«Қазақстан тарихы білгірлерінің» сайысы

«Қазақстан тарихы білгірлерінің» сайысы

Мақсаты: Туған халқына, Отанына, оның тарихына деген құрмет сезімін
қалыптастырып, патриоттық тәрбие беру.

Көрнекілік: 1. Қазақстан Республикасының Елтаңбасы.
2. Қазақстан Республикасының Туы.
3. Қазақстан Республикасының Әнұранының мәтіні (қазақ және
орыс тілдерінде.
4.Тәуелсіздік күніне арналған кітап, газет – журналдар көрмесі.
5. Қазақстанның ғылым және өнер қайраткерлерінің, тарихи
тұлғалардың, айтулы батырлардың суреттері.
6. Қанатты сөздер.
І Гимн орындал

Жүргізуші:

- Армысыздар, қадірменді ұстаздар, студенттер! Отан, туған жер, атамекен, елім деген – жүрек тебірентіп, шаттық сезімді оятатын қасиетті сөздер мен туған жердің тарихын, шежіресін білу - әрбір ұрпақтың азаматтық борышы.
«Қазақстан тарихы білгірлерінің» сайысын бастауға рұхсат етіңіздер!

І кезең «Бәйге» 20 сұрақ беріледі, озып шыққандар ойынға қатысады.

1. Әнұран сөзінің авторлары кім?
2. Алғаш қазақ хандығын құрған кімдер? (Керей, Жәнібек)
3. Адамзат тарихының ең алғашқы кезеңі қалай аталады? (палеолит)
4. Аталық ру қай кезде пайда болды? (Қола дәуірі)
5. «Алтын Адам» қайдан табылды? (Есік)
6. Қаңлылардың астанасы қай қала? (Битянь)
7. Ғұн қоғамында қанша ру болған? (24)
8. Қазақстандағы алғашқы феодалдың мемлекет? (түрік қағанаты)
9. Қазақ халқында «Ақтабан шұбырынды» жылдарын еске түсіретін ән (Елім-ай).
10. Ноғай ордасының негізін қалаушы (Едіге).
11. Әбілқайыр хандығының астанасы (Сығанақ)
12. Қожа Ахмет Иассауи кесенесі Түркістанда кімнің бұйрығымен салынды (Әмір Темір).
13. Орта ғасырлық қаланың кедейлер тұратын бөлігі қалай аталған? (Рабат)
14. Қарахан әулетінің негізін салушы (Сатук Бограхан)
18. «Хан батыр» атағына ие болған батыр? (Қабанбай)
19. ХVIII ғ. қазақтардың әдет-ғұрып заңдары? (Жеті Жарғы)
20. Абылайдың кеңесшісі болған атақты ақын – (Бұхар жырау).

ІІ кезең «Бұл кім?» сайысы

1. Сталиндік жазалаудың құрбаны болған «Алаш» партиясының негізін қалаушы, Автономиялық қазақ үкіметінің басшысы, «Айқап», «Қазақ», «Қазақстан» газеттеріне мақалалар жазып тұрған, 1894 жылы Петербургтегі Орман шаруашылығы институтын бітірген кім?
(Ә. Бөкейханов).

2. «Алаш» партиясының танымал басшысы, қазақтың тұңғыш романы «Бақытсыз Жамал»-дың авторы, Сталиндік жазалаудың құрбаны, Соловки лагерінде қайтыс болған кім? (М. Дулатов).

3. «Қазақ халқының 1000 әні» мен «Қазақ халқының 500 әні мен күйі» жинағын шығарған композитор әрі этнограф кім? (А. Затаевич)

4. Орта жүздің султаны Уәлидің баласы, атасы Түркістан билеушісі болған, 1778 ж. ІІ Екатерина оны орта жүздің ханы етіп бекітті. Бұл кім? (Абылай).

5. Аристотельден кейін дүние жүзілік білім мен мәдениеттен екінші ұстазы аталған данышпан ойшыл, энциклопедиет ғалым кім? (Әл-Фараби).

6. Қазақтың күйші-композиторы, домбырашы, халық музыкасындағы аспаптық музыканың (күйдің) классигі (Құрманғазы).

ІІІ кезең. «Тарихқа саяхат»

Әр ойыншы өз таңдауы бойынша ұпайлардың артындағы сұрақтарға жауап береді.

