Тірі ағза функцияларын, ондағы жүретін процестерді зерттейтін ғылым

Тест адам экологиясы
$$$ 1 А
Адам экологиясы ол –
А. Әлеуметтік-экономикалық білім саласы
В. Экономикалық білім саласы
С. Әлеуметтік білім саласы
D. Экологиялық қауіпті факторлар
Е. Зиянды да әсер ететін орта

$$$ 2 В
Адам экологиясы неше бөлімге бөлінеді –
А. 4
В. 2
С. 3
D. 5
Е. 8

$$$ 3 С
Адам экологиясы қандай бөлімдерге бөлінеді –
А. Неоэкология
В. Палеоэкология
С. Палео - неоэкология
D. Синхронды және диахронды
Е. Синхронды

$$$ 4 С
Адамзатты экологиялық тұрғыдан зерттеуде қандай тәсілдер анықталды
А. Синхронды қыры
В. Диахронды тәсілдер
С. Синхронды және диахронды
D. Топ ретінде бушмендер
Е. Популяция ретінде

$$$ 5 В
Адам экологиясы қай ғылыммен тығыз байланысты
А. Биологиямен
В. Антропологиямен
С. Медицинамен
D. Экологиямен
Е. Ботаникмен

$$$ 6 D
Қай жауапта әлеуметтік экологияның дұрыс анықтамасы берілген:
А) Тірі ағзалардың алуандылығын, олардың құрылымы, функциялары мен пайда болуын зерттейтін ғылым.
В) Өсімдіктердің ішкі, сыртқы құрылымы заңгерліктерін зерттейтін ғылым
С) Табиғи жағдайлардағы жануарлардың тәртібі туралы ғалым.
D) Айналадағы жағдай және адамдар ыкпалынан адамның жеке басының калыптасуы.
Е) Тірі ағза функцияларын, ондағы жүретін процестерді зерттейтін ғылым.

$$$ 7 Е
Биосфера дамуындағы, адамның іс әрекетін анықтаушы күш болатын жоғарғы кезеңнің атауы:
А. Криосфера
В. Мезазой
С.Антропосфера
D. Кайназой
E. Ноосфера

$$$ 8 А
Табиғатқа антропогенді әсер ету бұл:
А. Адам іс әрекетіне болаған;
В.Биосферадағы үрдістерімен байланысқан
С. Табиғаттың құбылыстарымен байланысқан;
D. Геологиялық құбылыстармен байланысқан
E. Абиотикалық үрдістермен байлангысқан.

$$$ 9 E
Экологиялық зерттеулердің негізгі әдістері болып табылады:
А) Бақылау.
В) Эксперимент.
С) Экологиялық мониторинг.
D) Моделдеу.
Е) Барлығы.

$$$ 10 D
Экология – пәні:
A) Тіршілік туралы ғылым.
B) Адам мен қоршаған орта бірлестігі туралы ілім.
C) Биоценоздар туралы ғылым.
D) Тірі ағзалардын, олардың мекендеу ортасымен өзара қарым – қатынастарын зерттейтін ғылым.
E) Экожүйелер туралы ғылым.

$$$ 11 B
Экологиялық факторларды қандай топтарға бөледі:
А) Kлиматтық, абиотикалық, антропогендік.
B) Абиотикалық, биотикалық, антропогендік.
C) Эдафикалық, биотикалық, физикалық.
D) Химиялық, климаттық, физикалық
Е) Абиотикалық, биотикалық, гидроэдафикалық.

$$$12 А
Қоршаған ортаның физикалық ластануына не жатады?
А. Шумен ластану
В. Батериялар мен ластану
С. Көмір қышқыл газбен ластану
D. Ауыр металлдар мен ластану
E. Вирустар мен ластнау

$$$13 В
Экологиялың фактор дегеніміз
А. ағза бейімдеушілік реакциялар ,не адаптациялар арқылы жауап беретін қоршаған ортаның кез-келген элемент немесе жағдайы
В. қоршаған орта факторлары
С. тірі ағзалардың ортаға әсері
Д. жауап жоқ
Е. ғарыштық биологиялық фактор

$$$14 E
Қоршаған ортаға адамның әртүрлі әсерлерінің жиынтығын экологиялық факторлардың қандай тобына жатқызады:
A) Эдафикалық.
B) Химиялық.
C) Абиотикалық.
D) Биотикалық.
E) Антропогендік.

