Салықтық міндеттемені орындау мерзімдері

Салықтық міндеттемелер Салықтық құқық ғылымының (практикасының да) өзект мәселесіне айналуына орай көптеген жылдар бойы
зерттелген салықтық міндеттеме институты бүгінде осы бойынша жасалынған ғылыми қорытындылар мен тұжырымдамалардың нәтижесінде Салық кодексінің жалпы бөлімінде орын алып отыр. Бұл салық салу аясы мен қоғам үшін маңызды деп айтуға болады. Осы орайда айта кететін жәйт, міндеттеме ұғымы қалыптасқан дәстүр бойынша тек азаматтық-құқықтық ұғым, яғни цивилистикалық заңы-техникалық құрал, сондай-ақ
азаматтық-құқықтық міндеттеме ретінде белгілі бір келіс-
імге келудің және шарт жасасудың нәтижесі болып табы-
лады. Ал салықтық міндеттеме қазіргі қоғам қажеттілігі-
не сай келетін салық салу жүйесін құру ісіне ат салысуы
арқылы салықтық қатынастарға қаысушылардың құқықта-
ры мен міндетерін қатаң айқындауға қол жетгізетін және
ұлттық табысты қайта бөлуге қатысты экономикалық мән
-жайлары мен өктем билік тұрғысынан ерекшеленетін құ-
қықтық құрал ретінде танылады.
Салықтық міндеттеменің мән-жайын заң шығарушы бы-
лайша айқындаған:
1) тиісті салық заңдарына сәйкес салық төлеушінің мем-
лекет алдында туындаған міндеттемесі салықтық міндет-
теме болып танылады;
2) салықтық міндеттеме талаптарына сай салық төлеуші:
салық органында тіркеу есебіне тұруға; салық салу объек-
тісі мен салық салуға байланысты объектіні айқындауға;
салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлм
-дерді есептеп шығаруға, салық есептілігін жасауға, оны
белгіленген мерзімде табыс етуге және салықтар мен бюд
-жетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеуге мін
-детті;
3) мемлекет өзінің салық органдары арқылы салық төле
-еушіден оған тиесілі салықтық міндеттемелерді толық кө-
лемде орындауын талап етуге құқылы;
4) салықтық міндеттемелер орындалмаған немесе тиісін
-ше орындалмаған жағдайда мемлекет салық кодксінің тиіс
-ті баптарында көзделген тәртіп негізінде салықтық міндет-
темелердің орындалуын қамтамасыз ету тәсілдерін және мә
-жбүрлеп орындату шараларын қолдануға құқылы.
Бұл ретте түсінікті болуы үшін:
-салықтық міндеттеме салық төлеушінің мемлекет алдын
-дағы біржақты міндеттемесі, яғни түпкілікті нәтижесі өзіне
тиесілі салықтық төлемнің соммасын мемлекет кірісіне ау-
дару, енгізу (төлеу) жөніндегі міндеттемесі;
-салықтық міндеттеме негізінде салықтық төлемнің сом
-масын өзінің пайдасына төлеуді салық төлеушіден талап
ету жөніндегі мемлекеттің құқығы деп тұжырымдауға бо-
лады.
Міне, салық төлеушінің өзіне (тиісті салық заңына сәй-
кес ) жүктелген салық төлеу жөніндегі біржақты міндетте
-мені саналы түрде, сондай-ақ салықтық-құқықтық мәдени
-еттілік пен белсенділік таныта отырып, белгіленген тәрт-
іп негізінде уақытылы және толығымен орындауы, мемле
-кеттің салық төлеушілерден белгіленген салықтарды өзіне
төлеуін талап ету құқығымен ұштаса отырып салықтық
құқықтық қатынастардың басты материалдық мәніне айна-
лады.
