Коммерциялық ақпарат пен коммерциялық кұпия мәні және оны қорғау

5.7.2. Анықтама алуды ұйымдастыру ..................... 81
5.7.3. Анықтамамен жұмыс істеу ........................... 82

6. WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕП ТЕРЕЗЕЛЕРДІ ПАЙДАЛАНУ ..... 86
6.1.Терезелермен орындалатын негізгі операциялар ........ 86
6.1.1.Терезенің аумағын өзгерту .......................... 86
6.1.2.Терезенің орнын ауыстыру .......................... 87
6.1.3.Тсрезелер мен белгішелер ............................. 87
6.1.4.Экранды толық қамтыған терезе .................. 87
6.1.5.Терезе түрлері ............................................... 88
6.1.6.Терезелерді ретке келтіру ............................. 89
6.1.7. Қолданбалы программаларды іске қосу ....... 91
6.1.8.Бірнеше қолданбалы программаларды іске қосу... 92
6.2. Компьютер жұмысын басқару құралдары ...... 95
6.3.Файлдармен жұмыс істеу ................................. 96
6.3.1.Орындау командасы ...................................... 96
6.3.2.Парақтау-Шолу (Пролистать-обзор) терезесі .............. 97
6.3.3.Файлдарды ашу және сақтау терезелері ....... 99
6.3.4.Сұхбаттасу терезелерінің стандартты элементтері ........... 99
6.4.Бумалар мен жарлықтарды даярлау және жою ................... 102

7. WINDOWS ЖҮЙЕСІНІҢ СТАНДАРТТЫ ПРОГРАММАЛАРЫ......... 105
7.1. WordPad мәтіндік редакторы ........................ 105
7.2.Блокнот (Windows 3.x) .................................. 107
7.3. Күнтізбе (Windows 3.x) ................................. 107
7.4.Калькулятор ................................................... 109
7.5.Баска диарограммалар туралы қысқаша мағлұматтар ....... 109

8. PAINT ГРАФИКАЛЫҚ РЕДАКТОРЫ .............. 111
8.1. Алғашқы мағлұматтар ................................... 111
8.2.Программа терезесі ....................................... Ill
8.3.Қолданылатын аспаптар ................................ 113
8.4.Сызықтар мен доғалар ................................... 115
8.5. Геометриялық фигуралар ............................... 116
8.6.Аймақтардың ішін бояу ................................. 117
8.7. Микроскоп режимі ......................................... 118
8.8.Мәтін енгізу .................................................... 119
8.9.Фрагменттермен жұмыс істеу ........................ 120
8.10. Бейне атрибуттары ....................................... 122
8.11. Бейнслерді дискіге жазу және оқу ................ 123
8.12. Суреттерді баспаға шығару ......................... 124

9. БІРНЕШЕ ҚОЛДАНБАЛЫ ПРОГРАММАЛАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ........ 126
9.1.Мәлімет алмасу ............................................. 126
9.2. Paint және WordPad арасында ....................... 126
9.3. Калькулятор және Блокнот арасында ........... 128

10. WINDOWS ЖҮЙЕСІНДЕ МӘТІНДІ БАСПАҒА ШЫҒАРУ ......... 129
10.1. Принтерді алдын-ала баптау ........................129
10.2.Үнсіз келісім бойынша принтер параметрлерін тағайындау ...................................130
10.3. WINDOWS қолданбалы программаларынан мәліметті баспаға шығару ...131
10.4.Баспа Диспетчерімен жұмыс істеу ..............132

11. WINDOWS 98 ЖҮЙЕСІНДЕГІ СІЛТЕУ ТЕРЕЗЕСІ ....... 136
11.1.Сілтеу программасыи іске косу .................. 136
11.2.Сілтеу терезесінің Аспаптар тақтасы ......... 138
11.3. Файлдарды, каталогтарды көшіру және олардын, орнын ауыстыру... 139
11.4. Файлдарды, каталогтарды жою және қалпына келтіру ........... 142
11.5. Диск құрылымын бейнелейтін белгішелер .144
11.6. Файлдарды іздеу .......................................... 146
11.7. Қолданбалы программалармен байланыс жасау............ 147
11.8. Файлдармен басқа операциялар орындау .. 148
11.9. Қолданбалы программаларды іске қосу ..... 149

