Өзен балығы
Математика. 3 класс
Сабақтың тақырыбы: Есепті әртүрлі тәсілмен шығару
Сабақтың мақсаты:
1. Оқушыларға есептерді әртүрлі тәсілмен шығаруды үйрету, білімдерін тереңдету, тиянақтау.
2. Ойлау қабілеттерін дамыту, айналадағы дүние туралы білімдерін кеңейту, дүние жүзілік мұхит балықтарымен таныстыру. Астана қаласының мақтанышы – мұхит бағы жөнінде мәлімет беру.
3. Оқушыларды ұқыптылыққа, тиянақтылыққа, өзін - өзі әділ бағалауға тәрбиелеу.
Сабақтың типі: қайталау сабағы
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, практикалық, шығармашылық, проблемалық,
деңгейлік тапсырмалар, СТО стратегиялары.
Сабақтың көрнекілігі: мұхит бағының моделі, балықтар түрлері, кесте
Океанариум , ребус, бағалау парағы, деңгейлік тапсырмалар,
интерактивті тақта.
Пәнаралық байланыс: дүние тану
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі. Бағалау парақтары таратылады.
• Психологиялық дайындық.
Табиғат біздің анамыз,
Табиғатқа баламыз.
- Бүгінгі сабақта табиғат туралы сөз қозғалады. Сабақтың тақырыбын анықтау үшін ребус шешіледі.
`5 ``(есеп)
ІІ. Қайталау сабағы. Есепті әртүрлі тәсілмен шығару.
Ауызша есептеу. Кестені толтыру. Кестені толтырғанда сөз шығады.
А -------- 1 ------- 2 ------- 3 -------- 4 -------- 5 ------- 6 -------- 7 -------- 8 -------- 9 ------- 0
а*4 ----- 4 ------- 8 ------ 12 ------- 16 ------ 20 ------ 24 ------ 28 ------- 32 ------ 36 ------ 0
---------- О ------ К ------ Е ---------- А ------- Н ------- А -------- Р -------- И --------- У ------- М
- Океанариум деген, сөзді естігенде көз алдарыңа не елестейді?
• Ассоциация құрылады.
• Мұғалім түсіндірмесі. Слайдтар.
- Океанариум дегеніміз – бұл ең үлкен, алып аквариум. 2003 жылы Астана қаласында мұхит бағы – океанариум ашылды. Тек мұхитта мекендейтін акула, сегіз аяқ, мурена, теңіз жылқылары, кірпі балық пен пиранья секілді жыртқыштар осы океанариумда өмір сүре алады. Судың астында 70 метрлік туннель салынған. Ал төбесіне жарты шар тәріздес керегесі қалың әйнектен жасалған. Бұл туннельге кірсеңіз, мұхиттың астында жүргендей әсер аласыз. Жан - жағында, төбесінде жүзіп жүрген балықтар. Океанариумда туннельден басқа 11 аквариум бар. Осындағы балықтардың тек мұхитта өмір сүре алмайтындықтан, қызыл теңізден 120 т тұз әкелінген.
- Сүңгуірлер әр күн сайын аквариумның түбін тазалайды. Мұндағы балықтар Тынық мұхитының жағалауынан әкелінген. Қазір океанариумде әр түрлі топқа жататын 3 акула бар. Океанариум мұхиттан алыс туып - өскен адамдар үшін мүлде ғажап дүние. Егер Астанаға барсаңыз, осының бәрін өз көзіңізбен көре аласыздар. (Интерактивті тақтадан көрсету.)
• Интерактивті тақтамен жұмыс.
- Біз бүгінгі сабақта океанариум жасаймыз. Егер тапсырмаларды дұрыс орындасақ, біздің океанариумда әр түрлі балықтар пайда болады.
• Оқулықпен жұмыс.
Оқулықтан №1 есеп.
- Ол үшін оқулықтағы №1 есепті шығаруымыз керек.
Шұбат – 3 литрлік 7 банка
Қымыз – 3 литрлік 3 банка
Барлығы -? литр сусын
Ш: (7*3)+(3*3)=30 (литр)
Ж: Барлығы 30 литр сусын әкелінді.
- Көбейтудің қандай қасиетін пайдаландық?
- Үлестірімділік қасиеті.
- Ал енді есепті шығардық, біз бірінші балықты жіберейік. Ол – табан балық. Слайд Ұзындығы 40 - 70 см дейін, ал салмағы 5 - 6 кг. Өзен балығы, терең суларда мекендейді. Көбінесе теңізде қыстайды.
• Есеп шығару.
Болды – 70 литр май
Сатылды – 3 литрлік 9 банка және 5 банка
Қалды -?