Өзінің экономикалық және құқықтық табиғатына сай са
-лықтық міндеттеме:
-тек мемлекеттің еркіне және әмірлі талабына сай туын
-дайды;
-әрдайым мерзімді сипатта болады;
-өзінің сипаты бойынша мемлекеттік (қоғамдық)-құқық-
тық тұрғыдан ерекшеленеді;
-салықтық төлемдердің сомасына байланысты көбінесе
ақшалай көрініс табады;
-өзінің мән-жайына қарай біржақты міндеттеме болып
табылады;
-оның айтарлықтай дәрежеде (тиісінше) орындалуы ме-
млекеттің мәжбүрлеу күшімен қамтамасыз етіледі;
-міндеттеме бойынша салықтық төлемдердің ақша қара
-жаттарын мемлекет кірісіне аударуға байланысты салық
төлеуші тұлғанң белсенді іс-қимылдарымен сипатталады;
-құрылымына салықтың заңы құрамының мұқият бел
-гіленген элементтерінің болуы оның тиісінше орындалуы-
ның негізі болып табылады;
-әрбір жекелеген салықтарға тән салық салу объекті-
лерімен, салық салуға байланысты объектілермен, салық
базасымен, салық ставкасымен және салық кезеңділігімен
мазмұндалады.
Салықтық міндеттеменің объектісіне міндетті тұлға
салық төлеушінің салықтық төлемінің сомасын мемлекет
-ке тапсыру кезіндегі іс-қимылдары жатады. Ал салықтық
міндеттеменің нысаны мемлекет (мемлекеттің салық орган
-дары) пен салық төлеушілер - заңды және жеке тұлғалар
-дың арасындағы байланыстың сыртқы көрінісі болып та-
былады.
Салықтық міндеттеменің құрамы:
-салықтық міндеттеменің субъектісінен;
-салықтық міндеттеменің объектісінен;
-салықтық міндеттеменің мән-жайынан тұрады.
Осы орайда айта кететін бір жәйт: салық төлеуші;
салық салу объектісі; салықтың заты; салықтың масшта
-бы; салық базасын есепке алу әдісі; салық кезеңі; сал-
ық салу бірлігі; салық ставкасы; салықты есептеу тәрті
-бі; есепті кезең; салықты төлеу мерзімі; салықты төлеу
тәсілі мен тәртібі сияқты элементтер Қазақстан Респуб-
ликасының салық заңдарындағы бастаушы ережелер бо
-лып табылады, сондай-ақ оларсыз ешбір салықты есеп
-теп шығарудың, төлеудің және олардың төленуін талап
етудің мүмкіндігі болмайды.
Салықтың заңы құрамының элементін, яғни салық
элементін белгілеу салықтық міндеттеменің туындауына
септігін тигізеді немесе оны орындау тәсілінің негізі бо
-лып табылады.
Салық кодексінде салықтық міндеттеменің субъекті
-лік құрамында салық төлеуші және мемлекет көрсетіл-
ген.
Салық салу объектілері мен салық салуға байланыс
-ты объектілер ретінде мүліктер және іс-әрекеттер белгі-
генген. Осы мүліктер мен іс-әрекеттердің болуы салық
төлеушіге қатысты салықтық міндеттеменің туындауына
негіз болады. Салықтар мен бюджетке төленетін басқа
да міндетті төлемдердің әрбір түрі бойынша салық салу
объектілері мен салық салуға байланысты объектілер Са
-лық кодексінің ерекше бөлімінің тиісті баптарында жан
-жақты айқындалған.
Салық базасы салық салу объектісі мен салық салу
-ға байланысты объектінің құнының, физикалық жай-
күйінің немесе өзге де мән-жайларының сипаттамаларын
білдіреді. Олар салық салу затын саны жағынан көрсете
отырып, салықтың негізі ретінде бюджетке төленуге тиіс
салықтар мен басқа да міндетті төлемдер сомасын айқын
-дайды. Демек, салықтық төлемдер сомасы салық базасы-
на белгіленген салық ставкасын қолдану арқылы есепте-
лінеді
Салық ставкасы салық базасының өлшем бірлігіне де
-ген салық есептеулерінің шамасын білдіреді. Былайша
айтқанда салық салу нормасы, яғни салықтың заң жүзін
- де белгілеген шамасы болып табылады. Салықтық сал-
ық төлеушіге түсіретін салмағын бағалау үшін жеңілдік
-терді есепке ала отырып толық салық базасына қатыс-
ты есептелген салық сомасы ретінде салықтың нақты
ставкасы қарастырылады.