$$$ 15 С
Есті адам әрекеті басты анықтаушы фактор болатын биофера дамуындағы кезең қалай аталады?
A. Социосфера.
B. Биосфера.
C. Ноосфера.
D. Техносфера.
Е. Агросфера.

$$$ 16 B
Геологиялық үрдістер мен тірі ағзалардың біріккен нәтижесі болып табылатын денелер.
A. Тірі зат
B. Биокості зат
C. Биогенді зат
D. Радиоактивті зат
E. Кості зат

$$$ 17 B
Экология терминінің авторы кім:
А) Аристотель.
В) Дарвин.
С) Павлов.
D) Геккель.
Е) Вернадский.

$$$ 18 B
Қай жылы алғашқы рет Экология термині қолданған:
А) 1726
В) 1866.
С) 1990.
D) 1670.
Е) 1966.

$$$ 19 D
Қай жауапта экологияның дұрыс анықтамасы берілген:
А) Тірі ағзалардың алуандылығын, олардың құрылымы, функциялары мен пайда болуын зерттейтін ғылым.
В) Өсімдіктердің ішкі, сыртқы құрылымы заңгерліктерін зерттейтін ғылым
С) Табиғи жағдайлардағы жануарлардың тәртібі туралы ғалым.
D) Өз ара және қоршаған орта арасындағы қарым – қатынастарды зерттейтін.
Е) Тірі ағза функцияларын, ондағы жүретін процестерді зерттейтін ғылым.

$$$ 20 C
Экология пәні нені зерттейді?
А) Ағзаларды.
В) Түрлерді.
С) Экожүйелерді.
D) Жасушаларда.
Е) Ұлпаларды.

$$$ 21 E
Тірі ағзаларды ұйымдастырудың қандай деңгейін экология пәні зерттейді?
А) Жасуша.
В) Ұлпалық.
С) Молекулярлы.
D) Молекулярлы-жасуша.
Е) Популяционды-түрлік.

$$$ 22 E
Қоршаған ортаның абиотикалық факторларына жатқызады:
A) Рельеф, климат, температура, жарық, ылғалдылық, судыңтұздылығы.
B) Өсімдіктер жапырағының түсуі, топырақтын минералдық құрамы, ылғалдылық.
C) Судын тұздылығы, балдырлар мен жануарлардың өлекселері, жарық.
D) Атмосфераның газды құрамы, топырақ, ауа, су ластануы.
E) Паразиттерден туындаған инфекциядан өсімдіктер мен жануарлардың өлімі.

$$$ 23 E
Қоршаған ортаның биотикалық факторларына не жатады:
A) А)Рельеф, климат, температура, жарық, ылғалдылық, судыңтұздылығы.
B) Өсімдіктер жапырағының түсуі, топырақтын минералдық құрамы, ылғалдылық.
C) Судын тұздылығы, балдырлар мен жануарлардың өлекелері, жарық.
D) Атмосфераның газды кұрамы, топырақ, ауа, су ластануы.
E) “Паразит – ие” қарым-қатынасы.

$$$ 24 D
Қоршаған ортаның анторпогендік факторларына жатады:
А)Рельеф, климат, температура, жарық, ылғалдылық, судың тұздылығы.
В)Өсімдіктер жапырағының түсуі, топырақтын минералдық құрамы, ылғалдылық.
С)Судын ұздылығы, балдырлар мен жануарлардың қалдықтары, жарық.
D) Атмосфераның кұрамының, топырақтың, ауаның, судың ластануы.
E) “Паразит – ие” қарым-қатынасы.

$$$ 25 C
Саластырмалы тұрақты экологиялық факторларға жатады:
А) Биоталықфактолар (мысалы, жыртқыштық).
В) Температура, ылғалдылық, жауын-шашындармөлшері.
С) Мұхиттың тұздық құрамы, тартылыс күші, күн сәулесінің тұрақтышамасы.
D) Азық пен жасырынатын жердің болуы.
Е) Жоғарыда көрсетілген бар жауап.

