Биологиялық диктант

Сыныбы 10
Сабақтың тақырыбы: § 47 Медициналық генетика және кейбір тұқым қуалайтын аурулардың алдын алу мен емдеу

Сабақтың мақсаты:
білімділік – Оқушыларда медицина мен денсаулық сақтау үшін генетиканың маңызы туралы білім
жүйесін қалыптастыру. Тұқым қуалайтын аурулар, олардың түрлері мен алдын алу жұмыстары туралы білім беру
дамытушылық – денсаулықтың генетикалық негіздері туралы білімдерін тереңдете отырып ойлау қабілетін дамыту. Шығармашылық қабілеттерін арттыру
тәрбиелік – оқушыларды өз беттерімен жұмыс жасауға, тапсырылған жұмысты жылдам орындауға, алған білімдерін іс - жүзінде қолдана білуге тәрбиелеу. Тұқым қуалайтын ауруларды зерттеу тәсілдерін және олардың маңызын түсіндіре отырып салауатты өмір салтын қалыптастыруға тәрбиелеу
Сабақтың типі: аралас сабақ
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың әдістері: биологиялық диктант, генетикалық есептер шығару,
интерактивті тапсырмалар, шығармашылық ізденіс жұмыстар
Көрнекі - құралдар: мультимедиалық проектор, слайдтық презентация

Сабақ барысының жүргізілуі
I. Ұйымдастыру кезеңі
1. Сынып бөлмесін сабаққа дайындау. Оқушыларды түгелдеу
2. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару
Үй тапсырмасын сұрау:
1. Сұрақ - жауап
2. Биологиялық диктант

ІІІ. Жаңа сабақты өту
1. Мұғалімнің алғы сөзі
2. Слайдтың көмегімен жаңа сабақты түсіндіру
3. Оқушылардың шығармашылық ізденісі.
Мұғалім сөзі. Тұқым қуалайтын ауруларға жалпы шолу
(слайдтың көмегімен баяндау)
Тұқым қуалайтын аурулар - ата - аналарынан ұрпақтарына берілетін аурулар. Тұқым қуалайтын аурулар гендік, хромосомалық және геномдық мутациялардың әсерінен генетикалық материалдың өзгеруіне байланысты қалыптасады. Генетикалық жіктеу бойынша тұқым қуалайтын аурулар: моногендік; хромосомалық; мультифакторлық (полигендік) болып бөлінеді. Моногенді аурулар генетикалық ақпарат жазылған құрылымдық гендердің мутацияға ұшырауынан туындайды. Бұл аурулардың ұрпақтарға берілуі, Г. Мендельдің тұқым қуалау заңдылықтарына сәйкес жүретіндіктен мендельденуші тұқым қуалайтын ауру деп аталады. Моногенді түрі аутосом.- доминантты (арахнодактилия, брахидактилия, полидактилия, т. б. дерттер), аутосом.- рецессивті (екі, кейде үш немере ағайынды некелескен адамдар арасында жиі кездеседі; агаммаглобулинемия, алкаптонурия, т. б. дерттер) және жыныстық Х - және У - хромосомалармен тіркескен (генге байланысты еркек ауырады, ал ауруды әйел адам тасымалдайды; гемофилия, т. б. дерттер) тұқым қуалайтын аурулар болып бөлінеді.