1. Кісі есімдері. 1. ХІХ ғ. ең атақты Жетісу ақыны және Жамбылдың
ұстазы. (Сүйінбай)
2. «Қалқаман-Мамыр» поэмасының авторы?
(Ш. Құдайбердиев)
3. «Хан батыр» атағын алған батыр (Қабанбай).
4. «Ағам да, анам да жоқ, сондықтан менің өзімді
майданға жіберуді өтінемін» - деген сөздерді айтқан
кім? (М.М).
5.Қаламгер республика жазушылары арасында
тұңғыш рет Социалистік Еңбек Ері атағын алған
Ғ. Мұстафин.

2. Шығармалар. 1. Шоқанды дүниеге әйгілі еткен ғылыми еңбек.
(«Алтыншардың ... жағдайы туралы...» Қашғария
туралы жазбалар).
2. Мұхаммед Қайдар Дулатидің парсы тілінде жазған
шығарма қазақ халқының тарихына тікелей қатысты
кітап.
3. Құрманғазының қай күйінде туған жерді, кең
байтақ даланы, халықтың қажымас күшін
сипаттайды. (Сарыарқа)
4. Жаяу Мұса Ы. Алтынсариннің қай өлеңіне ән
шығарған. («Кел балалар, оқылық»)
5. Ленфильм киностудиясы түсірген тұңғыш қазақ
көркем фильмі («Аманкелді)

3. Қолөнер. 1. Палеолит дәуірінде адамдар ыдыстарға қандай
өрнек салған. (Геометриялық ою-өрнек салған).
2. Еркектердің биік өкшелі қонышы тізеден жоғары
асатын етіктерді қалай аталады? (Шоңқайма етік)
3. Шашқа салынатын әшекей қалай аталады? (Шолпы)
4. Құндыз терісімен жиектелген қыздардың бас
киімдері қалай аталады (Кәмшат бөрік)
5. Өрнектермен, оюлы безектермен және кестелермен
әшекейленген, түр-түске бай қабырғалық киіз
кілемдер қалай аталады? (түскиіз)

4. Тарих 1. Қай ханның тұсында қазақтардың саны 1 млн.-ға
жетті (Қасым)
2. Моғолстан мемлекеті қай жылы құрылды? (1348)
Оның алғашқы ханы? (Тоғылық Темір)
3. Қазақстан жеріне қоныс аударған ғұндарды кім
басқарды? (Чжи-Чжи)
4. Оғыз билеушісі қалай атады? (Ябгу)
5. Қазақ хандығы қашан құрылды.

ІV кезең. Жорға

1. Алғаш рет адамдардың қалдықтары қай жерден табылды? (Кения) Ш.А.
2. Ең көне тас құралдар Қазақстанның қай жерінен табылды?(Оңт. Қазақтстан)
3. Үйсіндердің астанасы (Қызыл Аңғар)
4. Ғұн тайпаларының билеушісі қалай аталды? (Шаньюй)
5. Түрік қағанатының негізін кім қалады?
6. V ғасырда қарлұқтар қандай атпен белгілі болды? (Болат)
7. Оғыздардың астанасы қай қала? (Янгикент)
8. Оғыздар Махмұд Қашғаридің жазуы бойынша неше тайпа болған (24)
9. Қарахан әулетінің негізін салушы кім? (Сатук Бограхан)
10. Қарақытай мемлекетінің билеушісі қандай атақты иеленген? (Горхан)
11. Қыпшақ қағанаты қай ғасырда құрылды? (ХІ ғ. бас.)
12. Ислам дінінің түркі тілдес халықтар арасында таралуына кім ықпал
етті? (А. Иассауи)
13. Ахмет Иассауидің шәкірті кім болған? (Бақырғани)
14. «Диуани лұғат ат-тюрк» еңбегінің авторы кім? (М. Қашғари)
15. «Аңырақай» шайқасы қай жылы болды? -1729
16. Абылай хан қай жылдары өмір сүрді? (1711-1781)
17. Тарихтағы «Қанішер Абылай» деген кім?
18. Бөкей хандығы қашан құрылды? (1801)
19. Жоңғарларға қарсы 1726 ж. Буланты өзенінің бойындағы шайқас қалай