оңтүстікті
D солтүстікті
Е далалы
$$$168A
Алынған топырақтың жалпы ылғалды салмағы 59,8 г,құрғатқаннан кейінгі салмағы 48,6 г Топырақ ылғалдылығын анықта.
А 23,0%
В 11,2%
С 18,7%
D 16,9%
Е 18,5%
$$$169A
Қызғылт топырақтың бірінші классифиациясының авторы кім?
А В.В.Докучаев
В Г.Г.Гердолц
С И.В.Тюрин
D А,Поре
Е В.АДокучаев
$$$170A
Қызғылт топырақ қай табиғи аймақта кездеседі?
А Құрғақ далада
В тайгалы орманда
С далалы
D шөлді аймақта
Е шөлді далада
$$$171A
Бозғаылт топырақ қай табиғи аймақта түзіледі?
А шөл далалы аймақта
В далалы аймақта
С табиғи шөлдалалы
D құрғақ далалы аймқта
Е құрғақ шөлдалалы
$$$172B
Құрғақ далалы аймақта вегетациялық кезеңнің ұзақтығы қандй?
А 170...230 күн
В 150-170 күн
С 220-250 күн
D 100-150 күн
Е 150-200 күн
$$$173A
Жылдық атмосфералық жауын-шашын 100 мм,су бетінен булануы 900 мм.Ылғалдану коэффицентін анықта
А 0,220
В 0,200
С 0,333
D 0,325
Е 0,365
$$$174B
Ашық қызғылт топырақта қарашіріктің,азоттың ,фосфордың мөлшері қандай?
А қарашірік-1-2% , азот-0,1-0,15 %,фосфор-0,15-0,25%
В қарашірік-2-3% , азот-0,15-0,2 %,фосфор-0,05-0,2%
С қарашірік-3-4% , азот-0,1-0,2 %,фосфор-0,01-0,25%
D қарашірік-3-5% , азот-0,1-0,5 %,фосфор-0,02-0,26%
Е қарашірік-3-6% , азот-0,1-0,01%,фосфор-0,02-0,21%
$$$175A
Қара қызғылт топырақты қарашіріктің мөлшері қандай?
А 3-5%
В 0,5-3%
С 1-4%
D 5-9%
Е 5-6%
$$$176A
Көлбеу еңістік бойынша қызғылт топырақ қандай топырақтарман шектеседі?
А қара қызғылт және ашық қызғылт
В қара қызғылт пен боз қызғыл
С ашық қызғылт және оң түстік қара топырақ
D ашық қызғылт және бозғылт топырақ
Е қара қызғылт пен боз қызғыл
$$$177C
Солтүстікте қызғылт топырақтари қандай топырақтармен шектеседі?
А оңтүстік қара топырақтармен
В сұрғұлт топырақтармен
С типтес қара топырақтармен
D бозғылт топырақтармен
Е қоңыртопырақтармен
$$$178A
Бозғылт топырақ өнімділігін жоғарылату жолдары
А жел эрозиясымен күресу,суғару көмегімен су тәртібін жақсарту ,фосфорлы және органикалық тыңаитқыштар енгізу ,топырақтың енгізу,топырақтың физикалық қасиеттерін жақсарту
В жасанды суғару,органикалық тыңаитқыштар енгізу,діңгектерден тазарту
С әктеу,органикалық және микротыңайтқыштар енгізу
D құрғату,бұталарды жою,микротыңайтқыштар енгізу,діңгектердаен тазарту
Е тазарту,органикалық және микротыңайтқыштар суару
$$$179C
Бозғылт топырақтардың морфологиялық сипаттамасы
А құрылымы әлсіз,қарашірік мөлшері төмен болуы,минералды тұздардың жиналуы,сұрғылт сары түсті болуы
В қарашірік мөлшері жоғары,түсі қара,құрымы кроватинді
С топырақ қабаты кескінінің әлсіз жіктелуі,сұр түсті,қарашірік мөлшерітөмен болуы
D құрғату,бұталарды жою,микротыңайтқыштар енгізу,діңгектерден тазрту
Е құрғату,бұталарды жою,тыңайтқыштар енгізу,діңгектерден тазрту
$$$180A
Бозғылт топырақтарды ауыл шаруашылығында пайдаланудың негізгі бағыты
А жайылымдық мал шаруашылығы
В егіншілік
С көкөніс шаруашылығы
D жоғары өнімді жеміс-жидек өсіру
Е шаруашылық
$$$181A
Бозғылт топырақтардың сипаттамасы
А шірінді қабаты мен қарашіріктің мөлшері төмен
В қарашіріктің мөлшері жоғары,шірінді қабаты қалың
С жақсы құрылымды,интикалық қабаты анық
D қарашіріктің мөлшері жоғары, шірінді қабаты қалың,жақсы құрылымды
Е қарашіріктің мөлшері төмен, шірінді қабаты қалың,төмен құрылымды
$$$182A
Бозғылт топырақтардың табиғи құнарлығының төменгдігі неге байланысты?
А органикалық заттардың тез минералдануына
В аязсыз кезеңнің ұзақтығына
С ыза суы деңгейінің тереңдігіне
D органикалық тыңайтқаштардың жетіспеушілігіне
Е ыза буы деңгейінің тереңдігіне
$$$183C
Шөл далалы аймақтың негізгі топырағы қалай аталады?
А бозғылт
В қара
С сұрғылт
D саздақ
Е мұздақ
$$$184A
Сұрғұлт топырақ қай топырақ климаттық аймақта кездеседі?
А тау етегіндегі шөл далалы аймақта
В шөлді аймақта
С құрғақ далалы және жартылай шөлді аймақта
D далалы аймақта
Е тайгалы орманда
$$$185A
Сұрғұылт топырақтың жағарғы қабатындағы қарашірік мөлшері
А 0,5-4,55%
В 0,4-0,1%
С 4,5—6%
D 0,5-9%
Е 06-6%
$$$186A
Сұрғылт топырақ типтестері
А ашық типтес немесе кәдімгі,қара сұрғылт топырақтар
В суғармалы типтес,ашық сұрғылт топырақтар
С карбонатты шалғынды,кәдімгі сұр,шалғынды батпақты
D ашық шалғынды ,кәдімгісұр,шалғынды-батпақты
Е шалғынды-батпақты,ашық,батпақты-сұрғылт топырақ
$$$187A
Сұр топырақтың морфологиялық белгілері немен ерекшеленеді?
А қарашірік мөлшері төмен болуы, сұр түсті, топрақ кескенінің қабаттарға әлсіз жіктелуі.
В генетикалық қабаттарға топрақ кескіні жақсы жіктелуі, қарашірік мөлшері жоғары, түсі қара, құрамы кровотинді.
С құрамы кровотинді, қөарашірік мөлшері жоғары, түсі қараша.
D топрақ кескіні 6-12 %- ке дейін жақсы диференцияланған, қара сұр түсті.
Е топрақ кескіні 5-12 %- ке дейін жақсы диференцияланған, қара сұр түсті
$$$188A
Қай сұр топрақтың табиғи құнарлылығы жоғары?
А қою қара.
В типтес
С ашық
D шалғынды
Е далалы
$$$189A
Тау етегіндегі шөл далалы аймақтың негізгі топырақ түрі
А сұрғылт
В бозғұлт
С қызғылт
D қара
Е далалы
$$$190C
Қара сұр топырақтардағы қарашірік мөлшері аралықта болады?
А 2-3%
В 0,1-0,5%
С 3-5%
D 1-1,5%
Е 3,5-1%
$$$191B
Биологиялық құбылысты мезгілділігі, су мен тұздың кіріс пен шығыс режимдерінің және қарашіріктің көбею мен кему құбылысының нәтижесінде қандай топырақтүзіледі?
А сұр
В қараша
С боз
D қоңыр
Е қызыл
$$$192A
Топыраққа ең алғаш аңықтама берген
А В.В.Докучаев
В В.Р.Вильямс
С А.В. Сибирцев
D К.Д.Глинка
Е К.К Гедроиц
$$$193B
Топрақ неше фазадан тұрады?
А 5
В 4
С 2
D 3
Е 6
$$$194D
Топрақтың құнарлылық көрсеткіштерінің бірі калай аталады?
А сұр топрақ
В қара топрақ
С саз
D қарашірік
Е далалық-сұр топрақ
$$$195E
Жоғары дисперстік фазамен дисперстік ортадан тұратын гетерогенді жүйе
А топырақ қаттылығы
В топырақ жабысқақтылығы
С топырақ созылғыштығы
D топырақ шөккіштігі
Е топырақ коллоидтары
$$$196A
Топырақтын түиерлерінің аралықтарын жайлап өз салмағымен көбінесе төмен қарай жылжыйтын суды қалай атайды?
А гравитациялық су
В қылтүтік су
С жарғақты су
D гигроскопиялық су
Е капилляр
$$$197B
Гигроскопиялық ылғал топырақ түйіршіктерінің бетінде молекулалық тарту күшінің бұдан жиналған су
А гравитациялық су
В гепроскопиялық су
С жарғақты су
D қылтүтік су
Е капилляр су
$$$198D
Егін арасында өсетін дала өсімдіктері қалай аталады?
А түйнек шөп
В жатаған шөп
С тамыр сабақты шөп
D арам шөп
Е атпа тамыры
$$$199B
Төмендегі қай элементтер топырақтардың органикалық қатарын құрайды?
А азот,көміртегі,сутегі,оттегі
В азот,магний,калий,фосфор
С азот,кальций,оттегі,көміртегі
D азот,кальций,күкірт,көміртегі
Е азот,кальций,магний,сутегі
@@@2.Жалпы топырақтану