Салық ставкасы салық базасының өлшем бірлігінде
процентпен немесе абсолютті сомамен белгіленеді.
Салық кезеңі жекелеген салықтар мен бюджетке тө
-ленетін басқа да міндетті төлемдерге қатысты белгілен-
ген уақыт кезеңі бодып табылады , сондай-ақ ол аяқтал
-ған кезде салық базасы айқындалып, бюджетке төлену-
ге тиіс салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің сом
асы есептелінеді.
Осыған байланысты салық кезеңі деп тиісті заңдар-
ға сәйкес салық төлеушіге арналып, оның салықтарды
есептеуіне және төленуіне, сондай-ақ салық есебін жүр-
гізуіне, салықтық бақылауда жүзеге асыруына қажетті
есептеулер мен декларацияларды тапсыру үшін белгілен
-ген уақыт бөлігін айтамыз.
Демек, салық кезеңіне салық базасын қалыптастыру
процесін аяқтау және салықтық міндеттеменің мөлшерін
түпкілікті айқындау үшін белгіленген мерзімді жатқызуға
болады.
Салықтық міндеттемені орындау осы міндеттеменің
әрбір субъектісінің міндеттерін құрвйтын белгілі бір іс-
қимылдарды тиісінше (ойдағыдай) жүзеге асыру болып
саналады.
Бұл жерде бірден айта кететін жәіт, салықтық мін
-деттеме мемлекет ойынан шығатындай, тиісінше және ай
-тарлықтай деңгейден орындалуға тиіс.
Салықтық міндеттемені орындау мақсатында салық
төлеуші мынадай іс-әрекеттерді міндетті түрде жүзеге ас
-ырады:
-салық органында тіркеу есебіне тұрады;
-салық салу объектілері мен салық салуға байланыс
-ты объектілердің есебін жүргізеді;
-салық салу объектілері мен салық салуға байланыс
-ты объектілерді, салық базалары мен салық ставкаларын
негізге ала отырып, бюджетке төленуге тиісті салықтар
мен басқа да міндетті төлемдердің сомаларын есептеп
шығарады;
-салық есебін жасайды және оны белгіленген тәртіп
пен мерзімдерде салық органдарына табыс етеді;
-салықтық заңдарда белгіленген тәртіп негізінде жә-
не қатаң айқындалған мерзімдерде салықтар мен бюдж
-еткетөленетін басқа да міндетті төлемдердің есептен шы
-ғарылған және есептелінген сомаларын, сондай-ақ салық
-тық міндеттемені орындамаған жағдайда айыппұл мен
өсімпұлдарды төлейді.
Салықтық міндеттемелердің орындалатын уақыты,
орын, тәртібін және тәсілдері күні бұрын әрі нақты
белгіленетінін білуіміз қажет.
Салықтық міндеттемені орындау уақытына жекеле
-ген салықтар мен басқа да міндетті төлемдерге қатыс-
ты, яғни олардың салық салу объектілерін айқындау,
тиісті бюджетке аударылатын салық сомасын есептеп
шығару және салық сомасын төлеу үшін салық заңын
-да белгіленген уақыт кезеңі немесе шекті мерзім жата
-ды.
Салықтық міндеттемені орындау уақыты қатаң ай
-қындалған уақыт ауқымы болып табылады.
Салықтық міндеттемені орындау орны салық тө-
леушінің салық төлемінің тиесілі сомасын мемлекетке
тапсырған (берген, өткізген) жері болып табылады.