$$$ 26 В
Экологиялық факторлар тірі ағзаға қалай әсер етеді:
А) Бір уақытта және бір-бірінен оқшауланып.
В) Бір уақытта және бір-бірімен бірігіп.
С) Бір-бірімен бірігіп, бірақ белгілі кезекте.
D) Бір-бірінен оқшауланып және белгілі кезекте.
Е) Бір-біріненоқшауланып.

$$$ 27 В
Антропогенді экожүйелерге жатады:
A. Жасанды экожүйелер, урбоэкожүйелер
B. Агроэкожүйелер, урбоэкожүйелер
C. Ерекше қорғалатын аймақтар
D. Урбоэкожүйелер, гидроэкожүйелер
E. Агроэкожүйелер, гидроэкожүйелер

$$$ 28 Е
Тұрақты даму білдіреді:
A. Тұрғындардың демографиялық өсуі
B. Экспоненциялды қисық бойынша қоғам дамуы
C. Еркін қоғам құрылуы
D. Өз қажеттіктерін қанағаттандыру
E. Табиғатпен бірге сау, жемісті өмірге адамдардың құқығы

$$$ 29 А
Организмдерге тікелей немесе жанама әсер ететін ортаның элементі қалай аталады?
А. экологиялық фактор;
В. биосфера;
С. абиотикалық фактор;
D. биотикалық фактор;
Е. антропогендік фактор.

$$$ 30 В
Қоршаған ортаға әсер етуші зиянды факторларға байланысты оның ластануын нешеге жіктеуге болады
А) 2
В) 3
С)4
Д)5
Е)6

$$$ 31 В
Табиғатты қорғау нені білдіреді?
A. Экологиялық жүйелер тепе-теңдігін сақтау
B. Қоршаған ортаны ластанудан қорғауға бағытталған жұмытар кешені
C. Ластанудан биосфераны және атмосфераны қорғау
D. Қоршаған орта тазалығы
E. Тазалау аппараттарын қолдана отырып, қоршаған ортаны қорғау

$$$ 32 В
Газдардың миграциясы мен өзгерісін жүзеге асыра отырып, биосфераның газдық құрамын қамтамасыз ететін функциясы
А. Энергетикалық функциясы
В. Газдық функциясы
С. Концентрациялық функциясы
D. тасымалдаушы функциясы
Е. Орта түзуші функциясы

$$$ 33 D
Ауырлық күшіне қарсы, горизонталды бағытта заттардың тасымалдануы жүзеге асырылатын функция
А. Энергетикалық функциясы
В. Газдық функциясы
С. Концентрациялық функциясы
D. тасымалдаушы функциясы
Е. Орта түзуші функциясы

$$$ 34 В
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының )ВОЗ) анықтамасы бойнша денсаулық дегеніміз
А. Адамның өмірі
В. Бұл тек аурудың болмауы емес, ол толық физикалық, психологиялық және әлеуметтік қолайлылық
С. психологиялық және әлеуметтік қолайлылық
D. Бұл тек аурудың болмауы
Е. Дені саудың-жаны сау

@@@ ӘЛЕУМЕТТІК ЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ ОНЫҢ БАСҚА ҒЫЛЫМДАР МЕН ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ.
$$$ 35 С
Экология – бұл?
A. Жануарлар туралы ғылым
B. Өсімдіктер туралы ғылым
C. Жаһандық экологиялық дағдарыстан шығу мен адамзаттың өмір сүру туралы ғылым
D. таңдау бойынша пән
E. микроағзалар туралы ғылым

$$$36 Е
Экологияның стратегиялық мәселесі
A. Шелфорт заңының әрекетін түсіндіру
B. Жануарлар мінезін түсіндіру
C. Өмір сүру стратегияларын көрсету
D. Ормандарды кеспеуге үйрету
E. Адамзатты жаһанды экологиялық дағдарыстан тұрақты даму жолына шығару.