$$$200B
Жердің қабығы геофизиктердің дерегі бойынша қанша негізгі қабаттардан тұрады?
А 1
В 3
С 8
D 4
Е 2
$$$201D
Жердің қозғалысын және түр өзгерісін зерттейтін ғылым
А Минерология
В Геология
С Петрография
D Геотектоника
Е Биология
$$$202E
Организмге жататындар
А бүрмелі
В эпейрогенді
С үзілмелі және тербелмелі
D бүрмелі және үзілмелі
Е бүрмелі және тербелмелі
$$$203C
Топырақтардың қатты фазасының ерітіндідегі тұздар катиондарын сіңіріп,алмаспалы оны ығыстыруын сіңіру дейді
А биологиялық
В химиялық
С физика-химиялық
D механикалық
Е алмаспалы
$$$204A
Жылу сыйымы деп
А топырақтың жалуды қабылдау өткізу қабілетін айтады
В топырақтың өз массасын жылу өткізу қабілетін айтады
С топырақтың жаратылуы мен эволюциялық кезенін айтады
D топырақтың ерітіндінің осмостық қысымын айтады
Е топырақтағы ылғалды сақтап жиналуын айтады
$$$205A
Топырақтарда су құбылысының қай типтері жатады
А тоңды тип,шайылмалы тип
В жіпсінді тип,тоңды тип
D жіпсінді тип,оңды тип
С шайылмалы және кезеңді шайылмалы тип
Е барлығы дұрыс
$$$206A
Сұйық ылғал немесе суға қайсысы жатады
А клеткалық су
В бравитациялық су
С қабыршақты су
D топырақ түйіртпекті ішіндегі су
Е гигроскопиялық су
$$$207B
Шұқыр топырақ нұсқасының шекарасының анықтағанда 2 күрек бойы неше см-ге қазылады
А 50-100см
В 40-50см
С 20-10см
D100-120см
Е 80-100см
$$$208D
30-шы жылдары биохимиялық тотығу концепциясын кім ұсынған
А Л.Александрова
В Ю.Либис
С В.В.Докучаев
D И.Глюрин
Е А.Глэер
$$$209B
Органикалық заттар функциясы неше топқа бөлінеді
А 12
В 3
С 5
D 8
Е 4
$$$210E
Жер астындағы сулар туралы ғылым
А инженерлік геология
В геопептоника
С петрография
D геология
Е глбридология
$$$211C
Топырақ туралы білімнің негізін салған ғалым
А П.А.Костычев
В В.Р.Вильямс
С В.В.Докучаев
D Р.Е.Емилев
Е Ю.Либих
$$$212B
Вулкандық құбылыс
А жердің қабығының баяу қозғалысы
В магманың қозғалысы
С толқын тәрізді қозғалыс
D жердің қабығы жоғары,төмен қозғалысы
Е жердің қабығының қозғалысы
$$$213C
Магманың қозғалысы мен оның жер қабығының жоғарғы бетіне шығуына қарай магматизм қандай түрлерге бөлінеді
А экзогенді,эндогенді
В эндогенді,интрузивті
С эффузивті,интрузивті
D эндогенді,экзогенді
Е барлығы дұрыс емес
$$$214A
Субтропикалық аймақтарда қандай топырақтар тараған
А қызыл,сары
В қара қоңыр
С сортаң
D сазды
Е қоңыр
$$$215E
Топырақтың сортаңдалу дәрежесі нешеге бөлінеді
А 2
В 3-5
С 6
D 11
Е 5
$$$216C
Құрамында күкіртті натрий тұзы басым топырақ қалай аталады?
А қалдық сортаң
В қара сортаң
С борпыл сортаң
D дымқыл сортаң
Е тақырланған сортаң
$$$217A
Күннің айналасында неше планета және қанша өзінің серіктерімен айналып жүр?
А 9 планета,16 серік
В 10 планета,17 серік
С 26 планета,16 серік
D 11 планета,26 серік
Е 9 планета,20 серік
$$$218A
ГЕОХИМИЯ-..
А жер қыртысының қимылын,құрамын зерттейтін ғылым
В жер қыртысының өзгерісін уақыт бағдарымен кеңістігін зерттейтін ғалым
С жер қыртысын алып жатқан қатты және борпылдақ жыныстардың минералдық құрамын зеттейтін ғылым
D жер астындағы суларды зерттейтін ғылым
Е жер мүсінінің пайда болуын,тарауын және оның түрлерінің қаралу заңдылықтарын зерттейтін ғылым
$$$219B
Кайназой эрасының ұзақтығы млн жыл
А 1800
В 68
С 173
D 2000
Е 330
$$$220D
Жердің ең сыртқы қабаты
А гидросфера
В литосфера
С биосфера
D атмосфера
Е мантия
$$$221A
Жердің құрылысы қандай қабаттарға бөлінеді
А жердің қабығы
В орталық қабат
С жердің өзегі
D жердің мантиясы
Е дұрыс жауап жоқ
$$$222C
Жер сілкінуін зерттейтін ғылымдарды қалай атайды
А биологиялық
В геологтар
С сейсилогтар
D агрохимиктер
Е агрономдар
$$$223E
Ресейдің қара топырақты облыстары деген кітаптың авторы кім
А Ф.Фупрехт
В В.Докучаев
С Ю.Лидих
D А.Тэар
Е П.Костычев
$$$224A
Фракция атауларына жатады
А пластье-қиыршықтасты
В құмды
С шаңды
D тұндағы
Е барлығы
$$$225A
Топырақ туралы білімнің негізін салған кім
А Дакучаев
В Вильямс
С Костычев
D Глинка
Е Пряншиников
$$$226A
Геолгия дегеніміз не
А жер туралы ғылым
В жер қыртысының қимылы,құрамын зерттейтін ғылым
С жер астындағы сулар туралы ғылым
D үрдістер мен тау жыныстарының маңызын зерттейтін ғылым
Е жер мүсінінің пайда блу тарауын зерттейтін ғылым
$$$227A
Жер көлемі қанша мл км
А 510
В 550
С 515
D 500
Е 610
$$$228A
Биосфераға жатады
А атмосфера,гидросфера,литосфера
В гидросфера,тропосфера,атмосфера
С стросфера,атмосфера,тропосфера
D атомосфера,литосфера,биосфера
Е биосфера,литосфера,атмосфера
$$$229D
Жер қабығы геофизиктердің деректері бойынша неше негізгі қабаттардан тұрады
А 1
В 2
С 3
D 4
Е 5
$$$230A
Күнге жақын орналасқан планета қандай
А меркури,шолпан,жер
В бохрам,юпитер,жер
С уран,шолпан,жер
D нептун,шолпан,жер
Е меркури,уран,плутон
$$$231B
Магмалы тау жыныстарының мөлшері неше топқа бөлінеді
А 6
В 4
С 3
D 7
Е 2
$$$232A
Топырақ дегеніміз не?
А жер бетінің борпылдақ қабаты
В жер бетінің қатты қыртысы
С жер бетінің сортан жері
D жер бетінің сазды қабаты
Е барлығы дұрыс
$$$233C
Генезис дегеніміз не
А топырақтың бұзылуы
В топырақтың су сіңіргіш қасиеттері
С топырақтың пайда блуы және дамуы
D топырақтың құнарлығы
Е барлығы дұрыс емес
$$$234B
Жерді қасиет тұтып неге бағалаған
А суға
В анаға
С көкке
D жануарларға
Е өсімдікке
$$$235A
Топырақтың негізгі қасиеті
А құнарлығы
В су өткізгіштігі
С бұзылғыштығы
D дамуы
Е пойда болуы
$$$236B
Кайназой эрасының ұзақтығы
А 173 млн жыл
В 68 млн
С 330 млн
D 258 млн
Е 174 млн
$$$237C
Жер қыртысының қимылын,құрамын зерттейтін ғылым
А геология
В линамикалық геология
С геохимия
D геофизика
Е тарих геология
$$$238A
Биосфераның өмір орталығы деп кім айтты
А Вернадский
В Дакучаев
С Повлов
D Шлидт
Е Либих
$$$239D
Күнді неше жер серігі айналып жүреді
А 9
В 106
С 16
D 26
Е 15
$$$240A
Ең күшті жер сілкіну балы
А 12
В 11
С 8
D 7
Е 5
$$$241B
Магматизм неше түрі бар
А 4
В 2
С 3
D 6
Е 8
$$$242D
Бүрмелі және үзілмелі бұл қандай қозғалыс
А жай
В геологиялық
С уақытша
D тектоникалық
Е қатты
$$$243B
Дезон кезеңі қай эраға жатады
А кайнозой
В полеозой
С орхей
D протерезой
Е барлығы
$$$244C
Сулы-мұзды шөгінділердің ғылыми атауы
А аллювиальді
В делювальді
С флювиогляциалбді
D пролювиальді
Е дұрыс жауап жоқ
$$$245A
Топырақ асына алғаш анықтама берген
А Дакучаев
В Вильянс
С Вернадский
D Повлов
Е Гук
$$$246D
Негізгі кескінің қара топырақтағы тереңдігі
А 3м
В 1,5м
С 2,5м
D 2м
Е 5м
$$$247B
Топырақтың басқа денелер сияқты,өзінен өткен лайды,құм,тағы басқа қатты заттарды өткізбей ұстап қлу қабілеті қалай аталады
А физикалық сіңіру
В механикалық сіңіру
С химиялық сіңіру
D биологиялық сіңіру
Е барлық жауап дұрыс
$$$248D
Топырақтың тым майда түрлері бетінде ауадан ұсталып тұратын су молекулалары қандай ылғал
А қабықшақты
В гравитациялық ылғал
С барлық жауап дұрыс
D гигроскопиялаық ылғал
Е дұрыс жауап жоқ
$$$249B
Высоцкий судың қандай құбылым коэффиценттік ұсынған
А сіңіру
В ылғалдау
С өткізу
D шайылу
Е жуу
$$$250C
Қозғалыс 1-ге тең тип
А тоң тип
В шайылмалы
С кезеңді шайылмалы
D жіпсінді
Е барлығы дұрыс
$$$251C
Ылдиға қарай пәрменді аққан судың топырақты орып шаюы қалай аталады
А эрозия
В жел эрозиясы
С тік эрозия
D ылғал эрозия
Е су эрозия
$$$252B
ТМД бойынша күкірт қара-қоңыр топырақтардың жалпы аумағы
А 46,94млн.га
В 50,14млн.га
С 82,14млн.га
D 15,65млн.га
Е 76,16млн.га
$$$253D
Топырақтарды механикалық құрамына қалай бөледі
А балшықты
В құмбалшықты
С құмай-құм
D балшықты құмбалщықты құмайт құм
Е барлығы
$$$254B
Жалпы жер неше ктегорияға жатады
А 7 категория 35 класс
В 7 категория 37 класс
С 5 категория 38 класс
D 6 категория 35 класс
Е 5 категория 37 класс
$$$255C
Бұзылған жерлер қай категорияға жатады
А5
В 6
С 4
D 8
Е 9
$$$256A
4 категория неше кластан тұрады
А 6
В 4
С 7
D 3
Е 5
$$$257B
Жалпы гумус жиегінің АВ1 қалыңдығы нешеге тең
А50-55см
В 65-80см
С 65-85см
D 85-45см
Е 75-86
$$$258A
Кескінде жеңіл еритін тұз мол шоғырланған топырақ
А сортаң
В қара
С қара-қоңыр
D қоңыр
Е құм
$$$259D
Тұзды көне жыныстарда құралған сондықтан мұнарланып қалған топырақ
А батпақталған сортаң
В тақырланған сортаң
С ылғалды сортаң
D қалдық сортаң
Е барлығы дұрыс
$$$260B
Қандай сорттаңданғанда өсімдіктердің солуы байқалады өнімі 10-20 кемиді
А шамалы
В сәл
С орташа
D орташа
Е төмен
$$$261C
Минералдың жер қыртысында пайда болуына байланысты физикалық-химиялық маңызы мен үрдістерін қарастыратын ғылым
А геолгия
В петрография
С минерология
D геохимия
Е гидрогеология
$$$262B
Жер туралы ғылым оның құрылысын құрамын тарихын және дамуын зерттейтін ғылым
А геохимия
В геология
С петрография
D тарихи геология
Е минерология
$$$263A
Мүсіні шар сияқты күн жүйесінің бір планетасы
А жер
В ай
С күн
D жұлдыз
Е марс
$$$264B
Жердің бетін жалпылама алып жатқан су қабаты
А атмосфера
В гидосфера
С литосфера
D биосфера
Е тропосфера
$$$265D
Жер қыртысының орташа деңгейі
А 1300м
В 2440м
С 1930м
D 243м
Е 2480м
$$$266E
Жер қабығының борпылдақ беткі қабығын қалай атаймыз
А балшық
В құм
С саз
D қабіршінді
Е топырақ
$$$267D
Жоғарғы қабаттардан және бүйірлі ағыстардан шайылған заттар қай қабатта шоғырланады
А клегейлі
В жыртылған
С төменгі
D илювиальді
Е жоғарғы
$$$268A
Топырақ түзілу үрдісі қамтылған немесе әлсіз қамтылған жыныс
А аналық
В төсенішті
С гумусты
D үгінді
Е аталық
$$$269D
Егін арасында өсетін дала өсімдіктері қалай аталады
А түйнек шөп
В жатаған
С тамыр сабақты
D арамшөп
Е атпа тамыр
$$$270D
Қандай сала жердің құрылысын,құрамын,тарихын және дамуын зерттейді?
А геохимия
В тарихи геология
С петрография
D геология
Е минералогия
$$$271B
Қай ғалымның жетекшілігімен республикамызда бірінші болып топырақ картасы жасалды?
А Р.Е.Елешев
В Ө.О.Оспанов
С В.П.Тазабеков
D Т.Т.Тазабеков
Е У.Ж.Аханов
$$$272A
1886 жылы жарық көргенРесей облыстарының қара топырағыатты еңбектің авторы?
А П.А.Костычев
В К.Д.Глинка
С И.М.Сибирцев
D Г.Н.Высоцкий
Е И.П.Герасимов
$$$273D
...биосфераны Өмір орталығы деп санайды?
А О.Ю.Шмидт
В В.Г.Фесенков
С Пьер-Симон Лаплас
D В.И.Вернадский
Е В.В.Докучаев
$$$274E
Жердің көлемі неше млн км?
А 449млн км
В 490млн км
С 501млн км
D 494млн км
Е 510млн км
$$$275B
Минералдардың магниттің стрелкасына әсер етуі немесе өздерінің магнитпен таралуы қалай аталады?
А қаттылық
В магниттік
С қышқылда еру
D магниттен таралу
Е минералдардың жіктелуі
$$$276A
Барлық тау жыныстарды өздерінің пайда болу жағдайына байланысты нешеге бөлінеді?
А 3
В 4
С 5
D 2
Е 6
$$$277B
Жер сілкінуін өлшейтін аспап қалай аталады?
А радиоактивті өлшегіш
В сейсмограф
С барометр
D термометр
Е барлығы
$$$278E
Париж маңайындағы Артуа өңіріне байланысты пайда болған су атауы?
А топырақ су
В қалқыма су
С жайылма су
D грунт су
Е артулан су
$$$279C
Горизонттар бірлестігін не деп атайды?
А жарлар
В топырақ құралу үрдісі
С топырақ профилі немесе кескіні
D арналар
Е карьерлер
$$$280D
Топырақ кескіні,салу мақсатына байланысты неше түрлі болады?
А5
В 4
С 2
D 3
Е 6
$$$281B
Қандай сіңірудің мәні топыраққа енген мен оның ерітіндісіндегі тұздардың өзара химиялық алмаспалы реакцияға түсіп,топырақта тұрақты ерімейтін қосындылар түзеді?
А механикалық сіңіру
В химиялық сіңіру
С физикалық сіңіру
D биололгиялық сіңіру
Е физика-химиялық сіңіру
$$$282A
Диаметрі 1391 мың км тең,газды шар ?
А күн
В ай
С жер
D уран
Е шолпан
$$$283C
Эрозия латынша нені білдіреді?
А қалыптасу
В даму
С бұзылу
D өсу
Е өңу
$$$284A
Топырақ құнарлығын,оның қоғамдық табиғатын және түрлерін бірінші ашқан кім және қай жылы?
А К.Маркс,1875
В Ю,Либих,1840
С Д.Менделеев
D К.Маркс,1876
Е Ю.Либих,1845
$$$285B
Үгілу құбылысына анықтама бер
А топырақ атмосферамен тұрақты қатынасып ,климаттық жағдайлар ықпалында болатын құбылыс
В жер бетіндегі немесе оған таяу орналасқан тау жыныстарының ,экзогендік үрдістерінің әсерінен болатын құбылыс
С геологияның бір бөлігі ,ол жердің қозғалысын және түр өзгерісін зерттейтін құбылыс
D жердің қабығының баяу қозғалысы,кей жерлердің көтеріліп немесе төмен түсуі,оның әсерінен пайда болатын құбылыс
Е жер қабығының қозғалуы,оның әсерінен қабықтың бүтіндігі бұзылып свнвқтар ,ойпаттар пайда болатын құбылыс
$$$286C
Полярлық тундра топырағын бірінші рет дербес типке жатқызған кім және қай жылы?
А К.Тимирязев,1865
В Я.Линовский,1878
С В.Докучаев.1889
D Ф.Рупрехт,1867
Е П.Костычев
$$$287E
Табиғат қорын пайдалану және қорғау коммитеті қай жылы құрылды?
А1986
В 1985
С1991
D1978
Е 1988
$$$288B
Кескінде жеңіл еритін тұз мол шоғырланған топырақты қалай атайды?
А қара-қоңыр топырақ
В сор топырақ
С ашық қара-қоңыр топырақ
D шабынды қара-қоңыр топырақ
Е күнгірт қара-қоңыр топырақ
$$$289A
Сұр ормандық топырақтар жайында ең бірінші В.Докучаев 1883 жылы және1886 жылғы қандай еңбектерінде жазған?
А Ресей қара топырағы ,Нижегорд губерниясы жерін бағалау материалы
В Ресей қара топырағы
С Ресей облыстарының қара топырағы
D Қара топырақтың жіктелуі
Е Нижегорд губерниясы жерін бағалау материалы
$$$290C
ТМД территориясында таулық топырақтардың жалпы көлемі
А 654 млн га немесе 30,2%
В 653 млн га немесе 30,1%
С 650 млн га немесе 28,8%
D 655млн га немесе 28,9%
Е 652 млн га немесе 28,7%
$$$291B
Өсімдіктердің өсіп өнуіне керкеті зат жаны сумен қамтамасыз ету қабілеттілігін қалай атаймыз?
А органикалық заттар
В құнарлық
С қышқылдық
D топырақ құраушы
Е далалық
$$$292E
Опырылып құлату жер сілкінісі қалай аталады?
А тектоникалық
В вулкандық
С тектоникалық,вулкандық
D дұрыс жауап жоқ
Е денудациялық
$$$293D
Жер сілкінісінің 97% қай аймақьарда кездеседі?
А мұхит түбінде
В шөлде
С жазық
D жас таулы
Е теңіз түбінде
$$$294A
Жердің тарихы неше үлкен уақытқа бөлінеді?
А5
В 4
С 3
D
Е 7
$$$295D
Жер қабаттарыкімнің еңбегі?
А Ю.Либих
В Буссенго
С Шпрингель
D Н.В.Ломоносов
Е Тэар
$$$296B
Литосфераның қалыңдығы,км
А 50-100км
В 50-120км
С 40-90км
D 50-90км
Е 40-100км
$$$297C
Бозғылт топырақтардың морфологиялық сипаттамасы
А құрылымы әлсіз,қарашірік мөлшері төмен болуы,минералды тұздардың жиналуы,сұрғылт сары түсті болуы
В қарашірік мөлшері жоғарғы,түсі қара,құрамы кровотинді
С топырақ қабаты кескінінің әлсіз жіктелуі,сұр түсті,қарашірік мөлшері төмен болуы
D генетикалық қабаттарға топырақ кескіні жақсы дифференцияланған
Е генетикалық қабаттарға жер түсі мен мөлшері
$$$298A
Макрорельефте жер бедерінің көлденең өлшемдері
А 10-200км аралығында болады
В 01-10км аралығында болады
С 0-200км аралығында болады
D 1-20 аралығында болады
Е 0-20км аралығында болады
$$$299D
Қандай да бір күштің әсерінен топырақтың көлемін өзгету қабілеті қалай аталады?
А серпімділігі
В біріккіштігі
С жабысқақтығы
D отыруы
Е ісінуі
@@@ 3. Топырақтың агрономиялық аудандастыру
$$$300A
Лессиваж қандай топырақтарға тән?
А күлгін
В қара
С мөлдір
D сары
Е қызыл
$$$301B
Магмасы тау жыныстары қай мүсін беті жатады?
А жердің беткі қабатында
В жердің терең қайнауында
С жердің ортаңғы қайнауында
D тау жыныстарының үгілуінен
Е тау жыныстарының қатуынан
$$$302A
Макробедерге құрлықтың қай мүсін беті жатады?
А жазықтық
В далалық
С балшықты
D сортаң
Е батпақты
$$$303C
Негізгі қара топырақтағы жалпы қарашірінді қоры-орташа (тгам,0-100)
А 10-200
В 150-300
С 200-400
D 300-400
Е 250-300
$$$304A
Оңтүстік қара топырақтағы гумустық мөлшнр(%)
А 6-4
В 4-6
С 3-2
D 6-5
Е 6-5
$$$305B
Орман өсімдігінде қандай микроорганизмдер көп болады?
А зең саңырауқұлақтар
В микроскопиялық саңырауқұлақтар
С ашытқысаңырауқұлақтар
D балдырлар
Е мүктер
$$$306A
Орманды сұр топырақтар қай белдеуде орналасқан?
А биік тау
В тауда
С тау жыныстарында
D батпақта
Е жазықта
$$$307C
Орташа құмбалшықты қара топырақтың тығыздылығы(0-100см,гсм)
А 1.32
В 1.20
С 1.28
D 1.29
Е 1.25
$$$308B
Орыс қара топырағының (1883) еңбектің авторы?
А Костычев
В Докучаев
С Вильямс
D Турсов
Е Фляй
$$$309B
Потенциалды құнарлық қандай топырақтарда жоғары
А қара-қоңыр
В қара топырақ
С күрең
D сұр
Е сұр-күрең
$$$310A
Ресейдің мемлекеттік көшіп-қону басқармасының экспедицяларын (XXғ.б) кім басқарды
А Глинка
В Костычев
С Вильямс
D Тюрин
Е Димо
$$$311A
Ресейдің қара-топырақты облысының (1886) кітаптың авторы?
А Костычев
В Гедройц
С Ковда
D Ремезов
Е Сибирцев
$$$312B
Сіңіру сыйымдылығы қай топврақта жағары?
А сортаң
В балшықта
С құмды
D батпақты
Е қара топырақта
$$$313A
Сыбағалы кедергі қандай топврақтарда жоғары
А балшықты
В құмды
С сортаң
D қара топырақ
Е ботпақты
$$$314B
Атмосферада құрамындағы ең басты элемент
А озон
В оттегі
С Азот оттегі
D көміртегі
Е азот
$$$315A
Бұлақ дегеніміз не?
А жер асты суының жер бетіне табиғи шығуы
В ағынды жер суының жер бетіне табиғи шығуы
С ағынды жер асты сулары
D жер бетінің ағынды таза ауа
Е бірқалыпты ағын барымындағы жер асты сулары
$$$316A
Біздің бұрынғы және қазіргі далаң (1892) еңбектің авторы
А Докучаев
В Вернадский
С Сибирцев
D Вильямс
Е Яковиев
$$$317B
Боз-тпырақтың авторы C:N арақатынасы
А 5-7
В 7-9
С 8-9
D 7-8
Е 8-9
$$$318B
Аса қарашірінділі топырақтың сыбағалы салмағы
А 1,54
В 2,40
С 3,35
D 4,25
Е 5,20
$$$319B
Ең басты топырақ құраушы жағдай
А қара шірінді
В өсімдік
С жануар
D температура
Е ылғал
$$$320B
Дала аймағындағы топыраққұралу процесінде қатысатын микроорганизмдер
А вирус
В бактерия
С ашытқы саңырауқұлақтар
D акциномицеттер
Е зең саңырауқұлақтар
$$$321B
Гумин қышқылы қай топырақта басым
А боз топырақ
В қара
С құм
D қоңыр
Е түйіршікті
$$$322B
Бастапқы топырақ құралуда қатысатын жандылар
А саңырауқұлақтар
В актиномициттер
С бактерия
D қышқыл
Е вирус
$$$323A
Бұлақ дегеніміз не?
А жер асты суының жер бетіне табиғи шығуы
В ағынды жер суының жер бетіне табиғи шығуы
С ағынды жер асты сулары
D жер бетінің ағынды таза ауа
Е бірқалыпты ағын барымындағы жер асты сулары
$$$324A
Орманды сұр топырақтар қай белдеуде орналасқан?
А биік тау
В тауда
С тау жыныстарында
D батпақта
Е жазықта
$$$325B
ТМД бойынша күкірт қара-қоңыр топырақтардың жалпы аумағы
А 46,94млн.га
В 50,14млн.га
С 82,14млн.га
D 15,65млн.га
Е 76,16млн.га
$$$326B
Кайназой эрасының ұзақтығы млн жыл
А 1800
В 68
С 173
D 2000
Е 330
$$$327D
Жердің ең сыртқы қабаты
А гидросфера
В литосфера
С биосфера
D атмосфера
Е мантия
$$$328B
Механикалық құрамына қарай қай топырақта қарашірік пен қоректік заттар көп
А сазды
В құмдақ
С жеңіл саздақ
D ауыр саздақ
Е құмды, сазды
$$$329A
Механикалық құрамы жағынан саздақ және сазды топырақ неліктен ауыр топырақ деп аталады
А өңдегенде қуатты көп қажет етеді
В қоректік заттарды жоғары
С қатты бөліктің тығыздығы жоғары
D татақты
Е қоректік заттар томен
$$$330C
Құрылымы жағынан бағалы,механикалық құрамы ауыр топыраққа қандай агрофизикалық қасиет тән?
А су өткізгіштілгі төмен
В тығыз,байланысқан
С суды жақсы өткізеді
D ылғал сыйымдылығы төмен
Е ылғалдық
$$$331D
Жер бетінің қандай бөлігін (пайыз) су басып жатыр,
А 84,5
В 50,2
С 91,4
D 70,8
Е 68,1
$$$332A
Гидросфера қайда орналасқан
А атмосфера мен литосфераның арасында
В биосферада
С тропосфера мен атмосфераның арасында
D атмосферада
Е ионосфера
$$$333E
Дүние жүзілік мұхитта жер планетасындағы судың қанша пайызы бар
А 94
В 56
С 74
D 82
Е 55
$$$334C
Өзен суларының гидросферадағы үлесі пайызы қандай
А 1,4
В 0,10
С 0,0001
D 2,0
Е 0,00001
$$$335A
Қай жауапта топырақ түзілу құбылысына қатысатын тірі ағзалар дұрыс көрсетілген?
А жоғарғы сатылы өсімдіктер, төменгі сатылы өсімдіктр, микроағзалар, омыртқасыздар, жануарлар, жоғары омыртқалы жануарлар
В өсідіктер, саңырауқұлақтар, микроағзалар, омыртқасыздар, шылашындар, жәндіктер
С жоғары сатылы өсімдіктер, төменгі сатылы өсімдіктер, микроағзалар, шылаушындар
D төменгі сатылы өсімдіктер, саңырауқұлақтар, микроағзалар, шылаушындар жәндәктер
Е жоғарғы сатылы өсімдік, микроағзалар, жәндіктер
$$$336A
Қай жауапта үгітілу типтері дұрыс келтірілген
А физикалық, химиялық, биологиялы
В физикалық, механикалық, химиялық
С агрономиялық, химиялық,мелиоративтік
D агрономиялық, орманды,мелиоративтік
Е агрономиялық, химиялық, биологиялық
$$$337A
Литосфераның 95 пайызы қай тау жыныстары құрайды?
А магмалық
В шөгінді
С элювиальді
D метаморфтық
Е элювиальді, магмалық
$$$338A
Шөгінді жыныстарды атаңыз
А лесс
В базальт
С гранит
D мрамор
Е топырақ
$$$339A
Қай жыныстар негізінде топырақ пайда болады?