Әдетте, салықты төлеу орны ретінде салық төлеушіге
немесе салық агенттеріне олардан алынған ақша қара-
жаттарын төлемдік құжаттар негізінде тиісті бюджетке
аудару жөнінде қызметт көрсететін банк мекемелері кө
-рініс табады.
Салық төлеушінің тиісті соманы бюджетке аудару
жөніндегі төлемдік тапсырманы банк мекемесіне тапсыр
-ған күні салықтық міндеттемені орындау күні болып
есептелінеді.
Салықтық міндеттемені орындау тәртібі салық
төлеушінің мемлеке т алдындағы өзінің салықтық мін
-деттемесінорындауға бағытталған, белгілі бір тәртіппен
механизмдері мен кезектіліктерді ұстана отырып жүзе-
ге асыратын іс-қимылдары болып саналады.
Салық төлеушінің қолма-қол ақшасын төлеу ны
-санында орындалатын салықтық міндеттемесі банктен
немесе банктің операциялардың жекелеген түрлерін
жүзеге асыратын ұйымның салықтар мен бюджетке тө
-ленетін басқа да міндетті төлемдер сомасына төлемдік
тапсырма акцептін алғаш күннен бастап, ал қолма-қол
ақша нысанында – салық төлеуші аталған сомаларды
банкке немесе уәкілетті органға төлеген кезден (сәттен)
бастап орындалды деп есептелінеді.
Салық төлеушінің салық (фискальдыұ) агенті ат
-қаратын салық төлеу жөніндегі салықтық міндеттеме-
сі сол салық төлемінің сомасын ұстап қалған күннен
бастап орындалған болып табылады.
Салық төлеушінің салықтарды төлеу жөніндегі
салықтық міндеттемесі бюджетпен кезекте есеп айыры
-су кезінде салықтар мен бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдердің артық төленген сомаларын есеп
-ке жатқызу жолымен орындалуы мүмкін.
Салықтық міндеттемені орындау тәсілдеріне
салық заңдарында белгіленген, салықтарды төлеуге
және мәжбүрлеп төлетуге байланысты жолдар мен
әдістер жатады.
Осы тәсілдердің заң жүзінде қатаң көрініс
табуы тиісті салықтық төлем сомаларының мемле-
кет кірісіне уақытылы және толығымен түсуін ерік
-ті түрде немесе мәжбүрлеу арқылы қамтамасыз ету
-ге негіз болып табылады әрі кепілдендіреді.
Сонымен, салықтарды саналы түрде, салық-
тық-құқықтық мәдениеттерін көрсете отырып, дербес
және өз еркімен төлеу салықтық міндеттемені орын
-даудың бір т әсілі болса, отанына, егемен еліне
деген патриоттық сезімі мүлдем оянбаған және са-
лықтық мәдениеті қалыптаспаған салық төлеуден
жалтарушыларға, уақытылы және толық мөлшер-
де төлемеитіндерге мәжбүрлеп шараларын қолдану
жолымен, олардан салықтарды, салық берешектерін,
заңды негізде белгіленген айыппұлдар мен өсімпұл-
дарды еселеп алу салықтық міндеттемелрді мәж-
бүрлеп орындату тәсілі болып табылады.
Салықтық міндеттемелерді тиісінше, өз беті
-мен және ерікті орындау мынадай тәсілдер ар-
қылы жүзеге асырлады:
1) салықтарды декларация (оңайлатылған дек
-ларация) негізінде төлеу;
2) салықты патент алу жолымен төлеу;
3) салықты біржолға талон негізінде төлеу;
4) салықтық төлемнің сомасын бюджетке ен
гізу жолымен төлеу.
Салықты табыс төлеу кезінде ұстап қалу,
қалықтық міндеттемені орындау жөніндегі салық
хабарламасы негізінде салықты төлету, салық тө-
леуден жалтарушы тұлғалардан салықты (оның бе
-решектерін) мәжбүрлеп алу салықтық міндеттемені
мәжбүрлеп орындату тәсілдеріне жатапды.