$$$ 37 А
Жаһанды экология оқытады:
A. Биосфераның қызмет көрсетуі
B. Қоршаған ортада жануарлар тәртібі
C. Қоршаған ортада адамның тәртібі
D. Өсімдіктер биоценоздары
E. Табиғи ресурстар

$$$ 38 В
Әлеуметтік экология оқытады:
A. Биосфераның қызмет көрсетуі
B. Әлеуметтік мәселелер эволюциясы
C. Қоршаған ортада адамның тәртібі
D. Табиғи ресурстар
E. Қоршаған ортадағы жануарлар

$$$ 39 А
Қолданбалы экология оқытады:
А. Инженерлік және ауылшаруашылық экологиясын
В. Табиғи ресурстарды
С. Қоршаған ортада адамның тәртібі
D. Әлеуметтік мәселелер эволюциясын
Е. Қоршаған ортада жануарлар тәртібін

$$$ 40 Д
Ақыл-ой сферасы
А) гидросфера
В) атмосфера
С) литосфера
Д) ноосфера
Е) атмосфера

$$$ 41 D
Ландшафты экология оқытады:
А. Инженерлік және ауылшаруашылық экологиясын
В. Табиғи ресурстарды
С. Биосфераның қызмет көрсетуін
D. Ландшафтты аймақтардың күзету шаралары мен өзіндігі
Е. Әлеуметтік мәселелер эволюциясын

$$$ 42 В
Ноосфера түсінігін еңгізген:
А) Академик Вернадский.
В) Э. Леруа мен П. Тейяр де Шарден.
С) Э. Леруа, П. Тейяр де Шарден мен Вернадский.
D) П. Тейяр де Шарден мен Вернадский
Е) П. Тейяр де Шарден мен Н.Н. Моисеев.

$$$ 43 В
Ноосфера терминін алғаш қолданған ғалымдар?
А. Сеченов және Докучаев
В. Э. Леруа және П. Тейер Шарден
С. Вернадский, Э. Ларуа
Д. Павлов және Меченков
Е. А,В.С

$$$44 А
Демэкология (популяциялар экологиясы) анықтамасы
А. Бір тектес даралардың табиғи топтамаларын, яғни популяциялардың зерттейтін экология бөлімі
В. Қоректік байланыстар мен энергияны алу тәсілдерінің негізінде бір тұтастықты құрайтын тіршілік ету орталары мен тірі ағзалардың қауымдастығы.
С. Ағзалардың тіршілік ету жағдайларын және ағзалардың тіршілік ету ортасы арасындағы өзара байланыстарын зерттейтін биологиялық ғылымның бір бөлімі
D. Даралардың тіршілік етуінің шегін және физико-химиялық факторлардың ағза олардың мағынасының барлық көлемінен таңдап алатын шектеулерін нақтылау қай экология бөлімінің
Е.халық саны, таралуы

$$$ 45 D
Өсімдіктердің, жануарлардың, микро-ағзалардың қауымдастықтарын және олардың мекен ету ортасымен қатынасын зерттейтін экология бөлімі.
А. Аутэкология
В. Экология
С. Биоэкология
D. Синэкология
Е. Популяция

$$$ 46 А
Қазақстан Республикасының алуантүрлігін компоненттерін сақтауды қамтамасыз етеді аймақтар
А. Ботаникалық және зоологиялық саябақтар
В. Қазақстанның кызыл кітабы
С. Қалалық саябақтар
D.Санитарлық-эпидемиялық станциялар
Е. ауыл шаруашылық орындар

$$$ 47 В
Жалпы атмосферадағы көмір қышқыл газының және басқа да антророгендік қоспалардың (метан,озон, фреон, азот оксиді) концентрациялары артатын болса, табиғатта күрделі құбылыс орын алады
А. Фотосинтез
В. Көшетхана эффектісі
С. смог
D.тұман
Е. қышқыл жауын

$$$ 48 С
Ұлттық мониторинг дегеніміз
А. Баға және болжау, қоршаған ортаның антропогендік іс-әрекетін шектейтін мониторинг
В. Халықаралық серіктестік негізінде құрылған жердің барлық табиғи жүйелерінінің жағдайын бағалайтын мониторинг
С. Ірі аудандар шегінде жүзеге асатын мониторинг
D. Бір объектіде жүзеге асатын мониторинг
Е. Мемлекет шеңберінде жүзеге асатын мониторинг