А элювий
В алювий
С метаморфты
D элювиальды
Е делювий
$$$340D
Тау бөктерлерінде жаңбыр мен ағын сулардың әрекетінен қандай үгітілу өнімдері жиналады?
А делювий
В пролювий
С элювий
D аллювий
Е метаморфты
$$$341A
Төменгі түзуші жыныстардың қайсысы топырақ түзеді
А жамылғы саздақтар
В мұздақтар
С лессті саздақтар
D флювиологляциальді жыныстар
Е мұздықтар, лессті саздақтар
$$$342A
Морфологиялық белгілердің қайсысы топырақтың тығыздығы мен қуыстылылығын көрсетеді?
А құрылымы
В механикалық құрамы
С химиялық құрылымы
D топырақ қабатының құрылысы
Е топырақ құрлымы
$$$343A
Алғашқы минералдар тобын көрсетіңіз
А магмалық
В метаморфтық
С үгітілген
D кристалдық
Е ядролық
$$$344A
Тау жынысын құрайды
А минералдар
В химиялық элементтер
С кремний
D органикалық қосылыстар
Е химиялық қосылыстар
$$$345C
Минералдар қалай жіктеледі
А химиялық құрамы бойынша
В түзілу жағдайлары бойынша
С құрамындағы кремнийдің мөлшері бойынша
D құрамындағы темірдің мөлшері бойынша
Е құрамындағы темірдің, кремнийдің мөлшері бойынша
$$$346A
Бірінші клас минералдарды атаңыз
А алтын, күміс, платина, алмаз, графит
В пирит, халькоприт, галит, сильвин, малахит
С күкірт, алтын, күміс, пирит, галит
D платина, алмаз, графит, халькоприт, малахит
Е алтын, күкірт, күміс, малахит, алмаз
$$$347B
Жердің қабығы геофизиктердің дерегі бойынша қанша негізгі қабаттардан тұрады?
А 1
В 3
С 8
D 4
Е 2
$$$348D
Жердің қозғалысын және түр өзгерісін зерттейтін ғылым
А Минерология
В Геология
С Петрография
D Геотектоника
Е Биология
$$$349E
Организмге жататындар
А бүрмелі
В эпейрогенді
С үзілмелі және тербелмелі
D бүрмелі және үзілмелі
Е бүрмелі және тербелмелі
$$$350A
Топыраққа ең алғаш аңықтама берген
А В.В.Докучаев
В В.Р.Вильямс
С А.В. Сибирцев
D К.Д.Глинка
Е К.К Гедроиц
$$$351B
Топрақ неше фазадан тұрады?
А 5
В 4
С 2
D 3
Е 6
$$$352A
19 ғасырдың басында топырак туралы агрогеологиялық бағытты жақтаушы ғалымды атаңыз
А Ю. Либих
В Тэер
С В. А. Ковда
D В.Р. Вильямс
Е В.В.Докучаев
$$$353B
IX ғасырдың басында топырақ туоалы агромәденихимиялық бағытты жақтаушы ғалымды атаңыз
А Тэер
В В.А.Ковда
С В.Р Вильямс
D Ю.Либих
Е В.В.Докучаев
$$$354A
Топырақтну ғылымының негізгі заңы-топырақтардың аймақтық таралу заңын кім ашқан?
А Докучаев В.В
В Костычев П.А
С Вильямс В.Р
D Сибирцев Н.Н
Е ГлинкаК.Д
$$$355A
Атмосфера
А Жер планетасының ауа қабаты
В Жер планетасының су қабаты
С Жер планетасының тіршілік қабаты
D Жер планетасының қатты бөлігі
Е Жер планетасының қатысы жоқ
$$$356A
Топыраққа сапалық баға берудің жалпы критерийі не?
А аймақтағы ауыл шаруашылық дақылдарының орташа көпжылдық өнімділігі
В өнімділікті арттыруға қажетті топырақ қасиеті
С топырақ физикалық химиялық химиялық сулық қасиеттері
Dтопырақтың сулық,тұздық және қоректену режимдері
Е топырақ химиялық химиялық сулық қасиеттері
$$$357A
100 балды ашық өлшеммен топырақты бонииттеу кезінде эталонды өлшем ретінде қандай көрсеткіш қолданылады?
А ондағы дақылдардың өнімділігі орташа облыстыққа сай келетін топырақтар
B облыстағы топырақ көрсеткіштеріт ең жақсы
С облыстағы топырақ көрсеткіштері ең төмен
D экономикалық есептер мен арнайы негізделген көрсеткіштер
E облытағы топырақ көрсеткіштері ең сапалы
$$$358A
100 балды тізбекті өлшеммен топырақты бонитетіттеу кезінде этолонды өлшем ретінде қандай көрсеткіш қолданылады?
A облыстағы топырақ көрсеткіштері ең жақсы
В облыстағы топырақ көрсеткіштері ең төмен
С экономикалық есептер мен арнайы негізделген көрсеткіштер
D экономикалық есептер мен арнайы негізделген көрсеткіштер
E облытағы топырақ көрсеткіштері ең сапалы
$$$359B
Өсімдіктердің өсіп-дамуын қандай жағдайлар қамтамасыз етеді
А су, ауа, жарық, жылу, қоректік заттар
В топырақ, су, ауа, жарық, жылу
С тыңайтқыштар ,топырақ,су,ауа,жылу
D тірі және өлі ағзалар,минерал заттар
Е қоректік заттар, тірі және өлі ағзалар
$$$360A
Қазақстанның егістік жер көлемі қанша
А 2,6 млн га
В 22 млн га
С 50 млн га
D 13 млн га
Е 25 мол га
$$$361A
Қазақстандағысуармалы жер көлемі қандай
А 2,2 млн га
В 5,0 млн га
С 1,3 млн га
D 3,6 млн га
Е 5,3 млн га
$$$362A
Ауыл шаруашылық өнімдерінің ұлғаюына жер көлемін және мал басын көбейту жолымен қол жеткізуді қалай атайды
А экстенсивтік
В примитивтік
С интенсивтік
D прогресивтік
Е экстенсивтік пен прогресивтік
$$$363D
Күнді неше жер серігі айналып жүреді
А 9
В 106
С 16
D 26
Е 15
$$$364A
Ең күшті жер сілкіну балы
А 12
В 11
С 8
D 7
Е 5
$$$365B
Магматизм неше түрі бар
А 4
В 2
С 3
D 6
Е 8
$$$366A
Сұрғылт топырақ типтестері
А ашық типтес немесе кәдімгі,қара сұрғылт топырақтар
В суғармалы типтес,ашық сұрғылт топырақтар
С карбонатты шалғынды,кәдімгі сұр,шалғынды батпақты
D ашық шалғынды ,кәдімгісұр,шалғынды-батпақты
Е шалғынды-батпақты,ашық,батпақты-сұрғылт топырақ
$$$367A
Сұр топырақтың морфологиялық белгілері немен ерекшеленеді?
А қарашірік мөлшері төмен болуы, сұр түсті, топрақ кескенінің қабаттарға әлсіз жіктелуі.
В генетикалық қабаттарға топрақ кескіні жақсы жіктелуі, қарашірік мөлшері жоғары, түсі қара, құрамы кровотинді.
С құрамы кровотинді, қөарашірік мөлшері жоғары, түсі қараша.
D топрақ кескіні 6-12 %- ке дейін жақсы диференцияланған, қара сұр түсті.
Е топрақ кескіні 5-12 %- ке дейін жақсы диференцияланған, қара сұр түсті
$$$368A
Фракция атауларына жатады
А пластье-қиыршықтасты
В құмды
С шаңды
D тұндағы
Е барлығы
$$$369A
Топырақ туралы білімнің негізін салған кім
А Дакучаев
В Вильямс
С Костычев
D Глинка
Е Пряншиников
$$$370C
Механикалық элементтердің шамасына қарай майда тас фракциясын ата
А 1,0мм
В 1-0,25мм
С 0,01мм
D 1,0мм
Е 0,1мм
$$$371C
Қоректік заттардың негізгі қорлары қай фракцияда жинақталған
А тозаңда
В шаңда
С құмдақта
D шағалда
Е тозаң мен шаңда
$$$372A
Құмдақ фракцияның кемшіліктері қандай
А ылғал сыйымдылығы төмен
В су көтерілу қабілеті жоғары
С серпімділігі мен жабысқақтылығы жоғары
D қатты ісінеді
Е су көтерілу қабілеті төмен
$$$373D
Топрақтың құнарлылық көрсеткіштерінің бірі калай аталады?
А сұр топрақ
В қара топрақ
С саз
D қарашірік
Е далалық-сұр топрақ
$$$374E
Жоғары дисперстік фазамен дисперстік ортадан тұратын гетерогенді жүйе
А топырақ қаттылығы
В топырақ жабысқақтылығы
С топырақ созылғыштығы
D топырақ шөккіштігі
Е топырақ коллоидтары
$$$375B
Высоцкий судың қандай құбылым коэффиценттік ұсынған
А сіңіру
В ылғалдау
С өткізу
D шайылу
Е жуу
$$$376C
Қозғалыс 1-ге тең тип
А тоң тип
В шайылмалы
С кезеңді шайылмалы
D жіпсінді
Е барлығы дұрыс
$$$377D
Жердің ең сыртқы қабаты
А гидросфера
В литосфера
С биосфера
D атмосфера
Е мантия
$$$378B
Механикалық құрамына қарай қай топырақта қарашірік пен қоректік заттар көп
А сазды
В құмдақ
С жеңіл саздақ
D ауыр саздақ
Е құмды, сазды
$$$379E
Опырылып құлату жер сілкінісі қалай аталады?
А тектоникалық
В вулкандық
С тектоникалық,вулкандық
D дұрыс жауап жоқ
Е денудациялық
$$$380D
Жер сілкінісінің 97% қай аймақьарда кездеседі?
А мұхит түбінде
В шөлде
С жазық
D жас таулы
Е теңіз түбінде
$$$381A
Жердің тарихы неше үлкен уақытқа бөлінеді?
А5
В 4
С 3
D
Е 7
$$$382A
Фракция атауларына жатады
А пластье-қиыршықтасты
В құмды
С шаңды
D тұндағы
Е барлығы
$$$383A
Топырақ туралы білімнің негізін салған кім
А Дакучаев
В Вильямс
С Костычев
D Глинка
Е Пряншиников
$$$384A
Геолгия дегеніміз не
А жер туралы ғылым
В жер қыртысының қимылы,құрамын зерттейтін ғылым
С жер астындағы сулар туралы ғылым
D үрдістер мен тау жыныстарының маңызын зерттейтін ғылым
Е жер мүсінінің пайда блу тарауын зерттейтін ғылым
$$$385A
Жер көлемі қанша мл км
А 510
В 550
С 515
D 500
Е 610
$$$386A
Биосфераға жатады
А атмосфера,гидросфера,литосфера
В гидросфера,тропосфера,атмосфера
С стросфера,атмосфера,тропосфера
D атомосфера,литосфера,биосфера
Е биосфера,литосфера,атмосфера
$$$387B
Дезон кезеңі қай эраға жатады
А кайнозой
В полеозой
С орхей
D протерезой
Е барлығы
$$$388C
Сулы-мұзды шөгінділердің ғылыми атауы
А аллювиальді
В делювальді
С флювиогляциалбді
D пролювиальді
Е дұрыс жауап жоқ
$$$389A
Топырақ терминіне алғаш анықтама берген
А Дакучаев
В Вильянс
С Вернадский
D Повлов
Е Гук
$$$390C
Полярлық тундра топырағын бірінші рет дербес типке жатқызған кім және қай жылы?
А К.Тимирязев,1865
В Я.Линовский,1878
С В.Докучаев.1889
D Ф.Рупрехт,1867
Е П.Костычев
$$$391E
Табиғат қорын пайдалану және қорғау коммитеті қай жылы құрылды?
А1986
В 1985
С1991
D1978
Е 1988
$$$392B
Кескінде жеңіл еритін тұз мол шоғырланған топырақты қалай атайды?
А қара-қоңыр топырақ
В сор топырақ
С ашық қара-қоңыр топырақ
D шабынды қара-қоңыр топырақ
Е күнгірт қара-қоңыр топырақ
$$$393A
Сұр ормандық топырақтар жайында ең бірінші В.Докучаев 1883 жылы және1886 жылғы қандай еңбектерінде жазған?
А Ресей қара топырағы ,Нижегорд губерниясы жерін бағалау материалы
В Ресей қара топырағы
С Ресей облыстарының қара топырағы
D Қара топырақтың жіктелуі
Е Нижегорд губерниясы жерін бағалау материалы
$$$394C
Полярлық тундра топырағын бірінші рет дербес типке жатқызған кім және қай жылы?
А К.Тимирязев,1865
В Я.Линовский,1878
С В.Докучаев.1889
D Ф.Рупрехт,1867
Е П.Костычев
$$$395E
Табиғат қорын пайдалану және қорғау коммитеті қай жылы құрылды?
А1986
В 1985
С1991
D1978
Е 1988
$$$396B
Кескінде жеңіл еритін тұз мол шоғырланған топырақты қалай атайды?
А қара-қоңыр топырақ
В сор топырақ
С ашық қара-қоңыр топырақ
D шабынды қара-қоңыр топырақ
Е күнгірт қара-қоңыр топырақ
$$$397A
Сұр ормандық топырақтар жайында ең бірінші В.Докучаев 1883 жылы және1886 жылғы қандай еңбектерінде жазған?
А Ресей қара топырағы ,Нижегорд губерниясы жерін бағалау материалы
В Ресей қара топырағы
С Ресей облыстарының қара топырағы
D Қара топырақтың жіктелуі
Е Нижегорд губерниясы жерін бағалау материалы
$$$398C
Қара сұр топырақтардағы қарашірік мөлшері аралықта болады?
А 2-3%
В 0,1-0,5%
С 3-5%
D 1-1,5%
Е 3,5-1%
$$$399B
Биологиялық құбылысты мезгілділігі, су мен тұздың кіріс пен шығыс режимдерінің және қарашіріктің көбею мен кему құбылысының нәтижесінде қандай топырақтүзіледі?
А сұр
В қараша
С боз
D қоңыр
Е қызыл