Салық органының салықтық міндеттеменің
орындау қажеттілігі жөнінде салық төлеушіге жібер
-ген жазбаша хабары салық хабарламасы деп ата
-лады.
Салық хабарламасында салық төлеушінің
аты-жөні немесе толық аталуы; салық төлеушінің
тіркеу нөмірі; салықтық міндеттеменің сомасы; сал
-ықтық міедеттемені орындау жөніндегі талап; ха
-барламаны жіберуге орай негіздеме; шығымдану
тәртібі көрсетіледі. Салық хабарламасының ныса-
нын уәклетті мемлекеттік орган белгілейді.
Салық хабарламасы салық салу аясындағы
мән-жайларға байланысты әр түрлі көрініс таба-
ды және салық төлеушіге мынадай мерзімдерде:
-салық заңдарын бұзушылықты жою тура
-лы – оларды (бұзылу фактісін) анықтаған күннен
бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмеи;
-дебиторлардың банктік шоттарындағы ақ
-шаларынан (салық берешегін) өндіріп алу жөнінде
-өндіріп алғанға дейінгі бес жұмыс күнінен кешік
-тірмеи;
-салық берешегін мәжбүрлеп өндіріп алу
шараларын қолдану туралы – мәжбүрлеп өндіріп алу
шаралары қолданылғанға дейінгі бес жұмыс күні
нен кешіктірмей;
-камеральдық бақылау нәтижелері бойын-
ша анықталған құқық бұзушлық жою жөнінде салық есептілігіндегі (тәртіпті, ережені) бұзу
шылықтар анықталған күннен бастап екі жұмыс күнінен кешіктірмей; -салықтық тексеру нәтижелері бойынша салықтар мен бюджетке төленетін басқа да мін
-детті төлемдердің, өсіпұлдардың және айыппұл-
дардың есептелінген сомасы туралы – салықтық тек
-серу актісі бойынша шешім қабылданған күннен
бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей;
-мерзімде орындалмаған салықтық міндетте
-менің орындалуын қамтамасыз ету жөнінде
қолданылатын шаралар туралы – салық кодексінің
тиісті баптарында көзделген мерзімдер аяқталған
-ға дейін;
-салық төлеушінің ша ғымын қарау нәти
-желері салықтар мен бюджетке төленетін басқа
да міндетті төлемдердің, өсімпұлдар мен айып-
пұлдардың есептелінген сомалары туралы-шағым
-ды қарау бойынша шешім қабылданғен күннен
бастап бес жұмыс күннен кешіктірмей;
-өздеріне заң жүзінде жүктелген міндет
бойынша салық органы есептеп шығарған сал
-лыктар мен бюджетке төленетін басқа да мін
-детті төлемдердің сомалары туралы - есептеп шы
-ғарылған күннен бастап үш жұмыс күнінен ке-
шіктірмей жіберледі.
Салық төлеушінің бюджет алдындағы тиіс
-ті салықтары бойынша берешектерін өтеу кезек
-тілігі:
-салықтардың бересі сомасын төлеу;
-есептелген өсіппұлдарды төлеу;
-есептелген айыппұлдарды төлеу тәртібі
негізінде жүзеге асырлады.
Ал Салық кодексінің 33-бабында белгі-
ленген салық төлеушінің өзіне қатысты салық
берешектерін өтеу тәртібі мынадай:
-есептелген өсімпұлдарды төлеу;
-есептелген айыппұлдарды төлеу;
-салықтың бересі сомасын төлеу кезек
-тілігін сақтай отырып жүргізіледі.
Салықтық міндеттемені орындау мерзімдері
Салық кодексінде мұқият белгіленген және осы
белгіленген мерзімнің өтуі оның басталуы айқын
-далған нақты оқиғадан немесе заңи іс-әрекеттен
кейінгі келесі күні басталып, салық кезеңі аяқтал
-ған күннің соңында бітеді.
