Кіші өзендердің энергетикалық мүмкіндігін пайдалану

Кіші өзендердің энергетикалық мүмкіндігін пайдалану

Соғыс алдында және соғыстан кейінгі жылдары Қазақстан кіші су электр станцияларын салу айтарлықтай қарқынды жүргізілді. Бірақ 60 жылдардан бастап кіші су энергиясы қисынсыз ұтылды. Энергетика дамуы ірі электр жеткізу тараптарынан болды. Ауыл электр тұтынушыларына жеңілдетілген тариф кіші СЭК – да экономикалық тиімді емес нысаны етті.
Қазіргі кезде Қазақстанның кіші өзендерінің мүмкін су электр энергиялық қорлары 96 млрд. кВт сағ (кіші СЭС қуаты 30 м мВт – қа дейін) оның ішінде пайдалануға экономикаға тиімдісі 20 млрд. кВт сағ. Бұл мүмкіндіктің негізгі бөлігі (90 % дерлік Шығыс Қазақстан, Алматы, Талдықорған, Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облысы жатады. Кестелерде көрсетілген облыстардың өзендері бойынша болашақты кіші СЭС – дың негізгі энергетикалық көрсеткіштері келтірілген кіші СЭС – ы үшін қондырылған қуатын 1 кВт – на меншікті қаржы жұмсау, шамамен 2000 АҚШ доллары бұл оларды салудың комерциялық тиімділігін қамтамассыз етеді. Әрбір және СЭС – ң нақты құнын институт «Алматы гидропроэкт» жобаның зерттеу нәтижесінде анықтайды. Ол өз күшімен және сулардың мекемелерді қатынастарын су энергетика және су шаруашылық нысаналарын кешенді жобалау және су шаруашылық нысаналарын кешенді жобалау және инженерлік зерттеулерді қоса жасайды.
«Алматы гидропроэкт» институты «гидропроэкт» ассоцациясына кірді, кіші СЭС үшін жабдық жасау туралы ақпараттар бар, су күшінің жабдық жасаушы және жеткізуші (электротехмаш) («Уран электра ТЕХ маш» және басқалары) тікелей байланыс жасайды. Жабдық сатып алу үшін қызмет етеді. Қазақстанда ірі электр станцияларын салу үшін болашақта қарастырылады.

№ Өзен аттары Станция саны Жиындық қондырғы қуаты Орташа жыл эл кВТ/сағ
1 Қандысу 3 2,3 11,5
2 Үйдене 2 1,6 8
3 Жеменей 1 0,2 1
4 Кендірлік 4 9,4 47
5 Қалжыр 10 111,7 558,5
6 Қарақаба 3 12,9 64,5
7 Арасаңқаба 3 13,3 66,5
8 Арасан 2 2,3 41,5
9 Язовая 5 8 40
10 Қара және ақ берел 4 46,4 232
11 Алғылаң бұлақ 1 3,7 18,5
12 Сарымсақты 2 7,4 37
13 Ақ Уба 2 4,6 23
14 Сибинка 7 2,7 13,5
15 Абылайкеткен 2 2,3 11,5
16 Тайынты 8 6 30
17 Күршім 7 107,2 511
18 Хамир 2 6,3 31,5