@@@3Топырақтарды агрономиялық аудандастыру

$$$400С
Пайда болуына және көлеміне байланысты топырақ минералдар тобы:
А Магмалық.
B Метаморфты.
C Алғашқы.
D Туынды.
E Шөгінді.
$$$401А
Алғашқы минералдардың бөлшектерінің көлемі, мм:
А 0,001- ден үлкен.
В 0,01 – ден үлкен.
С 0,05-ден үлкен
D 0,001- ден кіші.
Е 0,0001 – ден кіші.
$$$402В
Топырақ құрамына кіретін алғашқы минералдарға:
А Кальцит доломит.
В Кварц, дала шпаты.
С Амфибол, пироксен.
D Слюдалар, кварц.
E Гематит гетит.
$$$403Е
Топырақ құрамындағы алғашқы минералдардың маңызы:
А Топырақта органикалық заттардың көбеюіне.
В Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдардың мөлшеріне.
С Топырақтың сіңіру қабілетінің артуына.
D Монтмориллонит, кварц мөлшеріне.
E Агрофизикалық қасиеттеріне ықпалын тигізеді.
$$$404А
Топырақ құрамына кіретін туынды минералдарға:
А Кальцит доломит.
В Хлорит мирабилит.
С Каолинит гидрослюдалар
D Слюдалар, кварц.
E Гематит, гумин.
$$$405Д
Туынды минералдардың бөлшектерінің көлемі, мм:
А 0,001- ден үлкен.
В 0,01 – ден үлкен.
С 0,05– ден кіші.
D 0,001- ден кіші.
Е 0,005 – ден кіші.
$$$406С
Көп тараған балшықты минералдарға:
А Слюдалар.
В Гидрослюда.
С Монтмориллонит.
D Кварц.
E Каолинит.
$$$407А
Монтмориллонит тобындағы минералдардың қасиеттері:
А Сіңіру қабілеті 100г топырақта 80-120 миллиграмм–эквивалент.
В Су өткізгіштігі жоғары.
С Ылғалданғанда ісінеді, ал құрғағанда тығыздалынып жарылады.
D Құрамында 60%-ға дейін коллоид бөлшектер бар.
E Физикалық қасиеттері өте жақсы.
$$$408С
Қарапайым тұз минералдарға:
А Слюдалар.
В Хлорит.
С Кальцит.
D Кварц.
E Каолинит.
$$$409В
Каолинит тобына кіретін минералдар қасиеттері:
А Сіңіру қабілеті 100г топырақта 80-120 миллиграмм–эквивалент.
В Су өткізгіштігі жақсы.
С Ылғалданғанда ісінеді, ал құрғағанда тығыздалынып жарылады.
D Құрамында 60%-ға дейін коллоид бөлшектер бар.
E Физикалық қасиеттері өте жақсы.
$$$410В
Гидрослюда тобына (иллит тобына) жататын минералдардың қасиеттері:
А Сіңіру қабілеті 100г топырақта 80-120 миллиграмм–эквивалент.
В Құрамында 6-8% калий тотығы.
С Ылғалданғанда ісінеді, ал құрғағанда тығыздалынып жарылады.
D Құрамында 60%-ға дейін коллоид бөлшектер бар.
E Су өткізгіштігі нашар, қатты ісінеді.
$$$411Е
Жоғары дисперсті аморфты қосылыстарға:
А Слюдалар.
В Аллофан.
С Кальцит.
D Кварц.
E Вулвандық туф.
$$$412В
Каолинит тобындағы минералдарға:
А Слюдалар.
В Коалинит.
С Кальцит.
D Кварц.
E Аллофан.
$$$413А
Коллоидтардың топырақтағы мөлшері, %:
А 30.
B 26.
C 91.
D 80.
E 58.
$$$414В
Механикалық элементтер пайда болуына байланысты:
А Сазды.
B Органикалық.
C Органикалық, минералды.
D Құмайтты.
E Құмды.
$$$415С
Құмды фракцияның физикалық қасиеттері:
А Ісінеді.
В Суды нашар өткізеді.
С Өте жақсы су өткізгіш.
D Су сыйымдылығы жақсы.
Е Ісінбейді.
$$$416Д
Құмды фракцияның жіктелуі:
А Үлкен және кіші.
В Ауыр.
С Жеңіл.
D Ұсақ және орташа.
E Ауыр, жеңіл және орташа.
$$$417А
Шаң фракцияның жіктелуі:
А Орташа.
В Үлкен және кіші.
С Ауыр.
D Ірі, кіші
E Жеңіл.
$$$418Е
Шаң фракциясының көлемі:
А 1-0,5.
В 0,5-0,02.
С 0,5-0,05.
D 0,5-0,01.
E 0,05-0,01.
$$$419Д
Физикалық балшыққа жататын фракциялар:
А Құм
В Ұсақ құм.
С Ірі шаң.
D Орташа шаң.
E Ірі тозаң.
$$$420В
Физикалық балшыққа жататын фракциялар көлемі, мм:
А 0,01-0,005.
В 0,1-0,05.
С 0,05-0,0001
D 0,05-0,005.
E 0,005-0,001.
$$$421А
Физикалық құмға жататын фракциялар көлемі, мм:
А 0,01-0,005.
В 0,05-0,5.
С 0,25-0,05.
D 0,05-0,01.
E 0,05-0,1
$$$422В
Физикалық құмға жататын фракциялар:
А Ірі тозаң
В Ұсақ құм.
С Коллоидтар.
D Орташа шаң.
E Ұсақ шаң.
$$$423Е
Тұнба фракциясының физикалық қасиеттері:
А Негізінен жоғары дисперсті екіншілікті минералдардан тұрады.
В Негізінен біріншілікті минералдардан тұрады.
С Ісінбейді.
D Қоректік заттармен жақсы қамтамасыз етілген.
E Өте жақсы су өткізгіш.
$$$425В
Құмбалшық гранулометриялық құрамның жіктелуі:
А Ірі және ұсақ.
В Үлкен және кіші.
С Ауыр.
D Ұсақ және орташа.
E Өте ауыр, өте жеңіл және орташа.
$$$426Е
Шаң фракциясының көлемі:
А 1-0,5.
В 0,5-0,02.
С 0,5-0,05.
D 0,5-0,01.
E 0,05-0,01.
$$$427Д
Дала аймағы топырақтары орташа құмбалшықты гранулометриялық құрамының физикалық балшық мөлшері, %:
А 20-25.
В 15-20.
С 25-30
D 30-35
E 35-40
$$$428А
Дала аймағы топырақтары жеңіл құмбалшықты гранулометриялық құрамының физикалық балшық мөлшері, %:
А 20-23.
В 24-27.
С 27-30
D 30-33
E 34-48
$$$429С
Дала аймағы топырақтары жеңіл балшықты гранулометриялық құрамының физикалық балшық мөлшері, %:
А 50-55.
В 55-60.
С 60-65.
D 65-70.
E 70-75
$$$430Е
Топырақ қаңқасының мөлшері, мм:
А 0,5.
В 0,25.
С 0,01.
D 0,1.
E 1.
$$$431А
Майда бөлшектің мөлшері, мм:
А 0,5.
В 3.
С 1,2.
D 1,5.
E 1.
$$$432В
Топырақтың гранулометриялық құрамын анықтау тәсілдері:
А Тюрин әдісі.
В Н.А.Качинский әдісі.
С Шолленбергер әдісі.
D Шмук әдісі.
E Каппен әдісі.
$$$433C
Қара сұр топырақтардағы қарашірік мөлшері аралықта болады?
А 2-3%
В 0,1-0,5%
С 3-5%
D 1-1,5%
Е 3,5-1%
$$$435B
Биологиялық құбылысты мезгілділігі, су мен тұздың кіріс пен шығыс режимдерінің және қарашіріктің көбею мен кему құбылысының нәтижесінде қандай топырақтүзіледі?
А сұр
В қараша
С боз
D қоңыр
Е қызыл
$$$436В
Н.А.Качинский бойынша топырақтың тастылығы – орташа тасты болғанда, 3мм-ден үлкен агрегаттар мөлшері, %:
А 0,5.
В 1.
С 3.
D 4.
E 7.
$$$437Е
Н.А.Качинский бойынша топырақтың тастылығы – әлсіз тасты болғанда, 3мм-ден үлкен агрегаттар мөлшері, %:
А 0,1.
В 1.
С 3.
D 4.
E 6.
$$$438D
Топырақтың жылу сыйымдылығы неге байланысты?
А топырақ құрамына
В топырақтың химиялық қасиетіне
С топырақ түсіне
D топырақтың физикалық қасиетіне
Е топырақ үстіне
$$$439A
19 ғасырдың басында топырақ туралы агрогеологиялық бағытты жақтаушы ғалымды атаңыз
А Ю. Либих
В Тэер
С В. А. Ковда
D В.Р. Вильямс
Е В.В.Докучаев
$$$440B
IX ғасырдың басында топырақ туралы агромәденихимиялық бағытты жақтаушы ғалымды атаңыз
А Тэер
В В.А.Ковда
С В.Р Вильямс
D Ю.Либих
Е В.В.Докучаев
$$$441A
Топырақтну ғылымының негізгі заңы-топырақтардың аймақтық таралу заңын кім ашқан?
А Докучаев В.В
В Костычев П.А
С Вильямс В.Р
D Сибирцев Н.Н
Е ГлинкаК.Д
$$$442A
Атмосфера
А Жер планетасының ауа қабаты
В Жер планетасының су қабаты
С Жер планетасының тіршілік қабаты
D Жер планетасының қатты бөлігі
Е Жер планетасының қатысы жоқ
$$$445В
Биосфера
А Жер планетасының қатты бөлігі
В Жер планетасының тіршілік қабаты
С Жерпланетасының су қабаты
D Жер планетасының ауа қабаты
Е Жер планетасының мұндай қабаты жоқ
$$$446B
Адамдар мекендеп тіршілік ететін жер қабатын қалай атайды?
А Литосфера
В Биосфера
С Гидросфера
D Атмосфера
Е Трапосфера
$$$447C
Атмосфераның массасы жер массасының
А 0,0001 бөліне тең
В 0,00001 бөлігіне тең
С 0,0000001 бөлігіне тең
D 0,001 бөлігіне тең
Е 0,01 бөлініне тең
$$$448E
Атмосфера негізінен қай заттардан құралған
А оттегі мен сутегінен
В сутегі мен азоннан
С аргон мени галийден
D көмір қышқыл газы мен сутегінен
Е азот пен оттегінен
$$$449A
Атмосфераның жер бетінен 85-600 км қашықтықта орналасқан бөлігінен қалай атайды?
А ионосфера
В стратосфера
С трапосфера
D ваккум-сфера
Е диссоциация сферасы
$$$450C
Атмосфераның жер бетіне жақын орналасқан бөлігін қалай атайды?
А трапосфера
В ионосфера
С ваккум –сфера
D стратосфера
Е атмосфера
$$$456B
Жердің қабығы геофизиктердің дерегі бойынша қанша негізгі қабаттардан тұрады?
А 1
В 3
С 8
D 4
Е 2
$$$457D
Жердің қозғалысын және түр өзгерісін зерттейтін ғылым
А Минерология
В Геология
С Петрография
D Геотектоника
Е Биология
$$$458E
Организмге жататындар
А бүрмелі
В эпейрогенді
С үзілмелі және тербелмелі
D бүрмелі және үзілмелі
Е бүрмелі және тербелмелі
$$$459C
Топырақтардың қатты фазасының ерітіндідегі тұздар катиондарын сіңіріп,алмаспалы оны ығыстыруын сіңіру дейді
А биологиялық
В химиялық
С физика-химиялық
D механикалық
Е алмаспалы
$$$460A
Жылу сыйымы деп
А топырақтың жалуды қабылдау өткізу қабілетін айтады
В топырақтың өз массасын жылу өткізу қабілетін айтады
С топырақтың жаратылуы мен эволюциялық кезенін айтады
D топырақтың ерітіндінің осмостық қысымын айтады
Е топырақтағы ылғалды сақтап жиналуын айтады
$$$461A
Топырақтарда су құбылысының қай типтері жатады
А тоңды тип,шайылмалы тип
В жіпсінді тип,тоңды тип
D жіпсінді тип,оңды тип
С шайылмалы және кезеңді шайылмалы тип
Е барлығы дұрыс
$$$462A
Сұйық ылғал немесе суға қайсысы жатады
А клеткалық су
В бравитациялық су
С қабыршақты су
D топырақ түйіртпекті ішіндегі су
Е гигроскопиялық су
$$$463B
Шұқыр топырақ нұсқасының шекарасының анықтағанда 2 күрек бойы неше см-ге қазылады
А 50-100см
В 40-50см
С 20-10см
D100-120см
Е 80-100см
$$$464D
30-шы жылдары биохимиялық тотығу концепциясын кім ұсынған
А Л.Александрова
В Ю.Либис
С В.В.Докучаев
D И.Глюрин
Е А.Глэер
$$$465B
Органикалық заттар функциясы неше топқа бөлінеді
А 12
В 3
С 5
D 8
Е 4
$$$466E
Жер астындағы сулар туралы ғылым
А инженерлік геология
В геопептоника
С петрография
D геология
Е глбридология
$$$467C
Топырақ туралы білімнің негізін салған ғалым
А П.А.Костычев
В В.Р.Вильямс
С В.В.Докучаев
D Р.Е.Емилев
Е Ю.Либих
$$$468B
Вулкандық құбылыс
А жердің қабығының баяу қозғалысы
В магманың қозғалысы
С толқын тәрізді қозғалыс
D жердің қабығы жоғары,төмен қозғалысы
Е жердің қабығының қозғалысы
$$$469C
Магманың қозғалысы мен оның жер қабығының жоғарғы бетіне шығуына қарай магматизм қандай түрлерге бөлінеді
А экзогенді,эндогенді
В эндогенді,интрузивті
С эффузивті,интрузивті
D эндогенді,экзогенді
Е барлығы дұрыс емес
$$$470A
Субтропикалық аймақтарда қандай топырақтар тараған
А қызыл,сары
В қара қоңыр
С сортаң
D сазды
Е қоңыр
$$$471E
Топырақтың сортандалу дәрежесі нешеге бөлінеді
А 2
В 3-5
С 6
D 11
Е 5
$$$472C
Құрамында күкіртті натрий тұзы басым топырақ қалай аталады?
А қалдық сортаң
В қара сортаң
С борпыл сортаң
D дымқыл сортаң
Е тақырланған сортаң
$$$473A
Күннің айналасында неше планета және қанша өзінің серіктерімен айналып жүр?
А 9 планета,16 серік
В 10 планета,17 серік
С 26 планета,16 серік
D 11 планета,26 серік
Е 9 планета,20 серік
$$$475A
ГЕОХИМИЯ-..
А жер қыртысының қимылын,құрамын зерттейтін ғылым
В жер қыртысының өзгерісін уақыт бағдарымен кеңістігін зерттейтін ғалым
С жер қыртысын алып жатқан қатты және борпылдақ жыныстардың минералдық құрамын зеттейтін ғылым
D жер астындағы суларды зерттейтін ғылым
Е жер мүсінінің пайда болуын,тарауын және оның түрлерінің қаралу заңдылықтарын зерттейтін ғылым
$$$476B
Кайназой эрасының ұзақтығы млн жыл
А 1800
В 68
С 173
D 2000
Е 330
$$$478D
Жердің ең сыртқы қабаты
А гидросфера
В литосфера
С биосфера
D атмосфера
Е мантия
$$$479A
Жердің құрылысы қандай қабаттарға бөлінеді
А жердің қабығы
В орталық қабат
С жердің өзегі
D жердің мантиясы
Е дұрыс жауап жоқ
$$$480C
Жер сілкінуін зерттейтін ғылымдарды қалай атайды
А биологиялық
В геологтар
С сейсилогтар
D агрохимиктер
Е агрономдар
$$$481E
Ресейдің қара топырақты облыстары деген кітаптың авторы кім
А Ф.Фупрехт
В В.Докучаев
С Ю.Лидих
D А.Тэар
Е П.Костычев
$$$482A
Фракция атауларына жатады
А пластье-қиыршықтасты
В құмды
С шаңды
D тұндағы
Е барлығы
$$$483A
Топырақ туралы білімнің негізін салған кім
А Дакучаев
В Вильямс
С Костычев
D Глинка
Е Пряншиников
$$$485A
Геолгия дегеніміз не
А жер туралы ғылым
В жер қыртысының қимылы,құрамын зерттейтін ғылым
С жер астындағы сулар туралы ғылым