Салықтық бақылау нәтижелері бойынша есеп
-телінген салықтардың, бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдердің, өсімпұлдар мен айыппұлдардың
сомалары туралы салық органы жіберген салық хабар
-ламасына орай салықтық міндеттеме салық төлеушінің
қолына тапсырылған күннен кейінгі күннен бастап он
жұмыс күнінің ішіеде орындалуға тиіс.
Салық төлеуші салықтық тексеру нәтижелері бой
-ынша есептелінген салықтар мен бюджетке төленетін
басқа да міндетті төлемдердің, өсімпұлдары мен айып
-пұлдарының салық хабарламасында көрсетілген сома
-ларымен келіскен жағдайда оның өтініші бойынша осы
салықтық міндеттемені орындау мерзімі алпыс жұмыс
күніне дейін ұзартылуы ықтимал.
Осы салық хабарламасында көрсетілген сомалар тө
-леу мерзімі ұзартылған әрбір күнге (осы сомалардың
үстіне) өсімпұл есептеліне отырып, осы кезеңнің әрбір
он бес жұмыс күні сайын тең үлеспен бюджетке төлену
-ге тиіс.
Жарғылық капиталына мемлекет қатысатын акцио
-нерлік қоғамдардың салық берешегі сомаларын жабу
үшін соттың шешімінен жарияланған акцияларды мәж
-бүрлеп шығару жүргізілетін салық берешек сомаларын
төлеу жөніндегі міндеттемелерін орындау мерзімдері жа
-рияланған акцияларды мәжбүрлеп шығару туралы сот
шешімі күшіне енген кезден бастап оларды орналасты
-ру (өткізу) аяқталғанға дейін тоқтатыла тұрады.
Салық органы салық кезеңі аяқталғаннан кейінгі бес
жыл ішінде салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің
бюджетке төленген сомасының дұрыстығын есептеп тек
-серуге немесе есептелген соманы қайтадан қарауға құ-
қылы.
Сонымен қатар, салық төлеушігі де салық кезеңі
аяқталғаннан кейінгі бес жыл ішінде тиісті салығының
артығымен төленген сомаларын өздеріне қайтарып беру
-ді талап етуге құқық берілген.
Қызметін жер қойнауын пайдалануға арналған ке
-лісім-шартқа сәйкес жүзеге асыратын салық төлеушілер
бойынша салық қызметі органы жер қойнауын пайдалану
-ға келісім-шарттың қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін
бес жыл ішінде салық және бюджетке төленетін басқа
да міндетті төлемдер сомасын есептеуге немесе олардың
есептелген сомасын қайта қарауға құқылы, оларды есеп-
теу әдістемесінде рентабельділіктің ішкі нормасының (РІН)
және R-фактордың (табыс көрсеткішінің) көрсеткіштері
қолданылады.
Салық кезеңінде бюджетке төленген салық сомасы
мен төлену үшін есептелінген салық сомасының арасын
-дағы айырма артығымен төленген салық сомасы болып
танылады.
Салық төлеушінің бюджетке артығымен төленген
сомасы оның салық органдарына берген өтінішіне орай
он жұмыс күні ішінде жекелеген салық түрлері бойынша
берешектері мынадай тәртіппен:
1) салықтың нақты түрі бойынша өсімпұлдар мен
айыппұлдарды өтеу есебіне;
2) салықтардың басқа түрлері бойынша өсімпұлдар
мен айыппұлдарды өтеу есебіне;
3) салықтардың басқа түрлері бойынша бересі сома
-ларды өтеу есебіне;
4) салықтардың осы және басқа да түрлері бойын
-ша болашақ төлемдер есебіне міндетті түрде есепке жат
-қызылуға тиіс.
Ал салық төлеуші тарапынан өз салықтық міндет
-темесі бойынша артығымен төленген салық сомасын қай
-тарып беру жөнінде өтініш берілген жағдайда, салық ор
-гандары өздеріне өтініш табыс етілген күннен бастап он
бес жұмыс күні ішінде артық алынған соманы қайтарып
береді.
