Жетелеуші сұрақтар

Топтамадағы сабақтар тізімі:
1. Сөздердің байланысу тәсілдері 7 - сынып
2. Ғабдолла Тоқай Өмір жолына қадам басқандарға
3. Бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша

Сөздердің байланысу тәсілдері 7 - сынып
Мақсаты: Оқушылар сөйлемдегі сөздердің грамматикалық байланысу тәсілдерін меңгереді.

Міндеттері:
а) Мазмұнға байланысты міндет: Сөздердің байланысуының амал - тәсілдерін ажырата біледі және білімін қолдана алады. Сөз тұлғасына талдау жасайды.
ә) Сыни ойлауды дамытуға байланысты міндет: Ұсынылған мәліметтерді талдай, саралай отырып, сөздердің байланысу тәсілдерін шығарады, ерікті, сыни оқу дағдылары қалыптасады.
б) Топтық міндет: Топта бірін - бірі оқытады, бірлесе шешім қабылдайды.
Сабақ түрі: жаңа оқу материалын оқып - үйрену сабағы
Сабақ әдісі: сұрақ - жауап, Сөздер сөйлейді , Негізгі идеяны тану , Бір айналым сөйлесу , Семантикалық карта
Көрнекілігі: тақырыптық слайд материалдары, үлестірме мәтін, т. б.
Бағалау: Теориялық білімдерін қолдана алу мүмкіндіктері мен ұжымдық жұмыс жасау қабілеттері
Күтілетін нәтиже: Оқушыларда өзіндік ойлау, оқу белсенділіктері ашылады. Жаңа оқу материалын игеруде ерікті оқу дағдылары қалыптасады. Сол арқылы ұсынылған теориялық ұғымдардың сөздердің байланысу тәсілдерінің негізгі белгілерін ажыратады, тақырыптық қорытынды жасау икемділіктері ашылады.

І. Қызығушылықты ояту
Әдісі: Сөздер сөйлейді жалпы сыныптық жұмыс
Сынып ішінен бір оқушы шақырылып, оған жоғарыда көрсетілген Ұғымдардың негізгі белгілері жасырылады. Оқушы ұсынылған белгілеріне қарай негізгі ұғым атауын табуы шарт.

ІІ. Мағынаны тану
Әдісі: Негізгі идеяны тану топтық жұмыс

Топтарға жекелеген сөздер қосымшасыз, түбір күйінде ұсынылып, оларды бір - бірімен байланыстыра отырып, сөйлем құрау тапсырылады. Сөйлем құрамындағы сөздердің байланысу жолдарына назар аударта отырып, сөздердің байланысу тәсілдерін шығарады.
Ана тілі туған халқың тілі Ана тілі - туған халқыңның тілі
Ақылды үйрен сұм жирен Ақылдыдан үйрен, сұмнан жирен
Кітап білім мәдениет беріледі Білім мен мәдениет кітап арқылы беріледі
Ата жақсы ұл туса... Атадан жақсы ұл туса...

Жетелеуші сұрақтар:
- Сөздер жеке - жеке тұрғанда белгілі бір ойды білдіріп, сөйлем бола ала ма екен?
- Сөздерді байланыстыру үшін не істедіңіздер?
- Сөздердің байланысуының қандай тәсілдері бар екен? мысал
- Сөздерді байланыстырудың олардан басқа қандай тәсілдері болады?

Сөздердің байланысу тәсілдері
Сөздер белгілі бір тұтас ойды білдіру үшін бір - бірімен грамматикалық байланысқа түсіп, сөйлем құрайды. Яғни сөздер бір - бірімен белгілі бір тәсілдермен байланысқа түсе отырып, олардан сөйлем құралады.
Қазақ тілінде сөйлемдегі сөздер бір - бірімен төрт түрлі тәсіл арқылы байланысады: