Арифметикалық өрнектердің жазылу ережелері

Сабақтың тақырыбы: Арифметикалық өрнектердің жазылу ережелері.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Оқушыларға Паскаль программалау тілінің алфавиті, тілдің қарапайым объектілері, мәліметтер типтері, стандартты функциялар, өрнектер және олардың жазылуы туралы толық мағлұмат беру.
Дамытушылығы: Паскаль программалау тілдің алфавиті, тілдің қарапайым объектілері, мәліметтер типтері, стандартты функциялар, өрнектер және олардың жазылуы туралы толық мағлұмат бере отырып, оқушылардың білім білік дағдыларын қалыптастыру, алған білімдерін дамыту;
Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, жинақылыққа адамгершілікке патриоттыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ - жауап
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, тірек - сызбалар.
Пән аралық байланыс: Физика, математика, ағылшын.

Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1. Сәлемдесу, түгелдеу.
2. Оқушылардың құрал - жабдығын тексеру.
3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
Өткен материалды қайталдау сұрақтары

1. Алгоритммен программаның қандай
ұқсастықтары мен айырмашылықтары бар?
2. Алгоритмді өрнектеу, жазу тәсілдері дегеніміз не?
3. Алгоритмдерді график арқылы кескіндеу ерекшеліктері қандай?
4. Сызықтық алгоритм дегеніміз не?
5. Алгоритм командалары есеп шартына байланысты қандай командаларға бөлінеді?

Компьютерде есеп шығару кезеңдері
А) берілген есепті математикалық түрде өрнектеу;
Ә) есеп шығарудың компьютерге ыңғайлы сандық тәсілін анықтау;
Б) есеп шығару жолын алгоритм түрінде кескіндеу;
В) есепті компьютерде шығару программасын құру және оның қатесін түзету.
Г) есепке керекті мәліметтер мен берілгендерін жинақтау.
Д) компьютерде есеп шығару және шыққан нәтижені іс жүзінде қолдану.

Атау символдары ретінде латын алфавитінің 26 әріпі мен цифрлары қолданылады. Арнайы символдарға пунктуация және арифметикалық операция (амалдар) белгілері жатады.
Алгоритмдік тілде (Паскаль, Бейсик, Си, т. б.) арифметикалық амалдардың орындалу тәртібі олардың математикадағы орындалу тәртібіне сәйкес келеді, яғни алдымен жақша ішіндегі амалдар, сонан соң көбейту, бөлу, қосу, азайту, т. б. амалдар орындалады.
Арифметикалық амал белгілері:
(+) – қосу;
(-) – азайту;
(*) – көбейту;
( ) – бөлу.
DIV – және (логикалық көбейту) операциясы;
MOD – қалдықты табу. Мысалы: 10 MOD 3 амалының нәтижесі 1;
айыру белгілері: ____ (бос орын);, (үтір);. (нүкте);: (қос нүкте);; (нүктелі үтір); ` (апостроф); (;); [;]; {;}.
Қатынас таңбалары немесе салыстыру белгілері: = (тең), <>(тең емес), (үлкен), = (үлкен не тең).
Сергіту сәті:
Полиглот
Жаңа сабақты түсіндіру

Өрнектер және олардың жазылуы
Өрнек деп арифметикалық амал таңбаларымен біріктірілген айнымалылардың функциялардың, тұрақтылардың жиынтығын айтады. Өрнектегі арифметикалық амалдардың орындалуы олардың орналасу реті мен жақшалар арқылы өзгертіледі. Қарапайым жағдайда өрнек тек айнымалылардан, тұрақтылардан немесе функциялардан тұруы мүмкін. Мысалы:
(5+7*х) 1. 8;
(sin(x)+5* cos(2+х)) In(х); т. б

Алгоритмдік тілде (Паскаль, Бейсик, Си, т. б.) арифметикалық амалдардың орындалу тәртібі олардың математикадағы орындалу тәртібіне сәйкес келеді, яғни алдымен жақша ішіндегі амалдар, сонан соң көбейту, бөлу, қосу, азайту, т. б. амалдар орындалады.

Өрнектердің алгоритмдік тілде және программалау тіліндегі жазылуы да бір - біріне сәйкес келеді.
Паскаль тілінде өрнектер тек сызықты түрде жазылады.

Тапсырмалар № 1
(a + b):(ху)
8 - 2+[21 4]; мұндағы [] бүтін бөлу дегенді білдіреді.
(2+3)- ті 6 - ға бөлгендегі бүтін қалдықты табыңдар
(5+2*4): 3
(3, 18 - 4, 98)(1, 171 - 0, 27):(2, 7 - 1, 9)+5, 96
(8+4): 10
25 санын 3 ке бөлгендегі бүтін бөліндіні табыңдар
42 санын 5 - ке бөлгендегі бүтін қалдықты табыңдар
Өрнекті Паскаль ережесі бойынша жазыңыз.

Тапсырмалар №2
Сабақты бекіту сұрақтары
• Атаулар дегеніміз не, олар не үшін қолданылады?
• Сандарды жазу ережесі қандай?. Паскальде сандардың қандай типтері бар?
• Айнымалы, тұрақты шамалар деп қандай шамаларды айтады?
• Арифметикалық өрнек дегеніміз не? Өрнектер Паскаль тілінде қалай жазылады?
• Төмендегі өрнектің мағынасы бола... 2. 5 DIV... 7 MOD 1. 2...

Рефлексия
Үй тапсырмасы: Өрнектердің жазылу ережелері. Жаттығу
Бағалау.

Толық нұсқасын қарау