Қазақстан Республикасының кеден шекарасы ар-
қылы тауарларды өткізген кезде кеден органдары алатын
салықтардың бюджетке артық төленген сомасы салық тө
-леушінің өініші бойынша, салықтардың артық төленген
сомаларының бар екендігі туралы кеден органының рас-
тамасымен қоса, өтініш берілген күннен бастап он жұмыс
күні ішінде осы бапта белгіленген тәртіппен салық бере-
шегін жабу есебіне есептеуге жатады.
Салық төлеушінің өзіне тиесілі салықтарды (бұл жер
-де төлем көзіндеұсталынатын салықтар мен акциздерден
басқалары) төлеу мерзімін кейінге ысыру жөнінде салық
органдарына берген, негізделген өтініш негізінде оның
салық төлеу мерзімін неғұрлым кейінге, бірақ күнтүзбелік
жылдың он айынан аспайтын мерзімге ауыстыру салық-
тарды төлеу жөніндегі салықтық міндеттемені орындау
мерзімдерін өзгерту болып танылады.
Кепілге алынған салық төлеушінің мүлкі немесе оған
берілген банк кепілдігі салықтарды төлеу жөніндегі салық
-тық міндеттемені орындау мерзімдерін өзгертудің негізі
болып табылады.
Республикалық бюджетке келіп түсетін, сондай-ақ
республикалық және жергілікті бюджеттер арасында бөліне
-тін салықтарды төлеу жөніндегі салықтық міндеттемені
орындау мерзімдерін өзгерту туралы шешімді Қазақстан
Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіп негізінде Қар
-жы минмстрлігінің Салық комитеті қабылдайды.
Толық көлемде жергілікті бюджеттерге келіп түсетін
салықтарды төлеу жөніндегі салықтық міндеттемені орын
-дау мерзімін өзгерту туралы шешімді жергілікті атқарушы
органмен келісе отырып салық төлеушіні тіркеу есебіне алу
орны бойынша салық органы қабылдайды.
Салық салу аясындағы салық төлеуші тиісті салық-
тарды төлеу жөніндегі өз салықтық міндеттемесін заңды
белгіленген мерзімдерде орындамаған жағдайда, уақтылы
орындалмаған салықтық міндеттеме:
-салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндет
-ті төлемдердің төленбеген сомасына өсімпұл есептеу;
-банктік шоттар бойынша шығыс операцияларын
тоқтата тұру;
-салық төлеушінің салық берешегі есебінен өз мүл-
кіне билік етуін шектеу сияқты тәсілдерді қолдану арқы
-лы қамтамасыз етіледі.
Орындалу мерзімі әлдеқашан өтіп кеткен салықтық
міндеттеме сомасына Қазақстан Республикасының Ұлттық
Банкі белгілеген қайта қаржыландыру ресми ставкасының
1,5 еселенген мөлшерінде мерзімі өткен әрбір күн үшін
өсімпұл есептелінеді.
Өсімпұл сомасы салық берешегін өтеу жөніндегі са
-лықтық міндеттемені мәжбүрлеп орындату шараларын,
сондай-ақ салықтық заңдарды бұзғаны үшін жауапкер-
шіліктің өзге де шараларын қолдануға қарамастан есеп-
телініп, тиісті бюджет кірісіне енгізіледі. Өсімпұл салық
-тар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
-ді төлеу мерзімі болып табылады күннен кейінгікүннен
бастап, бюджетке төленетін күнді қоса алғанда, мерзімі
өткен әрбір күн үшін Қазақстан Республикасының Ұлттық
Банкі белгіленген қайта қаржыландыру ресми ставкасының
1,5 есептелген мөлшерінде есептелінеді.
Сонымен қатар, салық төлеушілердің салықтар мен
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің, айып-
пұлдарының өткізілген сомаларын банктік шоттан шығар
-ып тастау кезектілігінсақтамағаны үшін, сондай-ақ салық
төлеушілердің банктік шоттарынан шығарылған салықтар
мен бюджетке төленетін басқа міндеттітөлемдердің сома-
ларын Қаржы министрлігінің Қазынашылғының шотына
аударуды кешіктіргені үшін банктерге немесе банктік
операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұй-
ымдарға өсімпұл есептелінеді.
