Жасушада жүретін ажырау реакциясы
Биология әлеміне саяхат (интеллектуалды ойын)
Мақсаты: Оқушылардың биология пәніне қызығушылығын оята отырып, білімін тиянақтау.
Түрі: интеллектуалды ойын
9 - 10 - 11 сыныптардан 4 - топ қатысады. Әр топта 4 оқушыдан болады.
Сайыстың барысы:
Жүргізуші: Құрметті ұстаздар мен оқушылар!
Сайыс десе белсене араласатын көрермен қауым! Биология әлеміне саяхат атты 9 – 10 - 11 сыныптар арасында биология пәнінен өткізілетін танымдық сайысымызға қош келіпсіздер!
Ақыл - тон, аңдағанға тозбайтұғын,
Білім – кен, қанша болса азбайтұғын.
Қатарың оза шауып бара жатса,
Арқаңның ауруы не қозбайтұғын, - деп Тұрмағамбет Ізтілеуов айтқандай, білімдік сайысқа белсене, құлшына араласатын сайыскер топтарды таныстырып өтейін:
І - топ – Білгірлер тобы
ІІ - топ – Тапқырлар тобы
ІІІ - топ – Алғырлар тобы
ІV - топ – Ойшылдар тобы
Сайыскерлер таныстырылады.
Сайыскерлеріміздің біліміне, шеберлігіне әділ бағасын беретін қазылар алқасымен таныстырып өтетін болсам:
Әділ қазылар алқасы таныстырылады.
Жүргізуші:
Енді сайысымыздың негізгі бөлімдерімен таныстырар болсам, сайысымыз 4 кезеңнен тұрады.
1 – кезең - Бәйге
2 – кезең - Сиқырлы шаршы
3 – кезең - Дода
4 – кезең - Жорға
Жүргізуші:
Тапқыр, білгір, дарынды
Жарыс бар бүгін арынды
Биология пәнін сүйсең сен
Ортаға сал барыңды – деп сайысқа қатысушыларға сәттілік тілей отырып, сайысымыздың алғашқы турын бастасақ.
Білімнің ұшқырлығын танытатын,
Бәйге турда сайыскерлер жаңылмағын.
Уақыт деген зымырап өтіп кетер,
Асып, тасып, асықпа, қалыспағын.
1 – кезең - Бәйге кезеңінде ортақ 15 сұрақ беріледі. Жылдам жауап берілген әр дұрыс жауапқа 10 ұпайдан беріледі.
І – кезең - БӘЙГЕ (10 ұпай)
1. Тұқым қуалау және өзгергіштік жайлы ғылым қалай аталады?
2. Сүтқоректілердің миы неше бөлімді?
3. Денсаулық сақтау шарттары және аурудың алдын алу шаралары жайлы ғылым қалай аталады?
4. Өсімдіктердің жаң сорттарын шығарумен айналысатын ғалымдар?
5. Туыс емес дараларды будандастыру
6. Бактерия ішінде дамитын вирус
7. Жасушада жүретін ажырау реакциясы
8. Нәруыз синтезделетін цитоплазмалық құрылым
9. Фотосинтез құбылысы жүретін көк - жасыл, қызыл түсті бактериялар
10. Хромосомалардың өзіндік жақындасуы
11. Қанда және басқа денелерде антидене түзетін организм үшін бөгде заттар
12. Жануарлар мен өсімдіктердің гаплоидты жыныс жасушасы
13. Эволюция процесі кезіндегі белгілердің ажырауы
14. Белгілі бір түрге тән организмдегі барлық хромосомалар саны
15. Бір түр дараларының оқшауланған шағын тобы
Жүргізуші: 1 - кезеңнің қорытындысын білу үшін сөз кезегін әділқазылар алқасына береміз.
Жасушадағы зат алмасу және энергия айналымы
Өндірістік ферменттерде микроорганизм продуцентін өсіру
Өзгеше митоз және оның себептері
Жасушаның бөлінуі
«Медицинаның биохимиялық мәселелері»
РНҚ - ның ДНҚ матрицасындағы синтезі
Тұқым қуалаушылық аурулар
Тұқымқуалаушылықтың материалдық негіздері жүесі
Молекулалық биология ғылымы. Анықтамасы. Міндеттері
Мендель белгілерінің тұқымқуалаушылық заңдары туралы ақпарат
Андрогенез көбіне ұрықтануға дейін овоцит ядросының кейбір жағдайларға байланысты ыдырап кетуі нәтижесінде, тек сперматозоид ядросының қатысуымен жүретін процесс
Апокринді секреция (көне грекше: арех - төбе, krinos - болемін) - апикальды (төбе) ұштарына жиналған без сөлінің безді жасушалардан (гландулоциттерден) бөлінуі - гландулоциттердің төбе ұштары жағынан жартылай бүзылуы арқылы жүретін процесс
Акросомалық реакция - ұрықтану кезеңінде сперматозоид басының жұмыртқа жасушасына жанасуы кезінде акросома қабықшасының еріп, акросомалық жіпшелердің жұмыртқа жасушасы қабықшаларына ену реакциясы
Ертеде барлық Сібірді билеп - төстеп жүретін бір Байқал деген бай адам болыпты
Автотрофты организмдерге жасушаларында жүретін фотосинтез процесі үшін күн сәулесі қуатын пайдаланатын жасыл өсімдіктер және хемосинтез процесі үшін химиялық қуатты пайдаланатын кейбір хемотрофты бактериялар жатады
Азот қышқылы өндірісінде азот тотығын абсорбциялау реакциясы
Заттың жану реакциясы жылдамдығы бірден жоғарылайтын төменгі температура
Ксантопротеин реакциясы
Көрсетілген реакциялардың арасынан тотығу дәрежесінің өзгеруімен жүретін ыдырау реакция теңдеуін анықтандар
Тірі ағза функцияларын, ондағы жүретін процестерді зерттейтін ғылым