12. WINDOWS ОРТАСЫНДА ДИСКІМЕН ЖҮМЫС ІСТЕУПРОГРАММАЛАРЫ ........... 153
12.1. Дискіні тексеруге арналған ScanDisk программасы ................ 153
12.2. Дискіні дефрагментациялау программасы (Defrag) ...... 156
12.3. Backup программасы .................................. 158

13. КОМПЬЮТЕРЛІК ВИРУСТАР ...................... 162
13.1. Вирустар және олардың түрлері .................. 162
13.2. Бүлінген және вирус жұққан файлдар ........ 164
13.3. Компьютерлік вирустардың қысқаша жіктелуі........ 167
13.4. Компьютерлік вирустардан сақтанудың негізгі тәсілдері .............. 169

14. АРХИВТЕУ ПРОГРАММАЛАРЫ ................. 174
14.1. Файлдарды архивтеудің қажеттілігі ........... 174
14.2. Архивтік файл ............................................. 175
14.3.WinRAR архивтік программасын пайдалану ............. 176
14.3.1. Файлдарды архивке енгізу ....................... 177
14.3.2. Файлдарды архивтен шығарып алу ......... 179
14.3.3. Архивтердің дұрыстығын (бүтіндігін) тексеру ........... 180
14.3.4. Архивті бүлінуден сақтау ........................ 180

15. MS WORD РЕДАКТОРЫ ТУРАЛЫ НЕГІЗГІ МАҒЛҰМАТТАР ......... 183
15.1. Жалпы мағлұматтар .................................... 183
15.2. WORD редакторын тағайындау, іске қосу және онымен жұмыс істеуді аяқтау ........ 183
15.3. WORD экранымен танысу........................... 185
15.4. WORD редакторында құжаттарды дайындау және оларды сақтау ........ 189
15.4.1. Жаңа құжатты даярлау ............................ 189
15.4.2. "Құжат ашу" сұхбат терезесінің мүмкіндіктері ..... 190
15.4.3. Бас құжатты даярлау ............................... 193
15.4.4. Дискіде бар құжатты ашу ........................ 194
15.4.5. Басқа форматтағы файлдарды ашу ......... 196
15.4.6. Құжатты сақтау ........................................ 196
15.4.7. Қорытынды информация .......................... 198
15.4.8. Атын өзгертпей сақтау ............................ 200
15.4.9. Құжатты автоматты түрде сақтау ........... 200

16. МӘТІНДІ ФОРМАТТАУ ................................ 202
16.1. Символдарды форматтау ............................ 202
16.1.1.Қаріптер (Шрифтер) ................................ 202
16.1.2 Қаріптердің негізгі параметрлерін тағайындау .............................. 203
16.1.3. "Қаріп" сұхбаттасу терезесін пайдалану .203
16.1.4. Мәтін астын сызу..................................... 206
16.2. Абзацтарды форматтау ............................... 206
16.2.1. Абзацтарды форматтау тәсілдері ............ 207
16.2.2. Формат менюінің немесе контекстік менюдің Абзац командасы........ 208
16.2.3. "Форматтау" аспаптар тақтасының құралдары ................ 209
16.2.4. Абзацтарды туралау ................................. 210
16.2.5. Көлденең сызғышты пайдалану ............... 212
16.2.6. Интервалдар. Абзацтың алдындағы жәж соңындағы интервалдарды тағайындау...212
16.2.7. Жолдардың арасындағы интервалды тағайындау ...................... 214

17. ФОРМУЛАЛАР РЕДАКТОРЫ ....................... 216
17.1. Формулалар редакторын іске қосу ............. 217
17.2. Математикалық символдар жолы ............... 217
17.3. Теңдеулерді теру .......................................... 218
17.4. Формуланы форматтау ................................ 220

