Мінездің концептуальды сипаттамасы

Психогеометриялық әдістеме – тұлғаның экспресс диагностикалық типі.
(тұлғаның негізгі қимыл, іс-әрекет элементтерін байқау)

Мінездің концептуальды сипаттамасы

Психогеометрия – тұлғаның практикалық жүйесін талдау мыналарға мүмкіндік береді:
1. Сізді қызықтырған адамның тұлғалық формасын анықтайды;
2. Адамның өзіндік ерекшеліктерімен тұлғалық қасиеттеріне байланысты өз тіліне түсінікті мінездеме беру;
3. Қарапайым жағдайлардағы тұлғаның жүріс-тұрысына сценарий құру.
АҚШ-та жүйе қалай құрылды. Оның авторы С. Деллингер әлеуметтік-психологияны басқарудағы дайындық кадрларының маманы.
Педагогикалық практикада жүйе методиканың сұрақтық нұсқасы формасында да қолданылуы мүмкін және жүріс-тұрысын байқау нұсқасы формасында да қолданылады. Экспресс – диагностикалыр үшін байқау дәрежесін таңдап, қорыту саласында қолданылады:
1. Сыртқы түр (киім стилі, оның жағдайға сәйкестігі, шаш үлгісі т.с.с.);
2. Жұмыс орны;
3. Тілі (сенімділік, ойға қонымдылық, сезім әрекетіне берілгіш, дауысы жоғарылығы т.с.с.
4. Дене тілі (дене тұрысы, жүрісі, дене қимылы);
5. Психологиялық мінез ерекшеліктері. (лидерлікке ұмтылу, қызу сезімталдық, араласуы, тәртіптілік т.с.с.)
Бақылаудың басты категорияларымен танысқанда ең алдымен, сіз қызықтыратын адамыздың мінез-құлқын бақылап, оның мінезінде берілген категорияларын анықтап алу қажет. Оны мынадый жолдармен анықтауға болады. Дәл, анық қорытынды алу үшін ұзақ уақыт талдау мен бақылауды қажет етеді. Осы мақсатпен 6 кестемен 3 схемадағы элементтерді қолдана отырып толтыру керек.

Нәтижелерді өңдеу: Әрбір бақылау категориясы бойынша бұл нақты адамда көрінетіні немесе көрінбейтіні жайлы мәлімет алу. Содан соң мінез-құлықтың көрінетін элементері санын және психикалық қасиеттер санын тауып, әрбір тұлағаның түріне жатқызу. Көп элементтер бар түр берілген адамға доминантты болып есептелінеді. Солан соң интерпретация: Зертеушінің бірінші орынға қойған немесе сол бойынша мінез-құлықтың көп элементтерін бөліп алған тұлға негізгі болып есептеледі. Ол оның доминантты мінез-құлықтың және тәртіптің ерекшеліктерін табуға мүмкіндік туғызады. Қалған төрт фигура оның тәртібін көркемдейтін модуляторлар. Соңғы фигура адамның формасын көрсетеді. Ол зерттеушіде көптеген қиындықтар туғызады.

Квадрат
Үшбұрыш
Тік төртбұрыш
Шеңбер
Зигзаг
Сыртқы көрінісі адам: Ер адам
Кертартпа мұнтаздай таза таңдалған
Сәнді қымбат заттар, жағдайға сәйкес
Өзгергіш, жағдайға сәйкес емес, салдыр-салақ
Бейресми ұқыпсыз жасақ
Абыржыған ұқыпсыз адам қыр көрсеткіш
Сыртқы көрініс адам: Әйел-адам
Ұстамды, байсалды, жүдеу
Кербез, сыпайы, қымбат заттар, күтілген
өзгергіш, ойына не келсе соны істейтін адамдар, жағдайға сәйкес емес
Бейресми, нәзік, толық
әртүрлі, ұқыпсыз, әдеттегіден тыс
Жұмыс орны
әр нәрсе өз орнында
Статустың сәттіліктің символдары
Тәртіпсіз және бір-бірімен қайшы әртүрлі көзқарастарды ешбір принципсіз біріктіруші адам (эклектик)
Ыңғайлы (үйдегі) жабдықтар
Қараусыз қалушылық, қыр көрсеткіш
Әңгімесі
Логикалық анық, құрғақ монотонды, ақырын, жоғары дауыс, кәсіпқой терминология
Логикалық анық, қысқа сенімді, билікті, эмоциялы, тез, жоғары дауыс, жаргондық
Сенімсіз, анық емес, эмоциялы шешімсіз үзіліс, тез сөйлегіш, паразиттік сұрақ және паразиттік сөздер
Тақырыптан ауытқушылық, эмоциялы тыныштандырғыш, асықпайтын, әдемі дауыс комплименттер, тіл тапқыш
Жарқын, тез шапшаң, образды эмоциялы жарқырағыш, сөз байлығы мол, отқа май құйғыш, сөзге шешен адамдар, жаргондық тіл
Дене бітімі (тілі)
Қалпы ыңғайсыз, санаулы қозғалыстар, нақты, сараң, дене қимылы баяу, көрнекті жүріс, бейтараптық бет, жасанды күлкі, терлеу
Қалпы ыңғайлы баяу, сенімді, қозғалыс, анық дене қимыл, сенімді энергияға толы жүріс, жұмыр еркін, көз жауын аларлықтай көзқарас,
Басқарушылық, қол алысу

Сылбыр, тез үзілісті нервтік қозғалыстар, бітпеген дене қимылы, сенімсіз ауыспалы жүріс, жүгірмелі көзқарас, күлекеш, жылдам қызару
Рахаттанған қалып, бос толқынды қозғалыс, мейірімді жымию, басын изеп мақұлдау, қуанышты жүріс, мейірімді сәлемдесу
Ыңғайлы, жылдам, өзгермелі қалып, жылдам толқынды қозғалыс, алға ұмтылған жүріс, тірі мимика, сөз сөйлеу мәнері
Мінездің негізгі психологиялық сипаттамалары
Ұйымдастырушылық, нақтылық, ережені дұрыс сақтау, құрал-жабдықтарға ұқыптылық, ақиқатқа бейімделу, жазбаша эазуға қызығушылық, ұқыптылық, абайлау, суық болу, тәжірибелі, қырсық, өз сөзінде тұру, шешімде берік болу, шыдамды, еңбек сүйгіш, профессионалдық, әлсіз, саясаткер, таныс пен достардың аз болуы
Лидер, басшылыққа ұмтылу, шындық сүйгіш, жеңіске ұмтылу, мәселеге бейімделу, өзіне сенімді, шешімді қабылдағыш болу, сезім күші батылды, таусылмайтын энергия, шыдамсыз, еңбек сүйгіш, ұлы саясаткер, кең көлемді қарым-қатынас, туыс пен достардың аз болуы
Ауыспалы, белгісіздік, қозушылық, білуге құмарлық, батырлық, өзін төмен санау, өзіне сенімсіз болу, жүйкелік, жылдам ауысушылық, ұмытушылық, заттарды жоғалтуға бейімшіл, өз сөзінде тұрмау, жаңа достар
Жоғар қарым-қатынасқа қажеттілік, басқаларға қамқор болу, жақсы интуиция, шыдамдылық, эмоциялық сезім, сенушілік, сөзге бейімделу, шешім қабылдай алмау, әлсіз саясаткер, көп сөйлеушілдік, өткенге тартылыс, таныс пен достар көп
Ауысуға бейімшілдік, білуге ұмтылу, тамаша интуиция, арманшыл, болашаққа деген сенім, жігерлену, тәжірибесіз, тәртіп және қарым—қатынас, жалғыз жұмыс істеуге құмарлық, достары өте көп емес