Салықтық міндеттеменің мерзімінде орындалуын
қамтамасыз ететін банктік шоттар бойынша шығыс опера
-цияларын тоқтата тұру тәсілі Салық кодексінде белгілен
-ген мерзімдерде салық төлеушіге хабарлана отырып жүргі
-зіледі және салық берешегін өтеу жөніндегі операциялар
-дан басқа салық төлеушінің барлық шығыс операциялары
-на қолданылады. Салық төлеушілер ретіндегі заңды тұлға
-ныңжәне жеке кәсәпкердіңбанктік шоттары (корреспонден
-циялық шоттарды қоспағанда) бойынша шығыс операция
-ларын тоқтата тұру Қазақстан Республикасының заң акті-
лерінде көзделген және белгіленген тәртіп негізінде мына
-дай:
1) салық төлеушінің белгіленген тапсыру мерзімінің
аяқталғанына қарамастан он жұмыс күні ішінде салық есеп
-тілігін табыс етуі;
2) салық төлеушінің төлеу мерзімі ретінде белгіленген
күннен бастап отыз жұмыс күні өткенше салық берешегін
өтемеуі;
3) салық органдарының лауазымды адамдарын салық
кодексіне белгіленген салықтық тексеру жүргізу тәртібін
бұзған жағдайлардан басқа реттерде, салық салу объектілері
мен салық салуға байланысты объектілерді қарап шығуға
және салықтық тексеру жүргізуге жол бермеуі сияқты жағ
-дайларда жүзеге асырлады.
Салық төлеушінің банктік шоттары бойынша шығыс
операцияларын тоқтата тұру туралы салық органының өкі
-мі Қаржы министрлігінің Салық камитеті мен Ұлттық Банк
бірлесе отырып белгіленген нысан бойынша шығарылады
және ол банк мекемелерінің немесе банктік операциялардың
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың (олардың
лауазымды адамдарының) қолына тиген күннен бастап күші
-не енеді, сондай-ақ осы тұлғалар өкімнің тиісті талаптарын
сөзсіз орындауға міндетті.
Салықтық міндеттемені орындату мақсатында заңды
тұлғаның банктік шоттары бойынша шығыс операцияларын
тоқтата тұру туралы өкім шығарылған күннен бастап он
жұмыс күні ішінде салық берешегі өтелмеген жағдайда,
оның салық берешегі есебіне (белгіленген мөлшердегі
қаражаттарды түсіру арқылы өтеу мақсатында) өз мүл
-кіне билік етуіне шектеу қою шарасы жүзеге асырлады.
Салық төлеушінің өз мүлкіне билік етуіне шектеу
қою туралы шешім уәкілетті мемлекеттік орган белгілен
-ген нысан бойынша шығарылады және осы жөнінде оған
салық хабарламасы жіберіледі.
Салық төлеушінің мүлкіне билік етуіне шектеу қою
туралы шешім меншік құқығындағы немесе шаруашылық
жүргізу құқығындағы мүліктерге қатысты шығарылады.
Сонымен қатар, салық органдары мүлікке билік етуді
шектеу туралы шешімді салық төлеушінің жеке шотында
-ғы салық берешегінің сомасы туралы дерекдердің негізінде
қабылданбайды.

Қазақстан Республикасы.
Қазақстан Тұтынушылар Одағы.
Арқалық экономика және құқық колледжі.

Циклдік әдістемелік
комиссия:______________________

Пәні:__________________________

Тақырыбы: №____ __________________________

Мамандығы:________________________________

Курс______________ тобы___________________

Сынақ кітапшасының номері ________________

Орындаған:______________ ________
(қолы)
Тексерген:______________ ________
(қолы)

Қорғау күні:_________________
Бағасы:______________________

__________________ қаласы.
__________________ жылы.