Зат есімнің септелуі
Топтамадағы сабақтар тақырыбы:
1. Зат есімнің септелуі
2. Салыстырмалы шырай
3. Күшейтпелі шырай
4. Сын есімнің емлесі
Қазақ тілі 7 сынып
Тақырыбы: Зат есімнің септелуі
Сілтемелер, үйлестірме материалы: Қазақ тілі оқулығы, танымдылық тапсырмалар
Жалпы мақсаты: Зат есімнің септелуі туралы білімдері мен ерекшелігі туралы түсініктерін арттыру
Күтілетін нәтиже: Зат есім мен септік жалғаулары, зат есімнің септелуі туралы теориялық ақпартпен танысатын болады.
Мұғалімнің іс - әрекеті
Оқушыларды зат есімнің көптелуі, тәуелденуі, септелуі бойынша стикерге жазылған топ атаулары бойынша бөлемін және сабақтың мақсатымен таныстырамын. Бағалау парақшасын таратып беремін.
Көркем әдебиеттен құрамында тәуелдік жалғауы бар 5 сөйлем жазу.
Ақ қағазға жазылған әріптерді құрастыру арқылы жаңа сабақтың тақырыбын құрастыру керектігін айтамын.
Мен септік жалғаулары туралы ертегі айтамын.
Ерте - ерте ертеде, ешкі жүні бөртеде, зат есім жерінде, қазақ тілі елінде Септік деген шал болыпты. Елде жұт болып, ашаршылық жайлапты. Бұл ашаршылық Септік шалдың үйіне де келіп жетіпті. Атау атты ұлы қайтыс болғанда шал ағашқа аттың қылын керіп, тиегінің орнына қойыпты да, үнсіз егіліпті. Ай өткен соң Ілік деген ұлы өлгенде тағы бір ішек тағып, ненің зияны, кімнің көзі тиді екен? - деп егіледі.
Ай өткен соң Барыс атты ұлы дүниеден өтеді. Сонда шал тағы үшінші ішек тағып кімге айтып жылайын неге ғана өлді екен? деп жоқтау айтады. Табыс атты ұлы өлгенде нені айтып, кімді ғана қарғайын? - дейді. Жатыс атты ұлы да аштықтан өлгенде ағашқа бесінші ішек тағылып, неде, кімде екен себебі? - деп жылайды. Шығыс ұлы да қайтыс болады, алтыншы ішек тағылып неден қайтыс болдың, кімнен сені сұраймын? деп егіледі. Көмектесі де сол ашаршылықтан қайтыс болғанда кіммен өмір сүрмекпін, немен енді шұғылданамын? деп жоқтау айтып егіледі. Шал мұңын халыққа жеткізген деседі.
Аталған ертегі негізінде септік жалғаулары мен сұрақтарын рет - ретімен орналастыру керектігін айтамын.
4-сынып «Қазақ тілі» оқулығының құрылымы мен құрылысы
Зат есімдердің құрылымы
Зат есімнің көптік тұлғада қолданылуы
Зат есімнің жекеше және көпше өзгеруі
Септік категориясы
Қазақ және ағылшын тілдерінің аралығындағы негізгі айырмашылықтар
Бастауыш сыныптарда қазақ тілінің морфологиялық жүйесін оқыту арқылы оқушылардың сауаттылығын арттыру
Зат есімдерді жекеше түрде жазу
Қазақ тілі мен түркі тіліндегі жалғауларды мысалдар арқылы салыстыру
Қазақ тілі мен әдебиеті
Негізгі қорлардың амортизациясын анықтау әдістері және олардың кәсіпорынның негізгі капиталын жаңартудағы ролі
Ақша қаражаттарының қоры қаржы қатынастарының материалдық-заттық көрінісі ретінде
Арал өңірі қазақтарының ХIХ ғасырдағы Хиуа хандығы мен Ресейге қарсы ұлт – азаттық күресі
Адамзат тарихындағы ең алғаш мемлекет типтес ұйым
Азықтың биологиялық әсерлі заттары
Планетадағы заттардың айналымы. Өзектілік қағидасы
Ауыл шаруашылық шикізаттары мен сауда – саттық жағдайы.
Ауылшарушылығының есептелуінің ерекшелігі.
Заттың үш күйі
Мұнайхимиялық синтезден көмірсутекті шикізаттарды алу