D үрдістер мен тау жыныстарының маңызын зерттейтін ғылым
Е жер мүсінінің пайда блу тарауын зерттейтін ғылым
$$$486A
Жер көлемі қанша мл км
А 510
В 550
С 515
D 500
Е 610
$$$487A
Биосфераға жатады
А атмосфера,гидросфера,литосфера
В гидросфера,тропосфера,атмосфера
С стросфера,атмосфера,тропосфера
D атомосфера,литосфера,биосфера
Е биосфера,литосфера,атмосфера
$$$488D
Жер қабығы геофизиктердің деректері бойынша неше негізгі қабаттардан тұрады
А 1
В 2
С 3
D 4
Е 5
$$$489A
Күнге жақын орналасқан планета қандай
А меркури,шолпан,жер
В бохрам,юпитер,жер
С уран,шолпан,жер
D нептун,шолпан,жер
Е меркури,уран,плутон
$$$490A
Механикалық құрамы жағынан саздақ және сазды топырақ неліктен ауыр топырақ деп аталады
А өңдегенде қуатты көп қажет етеді
В қоректік заттарды жоғары
С қатты бөліктің тығыздығы жоғары
D татақты
Е қоректік заттар томен
$$$491C
Құрылымы жағынан бағалы,механикалық құрамы ауыр топыраққа қандай агрофизикалық қасиет тән?
А су өткізгіштілгі төмен
В тығыз,байланысқан
С суды жақсы өткізеді
D ылғал сыйымдылығы төмен
Е ылғалдық
$$$492A
Механикалық құрамы жағынан ауыр топырақтар құрылымсыз жағдайында қандай агрофизикалық қасиетке ие?
А су өткізгіштілігі төмен
В су өткізгіштілігі жақсы
С ауа және су режимдері қолайлы
D кеуектіліг жоғары
Е кеуектілі төмен
$$$493C
Механикалық элементтердің шамасына қарай майда тас фракциясын ата
А 1,0мм
В 1-0,25мм
С 0,01мм
D 1,0мм
Е 0,1мм
$$$494C
Қоректік заттардың негізгі қорлары қай фракцияда жинақталған
А тозаңда
В шаңда
С құмдақта
D шағалда
Е тозаң мен шаңда
$$$494A
Құмдақ фракцияның кемшіліктері қандай
А ылғал сыйымдылығы төмен
В су көтерілу қабілеті жоғары
С серпімділігі мен жабысқақтылығы жоғары
D қатты ісінеді
Е су көтерілу қабілеті төмен
$$$495D
Тозаңды фракция қандай физикалық қасиетке ие
А ылғал сыйымдылығы жоғары
В су көтерілу қабілеті жоғары
С ісінуі төмен
D серпімділігі төмен
Е серпімділігі жоғары
$$$496D
Механикалық құрамы жағынан қай топырақтың сіңірімділік қабілеті жоғары
А ауыр саздақ
В орташа саздақ
С жеңіл саздақ
D құмды және құмдақ
Е құмдақ
$$$497A
Физикалық құм дегеніміз не?
А механикалы элементтері 0,01
В майда бөлшектері 1мм
С механикалық элементтері 0,001
D механикалық фракция 1-0,25
Е механикалық элементтері 0,1
$$$498A
Механикалық құрамы бойынша топырақ классификациясының құрылу принципін ата
А физикалық сазбен физикалық құмның мөлшері бойынша
В майда тастармен топырақ скелетінің мөлшері бойынша
С 0,1 мм майда бөлшектердің мөлшері бойынша
D 0,001 мм майда бөлшектердің мөлшері бойынша
Е 0,01 мм майда бөлшектердің мөлшері бойынша
$$$499A
Механикалық құрамы бойынша топырақ классмфикациясының негізіне төмендегі фракциялардың қайсысының арақатынасы жатады
А физикалық құм мен физикалық саз
В құмды және ірі шаңдақ
С ірі шаңдақ және шаңдақ
D шаңды және тозаңды
Е химиялық құм мен физикалық саз
$$$500A
Ірі шаң деп мына фракциясының қайсысын айтамыз
А 0,05-0,01
В 1-0,05
С 3-1мм
D 0,005-0,001
Е 0,1-3
$$$501D
Топырақтың қатты фазасы қандай бөлшектерден құралады
А механикалық
В физикалық құмнан
С физикалық саздан
D микроагрегаттан
Е химиялық құмнан
$$$502A
Қандай өлшемдегі бөлшектер топырақ скелеті деп аталады
А 1мм
В 1мм
С 1-0,5мм
D 0,5-0,25мм
Е 0,1мм
$$$503A
Топырақтың қандай фазасы минералдық және органикалық бөлшектерден тұрады
А қатты фаза
В сұйық фаза
С газ тәрізді фаза
D тірі фаза
Е фазасыз
$$$504A
Топырақтағы физикалық саздың мөлшері далалық топырақ үшін 60-75 пайыз болғанда, оның механикалық құрамы қалай аталады?
А сазды
В құмдық
С саздақ
D құмды
Е сазды, құмды
$$$505A
Органикалық заттар топыраққа қандай рең береді
А қара
В қызыл
С сұр
D ақ
Е қоңыр
$$$506A
Топырақтың органикалық заттарды неден құралады
А өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтарынан
В жануарларо мен микроағзалар қалдықтарынан
С қарашірікпен өсімдік қалдықтарынан
D минералдық бөлшектени және өсімдік қалдығынан
Е минералдық бөлшектени және жануарлар
$$$507A
Төмендегі қай элементтер топырақты органикалық заттарын құрайды
А азот, көміртегі, сутегі, оттегі
В азот, магний, калий, фосфор
С азот, кальций, оттегі, көміртегі
D азот, кальций, магний, сутегі
Е азот, кальций, сутегі
$$$508A
Спецификалық жоғары молекулярлық азотты органикалық қосылыстардан тұратын,биохимиялық топырақ түзуші қалай аталады
А қарашірік
В тыңайтқыш
С топырақ
D көң
Е саз
$$$509A
Қарашірікті мөлшерін не көбейтеді
А тиімді температуралардың және топырақ ылғалының сай келуі
В аэрацияның жақсы юолы,органикалық заттардың ыдырауына тиімді ылғал мен температура
С артық ылғалдылық пен топырақ температурасының төмендігі
D төмен ылғал мен топырақ температурасының жоғары болуы
Е тиімді температуралардың және топырақ температурасының төмендігі
$$$510A
Қарашірікке бай топырақ түрін атаңыз
А типті қара топырақ
В қара-қоңыр топырақ
С сұр топырақ
D кәдімгі қара топырақ
Е сұр-қара топырақ
$$$511A
Коллоидты мицелланың қандай қабаты коллоидтың зарядын анықтайды
А компенсациялық иондар қабаты
В потенциал айқындайтын иондар қабаты
С диффузиялық қабат
D компенсациялық иондар жылжымайтын қабаты
Е потенциал диффузиялық қабат
$$$512A
Шіріген заттар мен минералдардың бірлесіп әрекеттесуі нәтижесінде пайда болған топырақ коллоидтары қалай аталады
А органикалық -минералды
В минералды
С органикалық
D сіңіруші
Е минералды - сіңіруші
$$$513A
Топырақ арқылы сүзілетін судағы ұсақталған бөлшектерді топырақтың тұтып қалу қасиеті қалай аталады
А механикалық сіңіру қабілеті
В химиялық сіңіру қабілеті
С физикалық сіңіру қабілеті
D биологиялық сіңіру қабілеті
Е физикалық, химиялық сіңіру қабілеті
$$$514C
Төмендегі катиондардың қандай құрамы агрономиялық бағалы структура құруға септігін тигізеді
А Са2+,Mg 2-
В Са2+, Mg2+,H+ ,AI+
С Ca2+ ,Mg2+, H+
D Ca2+ ,Mg2+ ,Na+
Е Са2+, Mg2+,AI+
$$$515C
Топырақ ертіндісіне сутегі ионы болуына байланысты топырақ қышқылдылығы қалай аталады?
А белсенді
В ауыспалы
С потенцмалды
D гидролиттік
Е ауыспалы гидролиттік
$$$516A
Аталған заттардың қайсысы жоғары сіңіру қабілетіне ие?
А шірінді минералдар
В кварц
С дала шпаты
D шірінді заттар
Е дала минералдар
$$$517C
Рн мөлшері сіңіру қабілетіне қарай бүкіл коллойдтың жиынтығын қалай атайды?
А Рн4,2
В Рн5,5
С Рн5,3
D Рн4,8
Е Рн5,2
$$$518C
Топырақтың сіңіру қабілетіне қарай бүкіл коллойдтың жиынтығын қалай атайды?
А топырақтың сіңіру кешені
В коллойд жиыны
С минералды, органикалық, майда бөлшектер жиынтығы
D коллойдты мицела
Е майда бөлшектер жиынтығы
$$$519A
Топырақтың басқа да қуысты денелер тәрізді қатты заттарды ұстап қалу қабілеті сіңіру қабілетінің қайсысына жатады?
А механикалық сіңіоуқабілетіне
В химиялық сіңіру қабілетіне
С физикалық сіңіру қабілеті
D биологиялық сіңіру қабілетіне
Е физикалық-химиялық сіңіру қабілеті
$$$520A
Топырақ бөлшектерінің сыртқы молекулалық күші мен ерітінді заттардың концентрациясын өзгертуі,сіңіру қабілетінің қайсысына жатады?
А физикалық-химиялық сіңіру қабілетіне
В химиялық сіңіру қабілетіне
С физикалық сіңіру қабілетіне
D механикалық сіңіру қабілетіне
Е биологиялық сіңіру қабілетіне
$$$521A
Топырақтың қатты бөлігінің біраз аниондарын немесе катиондарын топырақ ерітіндісінің эквивалентті катиондарына алмастыру, сіңіру қабілетінің қайсысына жатады?
А физикалық-химиялық сіңіру қабілетіне
В химиялық сіңіру қабілетіне
С физикалық сіңіру қабілетіне
D механикалық сіңіру қабілетіне
Е биологиялық сіңіру қабілетіне
$$$522A
Топырақтың қатты фазасындағы катиондарын жанындағы ерітіндідіегі эквивалентті мөлшеріне алмастыру қасиеті қалай аталады?
А алмастыру
В механикалық
С физикалық
D биологиялық
Е химиялық
$$$523A
Сіңіру көлемі-10м-экв .Гидролиттік қышқылдылығы -2-экв.Негіздермен қанығу деңгейін анықтаңыз?
А 80%
В 60%
С 30%
D 100%
Е 50%
$$$524A
Топырақты гидролиттік сілтілі тұздар ерітіндісімен (СН2СООН2)өңдеу арқылы қышқылдылықтың қай түрін анықтайды
А гидролиттік
В актуальді
С ауыспалы
D гидролиттік, актуальді
Е ауыспалы, актуальді
$$$525D
Қара топырақтардың сіңіру көлемі(мэкв100г) қандай?
А 50-60
В 15-20
С 20-30
D 15-тен төмен
Е 10-20
$$$526C
Төмендегі ауыспалы катиондардың қайсысы топырақтың қышқыл реакциясын анықтайды?
А Н-,A I3-
В Са2-,Mg2-
C Ca2- ,Mg3-,Na -
D NaН4-
Е Ca2-, Na –
$$$527A
Механикалық құрамы бойынша қай топырақ,физиологиялық қышқылды тыңайтқыш енгізгенде,топырақтың қышқылдануына қарсы тұрады?
А сазды
В құмдық
С саздақ
D құмды
Е сазды, құмды
$$$528A
Майда бөлшектердің көлеміне қарай қайсысы коллойдқа жатады?
А 0,0001 м
В 0,001м
С 0,01 м
D 0,1 м
Е 1,0см
$$$529A
Топырақтың жалпы физикалық қасиеттерін атаңыз?
А тығыздығы,қатты бөлігінің тығыздығы,кеуектілігі
В тығыздығы,жабысқақтығы,ісінуі,кеуектілігі
С тығыздығы,жабықақтығы,ісінуі
D кеуектілігі,біріккіштігі,отыруы
Е тығыздығы, ісінуі, кеуектілігі
$$$530А
Коллоидтардың топырақтағы мөлшері, %:
А 30.
B 4.
C 91.
D 80.
E 58.
$$$531А
Мицелланың құрылысы:
А Өзек, потенциал анықтайтын иондар.
В Құбылмалы иондар қабаты.
С Қозғалмалы иондар қабаты
D Қозғалмайтын иондар қабаты.
Е Жылжымайтын иондар қабаты.
$$$532В
Коллоидтар топырақта қосылыстар түрінде кездеседі:
А Органикалық- минералды, тұзды.
В Минералды, органикалық.
С Минералды, органикалық, органикалық- минералды.
D Органикалық- минералды.
E Липидтті, майлы.
$$$533Д
Минералды коллоидтарға:
А Азот қышқылы, гуминдер.
В Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдар және гуминдер.
С Фосфор қышқылы.
D Монтмориллонит, каолинит, иллит.
E Балшықты минералдар.
$$$534А
Органикалық коллоидтарға:
А Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдар қосылыстары.
В Ақуыз, аминоқышқылдар.
С Қарашірінді қосылыстары
D Балшықты минералдар.
E Каолинит, гиббсит.
$$$535С
Топырақтың сіңіру қабілетін зерттеуге үлкен үлес қосқан ғалымдары:
А В.В.Докучаев.
В И.В.Тюрин.
С К.К. Гедройц.
D И.С.Кауричев.
E Н.М.Сибирцев.
$$$536А
Потенциал анықтайтын қабаттың иондар құрамына байланысты:
А Ацидоидтар.
В Анионды.
С Гранула.
D Гидрофильдер.
E Гидрофобтар.
$$$537С
Коллоидтардың зольдан гельге және гельден ерітіндіге көшу құбылыстарын:
А Коагуляция.
В Дегидратация.
С Фиксация.
D Фиксация және адгезия.
E Коагуляция және пептизация.
$$$538Д
Коллоидтар топырақта екі күйде кездеседі:
А Гель.
В Золь және газ.
С Сұйық және қатты.
D Ерітінді және тұнба.
E Газ.
$$$539А
Топырақпен сіңірілу түрлері
А Биологиялық, механикалық, физикалық, физика-химиялық, химиялық.
В Қышқылдылық, буферлілік және сіңіру сиымдылығы.
С Сіңіру сиымдылығы мен қышқылдығы.
D Буферлігі мен сіңіру сиымдылығы.
E Буферлігін және сіңіру сиымдылығы, алмаса.
$$$540В
Негіздермен қанығу дәрежесінің рөлі
А Қышқылдығын арттырады.
В Қышқылдылықты төмендетеді, сіңіру сиымдылығын жоғарлатады.
С Сіңіру сиымдылығын жоғарлатады және қышқылдығын арттырады.
D Буферлігі мен сіңіру сиымдылығын төмендетеді.
E Буферлігін және сіңіру сиымдылығын жоғарлатады.
$$$541Д
Топырақтың биологиялық жолмен заттарды сіңіруіне өсімдіктердің, микроағзалардың әсері:
А Топырақ құрамында ерімейтін тұрақты тұздар түзілуіне қатысады.
В Топырақ ертіндісіндегі катиондардың эквивалентті түрде топырақтың қатты бөлігінің құрамындағы катиондардың бір бөлігінің орнына алмасып сіңуіне.
С Катты бөлігінің сыртқы үстінде еріген заттардың, газдардың концентрациясының артуына.
D Топырақтан жылжымалы қоректік заттарды сіңіреді.