18. КЕСТЕЛЕРДІ ДАЯРЛАУ ЖӘНЕ ТҮЗЕТУ .... 222
18.1. Кестелерді даярлау ...................................... 223
18.1.1. Top сызықтарын бейнел және жасыру .. 225
18.1.2. Кестелерді баптау..................................... 225
18.1.3. Ұяшықтарды таңдау ................................ 226
18.1.4. Ұяшықтардың орнын ауыстыру және көшірмесін алу ......... 228
18.1.5. Бағаналардың енін өзгерту ....................... 229
18.1.6. Кесте жолдарын басқару......................... 230
18.1.7. Ұяшықтарды, жолдарды және бағаналарды кірістіру және жою ......... 231
18.1.8. Кестелер тақырыбын даярлау Ұяшықтарды біріктіру ...................... 234
18.1.9. Ұяшықтарды бөліктерге бөлу................... 235
18.1.10. Кестелерді форматтау........................... 236
18.1.11. Кесте=>Автоформат командасын пайдалану ................ 236
18.1.12. Кесте жақтауларының форматтарын таңдау ......... 238
18.1.13. Жолдар ман бағаналарды нөмірлеу ....... 240
18.1.14. Кестелерді бөліктерге бөлу ................... 241

19. WORD РЕДАКТОРЫНДА ГРАФИКПЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ..........242
19.1. Графиктерді орналастыру принциптері ..... 242
19.2. WORD -та суреттерді даярлау .................... 244
19.3. Графикалық редактор аспаптары ................244
19.4. Салынған суретті көмкеру, оның ішін бояу және өрнектеу ….. 246
19.5. Суреттерді ерекшелеу ................................. 248
19.6. Элементтер тобын ұйымдастыру ................ 249
19.7. Топты жіктеу ................................................ 249
19.8. Геометриялық элементтердің орнын ауыстыру ........ 249
19.9. Геометриялық элементтерді масштабтау ........ 250
19.10. Геометриялық элементтердің көшірмесін алу және оларды жою ......... 251
19.11. Геометриялық элементтердің алдыңғы немесе соңғы шепте орналасуы ......... 251
19.12. Геометриялық элементтерді бұру ............. 251
19.13. Кез-келген пішіндегі фигураларды түзету . 252
19.14. Суреттер мен жұмыс істеу кезіндегі негізгі мүмкіндіктер ......... 253
19.15. Суретті орналастыру ................................. 253
19.16. Масштабтау ............................................... 254
19.17. Суреттің көшірмесін алу ........................... 254
19.18. Басқа программалардан мәтіндік файлдар енгізу .......... 254
19.19. Мәтіндік өңдеудің басқа программаларынан файлдарды тасымалдау ..... 254
19.20. MS DOS форматынан файлды түрлендіру . 255
19.21. Түрлендірілген файлды дискіде сақтау ...... 256
19.22. Құжатты керісінше түрлендіру .................. 256
19.23. Форматтардың үйлесімдігі ......................... 257
19.24. Графикалық объектілерді ішке кірістіру ... 257
19.25. Графикалық форматтар ............................. 257
19.26. Растрлық графика ..................................... 258
19.27. Векторлық графика .................................... 259
19.28. Ендіру ......................................................... 259
19.29. Суреттерді мәтінге кірістіру және олардың көшірмесін алу .........260
19.30.Microsoft ClipArt -тан суреттерді кірістіру…………..261
19.31.Суретті кадраға немесе мәтіндік терезеге кірістіру ........... 263
19.32.Суреттермен жұмыс істеу .......................... 264

20. WORD РЕДАКТОРЫНДА ҚҰЖАТТЫ БАСЫП ШЫҒАРУ .............. 265
20.1.Баспаға шығарарда құжатты алдын ала қарап шығу ........ 265
20.2. Бет белгілерін қарап шығу режимі ............. 265
20.3. Құжатты алдын ала қарап шығу режимі..... 266
20.4. Құжатты баспаға шығару ............................ 270
20.5.Мәтіннің бірнеше көшірмесін баспаға шығару ......... 272
20.6. Құжаттың бөлігін баспаға шығару ............. 272
20.7. Құжатты косалқы информациямен бірге баспаға шығару ......... 274
20.8. Құжат туралы қосымша информацияны баспаға шығару ............. 276
20.9.Баспаға шығарудың қосымша опциялары ... 277
20.10.Басылымның алғашқы нұсқасын алу ........ 277
20.11 .Беттерді кері ретпен баспаға шығару ........... 278
20.12.Өрістерді жаңарту...................................... 278
20.13.Байланыстарды жаңарту ............................ 279
20.14.Фондық режимде баспаға шығару ............. 279
20.15.Басылым қағаздарын таңдау...................... 279