$$$ 49 А
Тіршіліктің негізгі қасиеттерінің бірі болып табылады, өйткені ол оның тіршілік етуінің мүмкіндітін қамтамасыз ететін ... ... қабілеттілік
А. Бейімделуге қабілеттілік
В. экологиялық қабілеттілік
С. Биологиялық қабілеттілік
D. Жыртқыштық қабілеттілік
Е. Бәсекелестік қабілеттілік

$$$ 50 С
Ағзалардың қоршаған орта өзгерістеріне бейімделуі
А. Метаболизм
В. Гомеостаз
С. Адаптация
D. Сукцессия
Е. Өзін- өзі тексеру

$$$ 51 А
Белгілі бір географиялық территорияда тіршілік етуге бейімделген, генетикалық шығу тегі бір, бір түрге жататын особьтар жиыны:
А. Ареал
В. Популяция
С. Анабиоз
D. Биогеоценоз
Е. Агроценоз

$$$ 51 В
Адамның іс әрекеті парникті газдың қай түрінің мөлшеріне әсер етпейді:
А. Метан.
В. Су булары.
С. Көмірқышқыл газы.
D. Азот оксидтері.
Е. Озон.

$$$ 52 D
Қай парникті газ туралы әңгіме жүріп жатыр: Өте ұшқыш, тұрмыста және өндірісте хладагенттер (тоңазытқыштар, кондиционерлер), аэрозольді қораптағы шашыратқыштар және т.б. ретінде қолданылады
А. Көмірқышқыл газы.
В. Озон.
С. Метан.
D. Фреондар.
Е. Азот оксидтері.

$$$ 53 С
Парникті эффектінің нәтижелерінің теріс әсері ең қауіпті қайсысы:
А. Адам денсаулығының нашарлауы.
В. Грунттардың маусымдық еруінің артуы.
С. Әлемдік мұхит деңгейінің көтерілуі.
D. Батпақтану.
Е. Озон қабатының бұзылуы.

$$$ 54 С
Қоршаған ортаның мониторингі анықтамасының қайсысы нақты мәнін көрсетеді:
А. Қоршаған ортаның жағдайын бақылау.
В. Қоршаған ортаның жағдайын сандық бақылау.
С. Қоршаған ортаны жағдайын бақылау.
D. Қоршаған ортаның жағдайын жүйелік бақылау және болжау.
Е. Қоршаған ортаның сапасын басқару.

$$$ 55 В
Қоршаған орта дегеніміз не?
А.биологиялық вирустар мен бактериялармен ластанған орта
В.өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизмдердің және адамдардың тіршілік ететін қоғамдық орта
С.бір-бірімен тығыз байланысты күрделі құбылыстардың жиынтығы
Д.орта сапасына қарай тазаға немесе комфортты және зиянды ортаға бөлінуін айтамыз

$$$ 56 А
Қоршаған орта сапасына қарай қалай бөлінеді?
А.таза,комфортты,зиянды
В.санитарлық,гигиеналық,экологиялық
С.химиялық,биологиялық,физикалық
Д.қатты,газ,сұйық
Е.өндіруші,пайдаланушы,ыдыратушы

$$$ 57 С
Топырақтың құрылымын қасиетін зерттейтін экологиялық факторды қалай атайды?
А.антропогенді
В.биологиялық
С.эдафиттік
Д.химиялық
Е.экзосфера

$$$ 58 С
Атмосфера дегеніміз не?
А. озон қабаты күн сәулесінен бөлінетін ультракүлгін сәулелердің жер бетіне қалыпты таралуын қамтамасыз етеді
В. табиғаттағы зат және энергия айналымы
С. жердің газдық қабаты,химиялық құрамы
Д. табиғат пен адамның өзара қарым-қатынастағы атмосфералық ауа
Е. негізгі бұлттардың түзілетін жері

$$$ 59 B
Бүкіләлемдік қоршаған орта күні атап өтіледі:
А. 5 мамыр.
В. 5 маусым.
C. 10 қыркүйек.
D. 6 тамыз.
E. 10 ақпан.

$$$ 60 E
Қоршаған орта бойынша БҰҰ бағдарламасы:
А. ЮНЕСКО.
В.ФАО.
С. МАГАТЭ.
D.BO3.
Е) ЮНЕП.