E Топырақ қуыстарының мөлшеріне байланысты топырақта ұсталуына.
$$$542Е
Қазақстанның жазықтық аймағында тараған топырақ типтерінің сіңіру көлемі 100г кәдімгі қара топырақта, м-экв:
А 25-28.
В 28-30.
С 30-33.
D 33-34.
E 35-36.
$$$543А
Қазақстанның жазықтық аймағында тараған топырақ типтерінің сіңіру көлемі 100г күнгірт қара-қоңыр топырақта, м-экв:
А 25-28.
В 38-40.
С 25-30.
D 30-34.
E 35-38.
$$$545Д
Қазақстанның жазықтық аймағында тараған топырақ типтерінің сіңіру көлемі 100г оңтүстік қара топырақта, м-экв:
А 28-34.
В 25-28.
С 25-30.
D 30-35.
E 26-29.
$$$546А
Негіздерімен қаныққан топырақта:
А Ca2+
В H+, Al3+.
С Ca2+, Al3+.
D Ca2+, Mg2+, Na+.
E H+, Al3+, Na+.
$$$547В
Негіздерімен қанықпаған топырақта:
А Ca2+
В Ca2+, Mg2+, H+, Al3+.
С Ca2+, Mg2+.
D Ca2+, Mg2+, Na+.
E H+, Al3+, Na+.
$$$548А
Құрамында кальций, магний иондарымен бірге сутегінің және алюминийдің катиондары бар топырақтар:
A Күлгін.
B Тақыр.
C Оңтүстік қара.
D Кәдімгі қара.
E Нағыз қара-қоңыр.
$$$549С
Топырақтың сіңіру кешенінің (ТСК) құрамында Nа+ катионы мөлшері молырақ болса:
А Топырақ ертіндісінің реакциясы қышқыл болады.
В Топырақ ертіндісінің реакциясы бейтарап болады.
С Өсімдіктер өсуіне қолайсыз жағдай туады.
D Өсімдіктер өсуіне қолайлы жағдай туады.
E Топырақтың түйіртпектілігі нашарлап, физикалық қасиеттері төмендейді.
$$$550А
Топырақтың сіңіру кешенінің (ТСК) құрамында Н+, Аl3+ катиондары мөлшері молырақ болса:
А Топырақ ертіндісінің реакциясы қышқыл болады.
В Топырақ ертіндісінің реакциясы бейтарап болады.
С Топырақтың түйіртпектілігі нашарлап, физикалық қасиеттері төмендейді.
D Өсімдіктер өсуіне қолайлы жағдай туады.
E Топырақ ертіндісінің реакциясы сілтілі болады.
$$$551Д
Топырақтың сіңіру кешенінің (ТСК) құрамында Ca2+, Mg2+ катиондары мөлшері мол болса:
А Топырақ ертіндісінің реакциясы қышқыл болады.
В Топырақтың түйіртпектілігі нашарлап, физикалық қасиеттері төмендейді.
С Өсімдіктер өсуіне қолайсыз жағдай туады.
D Өсімдіктер өсуіне қолайлы жағдай туады.
E Топырақ ертіндісінің реакциясы сілтілі болады.
$$$552Е
Қандай жағдайда топырақта коагуляция құбылысы көбірек жүреді:
A Топырақ ертіндісінің реакциясы сілтілі болса.
B Коллоидтар тұнбадан (гельден) ерітіндіге көшсе.
C Топырақта ылғал мөлшері жоғары болса.
D Кебір және кебірленген топырақтарда.
E Топырақ кепкенде.
$$$553А
Топырақта алмаспалы Ca2+, Mg2+ анықтау тәсілдері:
A Трилонометрлік әдіс.
B Шолленбергер әдісі.
C Мачигин әдісі.
D Качинский әдісі.
E Александрова әдісі.
$$$554С
Топырақтың ертіндісін бөлу әдістері:
А Гильковиц әдісі.
B Алмаспалы катиондар қосындысын анықтау.
C Басқа сұйықтықпен ығыстыру.
D Қарашіріндіні анықтау.
E Пипетка әдісі.
$$$555Д
Топырақтың ертіндісінің құрамы:
А Топырақ тығыздығына байланысты.
В Жылу өткізгіштігі.
С Топырақтың түсіне.
D Жәндіктер мен микроағзалардың әрекетіне байланысты.
Е Топырақтың ауа өткізгіштігіне байланысты.
$$$556A
Топырақ классификациясына, қасиеттеріне қарай топырақ аттары қалай аталады?
А типі
В аудандастыру
С номенклатурасы
D диагностикасы
Е түрі
$$$557A
Топырқтың көлбеу енділігінің мәні неде?
А жер шарында табиғат жағдайының ендік бойымен өзгеруіне байланысты топырақ бөлістіру
В топырақ және өсімдік жамылғысын кеңістікте орналыстыру заңдалағанда
С жауын – шашынның біркелкі бөлінуінде
D ылғыл мен өсімдік жамылғысының әркелкі бөлінуінде
Е жануар мен өсімдік жамылғысының әркелкі бөлінуінде
$$$558A
Оңтүстік қара топырақ көлбеу ендікке сәйкес қандай топырақтар мен шекараласады?
А қара күлгін
В ашық күлгін
С бозғылт топырақтарымен
D далалық қара топырақтармен
Е кәдімгі сұр топырқтар мен
$$$559A
0-10 см тереңдіктегі кәдімгі қара топырақтағы қара шіріктің мөлшері нешеге тең?
А 9,6-8,5%
В 7,8-8%
С 6,5-6,0%
D 6,5-7%
Е 8-7%
$$$559A
Қара топырақтың жоғарғы қабатындағы топырақтың қатты бөлігінің тығыздығы нешеге тең?
А 2,4-2,5гсм
В 2,0-2,2гсм
С 2,2-2,3гсм
D 2,65-2,7гсм
Е 2,25-1,4гсм
$$$560A
Қара топырақтың типтестері қай жауапта дұрыс келтірілген?
А күлгінделген,сілтілінген,типті,кәдімгі,оңтүстікті
В салтүстікті,орташа,оңтүстікті
С солтүстікті,типті,кәдімгі,оңтүстікті
D солтүстікті,типті,кәдімгі
Е күлгінделген,сілтілінген,типті,кәдімгі,шығысты
$$$561A
Қара топырақтың ішіндегі ең құнарлысын атаңыз
А типті
В кәдімгі
С оңтүстікті
D сілтіленген
Е түрі
$$$562A
Қара топырақтан негіөгі ерекшелігі қандай?
А қара шіріктің мөлшері жоғары
В минерлды тыңайтқыштың мөлшері жоғары болуы
С органикалық тыңайтқыштың мөлшері жоғары болуы
D физикалық қасиеті өте жақмы топырақ
Е химиялық қасиеті өте жақмы топырақ
$$$563A
Қара топырақтың топырақ кескінінің дәиекті өзгешіліктері?
А топырқ кескінінің қалың болуы , иерінді қабаттың қалыңдығы суға төзімді кеуекті құрылымы
В топырақ қабатының әлсіз бөлінуі, қарашіріктің аз боліуы, микроқұрылымы анық
С қарашірікнің аз болуы, құрылымы анық емес, минералды тұздардың көп болуы
D қарашірікнің аз болуы, структуралық агрегаттырдың суға беріктілігі төмен
Е топырақтың аз болуы, структуралық агрегаттырдың суға беріктілігі төмен
$$$564A
Топырақ - географиялық аймақтар қай жауапта дұрыс тізбектелген?
А қара, қызғылт, сұр, бозғылт, батпақты
В тундралық сұр, шөлді, сұр
С тундралық, арктикалық, орманды, далалық
D тайгалы- орманды, күлгін шөп далалық
Е тайгалы- орманды, көкшіл шөп далалық
$$$565A
Қай жауапта топырақ типтері дұрыс аталған?
А қара, қызғылт, сұр, бозғылт, күлгін
В тундралық сұр, шөлді, сұр
С тундралық, арктикалық, орманды, далалық
D тайгалы- орманды, күлгін шөп далалық
Е тайгалы- орманды, көкшіл шөп далалық
$$$566С
Ерекше қарашірінді қосылыстарына:
А Азот қышқылы, фосфор қышқылы.
В Ақуыз, гумин, көмірсу.
С Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдар, гуминдер.
D Аминқышқылдар, фульвоқышқылдар.
E Липидтер, май қышқылы.
$$$567В
Қарашіріндінің құрамындағы заттар:
А Азот қышқылы.
В Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдар және гуминдер.
С Фосфор қышқылы.
D Монтмориллонит, каолинит.
E Ерекше қарашірінді қосылыстары.
$$$568В
Ерекше емес органикалық қосылыстарға:
А Гумин қышқылдары, фульвоқышқылдар.
В Ақуыз, сахароза.
С Фульвоқышқылдар, гуминдер.
D Аминоқышқылдар, органикалық негіздермен қышқылдар.
E Каолинит, гиббсит.
$$$569В
Фульвоқышқылдардың физикалық қасиеті:
А рН 4,5-5,5
В рН 2,6-2,8.
С Суда және басқа да еріткіштерде жақсы ериді.
D рН 6,0-7,0.
E Молекулалық массасы жеңіл және құрамында көміртегі 40-52%.
$$$570А
Гумин қышқылдардың физикалық қасиеті:
А рН 5,0-5,5.
В рН 2,6-2,8.
С Суда аз еритін минералды және органикалық қышқылдарда ерімейді.
D Молекулалық массасы жоғары және құрамында көміртегі 52-62%.
E Молекулалық массасы жеңіл және құрамында көміртегі 40-52%.
$$$571С
Гуминнің физикалық қасиеті:
А Молекулалық массасы жоғары және құрамында көміртегі 52-62%.
В Қара топырақ, қара-қоңыр топырақ типтерінің қарашіріндісінде мол.
С Гидролизденбейтін қалдық.
D Гумин және фульвоқышқылдарынан, баяу ыдырайтын қосылыстан тұрады.
E Суда және басқа да еріткіштерде жақсы ериді.
$$$572Е
Органикалық қалдықтың құрамында су мөлшері қанша?
А 0-10%.
В 10-20%.
С 20-25%.
D 50-55%.
E 75-80%.
$$$573Д
Дала аймағында шөптесін өсімдіктердің топыраққа түсіретін қалдығы:
А 1-3 тга.
В 3-6 тга.
С 6-9 тга.
D 10-13 тга.
E 30-35 тга.
$$$574Е
Топырақтың 0-20 см қабатындағы мол дәрежедегі қарашірінді қоры, тга:
А 100-115.
В 115-130.
С 130-150.
D 220-250.
E 165-180.
$$$575А
Топырақтың 0-20 см қабатындағы орташа дәрежедегі қарашірінді қоры, тга:
А 100-115.
В 180-200.
С 130-150.
D 150-165.
E 165-180.
$$$576С
Топырақтың 0-20 см қабатындағы аз дәрежедегі қарашірінді қоры, тга:
А 10-25.
В 25-50.
С 50-65.
D 150-180.
E 80-100.
$$$578А
Топырақтың 0-100 см қабатындағы өте мол дәрежедегі қарашірінді қоры, тга
А 600-630.
В 400-450.
С 450-500.
D 500-550.
E 550-600.
$$$579С
Топырақтың 0-100 см қабатындағы мол дәрежедегі қарашірінді қоры, тга
А 200-300.
В 400-450.
С 450-500.
D 600-630.
E 550-600.
$$$580А
Топырақтың 0-100 см қабатындағы орташа дәрежедегі қарашірінді қоры, тга
А 200-250.
В 660-700.
С 300-400.
D 400-500.
E 500-600.
$$$581Д
Өте мол дәрежедегі қарашірінді мөлшері, %:
А 2-5.
В 3-6.
С 7-9.
D 10-12.
E 1-3.
$$$582В
Мол дәрежедегі қарашірінді мөлшері, %:
А 2-5.
В 6-8.
С 6-10.
D 10-12.
E 1-3.
$$$583А
Орташа дәрежедегі қарашірінді мөлшері, %:
А 4-5.
В 4-6
С 7-9.
D 5-8.
E 1-3.
$$$584В
Фульвоқышқылдардың физикалық қасиеті:
А рН 4,5-5,5
В рН 2,6-2,8.
С Суда және басқа да еріткіштерде жақсы ериді.
D рН 6,0-7,0.
E Молекулалық массасы жеңіл және құрамында көміртегі 40-52%.
$$$585А
Қарашірінді түзілуінің тұжырымдамалары:
A Конденсациялық.
B Минералдану.
C Механикалық.
D Қарашірінділену.
E Физикалық.
$$$586В
Қарашірінділену процесінің алғашқы сатысында:
A Топырақ құрамында қышқылдарға төзімді кремний тотығы жиналады.
B биохимиялық тотығуы арқылы қарашірінді қышқылдарының түзілуі.
C Қарашірінді қосылыстары біртіндеп баяу түрде ыдырай бастайды.
D Кебір және кебірленген топырақтар түзіледі.
E Гидролиз және тотығу құбылыстары арқылы ыдырайды.
$$$587А
Жылына әр гектар топыраққа қанша мөлшерде жәндіктер мен жануарлар қалдықтары түседі:
A 100-150 кг.
B 300-350 кг.
C 350-400 кг.
D 200-250 кг.
E 250-300 кг.
$$$588А
Фульвоқышқылдар басым топырақтар:
A Күлгін.
B Қызыл.
C Оңтүстік қара.
D Қара-қоңыр.
E Нағыз қара-қоңыр.
$$$589С
Гумин қышқылдары басым топырақтар:
A Күлгін.
B Тақыр.
C Оңтүстік қара.
D Кебір.
E Нағыз қара-қоңыр.
$$$590А
Топырақтағы қарашіріндіні анықтау әдістері:
A И.В.Тюрин әдісі Симакова модификациясы.
B Трилонометрлік әдіс.
C Каппен әдісі.
D Дайкухар әдісі.
E Н.А.Качинский әдісі.
$$$591В
Қарашіріндісі - 4,5%, тығыздығы – 1,0-1,1-1,2 гсм3 оңтүстік қара топырақтың 0-20 cм қабаттағы қарашірінді қорын есептеңіз.
A 95 тга.
B 99 тга.
C 97 тга.
D 88 тга.
E 105 тга.
$$$592A
Алғашқы минералдар тобын көрсетіңіз
А магмалық
В метаморфтық
С үгітілген
D кристалдық
Е ядролық
$$$593A
Тау жынысын құрайды
А минералдар
В химиялық элементтер
С кремний
D органикалық қосылыстар
Е химиялық қосылыстар
$$$594C
Минералдар қалай жіктеледі
А химиялық құрамы бойынша
В түзілу жағдайлары бойынша
С құрамындағы кремнийдің мөлшері бойынша
D құрамындағы темірдің мөлшері бойынша
Е құрамындағы темірдің, кремнийдің мөлшері бойынша
$$$595A
Бірінші клас минералдарды атаңыз
А алтын, күміс, платина, алмаз, графит
В пирит, халькоприт, галит, сильвин, малахит
С күкірт, алтын, күміс, пирит, галит
D платина, алмаз, графит, халькоприт, малахит
Е алтын, күкірт, күміс, малахит, алмаз
$$$596A
Екішні класс минералдарын қалай атайды
А сульфидтер
В галоидтер
С тотықтар
D органикалық қосылыстар
Е оттегі қышқылдарының тұздар
$$$597A
Үшінші класс минералдарын қалай атайды
А галоидтар
В тотықтар
С сульфидтер
D органикалық қосылыстар
Е оттегі қышқылдарының тұздары
$$$598A
Мұнай қай кластың минералдарына жатады
А VI
В V
С III
D IV
Е II
$$$598A
Үгітілудің қандай түрінде тау жыныстарының химиялық құрамы өзгермейді
А физикалық
В химиялық
С биологиялық
D климаттық
Е органикалық
$$$599A
Қандай үгітілу минералдар түзілнді
А химиялық
В биологиялық
С физикалық
D органикалық
Е климаттық
$$$600A
Биологиялық үгітілу ненің әсерінен болады
А тірі организмдердің
В өсімдіктер дүниесінің тіршілігінен
С күн сәулесінің, жеолдің, судың
D химиялық реакциялардың
Е аң, құстардың