21. WINDOWS ЖҮЙЕСШДЕГІ EXCEL ПРОГРАММАСЫ ..... 282
21.1. EXCEL программасы туралы жалпы мағлұматтар .......... 282
21.2. EXCEL программасын іске қосу ................. 283
21.3. EXCEL менюімен жұмыс атқару ................. 284
21.4. Ұяшықтардағы мәліметтер ........................ 287
21.4.1.Мәтін енгізу ............................................... 287
21.4.2.Сандарды енгізу ......................................... 288
21.4.3.Формулаларды енгізу ................................ 288
21.4.4. Бағаналар енімен жолдар биіктігін өзгерту ................ 288
21.4.5. Ұяшықтағы мәліметтерді түзету ............ 289
21.5.Жолдармен, бағаналармен, блоктармен операциялар орындау ......... 289
21.5.1.Орын ауыстыру ......................................... 290
21.5.2.Көшірме алу .............................................. 290
21.5.3.Жою, тазалау операциялары ..................... 290

22. EXCEL-ДЕ ФУНКЦИЯЛАР МӘНІН КЕСТЕЛЕУ ........... 296
22.1.Ұяшықтар мен блоктардың адрестерін абсолютті, салыстырмалы және аралас түрде
жазу ....... 296
22.2.Кесте мәтіндерін дайындау ......................... 299
22.2.1.Мәтінді қаріптік дайындау ....................... 299
22.2.2.Туралау ...................................................... 300
22.2.3.Фон түстері ............................................... 301

23. САН ФОРМАТТАРЫ , ИНФОРМАЦИЯНЫ ҚОРҒАУ EXCEL-ДЕ МӘЛІМЕТТЕРДІ БАСПАҒА ШЫҒАРУ ..................................... 302
23.1. Ұяшықтардағы мәліметтерді қорғау ......... 302
23.1.1.Ұяшықтардың қорғалу қасиетін енгізу (алу) ........... 302
23.2.Функцияларды қолдану ............................... 303
23.3.Сандар туралы .............................................. 305
23.4.Кестші экранға және принтерге шығару ..... 308

24. EXCEL-ДІҢ ГРАФИКАЛЫҚ МҮМКІНДІКТЕРІ ........................................... 310
24.1.Диаграммаларды даярлау ........................... 310
24.2. Диаграмма мөлшерін өзгерту ..................... 314
24.3. Диаграмма типін өзгерту ........................... 314
24.4. Кеңістікте көлемді дөңгелек диаграмма тұрғызу және оны түзету......... 316
24.5. Диаграммаларды түзету .............................. 317
24.5.1. Диаграмма элементтерінің мөлшерін өзгерту және орнын ауыстыру .... 317
24.5.2. Атауларды кірістіру ................................. 318
24.5.3. Секторлар түсін өрнектерге өзгерту ....... 319
24.5.4. Түсініктемені форматтау ......................... 319
24.5.5. Диаграмма аймағының мөлшерін өзгерту ................. 319
24.5.6. Диаграмманы баспаға шығаруға дайындау ................ 320
24.6. Функция графиктерін түрғызу ................... 320

25. EXCEL ЭЛЕКТРОНДЫҚ КЕСТЕСІН САНДЫҚ МОДЕЛЬДЕУГЕ ПАЙДАЛАНУ ....... 324

26. EXCEL ПРОГРАММАСЫН МӘЛІМЕТТЕР БАЗАСЫ РЕТІНДЕ ПАЙДАЛАНУ ..... 328
26.1. Мәліметтерді сүрьштау және сүзгіден өткізу .............. 328
26.2. Мәліметтер базасының негізгі ұғымдары ... 329
26.3. Мәліметтерді сүзгіден өткізу ...................... 329
26.3.1. Автосүзгіні пайдалану .............................. 329
26 4. Мәліметтерді сүрыптау .............................. 332

