Хадис туралы

Алхамдулла, біз мұсылманбыз Дініміз Ислам бұған ешбір шәк шүбәміз жоқ. әрине бұған мақтаныш етеміз. Мұсылман болғандығымыз үшін аллаға қаншалықты шүкіршілік етсекте аз: екінші бір мақтаныш етеін жағдай әлемге әйгілі Хадис ғылымы Мұхаммед Исмайл ия тихат имамы Абдулмансур Матуриды бізден шыққан тағы Ибинсина Фараби қожа Ахмет Иассауи, Махмут қашқари және Юсуф хас Хажиб сияқты дүние бойынша машқұр ғаналымдар бізден шыққан киелі жер. Хадисте Сахих Бухарих фиқһи да мухтасар выкая, пидая тәрізді кітаптар жазылатын болған Бүгінде де, Бұхара қаласы сол сәулетті күмбезерді мен зәулім мұнаралары және Түркістандағы Хазрет Хожа Ахмет Иасауидің мазары сол алтын дәуірдің мәңгілік айғағы біздерге мен мұндалап тарихымызды ескертуде.
Екінші қазан қаласы әуел басты Құран кәрім тәпсмрлер болып барлық діни кітаптардың басып тарапатын орталық болған еді. Ал бүгін ол баспаханалар жоқ. Соның салдарынан діни медрессе діни баспасөз болмағандықтан да мұсылмандар діннен діни мінез құлықтан махрұм қалды. Міне бүгін дінге бейімделіп мойындағандар діни ерекшелерді орындау үшін оқитын құран кәрім және басқа кітап таба алмауда. Сондай ақ діни баспа сөздерге тиым салумен тұрмай дінге қарсылық дін дұшпандығы қатаң жүгізіліп әр түрлі жолмен дінді қорлайтын дінді төмендететін үгіттер жүргізілді. Сондықта мұсылмандар діни үгіттерге аса ынтық өте құштар еліміздің бұл діни керегін қозлдға ұстай отырып таңдаулы Ахлахи хадистерді түсінуді жөн көрдім.
Сіздерге ұсынатын хадистерді шынайы ынтамен оқып көңілге тоқып хаурет пайғамбарымыз ғалай хиссаламның хадисы бойынша хамал қылсаңыздар сіздерді алла да жақсы көреді пайғамбар да сүйеді сондай ақ ел арасында да сүйкімді болып абройға ие боласыздар, сонымен қатар о дүниеде де ғазірет пайғамбарымыз ғалайхисаламның шапағатына бөленген құлдары боласыздар .