Ұқсас жұмыстар

---

Топырақтану. Тәжірибелік жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар

---

Топырақтардың химиялық құрамы

---

Қазақстанның жазықтық жерінің топырақтары

---

Топырақ кескінінің түрлері

---

Топырақтың жіктелуі

---

Топырақтар географиясы

---

Қазақстанның шөл аймағының топырақтары

---

Топырақ бонитетінде сандық көрсеткіштері

---

Жалпы экологиялық мәселелер

---

Топырақ бонитеті

---

ҚАРАШАҰЛЫ БӘЙДІБЕК

---

ӘБДІКӘРІМ САТҰҚ ҚАРАХАН

---

ҚАРАБУРА

---

Қазақстанның халықаралық экономикалық қатынастардағы орны

---

АЛТЫНАЙҰЛЫ ҚАРАСАЙ

---

Социум және әлеуметтік қатынастарды әлеуметтік жұмыс өрісінің объектісі ретінде қарастыру

---

Мұнаймен ластанған топырақтан бөлініп алынған микроорганизмдердің микробтық құрамын зерттеу

---

Экранды басқаратын процедуралар мен функциялар

---

Халықаралық кедендiк ынтымақтастық және мемлекеттiк экономикалық қауiпсiздiк

---

Ақша қаражаттарының қоры қаржы қатынастарының материалдық-заттық көрінісі ретінде

---