27. EXCEL ЖҰМЫС КІТАБЫ. КЕСТЕЛЕР БАЙЛАНЫСЫ ......... 335
27.1. Жұмыс кітабының парақтары .................... 335
27.2. Жұмыс парақтарының өзара байланысы ... 337
27.3. Бірнеше терезелермен жұмыс істеу ........ 338
27.4. Файлдар арасындағы байланыс .................. 339

28. КОМПЬЮТЕРЛІК ЖЕЛІЛЕР .......................... 342
28.1. Компьютерлерді желілердің түрлері Жергілікті және аймақтық-таратылған желілер ...
28.2. Негізгі желілік топологиялар ....................... 345
28.3. Желілік техникалық құралдар ..................... 345
28.4. Желілік программалық құралдар ............... 346
28.5. Клиент-сервер технологиясы....................... 348
28.6. Желілік технологиялар ................................ 350
28.7. Желілік принтерлер ..................................... 352
28.8. Мәліметтер базасы ..................................... 353

29. INTERNET ЖЕЛІСІ ........................................ 356
29.1. Аздаған тарихи деректер мен статистикалық мәліметтер ........ 356
29.2. Internet-пен қатынас құру......................... 360
29.3. Word Wide Web ........................................... 368
29.3.1. Web жүйесімен қатынас құру тәсілі........ 368

30. ЭЛЕКТРОНДЫҚ ПОЧТА ............................... 374
30.1. Электрондық поштаның жұмыс істеу принциптері ................ 375
30.2. Электрондық пошта жүйесіндегі адрестер.. 376
30.3. Пошталық қосалқы аттар .......................... 377
30.4. Компьютерге пошта қызметін орнату ........ 378
30.5. Электрондық почтамен жұмыс істеуге арналған танымал программалар (шолу) .... 379
30.5.1. Eudora ...................................................... 374
30.5.2. Microsoft Exchange, Internet Mail немесе Outlook Express ..... 381
30.5.3. NET Complete ............................................. 383
30.5.4. Netscape Messenger .................................... 384
30.5.5. Pegasus Mail ................................................ 385
30.6. Microsoft Outlook программасында электрондық почтамен жұмыс істеу ... 385

ГЛОССАРИЙ ...................................................................... 392

ИНФОРМАТИКА ТЕРМИНДЕРІНІҢ АҒЫЛШЫНША – ҚАЗАҚША СӨЗДІГІ........................... 401
Қазақ ресми-іс қағаздары.
Дүйсембекова Л. - Алматы - Ана тілі - 2005 ж., - 208 бет.
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ.........................................................................3

I ҚАЗАҚ РЕСМИ-ІС ҚАҒАЗДАР ТІЛІНІҢ ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ
1.1 Қазақ ресми-іс қағаздары тілінің зерттелуі...................6
1.2 Көне түркі жазба ескерткіштеріндегі ресми-іс қағаздарына тән тәндік элементтер.......10
1.3 Орта түркілік дәуірдегі ресми-іс қағаздары...........................21
1.4 Жаңа түркі дәуіріндегі ресми-іс қағаздар...............................30
1.5 XIX ғасырдағы қазақ ресми-іс қағаздар тілі..........................43
1.6 XX ғасырдың басындағы қазақ ресми-іс қағаздар тілі ...............51

II ҚАЗАҚ РЕСМИ-ІС ҚАҒАЗДАР ТІЛІНЕ ӘСЕР ЕТУШІ ЭКСТРАЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАР
2.1 Тілдік стильдердің дамуы мен қалыптасуына әсер етуші экстралингвистикалық факторлар................................60
2.2 Алғашқы қазақ баспасөзінің ресми-іс қағаздар тілін қалыптастырудағы рөлі.............69
2.3 XX ғ. тіл саясатының қазақ ресми-іс қағаздар тіліне өсері....................74

III ҚАЗАҚ РЕСМИ-ІС ҚАҒАЗДАР СТИЛІНІҢ ЖАНРЛЫҚ ТҮРЛЕРІ МЕН НОРМАСЫ
3.1 Қазақ әдеби тілінің стильдік тармақтары....................80
3.2 Функционалдық стильдердің жалпы сипаты...............85
3.3 Ресми-іс қағаздарының жанрлық түрлері...................93
3.4 Ресми-іс қағаздарындағы тілдік норма...................... 101
3.5 Канцеляризм және ресми-іс қағаздар тілі................. 107
3.6 Ресми-іс қағаздары терминдерінің қалыптасуы........ 110

