Сөз құрау

Тапқыр достар интеллектуалды ойыны
Мақсаты: Бастауыш класс оқушыларында білім негізін қалыптастыру, теория мен практиканы ұштастыра отырып, пәндерге деген қызығушылығын ояту, сөздік қорын дамыту, ауызша логикалық ойлауға баулу.
Өту барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушыларды топқа бөлу. ( Алғырлар , Зеректер )
Мұғалім:
Армандарым көп менің,
Атқарамын деп келдім.
Оқып білім, ғылымды,
Өнер табам деп келдім.
Үйренген соң білімді,
Сайысамыз деп келдік, - дей отырып, бүгінгі Тапқыр достар сайысына қош келдіңіздер.
ІІ. Екі топтың өздерін таныстыру.
І кезең. Кім көп біледі? (әр топқа сұрақтар қою)

І – топ Алғырлар
1. Қыс айларын ата. (желтоқсан, қаңтар, ақпан).
2. Сөз таптарын ата. (зат есім, сын есім, етістік, т. б.).
3. Зат есім дегеніміз не? Сұрақтары қандай?
4. Көкжиектің неше тұсы бар? (төрт).
5. Ы. Алтынсарин кім? (Қазақ мектебін ашқан).
6. Шаршы дегеніміз не? (барлық қабырғасы тең).
7. Тірі табиғатқа не жатады? (адам).

ІІ – топ Зеректер
1. Көктем айларын ата. (наурыз, сәуір, мамыр).
2. Сөйлем мүшелерін ата. (тұрлаулы, тұрлаусыз).
3. Сын есім дегеніміз не?
4. Өлі табиғатқа не жатады? (тау, тас, т. б.).
5. Абай Құнанбаев кім? (ақын).
6. Табиғат деген не? (айналаны қоршап тұрған дүние).
7. Түбір дегеніміз не? (сөздің одан әрі бөлшектеуге келмейтін бөлігі).

ІІ – кезең. Кім жылдам? . Әріптер таратылады. Сол әріптерге байланысты сұрақтарға жауап беру қажет.
І – топ Алғырлар
1. Ертегі оқисың ба?
2. Сумкаңда не бар?
3. Бөлме қандай?
4. Досың кім?
5. Анаңа еркелейсің бе?
6. Сабағың жақсы ма?
7. Аспанда не бар?

ІІ – топ Зеректер
1. Жасың нешеде?
2. Алма берсе жейсің бе?
3. Нені жақсы көресің?
4. Түнде түс көрдің бе?
5. Кімге сәлем жолдайсың?
6. Күн түнде бола ма?
7. Әріп пен дыбыс бір ме?
ІІІ – кезең. Сөз құрау. Жолдастар сөзінен бірнеше сөз құрау.

ІV – кезең. Сен білесің бе? Сегіз ұяшық қалауы бойынша таңдайды. Әр ұяшықтың артында сұрақтар бар.
І – топ Алғырлар
1. Ауданның өлшем бірліктері? (кв. см; кв. дм; кв. м;)
2. Қазақ халқының қолөнерлерін ата? (киіз үй, текемет, шаңырақ т. б.)
3. Айтыстың түрлерін ата: (қыз бен жігіт, жұмбақ айтыс, ақындар айтысы)
4. Қазақтың ұлттық аспаптарын ата: (домбыра, қобыз, сыбызғы, сырнай т. б.)

ІІ – топ Зеректер
1. Ұзындықтың өлшем бірліктері? (км; м; дм; см; мм;)
2. Біржылдық өсімдіктерге нелер жатады? (бидай, күріш, жүгері, тары, арпа, қызанақ, қияр, асқабақ, қарбыз, баклажан т. б.)
3. Ауыз әдебиетінің түрлерін ата? (ертегілер, аңыз - әңгімелер, жұмбақтар, мақал - мәтелдер, жаңылтпаштар т. б.)
4. Көктемгі жұмысқа қажетті еңбек құралдарын ата? (күрек, кетпен, тырма, сыпырғыш, шелек, қалақ, сенек, соқа т. б.)

V – кезең. Үй жұмысы. Үйден дайындап келген сұрақтары бойынша білімдерін байқау. Бір - біріне сұрақтар қою. (сұрақтар, жұмбақтар).
VІ – кезең. Кім тапқыр? (сурет арқылы қимыл жасау).

Қорытынды:
Білімнің мініп алып тұлпарына,
Қиналмай шықты білім шыңдарына.
Тапқыр достар сайысы аяқталды,
Сөз кезегі әділқазы алқасына.
Алғырлар тобы ұпай.
Зеректер тобы ұпай.