Хадистерге байланысты түсініктер.
Хазірет пайғамбар ғалайқиссаламның Хадистері өте- мөте құрмет етіледі.пайғамбар әлахисаламның не бұйырғанын сахабалары (жолдастары) дереу жаттап алып бір-біріне жалғастыратын болған екінші жағынан пайғамбар ғалакисаламның хадистерін дұрыс жалғастыру тым елеулі міндет деп есептелінеді. Негізінен де солай болуға тиіс екендігі даусыз аз да болса бұрмалау ауыстыру өте зор күнә болып табылады. Алла тағаланың алдында жауапкер болады. өйткені хазірет пайғамбар ғалаки салам біреу маған көмекші боламын деп мен айтылған сөзді айтты десе оның орны тозақ деп бұйырған.
Үшінші жағынан хадисті пайғамбар ғалакисаламның мүбарак сөздерін біреуден естіген кісі оны жаттап алушы қатар оның кімнен естігенін аты-жөнін пайғамбар ғалакисаламнан естіген кім соны анықтап сұрастырып толық білетін. Сөйтіп пайғамбар ғалакисаламның мүбарак аузынан шыққандығы дәлелдесу қажет болса, соны жалғастыратын дәрежеге ие болған. Төртінші арабтардың бір туындыны жаттап алуға ерекше қабілеті бар еді хазірет пайғамбар ғалакисаламның бұрында ақындардың ұшан теңіз өлеңдерін жаттап алатын болған. Сондай-ақ ру шежірелерін жаттап ауыздан –ауызға нәсілден-нәсілге жалғастыратын ата салттары болған.
Ислам дінін қабылдағаннан кейін сахабалатдың мінез-құлықтары мейілінше өзгеріп бұынғы құран сайттар жайылып құран кәрімге негізделген пайғамбар ғалакисаламның нұсқауларына тығыз байланысты. Ислам салт-санасы орнап діни ерекшелерге зор маңыз берілген.
Сондықтан хазрет пайғамбар ғалакйыссаламның мүбәрак сөздеріне, қасиетті әрекеттеріне мейлінше мән беріліп, міне осылайша хазрет пайғамбар галайкиссаламның әрекеттері ұқыпты түрде аса сақтыкпен зерттелген. Әрине, бұл мәселенің карапайым тарихи материалды зерттеп жинактауға ұксамайтын, өз алдына өзгеше. ерекшеліктері болған.
Қорыта айтқанда, мұсылман ғалымдары Хадистерді жйнақтауға, оның дұрыс екендігін дәлелдеуге ерекше көніл бөлген. Сондыктан карапайым тарихи жағдайларды зерттеу. мен Хадистерді жинақтаудағы енбектерді салы-стыруға болмайды. өйткені Хадистерді риуаят етушілердін егжей-тегжейлі жағдайлары ерекше көз алдыға ұстала отырып, тәртіпке койылған. Мысалы, Хадистерді айтушылардын мінездері, сенімділіктері, сондай-ақ әртүрлі жағдайлары өте толық зерттелген. Тікелей айтқанда Хадистерді анықтауға байланысты жана әдістер, колданылған түрлі шаралары тұрғысынан адам баласының тарихында түңғыш рет жүзеге асырылды деу-ге болады.
Ислам дініне байланысты мәлімет алғысы келгендердің пайдаланулары үшін жазылған кептеген Хадис кітаптары бар. Ислам ғалымдары томенде баян етілетін алты Хадис кітапты өте елеулі деп санаған. Бүларды, сыхах сітте: алты шындық деп атаған.
1. Сахихул Бұхари. Бұл Құран Кәримнен кейіигі екі тура кітапты жинақтаушы (Габдолла Мұхаммед бін Исмаил) Исмағұл ұлы Ғабдұлла Мұхаммед бұхаралық. имам Бүхари деп аталады, (194—256 һ. 816—878 м.) имам Бүхари он алты жасында білімін арттыру үшін Шам, Мысыр және араб жарты Аралына екі рет, Бас-раға төрт рет сапар жасады. Хижазда алты жыл түрды. Бірнеше рет Куфеге, Бағдатқа барды. "Сахих Бұхари" атыкдағы бұл кітабын он алты жылда жазды. 600 мың Хадис жинактап, солардын ішікек такдап, бұл кітабына кайталауымен бірге 7275 Хадис жазған. Бұл Хадистердік әрбірін тандап жазарда әуелі бұсыл күйынып, екі рікат намаз етеп Алла тағалаға жалбарынып барьт жазғандығык озі айтқан. Жаттаған Хадистерінін пайғамбар галайкыссаламға дейін барған барлык дәлелдерін ол Хадисті пайғамбар ғалайкыссаламнан тартып өзіме жалғастырған түрлі рауилердің жағдайларын толық зерттеп, олардын шынайы дұрыс, толық сенімді кісілер екендігіне қанағат келтірген.

Ұқсас жұмыстар

Хадис туралы

Түйе айдаушыны ұру қажылық толық орындалуының шарты болып табылады

Имам Муслимнің хадис ғылымындағы орны

Хадис тарихы

Хадис әдістемесі

Тәңірлік діндердегі дін және Пайғамбар міндеттері

Ислам дініндегі негізгі құндылықтың бірі

Хадис пәнінің оқу-әдістемелік нұсқаулары

Имам Ағзам хақ діннің бастаушысы

Ахли сунна уа-л жама-адағы фықых ғылымы

ҚОРҚЫТ туралы