IV РЕСМИ-ІС ҚАҒАЗДАРЫНДАҒЫ СТАНДАРТТЫЛЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТІЛДІК ҚҰРАЛДАРЫ
4.1 Тіл біліміндегі стандарттылық ұғымы....................... 119
4.2 Стандарт тілдік бірліктердің грамматикалық ерекшелігі........................... 126
4.3 Стандарт тілдік бірліктердің функционалдық ерекшелігі.................... 132
4.4 Ресми-іс қағаздар тіліндегі фразеологиялық бірліктер............138

V РЕСМИ-ІС ҚАҒАЗДАРЫНЫҢ ПРАГМАТИКАСЫ
5.1 Ресми-іс қағаздары мәтіндерінің коммуникативтік-прагматикалық функциясы......... 142
5.2 Ресми-іс қағаз мәтіндерінде коммуникация принциптерінің сақталуы................... 148
5.3 Ресми-іс қағаз тақырыптарының прагматикалық-бағалағыштық қасиеті................... 164
5.4 Ресми-іс қағаздарын жазу мәдениеті және іс қағаздар тіліндегі этикет формулалар...172

Қорытыңды..................................................................183

Қосымша
Ресми-іс қағаздар тілінде қолданылатын фразеологиялық бірліктер........... 189
Іс қағаздарының атаулары................................................ 193
Пайдаланылған әдебиеттер............................................... 197

