Бақтағы алмұрт ағаштарының саны

Математика 5 сынып
Сабақтың тақырыбы: §1 Санды өрнектер. Әріпті өрнектер
Сабақтың мақсаты мен міндеттері:
1. Білімділік мақсаты: Санды, әріпті өрнектердің мәнін таба білу, есептердің шарты бойынша өрнек құра білуге үйрету
2. Тәрбиелік мақсаты: Ұқыптылыққа, еңбекке тәрбиелеу
3. Дамыту мақсаты: Қабілеттілік пен белсенділікті дамыту
Сабақтың түрі: Жаңа тақырыпты таныстыру сабағы
Әдіс - тәсілдері: Сұрақ - жауап
Сабақтың көрнекілігі: Слайттар, таратпалар, түрлі түсті бор, кодоскоп

Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды түгендеу және сыныптың тазалығына мән беру
Үй тапсырмасын тексеру, қайталау
Натурал сандарға қолданылатын амалдар қайталау, үй тапсырмасын №18, №20 есептердің шығарылуын тексеру, алдын ала дайындалған слайдтармен кодоскопта көрсете отырып тексеру жүргізу
№18 теңдеу құрып шешу:
8х - 36=76
8х= 76+36
8х =112
х=112: 8
х=14
Тексеру: 8•14 - 36=112 - 36=76

Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі:
Санды өрнек деп амалдар таңбалары және қажет болған жағдайда жақшалардың көмегімен сандардан құрастырылған өрнекті айтады.
Мысалы: Бақта 12 алма ағашы бар, ал алмұрт ағаштың одан 5 - еуі кем. Бақта неше жеміс ағашы бар?
Шешуі: Бақтағы алмұрт ағаштарының саны: 12 - 5=7
Ал бақтағы барлық жеміс ағаштарының саны: 12+(12 - 5) бұл санды өрнек
Барлық амалдарды орындау нәтижесінде шыққан сан өрнектің мәні деп атаймыз.
12+(12 - 5)= 12+7=19, мұндағы 19 саны санды өрнектің мәні.

Құрамында әріптері бар өрнек әріпті өрнек деп аталады.
Мысалы: Компьютерде терушілердің біреуі шығарманың 86 бетін терсе, екіншісі одан х бетті арттық терді. Компьютерде терушілердің екеуі бірігіп шығарманың неше бетін терді?
Шешуі: Екінші теруші 86+х бетін терді.
Ал екеуі бірігіп шығарманың 86+(86+х) бетін терді.
Мұндағы 86+(86+х) әріпті өрнек
Егер х= 12 болса, онда 86+(86+х)= 86+(86+12)= 86+98=184
Мұндағы 12 саны – х әрпінің мәні, ал 184 саны - берілген өрнектің мәні.
Санды өрнектер, әріпті өрнектер жалпы түрде математикалық өрнектер деп аталады. математикалық өрнектерді жазуда латын әріптері пайдаланылады.
Әріпті өрнектердің біреуі сан болса, ол әріп көбейткіштің алдына жазылады. Оны коэффициент деп аталады. Коэффицент пен әріптің арасына көбейту таңбасы қойылмайды. Ал х, у - әріпті өрнектерінің коэффиценттері 1 - ге тең, ол жазылмайды. Әріпті өрнектердегі әріп көбейткіштерінің арасына көбейту таңбасы қойылмайды.

Павлодар облысы Железин ауданы
Веселая Роща жалпы білім беру орта мектебі
математика пәнінің мұғалімі
Борамбаева Гульмира Ернарқызы
Санды өрнектер. Әріпті өрнектер жүктеу