ЭЭС туралы түсінік
Электр станцияларының электрлік схемасы алуан түрлі. Мұның өзі станцияның алуан түрлі жылу-механикалық бөліктеріне, өндіріс процесі мен электр станциясының жұмыс режимінің еркшеліктеріне, электр станциясының энергетикалық жүйеде орналасуына, қысқа тұйықталу тоғын шектеу тәсіліне, сенімділік мәселелеріне және басқа да факторларға байланысты.
Біз бұл тарауда электр схемаларының тек қана негізгі түрлерін қарастырамыз. Себебі станциялар мен қосалқы станциялардың электр схемалары және олардың тарату құрылғыларының құрылысы туралы толық мәлімет “Электр станцияларының және қосалқы станциялардың тарату құрылғылары” пәнінен беріледі.
Электр схемаларына қойылатын талаптар: жұмыста сенімділігі; үнемділігі; жұмыс жағдайының өзгеруіне байланысты схемалардың өзгеруіне қабілеттілігі; пайдалану қауіпсіздігі; ұлғайту мүмкіндігі; экологиялық тазалығы.
Электр схемаларды таңдап алуда мына факторларды ескеру керек: электр станциялардың /қосалқы станциялардың/ түрін; генераторлар мен күштік трансформаторлардың санын және қуатын; жергілікті жүктемелердің сипаттамасын және қуатын; тұтынушылардың категориясын; жобаланатын электр станцияларның /қосалқы станциялардың/ энергі-жүйе үшін маңызын; энергіжүйедегі электр торабының схемасын және кернеуін; қысқа тұйықталу тоғының деңгейін; станциялардың /қосалқы станциялардың/ келешекте дамуын және ұлғайтылуын; экологияға байланысты талаптардың орындалуын және қойылған мақсатқа сәйкесті схемалардың үнемділігінің орындылығы.
Электр схемаларды таңдағанда электр станциялар мен қосалқы станциялардың түрін және генераторлар мен күштік трансформаторлардың санын, қуатын жоғарыда көрсетілген тараулардан табуға болады.
Электр жүктемелерінің сипаттамасы және қуаты электр схемаларын таңдауда маңызды мәселенің бірі. Айталық, электр энергияны тұтынушылар – жұмыс режимі, оны белгілеу, оның орындалуы, тұтынылатын қуаты, ток жиілігі, жұмыс жағдайлары, жауапкершілігі мен электр қамсыздандыруға қойылатын талаптарға сәйкес сенімділігіне, сонымен қатар, басқа да ерекшеліктеріне байланысты ажыратылады. Жұмыс режиміне байланысты тұтынушылар негізінде екіге бөлінеді: тұрақты /өзгермейтін/ жүктемелі тұтынушылар және қысқа мерзімді жүктемелі тұтынушылар.
Атқаратын қызметіне қарай электр энергиясының жүктемелері шартты түрде беске бөлінеді: күштік қоғамдық-өнеркәсіптік қондырғылар, жарық беретін қондырғылар, өндірістік механизмдердің электр жетегі, электр пештері мен электртермиялық қондырғылар. Ұзақ уақыт бойына электр энергиясының негізгі тұтынушылары болып электр жарығы мен асинхронды электр жетегі саналып келді.
Қазіргі кезде ғылым мен техниканың қарқынды өркендеуі мен. Жаңа прогресшіл өндіріс технологиясын енгізу және оны жетілдіру, өндірістік процестерді электрлендіруді кеңейту нәтижесінде электр энергиясының жана әрі біршама қуатты тұтынушылары пайда болады.
Оларға мыналар жатады: электр пештері мен электртермиялық қондырғылар, рудатермиялық пештер, жүктемелі прокат стандары, электрмен пісіру қондырғылары, көтермелі- транспорт механизмдерінің электр жетегі, үздіксіз әрекеттегі экскаваторлардың электр жетегі, жарық беретін және прожекторлық қондырғылар, радиотелеқондырғылары, газ бөлушу және желдету жүйелері, электрлендірілген транспорт, электрлендірілген ауыл шаруашылық қондырғылары, түрлі мақсатқа бағытталған түрлендіргіш қондырғылар, энергия жинақтаушы, электронды- ионды технология қондырғылары, электрофизикалық қондырғлар, сонымен қатар, тағы да басқа қондырғылар. Мұның ішінде, двигательдердің бірлік қуаты 8- ден 25 МВт – ға дейінгі асинхронды және синхронды электр жетектері мен тиристорлы және электрмашина түрлендіргіштері ерекше кеңінен таралды.
Электр энергиясының жүктемелері технологиялық режим мен жұмыс жағдайларына қарай айнымалы және тұрақты токтың электр желістерінен қуаттанады.
Тұрақты ток желістеріне келетін болсақ, олар көбінесе жиілігі 50 Гц айнымалы токтың өнеркәсіптік желістерінің түрлендіргіштерінен қуаттанады және де олар бұдан да жоғары көрнеулі энергетикалық жүйе секцияларымен тығыз байланысты. Тұтынушылардың бір бөлігі 10 кГц және одан да жоғары 50 Гц- ден төмен арнайы желістерді пайдаланады.
Айнымалы токтың тұтынушылары бір фазалы және үш фазалы болып келеді, мұны жобалау кезінде және электрмен қамтамасыз ету схемаларын жасау кезінде есте ұстаған жөн.
Электр энергиясының жүктемелері әр түрлі жағдайларды жұмыс істей алады: ашық ауада , жабық жерлерде, аса дымқыл жерлерде, ыстанған жерлерде және сыртқы ортаның агрессивты жағдайларында, жұмыс процесіндегі температураның, қысымның динамикалық жүктемелердің қатты өзгеру жағдайларында. Бұдан шығатын қорытынды: электр тұтынушылары кәдімгі күнделікті жағдайларда қалай қолданылса, жабық және қорғаныс жағдайларында, суытудың ашық және жабық тұйықталған жүйесінде, кәдімгі немесе ішкі орта жағдайларының өзгерісіне төзімді жағдайларында да дәл солай қолданылады.
Тұнба туралы түсінік
ХХ ғасырдың ІІ жартысындағы Жапония экономикасы
Өнім сапасын басқаруда Жапонияның тәжірибесі
1945-1980 ж.ж. Жапонияның экономикалық дамуы
Көпжақты дипломатия пәнінен дәрістер
Экологиялық биотехнология
Сертификаттаудың халыкаралық тәжірибесі
Сертификаттаудың халыкаралық тәжірибесі жайлы
Энергетикалық ресурстардың дамуындағы мемлекеттің рөлі
Педагогикалық психологияда бақылау түсінігі
ҚОРҚЫТ туралы
МАХМҰД ҚАШҚАРИ туралы
ЖҮСІП БАЛАСАҒҰН туралы
Қожа Ахмет Яссауи туралы
ШАҚШАҚҰЛЫ ЖӘНІБЕК туралы
ӨТЕҒҰЛҰЛЫ ӨТЕГЕН туралы
Мемлекеттің пайда болуы туралы
Қазақстандағы банктік жүйенің даму кезеңдері туралы
ӘБІЛҒАЗЫҰЛЫ АРЫНҒАЗЫ туралы
1930 – 1932 ж. несие реформасының мазмұны туралы