Қазіргі жаратылыстану концепциялары.
Тұрғынбаев Ә.Х. Алматы- Білім, 2003. -бет

МАЗМҰНЫ
Алғысөз................................................................... 3
Кіріспе. "Қазіргі жаратылыстану концепциялары" пәні және оның әлеуметтік маңызы .................................... 6
I тарау. Жаратылыстанудың ғылым мен мәдениет системасындағы орны
1. Ғылым - дүниетану процесінің нәтижесі..............13
§1. Ғылыми дүниетанудың ерекшеліктері мен құрылысы…………………... 13
§2. Ғылыми танымның едіс-тәсілдері..................... 16
§3. Танымның (білімнің) ғылымилығының критерийі............................... 17
§4. Ғылым ұғымының классификациясы............... 19
Пысықтауға арналған сұрақтар.................................22
2. Ғылым дамуының логикасы мен заңдылықтары.............................. 22
§1. Ғылымның тарихи-әлеуметтік жағдайлары.......22
§2. Ғылыми революциялар.................................. 24
§3. Ғылыми білімнің дифференциациясы мен
интеграциясы .............................................................. 29
§4. Жаратылыстанудың математикалануы – даму заңдылығы ........................ 31
Пысықтауға арналған сұрақтар ............................. 33
3. Адамзаттың материалдық және рухани мәдениет
системасындағы жаратылыстанудың орны..................33
§1. Мәдениет ұғымы............................................... 33
§2. Ғылым мен білім — қазіргі заманғы мәдениеттің
жетекші факторы ....................................................... 35
§3. Жаратылыстану-ғылыми және гуманитарлық мәдениеттердің бірлігі мен өзара байланыстығы.........40
Пысықтауға арналған сұрақтар...............................42
4. Дүниенің қазіргі жаратылыстану-ғылыми көрінісінің ерекшеліктері...................43
§1. Глобальды эволюционизм принципі................43
§2. Синергетика - материяның өздігінше ұйымдасу теориясы .................................................................... 46
§3. Қазіргі заманғы дүниенің жаратылыстану-ғылыми бейнесінің жалпы көрінісі .......................................... 47
Пысықтауға арналған сұрақтар................................50
II тарау. Дүниенің ғылыми көрінісінің физика-химиялық концепциялары
1. Дүниенің физикалық құрылымы жайлы классикалық жаратылыстанудың концепциялары…………………………………………………..51
§1. Материяның құрылымдық деңгейлері...............51
§2. Дүниенің натурфилософиялық және механистік көріністері
(картиналары) ........................................... 53
Пысықтауға арналған сұрақтар.................................57
2. Материяның микродүниелік құрылымының қазіргі физикалық концепциялары ........................................ 58
§1. Микродүниені түсіндірудің кванттық-механикалық концепциялары ……………………………..58
§2. Материя құрылысының атомистік концепциясы 61
§3. Атомдардың кварнтік моделі.............................65
Пысықтауға арналған сұрақтар .............................. 66
3. Мегадүние жайлы қазіргі астрофизикалық және космологиялық
концепциялар .................................... 66
§1. Әлемнің қазіргі космологиялық моделі (бейнесі)
.................................................................................... 67
§2. Галактикалардың құрылысы мен эволюциясы ... 69
§3. Жұлдыздардың құрылысы мен эволюциясы......71
§4. Күн системасының құрылысы мен пайда болуы
.................................................................................... 73
§5. Жердің құрылысы мен эволюциясы...................75
Пысықтауға арналған сұрақтар...............................76
4. Кеңістік пен уақыттың қазіргі заманғы жаратылыстану-ғылыми көрінісі......................................76
§1. Кеңістік пен уақыттың ғылым тарихындағы түсінігінің дамуы ...................................................................... 76
§2. Кеңістік пен уақыттың салыстырмалылық (относительдік) концепциясы........................................81
§3. Кеңістік пен уақыттың қасиеттері......................83
Пысықтауға арналған сұрақтар................................87
5. Материя құрылымының химиялық концепциялары..........87
§1. Химия ғылымының зерттеу пәні.......................87
§2. Заттың құрамы жайлы ілім .............................. 89
§3. Структуралық химияның деңгейі ..................... 92
§4. Химиялық процестер және химиялық системалар
эволюциясы...................................................................93
Пысықтауға арналған сұрақтар.................................96
III тарау. Материя құрылымының биологиялық деңгейінің ерекшеліктері
1. Тірі материя құрылымының биологиялық деңгейлерінің концепциясы ........................................ 97
§1. Биология пәні және оның құрылымы...............97
§2. Тіршіліктің мәні, оның негізгі белгілері............. 98
§3. "Тірінің" құрылымдық деңгейлері....................100
§4. Клетка - ең ұсақ тірі система, оның құрылысы және
атқаратын қызметі...................................................... 101
Пысықтауға арналған сұрақтар............................. 104
2. Биологиялық эволюцияның принциптері......105
§1. Тіршіліктің пайда болу концепциялары......... 105
§2. Ч. Дарвин - эволюциялық теорияның негізін салушы...................... 107
§3. Эволюцияның негізгі факторлары мен қозғаушы күштері....................................... 111
Пысықтауға арналған сұрақтар............................. 114
3. Биосфера және ноосфера концепциялары..........114
§1. Биосфера және ноосфера ұғымдары................ 117
§2. Табиғат - биосфера - адам............................... 120
§3. Адам - биосфера - ноосфера..............................124
Пысықтауға арналған сұрақтар..............................124
4. Қазіргі заманғы экологиялық концепциялар ... 124
§1. Экология деген не және оның атқаратын қызметі......................... 124
§2. Табиғат - биосфера - адам системасындағы қайшылықтар ..................... 128
§3. Экологиялық проблемаларды шешу жолдары .... 131
§4. Тұрғын халықтың экологиялық санасын қалыптастыру......................................133
Пысықтауға арналған сұрақтар..............................134