Ш: 70 -(3*9+5*3)=28 (л)
70 -(3*(9+5))=28 (л)
- Біздің аквариумға тағы бір балық жіберіледі. Ол – алабұға. Слайд
- Ұзындығы 30 - 35 см, салмағы 1 - 1, 5 кг. Өзен балығы. Топ құрып, ұсақ балықтарды, уылдырықтарды, су жәндіктерін жейді.
• Геометриялық фигуралармен жұмыс.
- Тақтадағы фигураны ата.
Ұзындығы -? ↑4 есе артық
Ені – 2 см←
Р -?
S -?
Ш: 2см * 4=8 (см)
Р = (2см+8см)*2 = 20 (см)
S= 2см* 8см =
Ж: Периметрі - 20см, ауданы -
- Тағы бір балықты аквариумге жіберейік. Ол – шортан. Слайд
- Шортан - өзен балығы. Ұзындықтары 1, 5 метрге дейін, ал салмақтары 47 кг дейін болуы мүмкін. Денесі ұзынша, торпедаға ұқсайды. Жыртқыш балықтың бірі.
• Деңгейлік тапсырмалармен жұмыс.
І. 28 - бен х - тің бөліндісін тап. х=1, 2, 4, 7
ІІ. 28 - бен х - тің бөліндісін тап. х=3, 5, 6, 8, 9
ІІІ.(100 - 44): 8+48: 6
(75+25): 5+200: 4
(65 - 9): (24: 9)
- Тағы бір балықты аквариумға жіберейік. Ол – бекіре. Слайд
- Ол - бағалы балықтардың бірі. Ірі балық, ұзындығы 9м дейін, ал салмағы 80 - 100кг дейін. Осы балықтың уылдырығы – қара уылдырық өте бағалы. Каспий теңізінде мекендейді.
• Шығармашылық тапсырма.
(9 9) 9 9 9=8
- Біздің аквариумде тағы бір балық пайда болды. Ол – жайын. Слайд
Өте ірі өзен балығы. Ұзындығы 5м дейін, ал салмағы 300кг дейін
болады. жыртқыш балықтың бірі, ұсақ балықтармен қоректенеді.
• Теңдеуді шешу.
с*4=280
с=280: 4
с=70
70*4=280
280: а=40
а=280: 40
а=7
280: 7=40
х: 4=70
х=70*4
х=280
280: 4=70
- Теңдеуді шығардық, тағы да балықты жіберейік. Ол – сазан. Слайд
- Сазан - бағалы балықтың бірі. Каспий, Арал, Жерорта теңіздерін мекендейді. Ұзындығы 1 м дейін, ал салмағы 10 кг дейін барады.
ІІІ. Қорытынды. Бекіту.
- Балалар, сонымен біз нені үйрендік? Не білдік?
• БББ стратегиясы
- Есепті әр түрлі тәсілмен қалай шығарамыз? (Мысал келтірту.)
ІV. Бағалау.
Сабаққа белсенді қатысқан оқушылардың бағасы бағалау парағына
қойылады.
Мұғалімнің қорытынды бағасы қойылады.
V. Үйге тапсырма.
№7есеп
Өзен абботинасы
Антропогенді әсерлердің негізгі көзі
Тұқытәрізділердің сипаттамасы
Іле өзені мен Қапшағай суқоймасында кәсіптік балық шабақтарының таралуы
Қапшағай суқоймасындағы кейбір бөгде балықтардың таралуы
Қапшағай суқоймасының аборигендік ихтиофаунасына сипаттама
Кәдімгі тарақ балық
Қопа көлінің қазіргі экологиялық жағдайына сипаттама беру
Атырау қаласының экологиясы
Іле – Балхаш бассейіндегі кәсіптік маңызы бар балық түрлерінің биологиялық сипаттамасы
Азия өзендеріне жалпы сипаттама
Азияның басты өзендерінің географиялық ерекшеліктері
Азия өзендерінің су мөлшері және су айналымы
Өзен жырғаларында сулардың қозғалысы
Кіші өзендердің энергетикалық мүмкіндігін пайдалану
Ерте, ерте, ертеде, ел әлденеше хандыққа бөлінген заманда, жаз жайлауда өзен жағасына малын қатар жусататын екі қойшы болыпты
Менің Қазақстанымда көптеген қалалар, өзен - көлдер, жазық далалар, таулар, табиғаты тамаша жерлер өте көп
Жалаңтөс Сейітқұлұлы Сырдария өзенінің бойы, Нұрата аймағында дүниеге келген
Олжабай Толыбайұлы (Төлебайұлы) (1709 - 1785, Ақмола облысы Ерейментаудағы Сілеті өзен бойы) - батыр
Ірі өзендері