IV тарау. Адамның пайда болуы мен эволюциясы
1. Адамның табиғи пайда болуы және дамуы .... 135
§1. Адам - табиғаттың перзенті............................. 135
§2. Айырмашылық (мәнді) белгілер...................... 137
§3. Адамның табиғи пайда болуы ......................... 139
§4. Адамның қалыптасу және даму кезендері....... 142
Пысықтауға арналған сұрақтар ............................ 146
2. Адам - биоәлеуметтік жан ........................... 146
§1. Адамның тарихи дамуындағы биологиялық және
әлеуметтік факторлар ................................................ 146
§2. Адамның жеке басының дамуындағы биологиялық
және әлеуметтік факторлар (онтогнез)..................... 150
§3. Социобиология бағытының адам туралы теориясы
................................................................................. 155
§4. Адам - жеке адам және тұлға ретінде ............. 158
Пысықтауға арналған сұрақтар............................. 161
3. Қазіргі заманғы ғылым адам санасының мәні және шығу тегі туралы................... 161
§1. Қазіргі ғылым мен философияда сана проблемасының шиеленісуі........................ 161
§2. Өлі табиғат пен тірі табиғаттағы бейнелену мен информациялар. Психика ұғымы ............................. 164
§3. Жануарлар психикасынан адам санасы мен тіліне өту диалектикасы............. 169
Пысықтауға арналған сұрақтар..............................172
Қорытынды сөз ................................................... 173
Жаратылыстану-ғылыми терминдердің қазақша түсіндірме сөздігі.................. 176

Коммерниялық кәсіпкерлік негіздері. Нысанбаев С.Н., Қожамқұлова Ж.Т.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ...........................................................................................3

1 ТАРАУ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ МАЗМҰНЫ

1.1. Кәсіпкерліктің мені мен рөлі...............................................5
1.1.1. Кәсіпкерліктің пайда болу тарихы?'................................5
1.1.2. "Кәсіпкерлік" және "бизнес" түсініктерінің мәні..........9

1.2. Кәсіпкерлік түрлері..............................................................14
1.2.1. Өндірістік кәсіпкерліктің мазмұны...................................14
1.2.2. Коммерциялық кәсіпкерліктің мазмұны..........................17
1.2.3. Қаржылық кәсіпкерлікті жүргізу ерекшеліктері..............23
1.2.4. Кеңес беру (консультациялық) кәсіпкерлігі....................26
Бақылау сұрактар.........................................................................28

2 ТАРАУ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ЖАЙЫНДА

2.1. Коммерция және коммерциялық қызметтің мәні.............29
2.1.1. "Сауда" және "коммерция" түсініктерінің қатынасы ...29
2.1.2. Көзбояушылық — коммерция қызметінің формасы.......32
2.1.3. Коммерциялық қызметтің мәні мен функциялары........34

2.2. Коммерциялық қызметтің келісім-шарт негізі..................38
2.2.1. Сатып алу және сату келісім-шартының мәні мен құрылымы.................38
2.2.2. Жеткізіп беру шартының мәні, ерекшеліктері және құрылымы............44
2.2.3. Келісім-шарт жасау тәртібі және оны бұзу.....................46
Бақылау сұрақтары......................................................................47

3 ТАРАУ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ ТАЛДАУ МЕН ЖОСПАРЛАУ

3.1. Маркетинг тұрғысынан алғандағы коммерциялық қызметті талдау...........48
3.1.1. Коммерциялық қызметтегі маркетингтік талдаудың мәні............48
3.1.2. Рынок үлесі мен сыйымдылық мүмкіншілігін талдау.....50
3.1.3. Кәсіпорын дамуының бәсекелестік шарттарын зерттеу.............54
3.1.4. Дүкен жұмысының тиімділігін маркетинг тұрғысынан бағалау........59
3.1.5. Дүкеннің орналасу жеріне жене дүкенге талдау жасау..................61

3.2. Сауда кәсіпорнының бизнес-жоспарын құру...................68
Бақылау сұрақтары.....................................................................72

4 ТАРАУ. КОММЕРЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ БАСҚАРУ

4.1. Коммерциялық тәуекелді басқару.......................................73
4.1.1. Тәуекел түсінігі және оны топтастыру.............................73
4.1.2. Тәуекелді талдау және басқару.........................................76

4.2. Коммерциялық ақпарат пен коммерциялық кұпия мәні және оны қорғау.......81
4.2.1. Коммерциялық ақпарат пен коммерциялық құпия мөні.........81
4.2.2. Коммерциялық құпияны қорғауды қамтамасыз ету .......84
4.2.3. Жеке компьютерлердегі ақпаратты қорғау......................86

4.3. Кәсіпкер-коммерсанттың сауда этикеті.............................88
4.3.1. Кәсіпкер-коммерсантқа қойылатын негізгі талаптар............88